به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، فضاسازی شهری به ایجاد تغییراتی در محیط‌های شهری اشاره دارد که بیشترین پیوند میان شهروندان را به دنبال دارد و به افزایش نشاط شهری کمک می‌کند. این رویکرد چندوجهی با هدف برنامه‌ریزی، طراحی و مدیریت فضاهای عمومی انجام می‌شود و می‌تواند کمبود فضاهای شهری را برای ایجاد مکان‌های عمومی سرزنده در پی داشته باشد و در نهایت، به افزایش رفاه جسمی و روانی شهروندان منجر شود. آنچه فضاسازی را از سایر استراتژی‌های شهری متمایز می‌کند این است که نه‌تنها مدیران، بلکه مردم نیز می‌توانند در ایجاد تغییراتی در محیط‌های اطراف محل زندگی خود که در زمره این رویکرد قرار می‌گیرد، به افزایش تعاملات میان خود کمک کنند و حتی کاربری فضاهای شهری را افزایش دهند. در ادامه به معرفی بهترین رویکردهای فضاسازی شهری می‌پردازیم که می‌تواند تمام مزایای ذکرشده را در کنار یکدیگر برای شهرنشینان به ارمغان بیاورد.
توان ۱۰
توان ۱۰ یک استراتژی بسیار کارآمد در طراحی شهری به‌شمار می‌رود که به شهروندان امکان توسعه فضاهای عمومی را در محل زندگی خود می‌دهد. در واقع، این رویکرد شهروندان را به تأمل در مورد فضاهای اطراف خود و تلاش برای کاربری‌های بیشتر از آن‌ها سوق می‌دهد و از همین طریق نیز بهبود فضاهای شهری را توسط مردم به دنبال دارد.
به عنوان مثال، در رویکرد توان ۱۰ مردم پارک‌ها را تنها به عنوان یک فضای عمومی سبز در نظر نمی‌گیرند، بلکه می‌کوشند ۹ کاربری دیگر نظیر نصب یک غرفه خوراکی فروشی، ایجاد یک آبنما، توسعه یک فضا برای پارک و سایر موارد مشابه را در آن به وجود بیاورند و از این طریق، دسترسی خود را از این مکان‌ها افزایش دهند. در چنین رویکردی، توسعه پیاده‌راه‌ها، مسیرهای دوچرخه‌سواری، ایستگاه‌های اتوبوس، پارکلت‌ها و حتی نصب تجهیزات ورزشی می‌تواند کاربری یک مکان عمومی را به میزان ۱۰ برابر افزایش دهد. اغلب شهرهای ۱۵ دقیقه‌ای نظیر پاریس و بارسلونا، این رویکرد را در طراحی مناطق خود به کار برده‌اند تا تردد سبز را بین شهروندان نیز ترویج دهند.
بهبود خیابان‌ها به عنوان فضاهای عمومی
بدیهی است که خیابان‌ها نقش مهمی در شهرها ایفا می‌کند زیرا بخش اعظم عبور و مرور شهروندان طی روز در این مکان‌ها اتفاق می‌افتد. مفهوم بهبود خیابان‌ها به عنوان فضاهای عمومی مبتنی بر یک اصل بسیار ساده یعنی کاربری خیابان‌ها متناسب با طراحی آن‌ها است. به عبارت دیگر، اگر برنامه‌ریزان شهری خیابان‌ها را برای خودروها طراحی کنند، مالکیت این فضاهای عمومی را از آن وسایل نقلیه و ترافیک خواهند کرد و در عوض، چنان‌چه خیابان‌ها برای عابران پیاده و دوچرخه‌سواران طراحی شود، عبور و مرور سبز در آن‌ها حاکم می‌شود که این امر می‌تواند به سهم خود، نه‌تنها کاهش انتشار گازهای آلاینده را به دنبال داشته باشد، بلکه شور را میان شهروندان افزایش دهد.
مدیران در بسیاری از شهرهای جهان تلاش کرده‌اند خیابان‌هایی کامل را ایجاد کنند که در آن‌ها، فضاهایی اختصاصی برای هر گروه از کاربران وجود دارد، ضمن این‌که پارکلت‌های اطراف آن‌ها امکان برقراری ارتباطات اجتماعی میان شهروندان را افزایش می‌دهد. مدیران ونیز ایتالیا و کپنهاگ دانمارک در راستای پیاده‌راه‌سازی اقدامات جالب‌توجهی را انجام داده‌اند و توانسته‌اند نام خود را به عنوان شهرهای پیاده‌دوست در جهان بشناسانند.
طراحی میادین و پارک‌ها با هدف افزایش کاربری آن‌ها
وجود فضاهای عمومی نظیر پارک‌ها یک فرصت بسیار ارزشمند برای گرد هم آمدن شهروندان به‌حساب می‌آید که می‌تواند مزایای سلامت جسمی و روانی بی‌شماری را برای آن‌ها به ارمغان بیاورد. اگرچه از این نظر، پارک‌ها و میدان‌های سبز شهری می‌تواند بهترین نمونه فضاهای عمومی به‌شمار آید، با این حال سایر مکان‌های عمومی نیز از طریق ایجاد تغییراتی جزئی و افزایش کاربری در آن‌ها می‌تواند به گرد هم آمدن شهروندان و افزایش نشاط میان آن‌ها منجر شود. در واقع، مدیران می‌توانند از طریق توسعه فضاهای چندمنظوره شهری به بسیاری از مزایای مکان‌های عمومی متعدد تنها در یک محل دسترسی پیدا کنند و به واسطه همین امر، حس تعلق شهروندان به محیط‌های زندگی خود و گرایش به برقراری تعاملات اجتماعی را با سایرین افزایش دهند. توسعه ایستگاه‌های حمل‌ونقل عمومی، افزایش قابلیت دسترسی در آن‌ها برای تمام شهروندان، به‌ویژه افراد دارای معلولیت جسمی و ایجاد پارکلت‌هایی برای استراحت و تماشای اطراف می‌تواند توسعه مکان‌های چندمنظوره را رضایت‌بخش‌تر کند. نیویورک یکی از شهرهای سبز جهان است که شهروندان آن در فاصله ۱۰ دقیقه‌ای از پارک‌ها زندگی می‌کنند.
رونق اقتصادی از طریق توسعه بازارها
بازارها نسبت به سایر فضاهای عمومی از محبوب‌ترین مکان‌هایی است که در آن‌ها، نه‌تنها خرید و فروش اقلام انجام می‌شود، بلکه دور هم جمع شدن مردم و برقراری ارتباط میان آن‌ها را به دنبال دارد. اگرچه اغلب مردم و مدیران شهری بر این باور هستند که بیشترین رونق اقتصادی محلی به دنبال خرید از سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌های کوچک انجام می‌شود، با این حال توسعه بازارها در فضاهای آزاد می‌تواند در کنار فروشگاه‌های کوچک، نه‌تنها بهبود اقتصاد را برای منطقه به ارمغان بیاورد، بلکه به تقویت روابط میان مردم و در پی آن، افزایش نشاط شهروندی منجر خواهد شد. پاریس، لندن و کایرو از جمله شهرهایی هستند که به علت وفور فروشگاه‌ها و بازارهای محلی توانسته‌اند اقتصاد گردشی خوبی را رقم بزنند.
توسعه پروژه‌های کوچک شهری مقرون‌به‌صرفه
بدیهی است که توسعه فضاهای عمومی بزرگ نه‌تنها صرف هزینه‌های بسیار بالایی را می‌طلبد، بلکه بسیار زمان‌بر است و همین امر می‌تواند مدیران را از ایجاد چنین فضاهایی در شهرها منصرف کند. این در حالی است که ایجاد فضاهای سبز کوچک به شکل پارک‌های جیبی و پارکلت‌ها می‌تواند بحران کمبود پارک‌ها را در شهرها جبران کند و جالب این‌که توسعه چنین فضاهایی نسبت به پارک‌های بزرگ، هزینه بسیار کمتری را برای مدیران شهری در بر دارد. از سوی دیگر، نصب میز و صندلی‌هایی در پیاده‌روهای عریض توسط فروشندگان به عنوان فضاهایی برای سرو قهوه و غذاهای آماده نیز می‌تواند به توسعه فضاهای عمومی در شهرها با صرف کمترین هزینه منجر شود و در نهایت، مزایای فضاهای سبز را در منطقه برای شهروندان به ارمغان بیاورد. کوریتیبای برزیل و سئول به علت اجرای رویکردهای موفق شهری موسوم به «طب سوزنی» شهری، از حیث نظم شهری موفق عمل کرده‌اند و سردمدار تغییرات کوچک شهری برای بهسازی چهره شهر هستند.
طراحی سازه‌ها برای حمایت از مکان‌های عمومی
سازه‌های شهری می‌تواند از جنبه‌های مختلف رفاه شهروندی را تحت تأثیر قرار دهد؛ چنان‌چه ساختمان‌های یک شهر به خوبی طراحی شود، آن‌گاه به ارتقای بافت شهری کمک زیادی خواهد کرد که این امر به سهم خود می‌تواند رویکرد شهروندان را در فضاهای بیرون از منزل تحت تأثیر قرار دهد. در این راستا، طراحی سازه‌های شهری، از ساختمان‌ها گرفته تا خیابان‌ها، میدان‌ها پارک‌ها و سایر مکان‌های عمومی، با بیشترین تمرکز بر راحتی مردم می‌تواند افزایش رفاه را برای تمام ساکنان به همراه داشته باشد.
نظر شما