به گزارش ایمنا رضاشاه ترجیح میداد که مردم لباس متحدالشکل بپوشند، مردان کلاه پهلوی به سر گذارند و زنان بدون چادر، روبنده و روسری باشند و این موضوع چهرهای مستبد از او بهجای گذاشت و با انتقادات جدی تودههای مردم روبرو شد.
کشف حجاب در ایران
نخستین نشانهها از کشف حجاب در ایران به برخی محافل درباری یا روشنفکری در دوره ناصرالدین شاه قاجار برمیگردد که بیشتر به دلیل تأثیرپذیری فراوان این شاه قاجار در سفرهای خود به «فرنگ» بود اما نخستین شایعات پیرامون قانون کشف حجاب، پس از آن پخش شد که ملکه افغانستان بدون حجاب به همراه شاه افغانستان در سال ۱۳۰۸ در زمان رضا شاه به ایران آمد. در ۱۳۱۳ خورشیدی رضاخان برای دیدار با آتاتورک به کشور ترکیه سفر کرد و اقامت ۲ هفتهای وی یک ماه به طول انجامید. از مهمترین رهآوردهای این سفر بعد از بازگشت به ایران، کشف حجاب بود به این منظور در ١٣١٤ خورشیدی رضاخان به تمامی وزارت خانهها، به ویژه وزیر دربار و معارف دستور داد که مقدمات جشن بزرگی برای اعلام آزادی زنان و احقاق حقوق بانوان فراهم آورند که این مراسم با حضور اجباری زنان و دختران خاندان سلطنتی و درباریان و کارمندان دولت به بهانه اعطای دانش نامه فارغالتحصیلان برگزار شد رضاخان ضمن سخنرانی مفصل با عرض تبریک به مردم ایران، اظهار امیدواری کرد که این پیشرفت نصیب همه بانوان کشور حتی روستاها نیز بشود، بدین ترتیب رضاخان در ١٧ دی ١٣١٤ خورشیدی قانون کشف حجاب را تصویب کرد؛ برخی معتقدند باید این واقعه را «منع حجاب» نامید، چراکه کشف حجاب به معنی برداشتن اختیاری حجاب توسط زنان است که کم و بیش اما پیشتر اتفاق افتاده بود.
عکس العملها در برابر کشف حجاب
پس از صدور فرمان اجباری کشف حجاب بیشتر مردم به سختی با آن مخالفت کردند و حاضر به پذیرفتن آن نشدند. جرقه اصلی مخالفت مردم با کشف حجاب به واقعه مسجد گوهرشاد مشهد برمیگردد؛ زمانی که رضاشاه متأثر از سفر به ترکیه تصمیم گرفت مسیر متحدالشکل کردن لباسهای ایرانیان را با تغییر کلاه مردان که از حساسیت کمتری برخوردار بود، ولی این رویکرد در تیرماه سال ۱۳۱۴ منجر به اعتراض مردم به اجباری شدن بر سر گذاشتن کلاه شاپو توسط حکومت مرکزی و تیراندازی نیروهای نظامی به معترضان در مسجد گوهرشاد مشهد شد.
اگر چه رضاخان هدف خود از این اقدام را وارد کردن زنان در کار و مشارکت اجتماعی عنوان کرده بود اما با توجه به اسلامی بودن جامعه ایران، زنان نسبت به این عملکرد واکنش سختی نشان دادند، برنامه کشف حجاب رضا شاه همچنین با مخالفتهای گسترده ای از سوی روحانیون مواجه شد. زنان شاغل و همسران درباریان، ارتشیها، تجار و غیره کشف حجاب کردند ولی زنانی که مخالف کشف حجاب بودند منزوی شدند و کمتر در جامعه حضور یافتند.
بهمنپور، تاریخپژوه در این باره نوشته است: از این تاریخ به بعد استفاده از حجاب در سراسر مملکت قدغن شد. اجرای این قانون در شهرهای مذهبی مثل قم و کاشان و مشهد و … با مشکلاتی مواجه شد. زنانی که جرأت داشتند در برابر این قانون بایستند توسط مأموران شهربانی مورد ضرب و شتم قرار میگرفتند و بعضاً به همراه شوهران خود به کلانتری احضار میشدند. مأموران امنیتی حق داشتند اگر زنی را در کوچه و خیابان با حجاب ببینند چادر از سرش کشیده و پاره کنند. به وزارت معارف دستور داده شد از این به بعد تمام دانش آموزان و معلمان حق گذاشتن حجاب را ندارند. بعضی از دختران از همان زمان ترک تحصیل کردند و خانه نشین شدند. کلیه ادارات دولتی نیز موظف بودند از ورود خانمهای محجبه خودداری کنند.
لغو قانون کشف حجاب
پس از روی کار آمدن محمدرضا پهلوی در سال ۱۳۲۰، گروهی از زنان که از فشار حکومت پدرش سخت به ستوه آمده بودند، در مخالفت با کشف حجاب، در معابر عمومی با چادر ظاهر شدند و مأموران حکومتی هم علیرغم وجود قانون کشف حجاب چندان که باید با آنان مقابله نمیکردند.
حجاب چیست؟
حجاب، یکی از مهمترین مسائلی است که در دین اسلام وجود دارد و بر روی آن تأکید زیادی شده است.»حجاب «در لغت به معنای پرده، حاجب، پوشیدن، و پنهان کردن است. این واژه، تنها به معنای پوشش ظاهری یا پوشاندن زن نیست و در اصل به مفهوم پنهان کردن زن از دید مرد بیگانه است.
کلمۀ حجاب مصدر از ریشه (ح ج ب) است که اهل لغت تعاریف مختلفی برای آن ذکر کردهاند. حجاب در لغت به معنای مانع، چیزی که بین دو چیز جدایی افکنَد، پوشاندن و پوشش (سِتر) است. حجاب به معنای پوشش اسلامی بانوان، دارای دو بُعد ایجابی و سلبی است. بُعد ایجابی آن، وجوب پوشش بدن و بُعد سلبی آن، حرام بودن خودنمایی به نامحرم است.
نظر شما