به گزارش خبرنگار ایمنا، صنایع دستی مجموعه‌ای از اصیل‌ترین و کاربردی‌ترین هنرها و مهارت‌هایی است که نشان‌دهنده هویت و پیشینه هر منطقه است. سال‌ها است که در کشورمان، به دلایل متفاوتی از جمله ورود صنایع ماشینی و کارخانه‌ای، واردات بی رویه کالا، استقبال نکردن مردم به خاطر بی اطلاعی یا تغییر سلیقه و گرایش به مدهای اروپایی و… این صنایع تا حد زیادی، در معرض خطر فراموشی قرار گرفته است و احیای دوباره آن، توجه و همت و تلاش و حمایت جمعیِ مردم و مسئولان کشور را می‌طلبد.
موج بافی، یکی از این هنرها است که در آن با استفاده از پشم گوسفند، پارچه‌هایی با طرح چهارخانه و تمام پشم تولید می‌شود. کاربرد موج بافی در روانداز، کرسی، پتو، سجاده، رختخواب و گاه برای چادر عشایر است؛ در واقع، بنا به شرایط آب و هوایی و فصول مختلف سال، این هنر استفاده‌های متفاوتی دارد.
در موج بافی از طرح‌های خاصی که از اصالت و نشانه‌های محلی برخوردار است، استفاده می‌شود؛ پر طاووسی، چهارخانه، سیاه و سفید، تخت قرمز، شمشیری دولتی، حوض، دعا، محراب، گل، گنجشک، انگور، پروانه، بز کوهی و ترنج از جمله این طرح‌ها است. رنگ‌های قرمز، مشکی، زرد، کِرمی و سرمه‌ای از رنگ‌های پر کاربرد در این هنر است.
صنعت موج بافی در کردستان و شهرهای این استان بسیار قابل توجه است؛ اگر به گذشته نه چندان دور برگردیم، دانستن این هنر از نشانه‌های خانه داری و کدبانوگری زنان بوده و حتی در جهیزیه دختران عشایر از موج، استقبال زیادی می‌شده؛ اما امروزه هنر موج رو به فراموشی است و مانند گذشته حتی در کردستان و عشایر ها نیز مورد استقبال نیست و می‌توان گفت دنیای مدرنیته و حوادث روزگار، سبب فراموشی این هنر شده و توجه و حمایت از موج بافت‌ها نیز کم شده است.
اگر امروزه کسی تمایل به شنیدن صدای دستگاه‌های سنتی موج بافی داشته باشد باید به بازارهای قدیمی و منزوی این شهر، مانند بازار چاه حسن خان و فیض آباد که استادهای کهنه کار موج باف هنوز مشغول کار هستند، رجوع کند.
مواد اولیه و اصلی این صنعت، دست بافت است و توسط دامداران تولید می‌شود؛ مهندسان صنایع نساجی درباره این مواد می‌گویند: پشم الیافی است که مانند مو و کرک، از پروتئینی به نام "کراتین" تشکیل شده است که همین پروتئین به علت داشتن مقدار زیادی گوگرد از سایر پروتئین‌ها متمایز است.
زهرا صفایی، کارشناس صنایع دستی در گفت و گو با خبر نگار ایمنا درباره هنر موج بافی، اظهار می‌کند: این هنر قدیمی با قدمت ۴۰۰ ساله در استان‌های کردستان، لرستان، کرمانشاه، ایلام، چهارمحال بختیار، قزوین و استان‌های جنوبی رواج داشته است.
وی تصریح می‌کند: موج‌ها در هر استان کاربرد متفاوتی داشته‌اند؛ ولی عمومی ترین کاربرد آن در رخت خواب و سجاده برای جهیزیه دختران بوده است.
وی می‌افزاید: در استان کرمانشاه و در مناطق جوان رود، اسلام آباد و گیلان غرب همچنان استادکارهای کهنه کاری هستند که موج بافی را انجام دهند؛ این هنر از صنایع دستی اصیل ما است که متأسفانه رو به فراموشی رفته و باید چاره‌ای برای حفظ آن اندیشید.
این کارشناس صنایع دستی تاکید می‌کند: اقداماتی که می‌توان برای جلوگیری از نابودی این هنر انجام شود، توجه بیشتر برخی سازمان‌ها، مثل میراث فرهنگی است؛ باید تلاش بیشتری برای معرفی، مستند سازی و استاندارسازی انجام شود تا این هنر ترویج بیشتری پیدا بکند؛ برای مثال می‌توان مطابق با سلیقه امروز مردم در جامعه، طرح‌ها و رنگ‌های متنوع‌تری از محصولات موج بافی تولید کرد. امیدوارم مسئولان پیگیر این مسئله باشند تا این هنر از نابودی نجات یابد.
نظر شما