به گزارش خبرگزاری ایمنا، شواهد جدیدی از دوران پارینه سنگی پسین اولیه (IUP) در فلات ایران به‌دست آمده که می‌تواند درک ما از تاریخچه مهاجرت انسان‌ها در جنوب غرب آسیا و نقش این منطقه در ارتباطات بین گونه‌های انسانی را تغییر دهد. این مطالعات نشان می‌دهد که فلات ایران نه‌تنها به عنوان یک تقاطع تاریخی برای مهاجرت‌ها، بلکه به عنوان منطقه‌ای مهم برای توسعه فرهنگ‌های ابزارسازی اولیه نقشی اساسی ایفا کرده است.
پناهگاه‌های صخره‌ای سرهه؛ یک کشف باستان‌شناختی مهم
بر اساس مقاله‌ای که به همت دکتر گوران و همکارانش منتشر شده، پناهگاه‌های صخره‌ای سرهه واقع در بخش جنوبی رشته‌کوه‌های البرز در شمال فلات ایران، به عنوان یکی از مناطق کلیدی برای بررسی دوران پارینه سنگی پسین اولیه شناخته می‌شوند. این بررسی‌ها برای نخستین‌بار شواهدی از این دوره خاص را در فلات ایران آشکار کرده است.
گوران در این رابطه اظهار کرد: این یافته‌ها نشان می‌دهد که منطقه البرز در حدود ۵۰ تا ۳۵ هزار سال پیش نقش کلیدی در توسعه فرهنگ IUP داشته است. شواهد تازه به‌دست آمده، پیچیدگی و تنوع جمعیت‌های انسانی را در این دوره روشن می‌کند.
نقش فلات ایران در تعامل انسان مدرن با نئاندرتال‌ها
وی افزود: فلات ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی استراتژیک خود که در تقاطع آفریقا، اروپا و آسیای مرکزی و شرقی قرار دارد، نقش مهمی در مهاجرت‌ها و رویارویی‌های انسان‌ها با یکدیگر ایفا کرده است. دوران گذار از پارینه سنگی میانی (MP) به پارینه سنگی پسین اولیه (IUP) در این منطقه، مرحله‌ای پیچیده و مهم محسوب می‌شود که اطلاعات ارزشمندی درباره مهاجرت انسان مدرن و تعامل او با سایر گونه‌های انسانی مانند نئاندرتال‌ها و دنیسوواها فراهم می‌کند.
اهمیت فرهنگی دوران پارینه سنگی پسین اولیه
این دوره زمانی، به دلیل ملاقات‌ها و آمیزش‌های اجداد ما با نئاندرتال‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. به گفته این محقق، منطقه جنوب غرب آسیا، از جمله ایران، در حدود ۶۰-۵۰ هزار سال پیش شاهد تنوع و آمیزش گونه‌های انسانی مختلف بوده است. وی تاکید کرد: «مطالعات پیشین، این ناحیه را به‌عنوان یکی از نقاط احتمالی برخورد و آمیزش انسان مدرن و نئاندرتال‌ها می‌دانند و این زمان دقیقاً با پیدایش فرهنگ پیچیده متعلق به دوره IUP هم‌خوانی دارد.»
توانایی‌های انسان اولیه در سازگاری با محیط
وی در ادامه توضیح داد: اگرچه سازندگان ابزارهای IUP همچنان ناشناخته هستند، اما شواهد به‌دست آمده نشان می‌دهد که این جمعیت‌ها توانایی زندگی در ارتفاعات سخت و چالش‌برانگیز البرز را داشته‌اند. تفاوت‌های ساختاری ابزارهای IUP با دوران پارینه سنگی میانی نیز گواهی بر پیچیدگی و مهارت‌های پیشرفته این جمعیت‌های انسانی در این منطقه است.
به گفته سحر مرتضی نژاد، کارشناس ارشد ژنتیک انسانی و پژوهشگر انسان‌شناسی و ژنتیک، یافته‌های جدید نشان می‌دهد که فلات ایران یکی از مراکز اصلی تجمع انسان‌های مدرن پس از خروج از آفریقا بوده است. وی بیان کرد: فلات ایران نقش مهمی در مهاجرت و توسعه انسان‌ها به سوی آسیای مرکزی ایفا کرده است. این منطقه به‌عنوان یکی از مراکز مهم فرهنگی و تعامل میان انسان مدرن و نئاندرتال‌ها در نظر گرفته می‌شود.
در واقع، رشته‌کوه‌های زاگرس نیز منطقه‌ای مهم برای برخورد و آمیزش انسان مدرن و نئاندرتال‌ها محسوب می‌شود. این یافته‌ها بر اهمیت فلات ایران در شناسایی هومینین‌های مختلف و نقشی که در توسعه فرهنگ‌های ابزارسازی و تکامل گونه‌های انسانی ایفا کرده، تاکید می‌کند.
این کشف جدید در پناهگاه‌های صخره‌ای سرهه، شکاف‌های موجود در داده‌های پیشین را پر کرده و اهمیت این منطقه را در توسعه فرهنگ ابزارسازی اولیه برجسته می‌کند.
مرتضی نژاد بیان کرد: این یافته‌ها نه‌تنها به درک بهتر از تاریخچه زیستی انسان‌ها کمک می‌کند، بلکه نقش فلات ایران را به‌عنوان یک نقطه کلیدی در تکامل انسان‌های اولیه برجسته می‌سازد. درک بهتر از گذشته انسان‌ها می‌تواند افق‌های جدیدی برای تحقیقات آینده در زمینه انسان‌شناسی و باستان‌شناسی باز کند.
نظر شما