به گزارش خبرگزاری ایمنا، اگر چه ساخت انیمیشن در ایران بیشتر از ۵۰ سال عمر ندارد اما آثار به جامانده در یافته‌های باستان‌شناسی در پُرقدمت‌ترین بناهای تاریخی ایران نشان می‌دهد، انیمیشن در ایران از یک زمینه مستعد و قوی برخوردار است و ایرانیان در این صنعت به‌نوبه خود پیشتاز بوده‌اند؛ در دوران معاصر، پویانمایی ایران از اواخر دهه ۵۰ میلادی وارد عرصه ساخت شد؛ نخستین تلاش‌ها برای ساخت پویانمایی در ایران به وسیله اشخاصی همچون اسفندیار احمدیه، جعفر تجارتچی، پرویز اصانلو، نصرت‌الله کریمی، پترس پالیان و اسدالله کفافی در فاصله سال‌های ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۰ خورشیدی و در اداره کل فرهنگ و هنرهای زیبای تهران صورت گرفت و نخستین فیلم کوتاه پویانمایی نیز به وسیله اسفندیار احمدیه با عنوان ملانصرالدین در ۱۳۳۶ خورشیدی با امکانات بسیار محدودی ساخته شد.
امروز با پیشرفت تکنولوژی می‌توان گفت که پویانمایی، بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی خانواده‌های دارای فرزند شده است؛ در واقع، کودکان نیاز دارند هر آنچه برای ورود به جهان واقعی نیاز است را یاد بگیرند و سپس با افزایش سن و دوره رشدی خود، از آن استفاده کنند؛ در واقع تماشای انیمیشن از روش‌هایی است که با جذابیت بصری و موزیکال خود می‌تواند برای کودک هم تفریح باشد و هم کلاس درس.
در این راستا، والدین باید بدانند که آنچه فرزندانشان تماشا می‌کنند، با رده سنی کودک هم‌خوانی داشته باشد، از لحاظ روانی به روحیات و علاقه کودک توجه شود و در عین حال به پیام‌های اخلاقی، آموزشی و فرهنگی که ورای انیمیشن دقت شود تا متناسب با ارزش‌های تربیتی خانواده و قوانین جامعه باشد. بیشتر انیمشین‌های ایرانی این ویژگی را در خود دارند و حتی برای رقابت در حوزه بین‌المللی، ظرفیت زیادی دارند؛ در این راستا، تعامل نویسندگان خلاق، سازندگان انیمیشن با تجربه و مدیران دغدغه‌مند می‌تواند به نتایج خوبی منجر شود.
در این مسیر با کسب جایزه اسکار برای انیمیشن کوتاه «در سایه سرو» در بخش بهترین انیمیشن کوتاه جشنواره اسکار ۲۰۲۵، صنعت انیمیشن ایران گام بزرگی در عرصه بین‌المللی برداشت؛ این موفقیت نه‌تنها نشان‌دهنده خلاقیت و توانایی‌های فنی هنرمندان ایرانی است، بلکه بیانگر رشد قابل توجه این صنعت در سال‌های اخیر است.
مدیران فرهنگی با نویسندگان کودک و نوجوان تعامل خوبی داشته باشند
محمد میرکیانی، نویسنده کودک و نوجوان به خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: ساخت انیمیشن‌های فاخر، کاهش یافته و این موضوعی است که بسیار به دغدغه‌مندی و سیاست‌های مدیران این حوزه مرتبط است؛ در واقع، شناخت حوزه ادبیات و وجود ظرفیت برای تبدیل آثار مکتوب به آثار تصویری، اهمیت زیادی دارد.
وی می‌افزاید: اهمیت متن، فقط در حوزه ساخت پویانمایی نیست، بلکه در سینما و تلویزیون نیز اهمیت زیادی دارد؛ متن‌های خوب را باید به کار گرفت که نیازمند تعامل مناسب بین مدیران فرهنگی و نویسندگان این حوزه است.
نویسنده کودک و نوجوان می‌گوید: آثاری همچون حکایت‌های کمال که فصل دوم آن در حال تصویربرداری است، می‌تواند مثال خوبی برای این موضوع باشد که تبدیل اثر مکتوب به تصویر، فقط به انیمیشن‌سازی محدود نمی‌شود.
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان، ظرفیتی مهم برای تولید پویانمایی
میرکیانی تصریح می‌کند: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان می‌تواند تا حد زیادی جبران‌کننده ضعف‌های موجود باشد زیرا سابقه طولانی در ساخت پویانمایی، آثار سینمایی و کوتاه دارد و حتی موفق به دریافت جایزه‌های جهانی شده است، بنابراین می‌توان گفت ظرفیت زیادی برای آن وجود دارد.
وی با اشاره به جاذبه انیمیشن‌های خارجی ادامه می‌دهد: اگر در ایران، آثار خوبی تولید کنیم، به‌طور قطع مورد استقبال کوچک و بزرگ قرار می‌گیرد، «قصه ما مثل شد» و «پهلوانان» مثال‌هایی از این حوزه هستند؛ در واقع، آثار ایرانی قابلیت رقابت با تولیدات غیربومی را نیز خواهد داشت.
نویسنده کودک و نوجوان با بیان اهمیت استفاده از داستان‌های اساطیری ایرانی خاطرنشان می‌کند: ادبیات فارسی ظرفیت پایان‌ناپذیری است که می‌تواند منبع تولید پویانمایی باشد که نیاز دارد سازندگان آن با ادبیات معاصر، کهن و کودک آشنایی کاملی داشته باشند.
علیرضا گلپایگانی، تهیه‌کننده انیمیشن «پهلوانان» با اشاره به اهمیت ورود جوانان به حوزه سینمای کودک به خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: هیچ کلاس یا کتابی جایگزین تجربه عملی نمی‌شود؛ فرد باید از اشتباه کردن نترسد، زیرا حتی اشتباهات نیز درس‌های بزرگی به همراه دارند. هنرمندان جوان باید شجاعانه وارد مسیر هنر شوند و از همان ابتدا به شناخت دغدغه‌ها و انگیزه‌های خود بپردازند.
وی می‌افزاید: تمرکز بر اهداف و انگیزه‌های فردی در هنر اهمیت دارد و جوان باید بداند برای چه چیزی به سمت خلق اثر می‌رود؛ وقتی یک هنرمند هدف خود را بشناسد، از شاخه به شاخه پریدن در کار هنری اجتناب می‌کند و بر کارش متمرکز می‌شود.
تهیه‌کننده و انیمیشن‌ساز اضافه می‌کند: تجربه عملی در کنار تفکر و تعمق اهمیت دارد و هنر تنها به فکر کردن نیاز ندارد، بلکه نیازمند تجربه عملی است. تفکر و تعمق در کنار تجربه به هنرمندان کمک می‌کند تا بدانند چرا و با چه انگیزه‌ای در مسیر فیلم‌سازی قرار می‌گیرند.
گلپایگانی تاکید می‌کند: انیمیشن کودک به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای شکل‌دهی به ذهنیت و شخصیت کودکان، نیازمند توجه ویژه است و با اشاره به تأثیر عمیق انیمیشن بر ذهنیت کودکان، انیمیشن را همچون غذای روح و شخصیت بچه‌ها بیان کرد؛ بر این اساس مهم است که چه آثاری را به کودک و نوجوانان معرفی می‌کنیم، چرا که خوراک ذهنی مناسب می‌تواند تأثیرات مثبت و منفی عمیقی بر تفکر و رفتار آن‌ها در بزرگسالی داشته باشد.
به هنرمندان متعهد بیشتر اطمینان کنیم
وی با بیان اینکه یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها، بی‌توجهی به موضوعات مرتبط با انیمیشن کودک است، می‌گوید: مسئولان فرهنگی بیشتر به مسائل بزرگسالان توجه دارند، این در حالی است که نسل کودک و نوجوان آینده کشور را تشکیل می‌دهند، همچنین اعتماد به هنرمندان و تولیدکنندگان داخلی اهمیت دارد و بر این اساس باید به هنرمندان متعهد خود اعتماد کنیم و این وظیفه را به آن‌ها بسپاریم تا بر اساس شناخت نیازهای جامعه، فیلم‌ها و انیمیشن‌های مناسب برای کودکان تولید کنند.
تهیه‌کننده انیمیشن پهلوانان عنوان می‌کند: سرمایه تضمین‌کننده کیفیت نیست، اما بدون شک، آثار باکیفیت نیازمند حمایت مالی هستند و سازمان صداوسیما به‌عنوان پشتوانه اصلی انیمیشن کودک در ایران، تلاش‌های قابل تقدیری در این زمینه انجام داده است، اما نیاز است که بخش خصوصی نیز وارد عمل شود تا گره‌های موجود در این حوزه باز شود.
گلپایگانی با اشاره به برگزاری سی‌وششمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان بیان می‌کند: برگزاری این جشنواره‌ها نه‌تنها باید ادامه پیدا کند، بلکه نیاز به تقویت و حمایت بیشتری دارد؛ هنرمندان باید از این فرصت استفاده کنند و با یکدیگر ارتباط برقرار کنند تا بتوانند از تجربیات یکدیگر بهره‌مند شوند، به همین دلیل، پیشنهاد می‌شود هنرمندان علاوه‌بر تماشای فیلم‌ها، با فیلم‌سازان نیز آشنا و از نزدیک با فرایند خلق آثار آشنا شوند.
به گزارش ایمنا، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان یکی از مهم‌ترین نهادهای فرهنگی و هنری ایران بود که در دهه‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ نقش بسزایی در پیشرفت انیمیشن ایفا کرد؛ این نهاد با جذب هنرمندان و ایجاد محیطی خلاقانه توانست دوره‌ای طلایی را در این حوزه رقم بزند و حتی در حوزه آموزش نیز موفق عمل کند. در حال حاضر در ایران، مرکز پویانمایی صبا با تولید بیش از صد انمیشن کوتاه و بلند سهم بزرگی در این پیشرفت دارد مرکز پویانمایی صبا اثرهای بسیار زیادی دارد که از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به انیمیشن قلب خورشید و آریو پهلوان کوچک اشاره کرد، همچنین گروه هنرپویا با تولید و ساخت انیمیشن‌هایی همچون شاهزاده روم و فیلشاه سهم بزرگی در پیشرفت صنعت انیمیشن ایران دارد. سازمان هنری اوج نیز با انیمیشن‌های فهرست مقدس-آرمن و پسر دلفینی و مرکز انیمیشن سوره با تولید انیمیشن‌های سینمایی و کارتونی مذهبی، از دیگر ظرفیت‌های تولید پویانمایی در ایران هستند که می‌توانند با آثار خود در آینده کودکان امروز این سرزمین، مؤثر باشند.
نظر شما