به گزارش خبرنگار ایمنا؛ علم طب سنتی ایرانی ریشه‌دار است و تسکین و درمان بیماری ها، با تجویز و استفاده از گیاهان دارویی از روش‌های درمانی این طب دیرینه با هدف دستیابی به سلامت جسمانی و روانی بیماران است. شناسایی طبع یا مزاج انسان نیز از بحث‌های بسیار مهم در طب سنتی بوده و شناخت مزاج‌های اشخاص و پرداختن به آن در طول زندگی یکی از کاربردی‌ترین شیوه‌ها برای حفظ سلامت، تندرستی و نشاط عمومی بدن است.
مصرف مواد غذایی مناسب و همسو با مزاج و طبع افراد کمک می‌کند تا در زندگی کمتر با اختلال، بیماری و تنش‌های جسمی و روحی روبرو شوند و در مقایسه با افراد دیگر سلامت بیشتری داشته باشند. در بررسی بیشتر این موضوع و آشنایی با مزاج‌ها و ویژگی‌های شخصیتی افراد در هر گروه مزاجی و نوع تغذیه آنها گفت وگویی با محمود بابائیان، متخصص طب سنتی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان داشتیم که در ادامه می خوانید.
چه مزاج‌هایی در طب سنتی تعریف شده است؟
طب سنتی مکتب طبی است که قرن‌ها سابقه پشتوانه آن است. سرلوحه اصلی این طب، حفظ سلامتی و پیشگیری از بروز بیماری‌ها است و برای حفظ سلامتی و تعادل بدن انسان دستورات خاصی را ارائه می‌دهد. در طب سنتی برای افراد، مزاج‌های مختلفی مثل مزاج گرم و خشک، گرم و تر، سرد و خشک و سرد و تر تعریف شده است که به صورت ذاتی و سرشتی بوده و برای آنها طبیعی محسوب می‌شود.
اشخاص داری مزاج گرم و خشک چه خصوصیاتی دارند؟
در بسیاری اوقات با اشخاص سالمی مواجه می‌شویم که دارای اندام لاغری هستند و رنگ پوستشان زرد بوده و پوستی گرم و خشک دارند. اینها معمولا گرمایی هستند و تحمل تابستان را ندارند، اما در زمستان حال بهتری دارند و این اشخاص برخوردار از مزاج گرم و خشک بوده و نسبت به دیگران احساس عطش بیشتری داشته و دهان خشکی دارند. این افراد معمولا کم خواب هستند و با پنج ساعت استراحت می‌توانند کارهای روزانه را به خوبی انجام دهند ممکن است که با خوراکی‌های شیرین و ادویه‌های گرم دچار حالت‌هایی مانند عصبانیت، خارش، جوش و بثورات در بدن شوند و افراد مزاج گرم و خشک سریع عصبانی شده و سریع هم آرام می‌شوند. آنها پر جنب و جوش، پرانرژی، حاضر جواب، عجول، باهوش و پرحرف و کمی ولخرج هستند.
برای اینکه افراد دارای مزاج گرم و خشک از حالت تعادل خارج نشوند مصرف کدام غذاها را توصیه می‌کنید؟
اگر کسی دارای مزاج گرم و خشک است از مصرف غذای گرم و پرادویه در روزهای گرم باید پرهیز کند تا عصبانیت کمتری داشته باشد. بهتر است در این حالت یک لیوان شربت سکنجبین مصرف کند، برای این گروه از افراد موادغذایی با مزاج سرد و تر یا معتدل مثل مرکبات سیب، هویج، شاهتوت، انار، خیار، گلابی، آلبالو، آلو، زردآلو، هندوانه، زرشک، آلوچه، کدو، اسفناج، لیمو ترش، تمبر هندی، شفت آلو، کاهو، بادام درختی، دوغ و ماست مناسب است.
استفاده از کدام مواد غذایی حال این گروه از اشخاص را بدتر می‌کند؟
زیاده‌روی در خوردن غذاهایی مانند سیر، پیاز، ادویه‌جات تند، زنجبیل، دارچین، عسل، خربزه، گردو، نمک و سرخ کردنی‌ها حال اشخاص برخوردار از مزاج گرم و خشک را بدتر می کند. افراد می‌توانند با شناخت مزاج و رعایت این مسائل ساده در حفظ سلامتی و استحکام خود موثر باشند.
ویژگی‌های اشخاص برخوردار از مزاج گرم و تر چیست؟
این افراد درشت اندام و دارای قفسه سینه پهن و بافت عضلانی هستند و معمولا پوست آنها سرخ و سفید و موهایشان پر پشت است و در طب سنتی افراد دارای مزاج گرم و تر نبض پر و قوی دارند. آنها تحمل بی‌خوابی را دارند اما تحمل گرما را ندارند معمولا تحمل سرما برای مزاج گرم و تر آسان‌تر بوده و این افراد پوست گرم، مرطوب و نرمی دارند. آنها انسان‌هایی شجاع و پیشرو در گروه هستند، شخصیت آرام و مهربان، روابط عمومی خوب، علاقه مند به شعر و موسیقی، بلند پروازی و سخاوتمندی از ویژگی بارز این گروه مزاجی است.
اشخاص برخوردار از مزاج گرم و تر بهتر است چه غذاهایی را مصرف کنند؟
بهتر است این افراد استفاده از خوراکی‌هایی مانند غوره، شاه توت، گشنیز، نارنج، لیموترش پرتقال نارنگی، گلابی، سیب، انار، لیمو شیرین، آلو بخارا، آلبالو، تمبر هندی، سوپ، آش جو، روغن زیتون، جوانه‌های غلات، دوغ، شیر و ماست را در اولویت اصلی قرار دهند و از مصرف زیاد گوشت‌های قرمز پرجرب، روغن حیوانی، ماکارونی، خیار شور، ادویه های تند، خرما، کشمش، توت، موز، سیر و بادمجان پرهیز کنند و با رعایت دستورات غذایی به تدوام سلامتی خودشان کمک کنند.
کسانی که مزاج سرد و خشک دارند را چه طور می‌توان شناخت؟
آنها افراد لاغر اندام و کم خوابی هستند که به شیرینی‌ها و گرمی‌ها نسبت به سردی رغبت بیشتری دارند و تمایل آنها به هوای گرم بوده و در فصل بهار راحت‌تر هستند و در پاییز احساس آسودگی ندارند و بیشتر اذیت می‌شوند. اشخاص مزاج سرد و خشک دقیق، منظم، منطقی، راز نگه‌دار، دور اندیش و محاسبه‌گر هستند. این افراد انعطاف‌پذیر نیستند، گاهی کینه‌توز هستند و خاطرات را به مدت طولانی در ذهن خود نگه می‌دارند. معمولا آنها می‌توانند جزئیات را به خوبی تعریف کنند و مناسب کارهای حسابداری، بازرسی و نقشه کشی هستند.
خوراکی‌های مفید برای مزاج‌های سرد و خشک کدامند؟
این افراد در غذای خود استفاده از خوراکی‌های رطوبت بخش با مزاج گرم و معتدل مثل گوشت بره، مرغ، تخم مرغ، گندم، لوبیا، کشمش، انجیر، فندق، سیب، گلابی، طالبی، به، خربزه، انگور، زردآلوی شیرین، برنج با زیره و یا زعفران، پلو شوید، سبزی‌های گرم مثل ریحان، ترخون، مرزه، جعفری، عسل، هل، دارچین، زنجبیل، شیره انگور، بادام درختی، پسته و گردو می‌توان استفاده کرد.
گروه‌های مزاجی سرد و خشک باید از خوردن چه مواد غذایی پرهیز کنند؟
از غذاهای با مزاج سرد و خشک یا سرد و تر مثل غذاهای مانده، نمک سود شده، خیار شور و ترشی‌ها، سرکه، غوره، سیب زمینی، گوجه فرنگی، قارچ، آلو ترش، انار ترش و تمشک کمتر استفاده کنند. در صورت استفاده از ماهی، ماست، دوغ، شیر و پنیر از مصلح آنها برای جلوگیری از علائمی مانند سستی، بی‌حالی و آب ریزش از دهان و نفخ شکم استفاده کنند.
گروه مزاج سرد و تر تمایل به مصرف چه موادی دارد؟
افراد مزاج سرد و تر رغبت بیشتری به مصرف گرمی‌ها مثل شیرینی و ادویه‌جات بیشتر دارند و تمایل به خوردن سردی‌ها از جمله ترشی‌ها را از خود نشان نمی‌دهند.
گروه مزاج سرد و تر چه ویژگی شخصیتی دارند؟
آنها افراد چاق و پرچربی هستند، پوستی سفید و موهایی کم پشت دارند، تشنه نمی‌شوند و دهان مرطوبی دارند، خواب آنها زیاد است و فصل زمستان برای آنها آزار دهنده است این افراد آرام، کند و صبورند و کمتر عصبانی می‌شوند، افراد مزاج سرد و تر مطیع، انعطاف پذیر، محتاط، ترسو و دیپلماتیک هستند. معمولا در انجام کارهای با صبر و حوصله زیاد موفق عمل می‌کنند و از فعالیت‌های بدنی زیاد و سریع اجتناب می‌کنند. آنها اهل سازش هستند و استعداد ریسک‌پذیری ندارند حافظه چندان خوبی ندارند و به راحتی تحت تاثیر افراد دیگر قرار می‌گیرند.
کدام مواد غذایی را برای گروه مزاج سرد و تر توصیه می‌کنید؟
مواد غذایی مناسب این افراد با مزاج گرم و تر، گرم و خشک و یا مزاج معتدل است. غذاهایی مثل گوشت بره، بلدرچین، بوقلمون، آبگوشت، نخود، میوه های رسیده و شیرین مثل سیب، گلابی، به، نارگیل و انگور را در اولویت برنامه غذایی خود قرار دهند.
نظر شما