رمالی؛ کلیشه‌ای قدیمی با نسخه‌ای جدید برای کرونا

به گزارش خبرنگار ایمنا، این روزها در حالی که دنیا در حال دست و پنجه نرم کردن با مسائل ویروس کرونا است، برخی افراد سودجو به هر دری می‌زنند تا از آب گل آلود ماهی بگیرند و با ادعای درمان کرونا مردم را فریب دهند، چندی پیش ویدئویی در فضای مجازی با عنوان " کشف درمان کرونا فقط با چند میلیون تومان" دست به دست شد و واکنش‌های متعددی در پی داشت. این رمال جوان در فضای مجازی از نجات بیماران مبتلا به کرونا حرف می‌زد و اطمینان خاطر می‌داد که افراد می‌توانند با کسانی که از دعاها و دست‌نوشته‌های او درمان شده‌اند تماس بگیرند تا مطمئن شوند که می‌توانند با کمک او از ابتلای کرونا نجات پیدا کنند.

این رمال در رابطه با فعالیت خود به منظور درمان کرونا می‌گوید: "یک سری طلسم و جادو و داروهای گیاهی دارم که به بیماران و حتی افرادی که هنوز مبتلا نشده‌اند می‌دهم و این دو با هم تأثیر زیادی برای درمان حتمی کرونا دارد و شما تنها با چند میلیون می‌توانید از شر این ویروس که نیرویی شیطانی است رهایی یابید. "این تنها یکی از تبلیغات فریبنده این رمال‌های مجازی است که به عنوان مروجان خرافه‌پرستی، فرصت را غنیمت شمرده و برخی مردم را با ترفندهایی اینچنینی و با نرخ‌هایی نجومی سرکیسه می‌کنند.

قیمت‌هایی که شروع آن‌ها میلیونی و برآورد ماهانه آن‌ها میلیاردی است. سودجویان برای شروع کار خود یک صفحه مجازی راه‌اندازی کرده و با جذب دنبال کنندگان زیاد و تبلیغ تضمین کار خود، از هر راهی بازارگرمی می‌کنند. رمال‌ها که تنها چند تکه کاغذ، آهن و اعضای بدن حیوانات دستمایه کارشان است و از فرصت استیصال مردمی که این روزها از آفت کرونا در امان نیستند بهره می‌برند.

ناچاری و نگرانی عوامل سوق دهنده افراد به رمالی

مسعود سهیلی، کارشناس ارشد روانشناسی در خصوص سوءاستفاده رمال‌ها و دعانویسان از شیوع کرونا، می‌گوید: اضطراب و استرس ناشی از مرگ یا نبود راهی برای درمان بیماری کرونا افراد را به سمت دعانویسان سوق می‌دهد چرا که این افراد سودجو به مردمی که ناچار و نگران از شرایط موجود هستند اطمینان خاطر کاذب می‌دهند که با فلان دعا یا جادو می‌توان از ابتلا به این بیماری مهلک نجات یافت.

وی ادامه می‌دهد: با فرهنگ سازی و آگاهی رسانی می‌توان افراد فریبکاری که از نگرانی مردم سوءاستفاده می‌کنند را به راحتی شناسایی کرد و مردم باید بدانند که این افراد اگر توانایی داشتند مشکلات خود را حل می‌کردند و خود را نجات می‌دادند، همچنین دلیل مراجعه به رمال‌ها رسیدن زودتر به نتیجه است چرا که برخی افراد به دلیل اینکه نمی‌خواهند ماسک بزنند، بهداشت یا حتی فاصله گذاری اجتماعی را رعایت نکنند و سریع به نتیجه برسند به این رمال‌ها مراجعه می‌کنند تا این معضل را درمان کنند.

این روانشناس با اشاره به اینکه رمال‌ها و فالگیران ابزار عجیبی برای جلب اعتماد مردم دارند، تصریح می‌کند: این وسایل منجر به جلب اعتماد بیشتر افراد می‌شود به این منظور که در کار خود حرفه‌ای هستند و کارشان را به درستی انجام می‌دهند؛ رمال‌ها انسان‌های تیزبینی هستند که در نگاه اول برخی پیش‌بینی‌های کلی را از روی پوشش یا حرف‌های ابتدای شخص به صورت جملات دو سویه به او می‌گویند و با واکنشی که شخص نشان می‌دهد موضوع را بسط می‌دهند یا جملات دو پهلو را می‌گویند تا خود فرد برداشتی را که می‌خواهد انجام دهد، دعانویسان تنها با دادن اطمینان کاذب به افراد به راحتی هزینه‌های هنگفتی از مردم دریافت می‌کنند.

چه کسانی به رمالان و دعانویسان مراجعه می‌کنند؟

وی می‌گوید: مراجعه به رمالان و دعانویسان در بین شهرنشینان بیشتر مشاهده می‌شود، پیر و جوان و مرد و زن و حتی افراد تحصیل کرده تعدادی از این رمال‌ها و دعانویسان را می‌شناسند و در شرایط مختلف به آن‌ها مراجعه می‌کنند، فضای مجازی نیز به افزایش گرایش افراد به موضوعات فالگیری، دعانویسی و طالع بینی دامن زده و حتی برخی به عنوان سرگرمی هم که شده سری به گروه‌های تلگرامی یا اینستاگرامی این افراد می‌زنند، گاهی همین سرگرمی و تفریح منشأ کلاهبرداری‌هایی می‌شود که جبران‌ناپذیر است و به قیمت جان، مال و آبروی مردم تمام می‌شود.

سهیلی آگاهی رسانی و فرهنگ رسانی را راه حلی برای مراجعه نکردن افراد به رمالان و دعانویسان می‌داند و می‌گوید: فرهنگ سازی برای آگاهی بیشتر در هر زمینه‌ای قطعاً آسیب‌های روحی و اجتماعی را کمتر می‌کند، رسانه‌ها نیز کمک بزرگی به افزایش آگاهی مردم جامعه می‌کنند، اگر مسئولان ذی ربط و رسانه‌ها منابع آگاه و مورد اعتماد مانند مراکز مشاوره و روانشناسان را به مردم معرفی نکنند، آن‌ها به منابع مورد اعتمادی که خودشان می‌شناسند مراجعه می‌کنند که گاهی این منابع همان رمال‌ها و دعانویسان هستند که برای آن‌ها خطرساز می‌شوند، همچنین باید عجله کردن در کارها را از ذهن افراد دور کرد چرا که به خاطر مراجعه به رمال به منظور پیشگیری از ابتلا به کرونا یا هر مشکل دیگری باید هزینه مادی و معنوی گزافی پرداخت و باید این را در نظر گرفت که با عجله کردن کاری از پیش نمی‌رود و مضرات آن بیشتر خواهد بود.

وی ریشه وجود چنین خرافاتی در جامعه پیشرفته این روزها را رهایی هر چه سریع‌تر از نگرانی‌ها می‌داند و می‌افزاید: اضطرابی که به سبب شیوع کرونا در دنیا حاکم است انسان را بر آن داشته است تا از هر طریقی به دنبال راهی برای درمان و مبتلا نشدن به کرونا ویروس پیدا کند، بنابراین افراد سودجو زمینه را برای فریب مردم مضطرب فراهم می‌بینند و با کم کردن اعتبار راه حل‌های علمی مردم را به اثر طلسم و جادو برای درمان دلخوش می‌کنند.

مجازات رمالی و فریبکاری در قانون چیست؟

زینب خزایی، حقوقدان و وکیل پایه یک دادگستری در این زمینه به خبرنگار ایمنا می‌گوید: قضات دادگاه‌های کیفری با استناد به ماده دو قانون تشدید مجازات مرتکبان اختلاس، ارتشا و کلاهبرداری که در مورد تحصیل مال از راه نامشروع است، فالگیرها، دعانویسان و رمال‌ها را مجازات می‌کنند، در این ماده قانونی گفته شده است به طور کلی هر کس مال یا وجهی را تحصیل کند و طریق تحصیل آن فاقد مشروعیت قانونی باشد مجرم محسوب می‌شود و علاوه بر اصل مال، به مجازات سه ماه تا دو سال حبس یا جریمه نقدی معادل دو برابر مال به دست آمده محکوم خواهد شد.

وی ادامه می‌دهد: مالی که دعانویسان و رمالال‌ها به دست می‌آورند غیرقانونی است و متوسل به تقلب و حیله، افراد را فریب می‌دهند و این امر کلاهبرداری محسوب می‌شود که مجازات آن علاوه بر رد اصل مال به صاحب آن به حبس از یک تا هفت سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ شده است محکوم می‌شود.

این حقوقدان می‌افزاید: به طور خاص در خصوص رمالی، دعانویسی و فالگیری در قانون فعلی ما جرمی مشخص نشده است اما قبلاً بند ۱۸ ماده سه آئین‌نامه امور خلافی مصوب سال ۱۳۲۴ بوده که رمال‌ها، کف‌بین‌ها و جادوگران را به حبس از هفت روز تا ۱۰ روز و از ۱۰۰ تا ۲۰۰ ریال غرامت محکوم می‌کرده است اما اکنون این قانون منسوخ شده و در قوانین کشور موردی که دقیقاً به مصادیق رمالی، دعانویسی و جادوگری اشاره کند وجود ندارد.

وی با اشاره به اینکه رویه قضائی در این زمینه بسیار سختگیرانه است، اضافه می‌کند: افرادی که به این امور مشغول هستند به طور مخفیانه و پنهانی فعالیت می‌کنند و دستگاه قضائی به شدت با آن‌ها برخورد خواهد کرد و مهم است که در این زمینه فرهنگ‌سازی شود و افراد باید بدانند کاری از دست رمال‌ها، دعانویسان و فالگیران برنمی‌آید و نباید به آن‌ها مراجعه کنند، فرهنگ‌سازی در این زمینه نشده و این موضوع در هر قشر و طبقه‌ای دیده می‌شود و هر کسی ممکن است فریب رمال‌ها و دعانویسان را بخورند.

فضای مجازی جولانگاه دعانویسان و رمالان

حسن صفرزاده، کارشناس مسائل دینی در این باره با اشاره به اینکه رمال‌ها و دعانویسان با دروغگویی و حیله‌گری برای به دست آوردن منافع شخصی‌شان دکان باز کرده‌اند، به خبرنگار ایمنا می‌گوید: این افراد برای خرافه پراکنی از ابزارهای مختلفی مانند فضای مجازی بهره می‌برند و بازار خود را داغ می‌کنند و مردم ساده را راحت‌تر به این بازار پر دغل می‌کشانند، جامعه‌ای که با خرافات پرورش یابد به راحتی به انحراف کشیده می‌شود.

وی ادامه می‌دهد: رجوع به افراد کم سواد یا بیسوادی که برای ما دعا بنویسند تا مشکلات ما سریع حل شود، امری است که عقل و شرع آن را تأیید نمی‌کند، چرا که این افراد اگر چاره ساز بودند ابتدا خودشان را از باتلاق مشکلات رهایی می‌بخشیدند، آن‌ها ظواهر امر را زیبا جلوه می‌دهند تا مردم بیشتر جذب اینگونه فعالیت‌ها شوند.

این کارشناس مسائل دینی تصریح کرد: لازم است مردم به این آگاهی برسند که اگر مشکلی دارند با قدرت عقلی که خداوند به آن‌ها بخشیده باید مشکل را حل کنند نه رفتن پیش بندگانی که خود در حل مشکلاتشان عاجز هستند. آگاهی‌بخشی و فرهنگسازی باید بشود تا گرایش مردم به چنین مسائلی کم شود و به صفر برسد، البته رسانه‌ها، اهل قلم و هنرمندان نیز نقش بسزایی در آگاه ساختن مردم جامعه دارند و هرگز نباید تأثیر این افراد در این زمینه را نادیده گرفت.

افزایش سه درصدی کشف جرایم مربوط به رمالی در اصفهان

همچنین سید مصطفی مرتضوی، رئیس پلیس فتا استان اصفهان در گفت‌وگویی با خبرنگار ایمنا، در این باره اظهار می‌کند: یکی از وظایف ثابت پلیس فتا در این حوزه پایش جرایم عمومی در فضای مجازی است و همانطور که در دید عموم کسی حق هیچ گونه تخلفی را ندارد، در فضای مجازی نیز همین طور است، در مواردی مانند دعانویسی، رمالی و فالگیری به طور ۲۴ ساعته در حال شناسایی و نظارت هستیم، پلیس جرایم عمومی به صورت پیشگیرانه اقدام می‌کند و منتظر گزارش افراد نمی‌ماند.

وی ادامه می‌دهد: اخیراً حدود سه درصد افزایش کشف جرایم مربوط به این حوزه را داشته‌ایم، مردم هوشیار باشند که در چنین صفحات مجازی وارد نشوند و برای برخورد با متخلفان سریع به پلیس گزارش دهند، معمولاً بانوان به خاطر مشکلاتی که دارند بیشتر در معرض آسیب هستند و باید آگاه باشند که صاحبان چنین صفحات مجازی تنها دنبال تامین مقاصد مالی خودشان هستند و مشکلی را حل نخواهند کرد.

مرتضوی با بیان اینکه موضوعات مختلفی در حوزه دعانویسی و رمالی وجود دارد، اضافه می‌کند: فروش طلسم مانند طلسم حل مشکل و درمان بیماری، طلسم رفع خصومت بین زوجین به افراد یکی از موارد زیادی است که گزارش می‌شود. در زندگی برای حل مشکلات باید دنبال راه حل اصلی و علمی باشیم، چرا که دنبال کردن خرافات چاره راه نیست و تنها آرامشی کاذب را به مردم می‌دهد، برای حل هر مشکلی باید به منبع مورد اعتماد آن مراجعه کرد.

گزارش از فهیمه نظری، خبرنگار سرویس جامعه ایمنا