موانع شاد زیستن نوجوانان چیست؟

محسن لعلی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در خصوص ابعاد شادی در زندگی نوجوانان، اظهار کرد: شادی یکی از هیجان‌ها و عواطف لازم برای نوجوانان است. شادی دارای سه ویژگی ذاتی شناختی (رضایت‌مندی از زندگی)، احساسی عاطفی، حس خوشحالی از زندگی و نداشتن عواطف منفی مثل غم، افسردگی و پرخاشگری است.

بخش عمده شادی درونی است

وی با بیان اینکه سهم عمده شادی درونی است و نباید منتظر بود تا شادی را به ما تقدیم کنند، اضافه کرد: عامل ایجاد شادی درونی است و گاهی اوقات افرادی را می‌بینیم با وجود داشتن آسایش و مادیات، رضایت‌مندی درونی از زندگی ندارند، بنابراین داشتن رفاه نسبی عامل کافی برای شادمانی نیست، انسان‌ها در زندگی برای شاد بودن نیازمند حداقل‌ها و استانداردهای لازم هستند و اگر از نظر مالی مشکلاتی داشته باشند نمی‌توانند شادمان زندگی کنند اما در کنار مادیات رضایت درونی از زندگی هم بسیار مهم است.

این مدرس دوره‌های تخصصی روانشناسی تاکید کرد: وقتی نوجوان سه عامل هدف، انگیزه و برنامه را در زندگی دارد و متناسب با این سه عامل به خوبی در زندگی خود پیش می‌رود به طور یقین نوجوان شادی هم خواهد بود، شادی تنها به معنای مرتب خندیدن، شوخی کردن و قهقهه زدن نیست بلکه یکی از مؤلفه‌های ظاهری شادی انجام این حرکت‌ها است اما نکته حائز اهمیت این است که آیا این گروه از افراد به طور شناختی و ذاتی نیز شاد هستند؟.

لعلی در خصوص موانع شادی نوجوان تصریح کرد: منفی‌گویی و ناسپاسی مانعی برای شادمانی است، آنها باید یاد بگیرند با حداقل‌های زندگی هم می‌توانند شاد باشند و بسیاری از اوقات حداقل‌های زندگی هم موجب احساس شادی در بین جوانان می‌شود. ناامیدی دومین مانع شادی در نوجوانان است و راهکار آن امید داشتن است اما موضوع به این معنا نیست که نوجوان مرتب به خود القا کند که روز خوبی دارد؛ امید داشتن مبتنی بر انگیزه هدف و برنامه در زندگی است.

وی افزود: سرکوب کردن احساسات سومین مانع شادی در بین نوجوانان است؛ آنها باید بیاموزند نباید احساسات را در وجودشان سرکوب کنند، البته شادی به شکل مصنوعی خوب نیست برخی از افراد خنده‌های مصنوعی دارند. احساس شادی باید درونی و همراه با رضایت‌مندی باشد.

عضو شورای نظام روانشناسی استان اصفهان گفت: نوجوانان برای بیان احساسات خود می‌توانند با دوستان، پدر و مادر خود صحبت کنند و یا اینکه احساسات خود را روی کاغذ بنویسند؛ بیان احساسات باعث می‌شود نوجوانان راحت‌تر زندگی کنند. معمولاً بیان احساسات در نوجوانان دختر نسبت به پسران بیشتر است.

نوجوان شاد ارتباطات خوب، سازنده و سالم دارد

وی خاطرنشان کرد: اگر برای پسران مشکلی پیش بیاید در درون خود سرکوب می‌شوند اما دختران معمولاً با دوستان خود درد و دل می‌کنند. منزوی بودن مانع چهارم برای شادمانی نوجوانان است و داشتن ارتباطات اجتماعی نوجوانان بسیار مهم است، در حقیقت نوجوان سالم و شاد انسانی است که ارتباطات خوب، سازنده و سالمی دارد.

لعلی اضافه کرد: نوجوان شاد نوجوانی است که دوستان خوبی دارد و در فرایند دوست‌یابی والدین می‌توانند به نوجوان کمک کنند. نوجوانانی که به طور مرتب استرس دارند و منزوی هستند نیازمند آموزش خودمراقبتی و مهارت‌های اجتماعی در زندگی هستند که بخشی از این آموزش‌ها به روانشناسان تخصصی مربوط است و بخشی به نوع آموزش‌های والدین بستگی دارد.

این مدرس دوره‌های تخصصی روانشناسی اظهار کرد: درگیر شدن در گذشته عامل پنجم است که باعث می‌شود نوجوانان در زندگی شاد نباشند؛ اکثر روانشناسان عقیده دارند نوجوانان و بزرگسالان باید در زمان حال زندگی کنند تا شادمان باشند و تاکید دارند زمان حال را دریابید و استرس آینده را نداشته باشید.

وی تصریح کرد: امام علی (ع) می‌فرماید: «دل خودتان را بر اندوه آنچه از دست رفته و گذشته مشغول نسازید تا تو را از آنچه می‌آید غافل نسازد.» یعنی اگر افراد به گذشته خود وصل شدند شادمانی خود را از دست می‌دهند مثل اینکه من می‌توانستم «فلان مدرسه بروم و نرفتم»، «می‌توانستم این کار را انجام دهم و نکردم» و موارد دیگر. در گذشته ماندن و افسوس خوردن احساس شادمانی را از انسان سلب می‌کند.

بی تحرکی نوجوانان در اپیدمی کرونا و مشکلات خلقی

لعلی خاطرنشان کرد: راضی نگه داشتن همه دوستان و اطرافیان ششمین عاملی است که مانع از شادی نوجوانان می‌شود. این تفکر غیرمنطقی است و اگر نوجوان بخواهد همه اطرافیان را راضی نگه دارد یک فرد ناراضی از خود به وجود می‌آورد. یکی از اصول زندگی نوجوانان راضی نگه داشتن دیگران است، اما این موضوع باید شکل «برد برد» داشته باشد نه اینکه برای نوجوان شکل «برد باخت» پیدا کند و دوستان و اطرافیان را راضی نگه دارد و در نهایت خودش دچار صدمه و آسیب شود.

عضو شورای نظام روانشناسی استان اصفهان گفت: بی‌تحرکی و نداشتن فعالیت بدنی و ورزش مانع هفتم بروز شادی در بین نوجوانان است. در دو سال اپیدمی کرونا نوجوانان به دلیل بی‌تحرکی و نداشتن فعالیت بدنی دچار چاقی، مشکلات خلقی، ناشادمانی، یکنواختی و رنجش شده‌اند و باید خانواده‌ها این مسئله و یافتن راه‌حل‌هایی برای افزایش شادی در بین نوجوانان را مورد توجه قرار دهند.