به گزارش خبرنگار ایمنا، موضوع تامین غذا از مهمترین مسائل مورد توجه در جوامع انسانی است. تولید و فرآوری مواد غذایی، یکی از عناصر حیاتی اقتصاد جهانی و منطقه‌ای به شمار می‌رود و تمام جوانب این امر به شدت به تکنولوژی وابسته است. از دیدگاه جهان امروز یافتن معایب فناوری مواد غذایی کار ساده‌ای است. استفاده از منابع انرژی تجدید ناپذیر مانند سوخت‌های فسیلی و فرآورده‌های مشتق شده از آن مانند آفت‌کش‌های مصنوعی و کودهای شیمیایی سبب بروز بسیاری از مشکلات زیست محیطی و سلامتی شده است. در همین ارتباط با پریسا فرزانه، دکترای صنایع غذایی گفت و گویی داشتیم که شرح آن را در ادامه می‌خوانید:
علت اصلی گرسنگی در جهان چیست؟
برای افزایش بازدهی تولید غذا تلاش‌های زیادی شده است اما همچنان در کشورهای در حال توسعه، گرسنگی و سوءتغذیه شایع است. از طرف دیگر مشکلاتی که در کشاورزی ایجاد شده می‌تواند باعث کاهش حاصلخیزی زمین‌ها در سراسر جهان بر اثر افزایش فرسایش و شوری خاک شود. همچنین جمعیت جهان به ویژه در کشورهای در حال توسعه رو به افزایش بوده و یکی از مشکلات مرتبط با این موضوع، نحوه تولید و افزایش محصولات غذایی است. همچنین به دلیل آگاهی مصرف کنندگان از خطر افزودن بعضی مواد افزودنی مانند نگهدارنده‌ها، تقاضا برای مصرف غذاها با منشأ طبیعی بیشتر شده است.
راهکار خروج از مشکل گرسنگی جهان چیست؟
بدون شک استفاده از بعضی فناوری‌ها مانند بیوتکنولوژی می‌تواند در مقابله با این مشکلات کمک کند. مسلماً استفاده از این فناوری در زمینه کشاورزی به ایجاد سیستم‌های پایدار کشاورزی کمک کرده و استفاده از آفت‌کش‌ها و کودهای شیمیایی را کاهش می‌دهد. همچنین این اقدام در زمینه ارتقای سیستم‌های تولید مواد غذایی نیز نقش مهمی دارد. چنین هدفی از طریق به کارگیری تکنولوژی DNA نوترکیب امکان پذیر است. در این شیوه به دلیل اصلاح مستقیم ساختار ژنوم موجود زنده، محصولات کشاورزی اصلاح می‌شود به‌گونه‌ای که دیگر نیازی به استفاده از آفت‌کش‌ها نخواهد بود.
هدف اصلی از تولید گیاهان تراریخته چیست؟
در فناوری بیوتکنولوژی از بعضی باکتری‌ها برای انتقال ژن به گیاهان استفاده می‌شود. این ژن باعث تولید پروتئینی سمی در گیاه شده و از هجوم آفات جلوگیری می‌کند. به این گیاهان، گیاهان تراریخته گفته می‌شود. گاهی از این فناوری برای اصلاح ارزش تغذیه‌ای و خواص عملکردی مواد غذایی گیاهی استفاده می‌شود. همچنین این فناوری در بهبود ایمنی مواد غذایی نیز نقش دارد، به طوری که می‌توان از این طریق سیستم‌های تشخیص پیشرفته‌ای جهت ردیابی عوامل بیماری‌زا یا سموم غذا ایجاد کرد. مهمتر از همه بیوتکنولوژی در فرآوری مواد غذایی و تولید بسیاری از مواد افزودنی مطلوب نقش دارد. تولید بسیاری از آنزیم‌ها، اسیدهای آمینه ضروری، ویتامین‌ها، پلی ساکاریدها با ارزش افزوده، از طریق باکتری‌ها و قارچ‌ها در صنایع غذایی رو به افزایش است و می‌تواند پاسخگوی نیازهای جامعه امروزی باشد.
علت وجود نگرش منفی نسبت به مواد غذایی تراریخته چیست؟
در بعضی کشورها مصرف کنندگان نسبت به فرآورده‌های تراریخته نظر مثبتی ندارند. این مسئله می‌تواند چندین علت داشته باشد: یکی این است که بسیاری از مصرف کنندگان و گروه‌های طرفدار محیط زیست معتقد هستند محصولات تراریخته برای انسان و محیط زیست به طور بالقوه خطرناک است.
دلیل دوم بیوتکنولوژی غذایی است که تنها برای شرکت‌کننده‌های تولید کننده این محصولات سودآور است و بر زندگی عموم مردم تأثیر ندارد. در نتیجه آن‌ها معتقد هستند که تولید فرآورده‌های تراریخته، تنها ابزاری برای سوء استفاده از تولید کنندگان کشورهای در حال توسعه است.
علت سوم این است که بعضی از محصولات تولید شده تراریخته به دلیل استفاده نابه‌جا، باعث بروز آلرژی در انسان‌ها شده است. برای مثال ذرت اصلاح شده ژنتیکی با نام "استارلینک" که فقط مجوز استفاده برای دام را داشت، اما در نان‌های ساندویچی نیز استفاده و باعث ایجاد آلرژی شد. همچنین تولید نوعی برنج تراریخته به نام "برنج طلایی با بتاکاروتن"، بیشتر برای مردم بعضی نواحی و جاهایی که غذایی اصلی آن‌ها برنج بود، می‌توانست معضل کوری ناشی از کمبود ویتامین A را حل کند.
نقش جامعه در شناخت بهتر محصولات تراریخته چیست؟
جنبه‌های منفی مرتبط با استفاده از بیوتکنولوژی، بیشتر مربوط به ناآگاهی مصرف کنندگان در جامعه است. بطوری‌که موارد استفاده از این محصولات به درستی بیان نمی‌شود یا اغلب این مصرف کنندگان نمی‌دانند که بسیاری از این محصولات مانند مواد افزودنی در صنایع غذایی از طریق فرآیند دستکاری ژنتیکی و بیوتکنولوژی تولید می‌شود. همچنین کمتر کسی از تکنیک‌های تشخیص مبتنی بر DNA اطلاع دارد. این نوع از کاریردهای بیوتکنولوژی خطرات بالقوه کمتری برای مصرف کنندگان و محیط زیست دارد و معمولاً توسط گروه‌های فعال ضد بیوتکنولوژی نادیده گرفته می‌شود.
نظر شما