به گزارش خبرگزاری ایمنا، پیشرفت‌های علمی در زمینه مهندسی پلیمر و تولید مواد زیست‌سازگار طی سال‌های اخیر، گام‌های مهمی برای بهبود درمان‌های پزشکی و ارتقای کیفیت زندگی بیماران برداشته است. یکی از حوزه‌های نوآورانه و پرمخاطب در این زمینه، استفاده از مواد پلیمری برای درمان آسیب‌های بافتی و به‌ویژه زخم‌های دیابتی است. دیابت نوع ۲ به‌عنوان یکی از شایع‌ترین بیماری‌ها در سطح جهان، می‌تواند منجر به مشکلات جدی در سیستم‌های مختلف بدن، به‌ویژه در ترمیم زخم‌ها و آسیب‌های بافتی شود.
ایران نیز به‌عنوان یکی از کشورهای پیشرو در منطقه، در سال‌های گذشته تلاش‌های زیادی در جهت بومی‌سازی این فناوری‌ها انجام داده است. یکی از مهم‌ترین دستاوردها در این زمینه، تولید داخلی هیدروژن‌های قابل تزریق است که پیش از این تنها از خارج وارد می‌شدند، این هیدروژن‌ها با ویژگی‌های خاص خود، می‌توانند به‌طور مؤثری در ترمیم بافت‌ها و بهبود زخم‌های دیابتی کمک کنند، همچنین پلیمرهای زیستی جدیدی که قابلیت تجزیه‌پذیری زیستی دارند، در این سال‌ها به‌طور گسترده‌ای در تحقیقات علمی و کاربردهای بالینی مورد توجه قرار گرفته‌اند.
پلیمرهای زیستی به‌طور کلی موادی هستند که قادرند در داخل بدن انسان به‌طور طبیعی تجزیه شوند و موجب ایجاد هیچ‌گونه اثر منفی یا حساسیت در بدن نگردند. این مواد از مواد طبیعی یا مصنوعی ساخته می‌شوند که توانایی تعامل با بدن را دارند و می‌توانند در ترمیم بافت‌ها یا کاهش آسیب‌های بافتی مؤثر باشند، مهم‌ترین ویژگی این پلیمرها، زیست‌سازگاری آن‌هاست، به این معنا که بدن آن‌ها را به‌عنوان جسمی خارجی شناسایی نمی‌کند و به‌طور طبیعی آن‌ها را تجزیه و دفع می‌کند.
این مواد می‌توانند به‌عنوان داربست‌های بیولوژیکی عمل کنند که سلول‌های بدن را در محل آسیب‌دیده هدایت و از تخریب بیشتر بافت‌ها جلوگیری می‌کنند. به‌علاوه، پلیمرهای زیستی می‌توانند به‌طور مستقیم بر فرایندهای سلولی تأثیر بگذارند و به تحریک تولید سلول‌های جدید برای ترمیم بافت‌ها کمک کنند. در حال حاضر، این فناوری‌ها در حال بومی‌سازی و توسعه در ایران هستند، که این امر می‌تواند به کاهش وابستگی به واردات و ارتقای خودکفایی در حوزه تولید مواد پزشکی و درمانی کمک شایانی کنند.
ایمنا: با توجه به چالش‌های مختلف در درمان بیماران دیابتی، چه دستاوردهایی در زمینه بومی‌سازی محصولات پزشکی برای این بیماران داشته‌اید؟
حافظی: یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در حوزه درمان بیماران دیابتی، وابستگی به محصولات پزشکی وارداتی بوده است، در زمینه درمان آسیب‌های بافتی و زخم‌های دیابتی، بسیاری از مواد پزشکی مورد استفاده به‌طور عمده وارداتی بودند. خوشبختانه، توانسته‌ایم با تلاش‌های مستمر، بسیاری از این محصولات را بومی‌سازی کنیم. یکی از این دستاوردها تولید هیدروژن‌های قابل تزریق است که به‌طور خاص برای درمان آسیب‌های بافتی، به‌ویژه زخم‌های دیابتی طراحی شده‌است. این هیدروژن‌ها در بدن پس از تزریق، فرایند ترمیم بافت را تسریع می‌کنند و به بازسازی آسیب‌های ناشی از دیابت کمک شایانی می‌کند.
ایمنا: این هیدروژن‌ها چگونه در بدن عمل می‌کنند و تأثیرات آن‌ها در ترمیم بافت‌ها چیست؟
حافظی: زمانی که این هیدروژن‌ها به بدن وارد می‌شوند، می‌توانند تأثیرات قابل توجهی در ترمیم بافت‌ها داشته باشند. این هیدروژن‌ها در کاهش تخریب بافتی که در اثر آسیب‌ها به‌ویژه زخم‌های دیابتی به‌وجود آمده‌اند، مؤثر هستند، همچنین این مواد به تحریک تولید سلول‌های جدید کمک کرده و به بازسازی و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده سرعت می‌بخشند. یکی از ویژگی‌های برجسته این هیدروژن‌ها، زیست‌سازگاری آن‌هاست؛ به این معنا که پس از انجام وظیفه خود، به‌طور طبیعی تجزیه شده و اثر منفی در بدن باقی نمی‌گذارند.
ایمنا: آیا تفاوتی میان هیدروژن‌های قابل تزریق بومی و محصولات مشابه خارجی که پیش از این وارد می‌شدند، وجود دارد؟
حافظی: به‌طور قطع تفاوت‌های چشمگیری میان این دو وجود دارد. تا پیش از این، هیدروژن‌های قابل تزریق و محصولات مشابه به‌طور عمده از خارج وارد می‌شدند و هزینه‌های بالایی برای کشور به همراه داشتند، اما پس از بومی‌سازی این محصولات، ما توانسته‌ایم علاوه بر کاهش هزینه‌ها، کیفیت این محصولات را نیز افزایش دهیم. نکته مهم دیگر، کاهش وابستگی به واردات و افزایش امنیت در درمان بیماران است. تولید داخلی این محصولات باعث شده که دیگر نیازی به واردات نداشته باشیم و این امر به افزایش خودکفایی و استقلال کشور در این حوزه کمک کرده است.
ایمنا: در زمینه استفاده از پلیمرهای زیستی در درمان آسیب‌های بافتی، چه پیشرفت‌هایی حاصل شده است؟
حافظی: پلیمرهای زیستی نقش مهمی در درمان آسیب‌های بافتی ایفا می‌کنند، این پلیمرها می‌توانند به‌طور ویژه در درمان زخم‌ها و آسیب‌های دیابتی استفاده شوند. یکی از ویژگی‌های برجسته این پلیمرها، قابلیت تجزیه شدن آن‌ها در بدن است. این مواد بیولوژیکی به‌طور طبیعی در بدن تجزیه شده و هیچ اثر منفی بر بدن بیمار باقی نمی‌گذارند، همچنین پلیمرهای زیستی به‌عنوان داربست‌های بیولوژیکی عمل کرده و می‌توانند سلول‌ها را به‌طور هدفمند به محل آسیب هدایت کنند، در نتیجه فرایند ترمیم بافت‌ها به‌سرعت بهبود پیدا می‌کند و درمان‌های موثرتری ارائه می‌شود.
ایمنا: چه تحقیقاتی در حال انجام است تا این پلیمرها بهبود پیدا کند و اثرات آن‌ها بیشتر شود؟
حافظی: در دانشگاه صنعتی اصفهان ما در حال انجام تحقیقات گسترده‌ای در زمینه تولید و بهبود پلیمرهای زیست‌سازگار هستیم. در این تحقیقات، ما به‌دنبال توسعه پلیمرهایی هستیم که علاوه‌بر ویژگی‌های زیست‌سازگاری، بتوانند درمان‌های دقیق‌تری را ارائه دهند. به‌ویژه در درمان آسیب‌های بافتی ناشی از دیابت، این پلیمرها می‌توانند فرایند ترمیم و بازسازی بافت‌ها را با سرعت بیشتری انجام دهند، همچنین این پلیمرها قادرند به‌طور مؤثر از عفونت‌ها جلوگیری کنند و به افزایش کیفیت زندگی بیماران دیابتی کمک کنند.
ایمنا: بومی‌سازی این محصولات چه چالش‌هایی داشته است؟
حافظی: یکی از چالش‌های اصلی که در این زمینه با آن روبه‌رو بودیم، دسترسی نداشتن به تجهیزات پیشرفته و فناوری‌های روز دنیا بود. در گذشته، بسیاری از تجهیزات مورد نیاز برای تولید این محصولات در داخل کشور موجود نبود، با این حال با همکاری‌های بین‌المللی و استفاده از ظرفیت‌های داخلی، توانستیم این مشکلات را برطرف کنیم و بسیاری از تجهیزات را بومی‌سازی کنیم. همچنین، تأمین مواد اولیه با کیفیت یکی دیگر از چالش‌ها بود، چراکه کیفیت مواد اولیه به‌طور مستقیم بر کیفیت محصولات نهایی تأثیر می‌گذارد، با تلاش‌های مداوم توانسته‌ایم این مسائل را حل کنیم و به تولید محصولات با کیفیت بومی دست پیدا کردیم.
ایمنا: بومی‌سازی این محصولات چه مزایایی برای بیماران دیابتی دارد؟
حافظی: بومی‌سازی این محصولات مزایای بسیاری برای بیماران دیابتی دارد. نخست تولید داخلی این محصولات موجب کاهش هزینه‌های درمان می‌شود. در گذشته، محصولات وارداتی قیمت‌های بسیار بالایی داشتند و بیماران قادر به تأمین این هزینه‌ها نبودند، اما با بومی‌سازی این محصولات، دسترسی به این درمان‌ها برای بیماران تسهیل شده است، دوم، بومی‌سازی این محصولات موجب افزایش دسترسی به درمان‌های پیشرفته و به‌روز برای بیماران دیابتی می‌شود، علاوه‌بر این تولید داخلی این محصولات به کاهش وابستگی به واردات و افزایش خودکفایی کشور کمک کرده است.
ایمنا: در حال حاضر، استفاده از پلیمرهای زیستی در درمان‌های پزشکی، به‌ویژه در زمینه دیابت چه چشم‌اندازی دارد؟
حافظی: استفاده از پلیمرهای زیستی در درمان‌های پزشکی به‌ویژه در دیابت، در آینده نقشی بسیار مهم و کلیدی خواهد داشتف این پلیمرها با ویژگی‌های خاص خود قادرند به‌طور دقیق و مؤثر در درمان آسیب‌های بافتی، زخم‌های مزمن و عوارض دیابت عمل کنند. پیش‌بینی می‌کنیم که در آینده، این پلیمرها به‌عنوان درمان‌های اولویت‌دار در زمینه دیابت و سایر بیماری‌های مزمن شناخته شوند، همچنین با پیشرفت‌های علمی و تحقیقاتی، می‌توان از این پلیمرها در درمان آسیب‌های حاد و مزمن به‌ویژه در زمینه ترمیم بافت‌ها بهره‌برداری کرد.
ایمنا: برای تسریع پیشرفت این صنعت در ایران، چه همکاری‌هایی با دیگر کشورها و پژوهشگران بین‌المللی نیاز است؟
حافظی: برای تسریع پیشرفت در این صنعت، همکاری‌های بین‌المللی ضروری است. کشورهای پیشرفته در این حوزه دارای تجربیات گسترده‌ای هستند که می‌تواند به تسریع پیشرفت‌های علمی در کشور ما کمک کند، این همکاری‌ها می‌تواند شامل تبادل اطلاعات، توسعه فناوری‌های جدید، انجام پروژه‌های مشترک تحقیقاتی و به اشتراک‌گذاری دانش‌های روز دنیا باشد، همچنین با همکاری با پژوهشگران بین‌المللی، می‌توانیم از تجربیات آن‌ها بهره‌برداری کرده و فرایندهای علمی را به سرعت به کشور منتقل کنیم.
ایمنا: چشم‌انداز شما از توسعه صنعت پلیمرهای زیستی در ایران چیست؟
حافظی: ایران با توجه به پتانسیل‌های علمی و فنی خود، می‌تواند به یکی از پیشگامان این صنعت در سطح جهانی تبدیل شود. با بومی‌سازی این فناوری‌ها، علاوه‌بر کاهش وابستگی به واردات، می‌توانیم به ارتقای کیفیت زندگی بیماران و بهبود سیستم درمانی کشور کمک کنیم، این صنعت نه‌تنها به‌طور مستقیم بر بهبود وضعیت سلامت بیماران تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند فرصتی برای رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال در کشور فراهم کند، امیدواریم با ادامه تحقیقات و همکاری‌های بین‌المللی، شاهد پیشرفت‌های بیشتری در این حوزه باشیم و ایران را به یکی از کشورهای پیشرو در صنعت پلیمرهای زیستی تبدیل کنیم.
نظر شما