به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، فصل تعطیلات برای بسیاری از مردم زمان شادی، آرامش و حتی هیجان است، چراکه با وقت‌گذرانی در کنار دوستان و خانواده طی این دوران، دو هورمون احساسات خوب یعنی دوپامین و سروتونین در بدن ترشح می‌شود.
با این وجود پایان این فصل بر خلق‌وخوی افراد تأثیرگذار است و می‌تواند با هجوم انبوهی از احساسات منفی همچون غم، تنهایی و ناراحتی همراه باشد. به این حالت افسردگی پس از تعطیلات گفته می‌شود.
افسردگی پس از تعطیلات چیست؟
افسردگی پس از تعطیلات که از آن به‌عنوان سندروم تعطیلات نیز یاد می‌کنند، به احساسات کوتاه‌مدتی همچون غم، تنهایی، خستگی، ناامیدی، بی‌حالی، پریشانی روانی، بی‌انگیزگی، اختلالات خواب، تحریک‌پذیری احساسی یا حتی ترس از ماه‌های پیش رو اشاره دارد که انسان‌ها پس از پایان تعطیلات تجربه می‌کنند، چراکه تعطیلات فرصتی برای دورهمی‌های دوستانه و خانوادگی، تفریح، خوش‌گذرانی و پرداختن به فعالیت‌ها و سرگرمی‌های مورد علاقه در اختیار مردم قرار می‌دهد و افراد پس از عبور از این فرصت‌ها، بدون داشتن یک فعالیت هدفمند دچار سردرگمی یا احساس پوچی می‌شوند.
درواقع تعطیلات به نوعی ایجادکننده اختلال در روال عادی زندگی به‌شمار می‌رود که با خستگی ناشی از میزبانی از میهمان‌ها، مسافرت رفتن یا هر موضوع دیگری همراه است، کنار آمدن با این اختلالات سخت است و بازگشت به روال عادی قبلی پس از خو گرفتن با آن‌ها بسیار دشوارتر به‌نظر می‌رسد. به همین دلیل در دوران پس از تعطیلات، فرد دچار نوعی افسردگی ناشی از خستگی یا به پایان رسیدن فرصت تفریح و دورهمی می‌شود.
این افسردگی که بر عملکرد روزانه تأثیر می‌گذارد و باعث رفتارهایی همچون دیر برخاستن از خواب، سستی در مراجعه به مدرسه یا محل کار، دشواری ترک کردن خانه، بی‌حوصلگی در انجام کارهای خانه یا نداشتن هیچ‌گونه تمایل برای وقت‌گذرانی با دیگران می‌شود، تحت تأثیر عواملی چون تغییر فصل، کاهش فعالیت بدنی و احساس انزوا شدت می‌یابد. این احساسات طی یک تا دو هفته پس از تعطیلات رفع خواهد شد.
علل بروز افسردگی پس از تعطیلات
افسردگی پس از تعطیلات می‌تواند به‌دنبال فشارهای مالی، درگیری‌های خانوادگی، مطالبات اجتماعی، برنامه‌های فشرده، افراط در خوردن و آشامیدن، ناتوانی در گذراندن وقت بیشتر با عزیزان، به یاد آوردن از دست رفتگان، بیش‌آگاهی از انزوا یا تنهایی، افزایش زمان سفر و دوری از خانه، کمتر قرار گرفتن در معرض فضای باز و گذراندن وقت بیشتر در چهاردیواری منزل، پذیرایی از میهمانان بسیار، حسرت گذشته و مواردی از این قبیل رخ دهد.
این موضوع هرچند زیاد مورد مطالعه و توجه قرار نگرفته، اما پدیده‌ای غیرمعمول نیست و به‌طورتقریبی بیشتر انسان‌ها با آن مواجه می‌شوند. با این وجود محرک‌های آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است. از سوی دیگر چنانچه علائم آن بیش از مدت‌زمانی کوتاه طول بکشد، باید مورد پیگیری قرار گیرد، چراکه نشان می‌دهد فرد نیازمند دریافت کمک و حمایت از سوی دیگران است.
تفاوت افسردگی پس از تعطیلات و افسردگی
فرد مبتلا به افسردگی پس از تعطیلات ممکن است تا دو هفته بعد از تعطیلات با علائمی چون اضطراب مبهم، افزایش تحریک‌پذیری، بروز قوی احساسات نوستالژیک، مشکل در خوابیدن، تشویش یا ناراحتی عمومی، نارضایتی، بی‌تفاوتی، اختلال شناختی و ضعیف بودن قدرت تمرکز مواجه باشد که بر روابط شخصی، کاری و تحصیلی وی تأثیرگذار است، اما یک فرد افسرده به‌طوردائم با احساس غم، اضطراب، تهی بودن، ناامیدی، بدبینی، بی‌قراری، گناه، درماندگی، بی‌علاقگی، کمبود انرژی، خستگی، مشکل در تمرکز، تغییر ماندگار در الگوهای خواب، تغییر اشتها، دردهای غیرقابل‌توضیح و افکار یا اعمال خودکشی مواجه است که در صورت ادامه یافتن برای بیش از دو هفته نشان می‌دهد فرد نه با افسردگی پس از تعطیلات، بلکه با بیماری افسردگی مواجه است و به درمان و حمایت نیاز دارد.
راهکارهای مدیریت افسردگی پس از تعطیلات
مدیریت افسردگی پس از تعطیلات یا جلوگیری از وقوع آن در آینده با راهکارهایی ساده امکان‌پذیر است، برای مثال استراحت کافی می‌تواند در عبور از این بحران موقت نقش بسزایی داشته باشد. داشتن خواب کافی نه تنها برای حفظ سلامت روان کمک می‌کند، بلکه در جلوگیری از بیماری‌های مزمن مانند چاقی، دیابت، فشار خون بالا، سکته مغزی و ناراحتی‌های روانی نیز تأثیرگذار است.
راهکار دوم استفاده از یک رژیم غذایی متعادل و مغذی است. استرس اضافی در طول فصل تعطیلات افراد را به سمت غذاهای پرچرب و مصرف قند بیشتر سوق می‌دهد که خود از عوامل افزایش استرس محسوب می‌شود، بنابراین حفظ عادات غذایی سالم از جمله میوه‌ها و سبزیجات تازه سالم در طول تعطیلات و پس از آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
خودداری از مصرف داروهای آرام‌بخش و روی آوردن به فعالیت‌های بدنی از دیگر راهکارهای موجود برای مدیریت افسردگی پس از تعطیلات است که می‌تواند با تغییر مسیر فکر به کاهش علائم افسردگی یا اضطراب کمک کند. وقت‌گذرانی با دوستان و خانواده و برنامه‌ریزی برای فعالیت‌هایی که قرار است پس از تعطیلات انجام شود، همچنین تلاش برای تجربه کردن فعالیت یا ایده‌ای جدید همگی از راهکارهای مقابله با افسردگی پس از تعطیلات یا پیشگیری از آن به‌شمار می‌رود، زیرا تکیه بر دوستان و خانواده در عبور از مسیر سخت افسردگی و از بین بردن احساس تلخ تنهایی بسیار مؤثر است، برنامه‌ریزی از سقوط به ورطه هولناک سردرگمی و بی‌هدفی جلوگیری می‌کند و اقدامات جدید با بازگرداندن یا تقویت انگیزه و به‌چالش کشیدن روزمرگی‌های قبلی باعث ایجاد احساسات بهتر می‌شود.
موارد یادشده زیرمجموعه یک راهکار درمانی مفید با عنوان خودمراقبتی هستند که به‌معنای مهربان و لطیف بودن با خود به‌عنوان یک فرد گرامی است.
ترجمه از مریم زمانی خبرنگار ایمنا
نظر شما