به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، تغییرات اقلیمی به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های دنیای امروز تبدیل شده است و در این میان حمل‌ونقل پایدار به‌عنوان یکی از اولویت‌های اصلی در تحقق اهداف توسعه پایدار شناخته می‌شود. افزایش روزافزون جابه‌جایی افراد، مواد خام و محصولات، کاهش اثرات زیست‌محیطی این بخش را به چالشی پیچیده تبدیل کرده است. تلاش‌ها برای توسعه حمل‌ونقل سبز و پایدار با حداقل ردپای کربن و به‌طور ایده‌آل دستیابی به وسایل نقلیه بدون انتشار گازهای گلخانه‌ای متمرکز شده است.
حمل‌ونقل یکی از بزرگ‌ترین عوامل تولید گازهای گلخانه‌ای در سطح جهانی است. طبق گزارش آژانس محیط زیست اروپا، حمل‌ونقل در اتحادیه اروپا ۲۵ درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای را تشکیل می‌دهد. مطالعه‌ای توسط این آژانس انجام شده و اعلام کرده است که در کنار پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری، سفر با قطار بهترین و منطقی‌ترین روش سفر است. قطارها به‌دلیل ظرفیت بالای جابه‌جایی مسافر و بار، از دیرباز یکی از گزینه‌های محبوب حمل‌ونقل بوده‌اند.
در حال حاضر قطارها به یکی از ارکان اصلی در مسیر حرکت شهرها برای توسعه حمل‌ونقل پایدار تبدیل شده‌اند، چراکه نقش مهمی در سامانه حمل‌ونقل بیشتر کشورها ایفا می‌کنند و در تعهدات کلیدی شهرها برای گذار به حمل‌ونقل سبز نیز دارای اهمیت هستند. احیای ترامواها نیز در همین راستا انجام می‌شود، زیرا شهرها از این سیستم حمل‌ونقل برای تأمین نیازهای جابه‌جایی ساکنان خود بهره می‌برند تا به پیشبرد اهداف توسعه پایدار کمک کنند.
تراموا به‌عنوان یک سیستم حمل‌ونقل بدون انتشار، می‌تواند به کاهش آلایندگی‌ها کمک کند و جایگزین کردن خودروهای شخصی با تراموا به کاهش ترافیک و در نتیجه کاهش آلودگی هوا منجر می‌شود. طبق گزارش‌ها، تراموا به‌طور میانگین تنها ۲۰.۲ گرم دی‌اکسیدکربن به ازای هر نفر در هر کیلومتر منتشر می‌کند که این عدد در مقایسه با خودروهای شخصی بسیار کمتر است. تراموا با ایجاد شبکه‌های منسجم و متصل، بخش‌های مختلف شهر را به هم پیوند می‌دهد و نه‌تنها دسترسی ساکنان به خدمات عمومی را تسهیل می‌کند، بلکه به احیای مناطق دورافتاده و کمتر توسعه‌یافته نیز کمک می‌کند.
آیا قطارها بهترین راه‌حل برای جابه‌جایی سبز هستند؟
برای اینکه بتوان سفر با قطار را به‌عنوان پایدارترین روش حمل‌ونقل ارزیابی کرد، باید شرایط و جزئیات عملکرد آن را در نظر گرفت. بسیاری تصور می‌کنند که سفر با قطار پاک‌ترین گزینه است، اما این موضوع همیشه درست نیست و عواملی همچون نوع سوخت مصرفی قطار، کارایی ناوگان و زیرساخت‌های موجود می‌توانند تأثیر قابل‌توجهی بر میزان پایداری این روش داشته باشند.
اگر قطاری با سوخت دیزل کار کند و ناوگان آن قدیمی یا ناکارآمد باشد، مصرف سوخت آن بیشتر می‌شود و عملکرد زیست‌محیطی‌اش کاهش پیدا می‌کند. در چنین شرایطی، این قطارها ممکن است دیگر گزینه‌ای دوستدار محیط زیست نباشند.
برخی کارشناسان و گروه‌های محیط زیستی تخمین زده‌اند که در مناطقی همچون کالیفرنیا، قطارهای باری دیزلی می‌توانند تأثیرات منفی بیشتری، حتی بیشتر از کامیون‌های باری، بر سلامت انسان داشته باشند. مطالعه‌ای در ایستگاه راه‌آهن پدینگتون لندن نشان داده است که قطارها در انتشار دی‌اکسید نیتروژن نقش دارند و سطح آن فراتر از حد استاندارد کیفیت هوای اتحادیه اروپا بوده است.
دستیابی به حمل‌ونقل ریلی پایدار نیازمند قطارهای سبز است، اما بسیاری از زیرساخت‌های ریلی هنوز برای این انتقال بهینه‌سازی نشده‌اند. به‌عنوان مثال، در اروپا ۶۰ درصد از قطارها روی خطوط برقی حرکت می‌کنند و ۴۰ درصد باقی‌مانده هنوز با دیزل کار می‌کنند.
واقعیت این است که وضعیت بدون انتشار فقط شامل قطارهای برقی به شرطی که از انرژی تجدیدپذیر استفاده کنند و قطارهای هیدروژنی سبز است. قطارهای برقی در حال حاضر به‌طور گسترده‌ای در شبکه‌های ریلی استفاده می‌شوند، به‌ویژه در شبکه قطارهای سریع‌السیر که بسیاری از شهرهای اروپایی را متصل می‌کنند، اما قطارهای هیدروژنی سبز هنوز در مرحله آزمایشی هستند با اینکه پتانسیل بالایی برای کاهش اثرات زیست‌محیطی دارند.
شرکت‌های صنعت ریلی علاوه‌بر قطارهای برقی و هیدروژنی، در حال بررسی پتانسیل سوخت‌های زیستی هستند. شرکت رنفه در اسپانیا، سوخت دیزل تجدیدپذیر را در ناوگان قطار باری خود در بخشی غیرالکتریکی مسیر الگسیراس-مادرید آزمایش کرده است. این قطارها با دیزل حاصل از روغن‌های پخت‌وپز مصرف‌شده سوخت‌گیری می‌شوند و بنابر اظهار شرکت، از ورود حدود ۵۰۰ تن دی‌اکسیدکربن به جو جلوگیری می‌کنند.
قطارهای بدون انتشار به‌طور دقیق اهداف توسعه پایدار را که کاهش حداکثری گازهای گلخانه‌ای است، دنبال می‌کنند. مزیت کلیدی قطارهای بدون انتشار توانایی آن‌ها در جابه‌جایی مسافران و بار بدون ایجاد ردپای کربنی است. سفر جمعی با قطار بر سفر فردی ترجیح دارد زیرا موجب توزیع بهتر انتشار گازها بین تعداد بیشتری مسافر می‌شود و کارایی انرژی را افزایش می‌دهد.
اگرچه حرکت به سمت حمل‌ونقل پایدار ضروری است، اما انتقال کامل به قطارهای بدون انتشار با چالش‌هایی روبه‌رو است که بزرگ‌ترین آن‌ها فرایند برق‌رسانی به شبکه‌های ریلی و حذف تدریجی و زمان‌بر قطارهای دیزلی است. آمارها نشان می‌دهد که تاکنون تنها یک درصد از سیستم ریلی ایالات متحده الکتریکی شده است که فاصله زیادی تا دستیابی به اهداف بلندمدت دارد.
برق‌رسانی خطوط ریلی سنگ بنای اجرای قطارهای برقی است، اما فرایندی پرهزینه است که نمی‌توان آن را یک‌شبه اجرا کرد. این فرایند ممکن است شامل فعالیت‌های ساخت‌وساز پیچیده‌ای همچون حفاری‌ها و نصب خطوط برق باشد که بدون تأثیرات زیست‌محیطی نیست. هزینه‌های مربوط به برق‌رسانی به خطوط ریلی می‌تواند بسته به نوع زمین و زیرساخت‌های موجود به‌شدت متغیر باشد؛ این هزینه‌ها شامل نصب پست‌های برق و تجهیزات لازم برای تبدیل و توزیع انرژی می‌شود.
گزینه دیگر برای دستیابی به اهداف حمل‌ونقل پایدار، پذیرش مدل‌های دیگر قطار از جمله قطارهای هیدروژنی باشد. تحلیلگران دانشگاه واترلو معتقدند این قطارها گزینه‌ای قابل‌قبول هستند زیرا نیازی به سرمایه‌گذاری هنگفت در زیرساخت‌های ریلی ندارند. با این وجود، تاکنون، فقط در پروژه‌های پایلوت مورد آزمایش قرار گرفته‌اند که موجب کاهش اعتماد درباره کارایی واقعی آن‌ها شده است. داده‌های اولیه نشان می‌دهد که قطارهای هیدروژنی پتانسیل بالایی برای خطوط منطقه‌ای دارند و می‌توانند به یک عامل کلیدی در تحرک شهری و بین‌شهری تبدیل شوند، اما در توسعه زیرساخت ریلی امن و عملیات سوخت‌گیری، چالش‌های ایمنی دارند.
شهرهایی که دارای سیستم‌های قطار برقی گسترده‌ای هستند، عمدتاً در کشورهایی قرار دارند که به‌شدت در برقی‌سازی حمل‌ونقل شهری و شبکه‌های ریلی بین‌شهری سرمایه‌گذاری کرده‌اند. بعضی شهرها از جمله لندن گزینه‌های دیگری همچون اتوبوس‌های برقی را برای حمل‌ونقل بدون انتشار بررسی می‌کنند که هزینه کمتری دارند زیرا نیازی به زیرساخت جدید ندارند و انعطاف‌پذیری بیشتری در برنامه‌ریزی مسیر ارائه می‌دهند.
توکیو یکی از گسترده‌ترین شبکه‌های قطار برقی در جهان را دارد که شامل چندین خط تحت مدیریت راه‌آهن ژاپن و شرکت‌های خصوصی مختلف است. سیستم حمل‌ونقل عمومی برلین شامل یک شبکه جامع از قطارهای برقی است که شامل S-Bahn و U-Bahn می‌شود و روزانه به میلیون‌ها مسافر خدمت‌رسانی می‌کند. سیستم متروی شانگهای نیز یکی از بزرگ‌ترین و مدرن‌ترین سیستم‌های مترو در جهان است که تمام خطوط آن به‌طور کامل برقی هستند.
نظر شما