آلودگی هوا منجر به افزایش بیش فعالی کودکان شده است

محسن لعلی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین مشکلات رفتاری گروه سنی نوجوانان بیش‌فعالی است، اظهار کرد: بیش فعالی، نداشتن تمرکز و اختلال یادگیری از شایع‌ترین ویژگی‌های دوران دبستان است و از اختلالات رفتاری دوران نوجوانی است.

وی با بیان اینکه اختلال رفتاری بی توجهی و بیش فعالی در دوره نوجوانی و بزرگسالی هم وجود دارد اضافه کرد: اگر اختلال بیش فعالی کودکان در دوران کودکی درمان نشود در دوران نوجوانی و بزرگسالی خودش را به شکل دیگری نشان می دهد.

این مدرس دوره های تخصصی روانشناسی با بیان اینکه پژوهش‌ها نشان می‌دهد که آمار بیش فعالی در بین کودکان و نوجوانان حدود پنج  تا هشت درصد است، گفت: در بین بزرگسالان هم دو درصد بیش فعال وجود دارد؛ سه نشانه مشکل در توجه، فعالیت زیاد و  انجام رفتارهای تکانشی و ناگهانی از ویژگی های نوجوان بیش فعال است.

وی با تاکید بر اینکه بیش فعالی و نقص توجه نیز به سه دسته تقسیم می‌شود، افزود: در خانواده‌ها به کودکی که پرتحرک است بیش فعال می‌گویند؛ برخی نوجوانان پرتحرک هستند، عده‌ای هم ممکن است که  نقص توجه و پرتحرکی را با هم داشته باشند، اما شایع‌ترین مشکل بیش فعالی در نوجوانان، نقص توجه است.

به گفته لعلی؛ وقتی که کودک از سن دبستان وارد متوسطه اول شد دیگر پرتحرکی چندانی نخواهد داشت و بیشتر شکایت والدین از نقص توجه نوجوان است و تشخیص این علائم در خانه و مدرسه و مواقعی که نوجوان مشغول به انجام کاری باشد امکان پذیر است.

این مدرس دوره‌های تخصصی روانشناسی با بیان اینکه مشکلات حرکتی یکی از مهم‌ترین علائم بیش فعالی در نوجوان است، گفت:  نقص توجه دومین مشکل شایع در بین این گروه از نوجوانان است، این افراد مرتب وسایلشان را گم می‌کنند، رفتارهای تکانشی دارند، معمولا بدون فکر و عجولانه تصمیم گرفته و انتخاب می‌کنند و در بزرگسالانی هم عجولانه نسبت به انتخاب رشته، ازدواج و  طلاق تصمیم می‌گیرند.

لعلی با اشاره به اینکه بی‌نظمی و شلختگی در اتاق و مدرسه از دیگر ویژگی‌های این گروه از نوجوانان است، اظهار کرد: علاوه بر این موارد نوجوانان بیش فعال مشکل در روابط بین فردی دارند و بدون فکر حرف زده و تصمیم می‌گیرند و مرتب باعث رنجش دیگران می‌شوند درصورتی که قصد خاصی هم ندارند.

عضو شورای نظام روانشناسی استان اصفهان با بیان اینکه هیجانی بودن، عصبانیت زودهنگام و نداشتن تحمل ناکامی از دیگر ویژگی های کودکان بیش فعال است، اضافه کرد: بعضی اختلالات مثل مشکلات اضطرابی، تحصیلی و خلقی هم با بیش فعالی دوره نوجوانی همراه می‌شود، با توجه به اینکه بروز این نوع رفتارها در بین نوجوان با علائم رفتاری به وضوح قابل رویت است اما باید حتما تشخیص نهایی به وسیله یک متخصص روانشناس و روانپزشک صورت گیرد.

وی درباره راهکارهای درمانی بیش فعالی نوجوانان اظهار کرد: درمان زمانی موثر است که ترکیبی باشد، بهترین درمان ترکیبی از درمان دارویی و روان درمانی و مشاوره است. گاهی نوجوانان برای کاهش اختلال عملکرد به درمان دارویی نیاز دارند، یکی از بهترین درمان‌ها برای کودکان و نوجوانان درمان‌های دارویی است، اما تنها درمان موثر برای همه نوجوانان نیست و برخی از آنها علاوه بر درمان‌های دارویی به درمان‌های ترکیبی نیاز دارند.

لعلی با بیان اینکه بسیاری اوقات بیش فعالی با دو قطبی همراه می‌شود و تشخیص آن مهم است، افزود: نوسان خلق مهم‌ترین تفاوت برای تشخیص فرزند دو قطبی است و این نوسان می‌تواند در بازه زمانی هفتگی و یا ماهانه باشد و وابسته به حالت‌های خلقی نوجوان است و اگر دارو درمانی و روان درمانی ادامه یابد تا حدودی قابل کنترل می شود.

وی درباره درمان‌های گروه بزرگسالان تاکید کرد: با توجه به اینکه در دوره نوجوانی و بزرگسالی فرد خود کنترلی دارد، می‌تواند مدیریت زمان داشته باشد، آموختن مدیریت زمان یکی از راهکارهایی است که برای درمان گروه بزرگسالان انجام می شود

عضو شورای نظام روانشناسی استان اصفهان یادآور شد: دومین مورد برنامه ریزی و سازمان‌دهی کارها است و باید اهداف کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت شخص بزرگسال در زندگی مشخص باشد. سومین مورد در رابطه با خواب و بیداری منظم نوجوان و بزرگسال و رعایت بهداشت خواب است.

وی گفت: مورد دیگر آموزش مهارت‌های اجتماعی و کنترل خشم، مدیریت استرس و بالا بردن تحمل ناکامی است، پژوهش‌ها حاکی است که درمان‌های ترکیبی و روانشناختی بهترین نوع درمان برای بیش فعالی نوجوانان است.

لعلی با بیان اینکه مهم‌ترین علت بیش فعالی، ژنتیکی و عوامل محیطی است، گفت: بیش فعالی در سال‌های اخیر به دلیل آلودگی هوا و تغییرات آب و هوایی افزایش یافته؛ همچنین زایمان زودرس که منجر به تولد بچه‌های نارس می‌شود و همچنین ایجاد مشکلات برای جنین تا قبل از زایمان احتمال ابتلا به بیش فعالی را تشدید کرده است.