به گزارش خبرنگار ایمنا، نوجوانان و ورزش رابطه خوبی با یکدیگر ندارند و این حقیقت از هیچ‌کس پوشیده نیست، نوجوانان و جوانان امروزی بیشتر وقت خود را با مدرسه، دانشگاه، اینترنت، یوتیوب، اینستاگرام و سایر شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند و زمان کمی را به ورزش و فعالیت بدنی اختصاص می‌دهند.
گوشی همراه و لپ‌تاپ یا کامپیوتر بخش بزرگی از کار و سرگرمی مردم را شکل داده‌اند و به همین دلیل دیگر خبری از تحرک بالای نوجوانان نیست و آنها روز به روز بیشتر درگیر بیماری‌ها و مشکلات مرتبط با چاقی و کم‌تحرکی می‌شوند.
براساس آمار سال‌ها است که افراد جوان و دانش‌آموزان بیشتر وقت خود را با گوشی همراه خود و در حالت نشسته یا خوابیده سپری می‌کنند و باقی زمان را هم به درس خواندن و انجام فعالیت‌های تحصیلی اختصاص می‌دهند که تحرک بسیار کمی را لازم دارند. جدا از این وضعیت ناگوار، مدت زیادی است که سروکله کرونا هم پیدا شده و همان تحرک کم را هم از این نوجوانان گرفته است.
همه گیری کرونا و بیماری‌های روان تنی
بیماری‌های جسمی ناشی از ابتلاء به ویروس کووید ۱۹ از یک طرف و اختلالات روحی و روانی ناشی از آن اعم از ترس و استرس، وسواس فکری و عملی از سوی دیگر، همه از آثار پیامد انتشار این بیماری خطرناک در بین مردم است.
بیماری‌های روانی به گروهی از بیماری‌ها گفته می‌شود که با تأثیر بر تفکر و رفتار، باعث ایجاد ناراحتی برای فرد مبتلا یا ایجاد ناتوانی در وی می‌شود. علت بیماری‌های روانی به خوبی شناخته شده نیست ولی آنچه مسلم است این است که عوامل ژنتیک، استرس‌های مختلف و نوع تعامل فرد با دیگران در ایجاد یا بروز آنها مؤثر است. افسردگی، اضطراب، وسواس، اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنیا از جمله این اختلالات هستند.
علم روانشناسی دلایل بسیاری را برای بروی انواع بیماری روانی بیان کرده است اما هر نوع بیماری روانی برآیند عوامل محیطی، خانوادگی، ژنتیک و در نهایت خواست و اراده فرد است و در این بین آموزش‌هایی که فرد در طی زندگی خود از طریق خانواده، دوستان، مدرسه، محیط کار دیده‌است، نقش فوق‌العاده‌ای بر شکل‌گیری اختلالات روانی وی دارد.
اکنون که ویروس کرونا دامنگیر بشریت شده است، بیشترین آسیب روحی و روانی خود را به ساکنان کلان‌شهرها وارد کرده است چرا که کلان شهرها به لحاظ تعداد جمعیت نسبت به شهرهای حاشیه‌ای و روستاها بسیار بیشتر در معرض ابتلاء به انواع بیماری‌های روحی روانی هستند.
اختلال عقب ماندگی ذهنی، یادگیری، رشد، کمبود توجه، تغذیه‌ای در دوران کودکی یا بزرگسالی، اختلال تیک حرکتی، ارتباطی، اختلال شیرخوارگی، اضطراب جدایی، فراموشی، اختلال مصرف مواد، اسکیزوفرنی، اختلال خلقی اعم از افسردگی و یا دو قطبی، اضطرابی، اختلال جسمانی، ساختگی، اختلال هویت جسمی و جنسی، کنترل تکانه، اختلال انطباقی و شخصیتی، از عمده علائم اختلالات روانی به شمار می‌رود که به گفته روانشناسان چنانچه هر فردی دارای یک از این ویژگی‌ها باشد، بیمار تلقی شده و باید برای کاهش یا رفع آن اقدام کند.
کم تحرکی نوجوانان در کرونا و بروز بیماری‌ها
در اثر فقر حرکتی، کاهش تحرک و فعالیت جسمانی نوجوان و جوانان از میزان دامنه حرکتی مفاصل و بخش‌های مختلف بدن کاسته شده و به مرورنوجوان و جوان با کاهش انعطاف پذیری، ضعف عضلانی، کاهش قدرت و استقامت عضلات مواجه شده که مجموعه این عوامل باعث شروع ناراحتی‌ها و بروز انواع دردها در بدن می‌شود.
نبود تحرک و فقر حرکتی منجر به بروز نشانه‌های اختلالات و ناهنجاری‌هایی مانند لوردوز غیر طبیعی ناحیه گردن، کمر، وجود کیفوز سینه‌ای در کودکان و همچنین شیوع بسیاری از بیماری‌های مزمن مانند دیابت، آرتریت، پوکی استخوان، چاقی و گسترش بیماری‌های قلبی، یبوست، کاهش اشتها، بلوغ زودرس و افسردگی همراه است.
متخصصان و کارشناسان بهداشت تاکید دارند فواید فعالیت بدنی منظم شامل کاهش خطر بیماری قلبی، دیابت، مرگ زودرس، فشارخون بالا، سرطان کولون و انواع دیگر سرطان‌ها است، همچنین منجر به کاهش اضطراب، افسردگی، کمک به کنترل وزن، کمک به ساخت و حفظ استخوان‌ها، عضلات و مفاصل سالم می‌شود.
نوجوانان غیرفعال می‌توانند سلامت خود را با پرداختن به فعالیت منظم در حد متوسط بهبود دهند، حداقل فعالیت بدنی متوسط ۶۰ دقیقه در تمام روزهای هفته و شامل ورزش‌های هوازی مانند پیاده روی تند، دوچرخه سواری، والیبال و شنا است. برای دستیابی به سطح بالاتر سلامت، لازم نیست فعالیت بدنی از شدت زیادی برخوردار باشد.
فعالیت‌های جسمانی مناسب می‌تواند علاوه بر اثرات مثبت، کاهش بیماری‌ها و مشکلات بهداشتی سبب پیشگیری از گرایش نوجوانان به سمت تفریحات ناسالم، بزهکاری، اعتیاد و نیز کاهش استرس، افزایش تصور مثبت از خود و اعتماد به نفس در نوجوانان و جوانان شده و توانایی علمی و روحیه همکاری در آنها را افزایش دهد.
راهکارهایی برای افزایش ورزش و فعالیت بدنی برای نوجوانان
با وجود اینکه آمار بسیار نگران‌کننده است و نوجوانان اوضاع مناسبی ندارند، و سیستم آموزشی هم اهمیت زیادی به سلامتی دانش‌آموزان نمی‌دهد و نمره آنها را مهم‌تر از تناسب اندامشان می‌داند، ولی روش‌هایی وجود دارند تا با کمک آنها بتوان فعالیت بدنی را افزایش داد و جلوی پیامدهای منفی کم‌تحرکی را گرفت.
متخصصان پیشنهاد می‌کنند که نوجوانان در درازای روز بیش از یک ساعت فعالیت بدنی داشته باشند. ولی وقت گذراندن با گوشی، آموزش مجازی، مشق نوشتن و انجام پروژه‌ها، فیلم و سریال دیدن، بازی کردن به آنها این فرصت را نمی‌دهند و بسیاری از نوجوانان این میزان از فعالیت بدنی را دارا نیستند.
راهکارهایی کاملاً ساده وجود دارد و می‌تواند تغییر بزرگی در زندگی فرزند نوجوان شما ایجاد کند که کم تحرکی او را کاهش داده و برای حفظ سلامتی او مفید است که عبارتند از:
۱. با شرایط برنامه ریزی کرده و خواب را با آن تنظیم کنید
شما به‌عنوان یک دانش‌آموز یا دانشجو مجبور هستید برنامه روزمره خود را با برنامه آموزشی تطبیق دهید و تلاش کنید دست‌کم هشت ساعت را برای خواب و استراحت در نظر بگیرید. پس بهترین کار این است که نهایت ۱۰ شب به خواب بروید تا برای کلاس ۸ صبح آماده شوید.
۲. در روزهای مدرسه فعالیت‌های بدنی خود را افزایش دهید
شما می‌توانید از نرم‌افزارهای ورزشی استفاده کنید و ببینید در درازای روز تا چه اندازه فعال هستید و چه مقدار پیاده‌روی می‌کنید. تلاش کنید این میزان را کم کم افزایش دهید. برای نمونه، ممکن است چند دقیقه را برای رفتن به مدرسه و بازگشت به خانه سپری کنید. با مشخص کردن این زمان، می‌توانید گاهی آن را افزایش دهید و مثلاً کمی بیشتر در محله خود گام بردارید.
البته این راهکار برای زمانی مناسب است که آموزش مجازی در کار نباشد، بنابراین، شما باید هنگام درس‌های مجازی کمی راه بروید و همچنان به سخنان معلم و استاد خود گوش کنید. به جای آنکه تمام زمان کلاس را سر جایتان بنشینید، بهتر است کمی بایستید یا گام بردارید.
۳. در خانه به دنبال کارهایی برای انجام دادن باشید
بسیاری از نوجوانان در کارهای خانه کمک نمی‌کنند. به جای نشستن و غصه خوردن به خاطر وضعیت موجود و قرنطینه، تلاش کنید به انجام کارهای خانه مانند ظرف شستن یا غذا درست کردن در آشپزخانه، تمیزکاری اتاق‌ها یا حیاط، بیرون بردن زباله‌ها بپردازید. همچنین می‌توانید هنگام انجام دادن کارهایی مانند مطالعه و تلویزیون دیدن، بایستید و بدن خود را فعال‌تر نگه دارید.
۴. به گوشی همراه خود اجازه ندهید زمان زیادی را از شما بگیرد
یکی از دلایل بنیادین برای کمبود خواب و مطالعه‌ی ناکارآمد نوجوانان، همان چیزی است که همه‌ی گروه‌های سنی را درگیر کرده ولی بیشترین تأثیر خود را روی نوجوانان گذاشته است؛ و آن هم چیزی نیست جز گوشی‌های هوشمند. امروزه افراد زیادی به گوشی خود اعتیاد پیدا کرده‌اند و ساعت‌ها با آن وقت می‌گذرانند.
باید منطقی باشید و تلاش کنید زمان کمتری را پای گوشی سپری کنید. گاهی اوقات گوشی خود را کنار بگذارید، اینترنت را خاموش کنید و کمی در خانه یا حیاط گام بردارید. مطمئن باشید ارزش دارد و تأثیر مثبت آن را به چشم خواهید دید.
۵. رژیم غذایی سالم‌تری را دنبال کنید
بیشتر نوجوانان حجم زیادی از غذاهای فرآوری‌شده، نوشابه و غلات را مصرف می‌کنند و چیزهایی مانند سبزیجات و میوه‌های ارگانیک، گوشت حیوانات دامنه آزاد و بدون آنتی‌بیوتیک، و غذاهای پروبیوتیک هیچ جایی در برنامه‌ی غذایی آنها ندارند. شما به‌عنوان یک نوجوان یا پدر و مادری که فرزند دانش‌آموز دارید، باید تلاش کنید به سراغ انتخاب‌های غذایی سالم بروید تا انرژی بدن و مواد مغذی مورد نیاز آن را تأمین کنید، سلامتی خود را بهبود ببخشید و زندگی پرانرژی و شاداب‌تری داشته باشید.
۶. جلوی اختلال خوردن را بگیرید
نوجوانان، به‌ویژه دخترها، ممکن است به سراغ راهکارهای خطرناک و بی‌پروا بروند تا وزن خود را کاهش دهند و لاغر شوند، یا ممکن است درگیر استرس و پرخوری‌های عصبی شوند. به همین دلیل، با اختلال خوردن مواجه می‌شوند و به سلامتی خود آسیب می‌رسانند.
نشانه‌های این اختلال به طور معمول اجتناب از غذا خوردن و پرخوری شدید هستند. روان‌پزشکان و روانشناسان می‌توانند این مشکل را شناسایی کرده و راه‌های درمانی را برای آن پیشنهاد کنند. در صورتی که با نشانه‌های پرخوری، کم‌خوری، وسواس زیاد برای کاهش وزن، ورزش بیش از اندازه، مصرف مکمل‌های غذایی، احساس گناه از عادات غذایی روبه‌رو شدید، به سراغ یک پزشک متخصص بروید و از او کمک بخواهید.
نظر شما