صفر تا صد اطلاعات مورد نیاز درباره مالیات بر ارث

با توجه به اینکه به سهم الارثی که بین وراث تقسیم می‌شود مالیات تعلق می‌گیرد، لازم است وراث با اموال مشمول مالیات و معافیت‌ها آشنا باشند. این مطلب راهنمای کاملی درباره مالیات بر ارث است که خواندن آن پیش از انحصار وراثت مفید است.

ارث چیست؟

قبل از اینکه به بررسی میزان مالیات بر ارث بپردازیم بهتر است تعریف دقیقی از ارث در اختیار داشته باشیم. موارد زیر دو تعریف دقیق از ارث است.

• مطابق ماده ۸۶ قانون مدنی، ارث به موت حقیقی یا به موت فرضی مورث تحقق پیدا می‌کند. بنابراین فرایند انتقال قهری دارایی متوفی به وراث، بعد از پرداخت بدهی‌ها به پایان می‌رسد.
• تعریف دوم از ارث دلالت بر مالی دارد که بعد از فوت یک شخص به بازماندگان او تعلق می‌گیرد و مفهومی مشابه ترکه دارد. ترکه به اموال منقول و غیر منقولی گفته می‌شود که بعد از پرداخت دیون متوفی به وارثان تعلق می‌گیرد.

مالیات بر ارث چیست؟

مطابق قانون مالیات مستقیم تمام افراد حقیقی و حقوقی از درآمدی که کسب می‌کنند باید مبلغی را به‌عنوان مالیات پرداخت کنند. ارث نیز به عنوان یکی از مصادیق درآمد مطرح می‌شود و تمام افرادی که ارث می‌برند باید مبلغی از آن را به عنوان مالیات به ارث به خزانه دولت واریز کنند.

ضرورت پرداخت مالیات بر ارث چیست؟

پرداخت مالیات بر ارث اجباری است و قبل از پرداخت آن امکان فروش یا انتقال اموال به دیگری وجود ندارد. با این حساب لازم است وراث با دریافت مفاصا حساب، سند تک برگی اموال را به نام خود کنند تا بتوانند اموال را بفروشند.‌

تاریخچه مالیات بر ارث

در سال ۱۳۱۶ اولین قوانین مالیات بر ارث شکل گرفت. این قوانین به مرور زمان تغییر کرد و مواردی به آن اضافه شد. در سال ۱۳۹۵ تغییرات اساسی در قانون مالیات ارث ایجاد شد. محاسبه مالیات اموال کسانی که قبل از سال ۱۳۹۴ فوت کرده باشند باید مطابق قوانین قدیم باشد. اما در صورتی که تاریخ فوت بعد از سال ۱۳۹۵ باشد محاسبه مالیات باید مطابق قوانین جدید باشد.

مطابق قانون قدیم مالیات، معیار محاسبه مالیات ارزش ماترک است؛ یعنی هر چقدر ارزش ماترک بیشتر باشد میزان مالیات هم افزایش پیدا می‌کند. در مواردی که ارزش ماترک بیشتر از ۵۰ میلیون تومان باشد، نحوه محاسبه مالیات به صورت زیر خواهد بود.

• میزان مالیات بر ارثی که از پدر، مادر، زن، شوهر، فرزند و نوه به فرد می‌رسد، ۳۵ درصد ارزش ماترک است.
• مالیات بر ارثی که از پدربزرگ، مادربزرگ، برادر، خواهر یا فرزندان به فرد می‌رسد ۴۵ درصد ارزش ماترک است.
• مالیاتی بر ارثی که به عمو، عمه، دایی و خاله می‌رسد ۶۵ درصد است

میزان مالیات بر ارث در قانون جدید چقدر است؟

مطابق قانون هر کدام از اموال منقول و غیر منقولی که از وراث به جا می‌ماند نرخ مالیات متفاوتی دارند.

موارد زیر مبلغ مالیات ارث است.

• موجودی حساب بانکی به میزان ۳ درصد
• مالیات متعلقه به املاک مسکونی ۵/۷ درصد
• مالیات متعلقه به املاک تجاری و مغازه ۳ درصد
• مالیات املاک اداری ۳ درصد
• مالیات سهام بورسی ۵/۷ درصد
• مالیات اوراق مشارکت ۳ درصد

به سایر اموال به جز مواردی که نام بردیم، ۱۰ درصد مالیات تعلق می‌گیرد.

موارد معاف از مالیات بر ارث کدام است؟

مالیات بر ارث به وسایل نقلیه، سهام، اموال و املاک، امتیازات متوفی نظیر سرقفلی، حق اختراع و … تعلق می‌گیرد. حتی در صورتی که متوفی اموالی در خارج از کشور داشته باشد هم مشمول پرداخت مالیات است.

اما مطابق قانون جدید مالیاتی، موارد زیر از پرداخت مالیات معاف هستند.

• وجوه مربوط به بازنشستگی و وظیفه و دیه
• وجوه پرداختی از طرف موسسات بیمه و کارفرما
• اموال وقفی فرد متوفی
• انواع بیمه‌ها
• لوازم منزل مسکونی فرد متوفی

وکیل ارث چه وظایفی به عهده دارد؟

به‌طور معمول تقسیم اموال بعد از فوت شخص، مطابق با وصیت‌نامه‌ای که پیش از مرگ تنظیم شده، انجام می‌شود. ممکن است افراد عادی اطلاعات دقیقی درباره میزان سهم‌الارث نداشته باشند، یا اینکه متوفی قبل از مرگ وصیت‌نامه تنظیم نکرده باشد، بنابراین لازم است وراث از وکیل ارث کمک بگیرند. وکیل ارث با آشنایی کاملی که با قوانین و مقررات حقوقی دارد، مانع ضایع شدن حق و حقوق وراث می‌شود.

وکیل با بررسی وصیت‌نامه نسبت به پرداخت بدهی‌هایی که از فرد به جامانده اقدام می‌کند و بعد از پرداخت دیون و بدهی‌ها اموالی را که از فرد باقی مانده است را با رعایت قوانین، بین وراث تقسیم می‌کند.

همچنین با توجه به طولانی بودن مراحل اداری و اقدامات لازم برای تقسیم ارث، ممکن است انجام تمام مراحل برای افراد عادی سخت و وقت‌گیر باشد. اما وکیل می‌تواند با در نظر داشتن نسبت‌های خویشاوندی و آشنایی با قوانین تمام اقدامات قانونی برای تقسیم ارث را انجام دهد و مبلغ مالیات بر ارث را هم مشخص کند. وکیل می‌داند چه عواملی موجب ارث نبردن می‌شود. موارد زیر موانع ارث هستند.

• کفر

مطابق قوانین حقوقی کشور، فرد کافر نمی‌تواند از مسلمان ارث دریافت کند. اما فرد مسلمان می‌تواند از کافر ارث ببرد. در مواردی که بین وراث یک مسلمان فقط یک مسلمان باشد و بقیه کافر باشند، بدون در نظر گرفتن اینکه فرد در کدام طبقه از وراث قرار دارد، تمام اموال به فرد مسلمان می‌رسد. البته پرداخت مالیات بر ارث هم فقط به عهده این فرد است.

• قتل

یکی دیگر از عواملی که مانع ارث بردن اشخاص می‌شود قتل است. وقتی یکی از وراث به صورت عمدی مورث را به قتل برساند، از ارث محروم می‌شود. اما اگر بتواند در برابر قتل از خود دفاع کند و تبرئه شود، ارث می‌برد.

• لعان

لعان به معنای این است که مردی همسر خود را به زنا متهم کند و ادعا کند فرزند اذعان او نیست. اگر این ادعا از طرف مرد اثبات شود یا ۴ مرتبه خدا را شاهد بگیرد که این ادعا درست است، فرزند و زن از ارث محروم می‌شوند. حتی فرزند از خویشاوندان پدری هم ارث نمی‌برد.

• زنازادگی

یکی دیگر از مواردی که مانع ارث رسیدن است، زنا زادگی است. مرد یا زنی که از پدر یا مادر زانی متولد شود مشمول دریافت ارث نمی‌شود. حتی پدر یا مادر هم نمی‌توانند از فرزند متولد شده از زنا ارث ببرند.

جمع‌بندی

وراث باید با قوانین مالیاتی آشنایی داشته باشند، اطلاعاتی درباره نحوه محاسبه مالیات متناسب با سهم ارث و توجه به طبقه وراث داشته باشند؛ در نهایت نسبت به پرداخت مالیات ارث اقدام کنند. سعی کردیم در این مطلب اطلاعات کاملی درباره افرادی که مشمول پرداخت مالیات بر ارث هستند، میزان مالیات ارث و موارد معافیت از آن را بیان کنیم. امیدواریم این اطلاعات برای شما مفید باشد.

با کمک بهترین وکیل ارث در گروه وکلای فراز می‌توانید پرونده‌های مربوط به انحصار وراثت را بدون دردسر با موفقیت به اتمام برسانید. مزیت بهره‌مندی از خدمات این مجموعه حقوقی، حق الوکاله‌های مناسب و توافقی است.