به گزارش خبرنگار ایمنا، منصور قاسمی امروز_ چهارشنبه دوم شهریورماه_ در نشست «نگاهی بر لهجه اصفهانی از دیدگاه زبان شناسی تاریخی» اظهار کرد: هنوز مطالعات زبان‌های باستانی کامل نشده است و ما با یک درخت تنومندی به نام زبان باستانی روبرو هستیم، این درخت در واقع شامل زبان‌های بخش اروپا و بخش آسیا می‌شود.
وی افزود: بخش اروپایی شامل زبان «لاتین»، «سلتی» و شاخه‌های زبان «بالتیک» تقسیم بندی می‌شود و بخشی آسیایی شامل زبان ایرانی و هندی می‌شوند. در بخش زبان ایرانی شاهد تقسیم بندی زبان «سکایی»، «هخامنشی و یا ایران باستان»، «فارسی باستان» و «اوستایی» هستیم.
این استاد تاریخ و اصفهان‌شناس تصریح کرد: از طرفی در بخش گویش‌ها و در بخش ایران مرکزی شاهد واژه‌ها از چهار زبان یاد شده هستیم در حدود منطقه سمنان زبان سکایی شناسایی شده است.
وی اضافه کرد: زبان فارسی میراث گران‌بهایی برای همه ما ایرانیان است و در دنیا شاهد گستردگی گویش و واژه زبانی به اندازه زبان فارسی نیستیم. در حال حاضر این زبان در لغت‌نامه تخصصی دهخدا ۱۸ جلد است که اگر نظر سایر اندیشمندان حوزه زبان شناسی ایران را به آن اضافه کنیم بیش از ۴۰ جلد کتاب در حوزه زبان شناسی ایرانی خواهیم داشت.
شاهد نابودی گویش‌ها و لهجه‌ها هستیم
قاسمی گفت: با توجه به گستردگی گویش و لهجه در کشورمان، امروز شاهد نابودی گویش‌ها و لهجه‌ها هستیم، بسیاری از گویش‌ها و لهجه‌ها از فضای خانه و دوستان به فضای خیابان و بازار راه پیدا نمی‌کند و همین امر باعث نابودی بسیاری از گویش‌ها و لهجه‌ها شده است.
وی تاکید کرد: باید گویش‌ها و لهجه‌ها از فضای خانه به فضای خیابان و بازار راه پیدا کند و نگذاریم این میراث معنوی گران‌بها به این راحتی رو به انحطاط رود.
این استاد تاریخ و اصفهان‌شناس اظهار کرد: گویش‌ها برای خودشان شیوه گفتار متفاوت دارند که این شیوه گفتار را لهجه گویند هم اکنون شاهد هستیم که گویش‌های میمه، وزوانی، خوانساری و نایینی یکی هستند اما همین گویش‌ها در روستاهای خود با لهجه‌های متفاوت بیان می‌شود.
وی با بیان اینکه لهجه‌ها دارای نظام آوایی هستند که ۱۰ تا ۲۰ درصد با گویش‌ها فاصله دارند، گفت: وقتی صحبت از لهجه می‌شود، تعداد واژه لهجه‌ای با لهجه دیگر متفاوت است ما در گویش استان اصفهان که تعدادشان زیاد است لهجه‌ها را ضرب در ۱۰ می‌کنیم.
دوری از نگاه طنز در بررسی لهجه اصفهان
قاسمی افزود: در بررسی لهجه اصفهان نباید به آن نگاه طنز داشت، در زمانی که تئاتر اصفهان در کشور مطرح و شناخته شد، نگاه مردم کشور به لهجه اصفهان، نگاه طنز بود در صورتیکه لهجه اصفهان یکی از لهجه‌های غنی کشور است که ارتباط با فارسی میانه و باستان دارد به همین جهت باید یک نگاه معنوی و میراثی به لهجه اصفهان داشت.
وی اضافه کرد: در گویش نظام آوایی، واژگانی و دستور زبانی داریم، اما در لهجه‌ها فقط نظام آوایی و گاه واژگانی داریم یعنی در لهجه نظام دستور زبانی حاکم نیست.
این استاد تاریخ با بیان اینکه ما در ایران زوال گویش داریم، اظهار کرد: جز محدود کشورهایی هستیم که تنوع گویش داریم و در استان‌های اصفهان و سمنان بیشترین تعداد گویش باقی را شاهد هستیم که امر ارزش معنوی بالایی دارید. آنچه لهجه اصفهان را نسبت به سایر شهرهای کشور متمایز می‌کند به چند عامل بازمی‌گردد، عامل اول لهجه اصفهان ساختارمند بوده و کاربری آواهای کلیدی دارد. در لهجه شیرازی و یزدی خطا و شکستگی و سایش زیاد است اما در لهجه اصفهانی این امر نیست یعنی ما بیشتر می‌توانیم شکل باستانی زبان را در لهجه اصفهان شاهد باشیم.
وی ادامه داد: علاوه‌بر لهجه اصفهان، لهجه‌های شهرهای «سده یا همان خمینی شهر» و «شهرضا» این ساختارمندی و غنی بودن را شاهد هستیم. شاید امتیاز لهجه اصفهانی نسبت به سایر شهرها ارتباط آن با فارسی باستان، زبان اوستایی و فارسی میانی است.
به گزارش ایمنا، این نشست به همت مرکز «اصفهان‌شناسی و خانه ملل» سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان در موزه «عصارخانه شاهی» برگزار شد.
نظر شما