به گزارش خبرگزاری ایمنا، همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شامگاه پنجشنبه، بیست‌ویکم نوامبر ۲۰۲۴ میلادی، با میدان‌داری سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان و با حمایت آمریکا، قطعنامه‌ای ضد ایرانی را به تصویب رساند تا به این وسیله برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان را وارد فاز جدید و پیچیده‌تری کند.
در این قطعنامه خصمانه، علاوه‌بر تکرار خواسته‌های فراپادمانی پیشین، از مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواسته شده است تا ارزیابی جامع و به‌روز درباره ادعای حضور یا استفاده احتمالی از مواد هسته‌ای اعلام نشده در ارتباط با مسائل باقی‌مانده، همچنین گزارش کامل درباره همکاری ایران با آژانس، برای بررسی در نشست اسفند ۱۴۰۳ شورای حکام یا حداکثر تا بهار ۱۴۰۴ تهیه کند و در صدور آن، هیچ توجهی به حسن‌نیت ایران در همکاری با آژانس و گزارش اخیر رافائل گروسی در سفر به تهران نشده است.
این در حالی است که گروسی در گزارش خود که بخشی از آن در پاسخ به سوالات خبرنگاران ارائه شد، به‌صراحت اعلام کرد: «ایران پیشنهاد من برای گسترش ندادن ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود با خلوص ۶۰ درصد را پذیرفت و اقدامات اولیه برای انجام این پیشنهاد را شروع کرده است.»
گروسی همچنین تصریح می‌کند: «به باور من تعهد ایران به افزایش ندادن ذخایر اورانیوم ۶۰ درصد خود، بسیار مهم است. برای من مهم بود در طول سفرم به ایران، با رئیس‌جمهور این کشور دیدار داشته باشم. تاریخچه‌ای وجود دارد، اما ایران خواستار همکاری با آژانس است و این اراده در طول دیدارهای دوجانبه‌ام با رئیس‌جمهور و وزیر خارجه ایران آشکار بود.»
لازم به یادآوری است که این پنجمین‌بار پس از اجرای برجام و بسته‌شدن پرونده ادعاهای پادمانی درباره برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران است که کشورهای غربی با صحنه‌گردانی رژیم صهیونیستی، علیه ایران قطعنامه ارائه می‌کنند و نباید فراموش کرد که جمهوری اسلامی ایران در سال‌های ۹۷ و ۹۸، در ماه‌های متمادی پس از خروج آمریکا از برجام، با حسن نیت به نقش کشورهای اروپایی در احیای برجام و فشار بر آمریکا، تعهدات خود بر وفق برجام را ادامه داد و پس از انفعال و بی‌عملی اروپایی‌ها، بر طبق قانون اقدام راهبردی مصوب آذر ۱۳۹۹ مجلس شورای اسلامی و برجام اقدام به کاهش اجرای تعهدات خود کرد. رویکرد تعاملی ایران حتی در سفر اخیر گروسی به ایران نیز تداوم داشت و مسئولان دولت چهاردهم، تلاش کردند در برابر پذیرش بعضی شروط از جمله توقف غنی‌سازی ۶۰ درصد، مانع تصویب قطعنامه شورای حکام شوند و حتی گروسی به‌طور شخصی از تأسیسات مهم نطنز و فردو بازدید کرد، اما همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، این اقدامات راه به جایی نبرد، چراکه کشورهای غربی، در حال چینش صحنه شطرنجی برای کیش و مات کردن ایران هستند.
طراحی صحنه اروپا برای کیش و مات کردن ایران
پیش‌تر در «ایمنا» در گزارشی اشاره کرده بودیم که «تحلیل اقدامات تروئیکای اروپایی، آژانس بین‌المللی و شورای حکام علیه ایران، بدون در نظر گرفتن «بند غروب برجام» ناقص خواهد بود، چراکه غروب برجام که تاریخ سررسید آن اکتبر ۲۰۲۵ (مهر ۱۴۰۴) خواهد بود، به‌معنای انقضای قطعنامه ۲۲۳۱ و به‌منزله به پایان رسیدن مکانیزم ماشه است و این موضوعی است که هم مقامات ایرانی و هم مقامات غربی به‌خوبی نسبت به آن واقف هستند. این یعنی اگر در این فاصله، مکانیزم ماشه و بندهای ۱۱ و ۱۲ قطعنامه ۲۲۳۱ فعال نشود، محدودیت‌های هسته‌ای علیه ایران برداشته می‌شود.» و این چیزی نیست که در شرایط فعلی خوشایند کشورهای غربی باشد، به همین دلیل آن‌ها سعی دارند تا پیش از فرارسیدن غروب برجام، با استفاده از اهرم مکانیزم ماشه، ایران را وادار به توافقی جدید کنند.
اگرچه ایران همان‌طور که هشدار داده بود، در واکنش به این قطعنامه خصمانه و غیرسازنده، راه‌اندازی مجموعه‌ای از سانتریفیوژهای پیشرفته و نسل جدید کشور را اعلام کرد، اما این تمام ماجرا نیست و اظهارات مسئولان ایرانی نشان می‌دهد آن‌ها نیز به‌خوبی متوجه طراحی صحنه بازی توسط کشورهای غربی برای ضربه به برنامه هسته‌ای کشورمان هستند.
در همین زمینه غریب‌آبادی معاون حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه که مسئولیت مذاکره با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را عهده‌دار است، در گفت‌وگوی ویژه خبری شامگاه پنجشنبه، یکم آذر، از خروج ایران از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) در صورت فعال‌سازی مکانیزم ماشه و بازگشت تحریم‌های ذیل قطعنامه‌های تحریمی پیش از برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ خبر داد.
دیپلمات ارشد ایرانی ادامه می‌دهد: «ما به اروپا گفتیم فکر نکنید این فقط یک تهدید برای ایران است، بلکه تهدید برای شما هم هست و همه باید تلاش کنند که به اکتبر ۲۰۲۵ نرسیم.»
وی در پاسخ به این سوال که به‌محض اینکه مکانیسم ماشه فعال شود ما از ان پی‌تی خارج می‌شویم؟ می‌افزاید: «این تصمیمی است که نظام گرفته و چندین سال قبل به‌صورت کتبی توسط رئیس‌جمهور ایران به آن‌ها ابلاغ شده است. اکنون نباید با قطعیت بگوییم اسنپ‌بک روی می‌دهد، ولی اگر اسنپ‌بک رخ دهد پاسخ را ایران خواهد داد و مجموعه نظام بر اساس تصمیماتی که گرفته شده است عمل خواهد کرد.»
اتحادیه اروپا می‌خواهد مکانیزم ماشه را علیه ایران فعال کند
علی‌اکبر دارینی، کارشناس مسائل بین‌الملل به خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: مشخص است که قطعنامه شورای حکام یک طراحی سیاسی با اهداف بسیار روشن در میان‌مدت و بلندمدت است. چشم‌انداز اتحادیه اروپا این است که نزدیکی بیشتری به دولت ترامپ داشته باشد، به این دلیل که جمهوری اسلامی را در شرایط ضعف می‌بیند، فشار را افزایش می‌دهد و نمی‌خواهد در هیچ شرایطی برجام در هجدهم اکتبر ۲۰۲۵ با شرایط فعلی تمام شود.
وی می‌افزاید: به این دلیل که اهرم فشار مکانیزم ماشه را هم پس از اکتبر ۲۰۲۵ از دست خواهند داد و نمی‌توانند از آن استفاده کنند، اراده سیاسی شفاف و روشنی دارند که ایران را وادار به پذیرش برجام دومی با شرایط جدید آمریکا و اروپا کنند یا با فعال کردن مکانیزم ماشه، تمام تحریم‌ها و قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت را علیه ایران بازگردانند.
کارشناس مسائل بین‌الملل ادامه می‌دهد: ارزیابی آن‌ها این است که سرانجام ایران زیر فشار تسلیم خواهد شد و کوتاه خواهد آمد، اکنون دیگر این به تصمیم و اراده ایران برمی‌گردد که بخواهد چگونه واکنش نشان دهد.
دارینی تصریح می‌کند: به نظر می‌رسد نگاه دولت این است که می‌تواند این اوضاع را مدیریت کند و با مماشات اکتبر ۲۰۲۵ را پشت سر بگذارد، اما به اعتقاد من این یک محاسبه غلط است و ایران نمی‌تواند به این خواسته برسد، زیرا آن‌ها به‌صورت شفاف خواستار این هستند که در ماه‌های آینده ایران توافق مطلوب آن‌ها را بپذیرد یا تحریم‌ها برگردد.
توافق مطلوب غرب، خلع سلاح ایران است
وی در خصوص توافق مطلوب غربی‌ها می‌گوید: آن‌ها انتظار دارند که در توافق جدید خبری از غروب برجام نباشد، محدودیت‌ها علیه برنامه هسته‌ای ایران دائمی باشد، برنامه موشکی و پهپادی ایران محدود شود و نفوذ منطقه‌ای ایران کاهش پیدا کند، به این صورت که ایران دیگر از نیروهای محور مقاومت پشتیبانی نکند.
کارشناس مسائل بین‌الملل تاکید می‌کند: آنچه که غرب می‌خواهد خلع سلاح کامل ایران و از بین بردن قدرت بازدارندگی ایران است تا نتواند مقابل غرب بایستد. خواسته آن‌ها بسیار فراتر از موضوع هسته‌ای است، آن‌ها می‌گویند که کل راهبرد سیاست خارجی خود را تغییر دهید، در غیر این صورت تحریم‌ها برمی‌گردد.
دارینی ادامه می‌دهد: اگر ایران به‌روشنی طراحی غرب را درک کند، بهتر می‌تواند واکنش نشان دهد، بنابراین به‌کارگیری سانتریفیوژهای پیشرفته‌تری که ایران اعلام کرده است، کافی نیست و بازدارنده نخواهد نبود، زیرا در یک سیر طبیعی، برنامه هسته‌ای ایران در هر صورت باید به سمت پیشرفت برود، به همین دلیل با توجه به روند فعلی پیش‌بینی می‌شود پس از هزینه‌های سنگین در سال آینده، مکانیزم ماشه فعال شود و تحریم‌ها برگردد.
هرچه زودتر باید از NPT خارج شویم و به غنی‌سازی بالای ۹۰ درصد برسیم
وی می‌افزاید: پاسخ به این قطعنامه به باور من باید این باشد که نیمی از بازرسان آژانس اخراج شوند و کل همکاری ایران با آژانس به نصف کاهش پیدا کند، غنی‌سازی به سطح ۹۶ درصد برسد و اجلاس اضطراری که قرار است شش ماه دیگر باشد، همین فردا برگزار شود و ایران اعلام کند اگر بخواهید مکانیزم ماشه را فعال کنید، از (NPT) خارج می‌شویم.
کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح می‌کند: ایران گزینه‌های فراوانی پیش رو دارد که تاکنون انجام نداده است و پیشنهاد من این است که به‌طور حتم از ان‌پی‌تی خارج شویم، زیرا این تعهد چیزی جز خسارت ملی برای ما نداشته است و تعهدی یک‌جانبه بوده که تاکنون از مزایای آن بهره‌ای نبرده‌ایم، بنابراین هرچه زودتر زنجیر ان‌پی‌تی باید از دست و پای ایران باز شود و به سود منافع ملی ایران خواهد بود.
دارینی یادآور می‌شود: با توجه به اینکه ایران همچنان بخشی از پایبندی به برجام را حفظ کرده است، برای پاسخ درخور به این قطعنامه باید ابتدا عمل به تعهدات برجامی را به صفر برساند، سپس در نخستین گام نیمی از بازرسان آژانس اخراج شوند و سطح همکاری به نصف کاهش پیدا کند و غنی‌سازی به بالای ۹۰ درصد برسد و دسترسی آژانس به تأسیسات هسته‌ای ایران به شدت محدود شود.
کوثری: غربی‌ها هرگز نمی‌خواهند امتیازی به ما بدهند
اسماعیل کوثری، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی در خصوص قطعنامه شورای حکام به خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: این موضوع از دو جهت قابل بررسی است؛ نخست اینکه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، گروسی را به ایران فرستاد تا گزارش ببرد و دومین نکته به خود ما برمی‌گردد تا کسانی که خوشبین هستند، بازهم ببینند که غربی‌ها چطور یک حرف می‌زنند و پشت سر به شکل دیگری عمل می‌کنند.
وی می‌افزاید: آقایان باید بدانند در رابطه با بسیاری از مسائل، غربی‌ها هرگز نمی‌خواهند امتیازی به ایران دهند، حتی اگر این حق ما باشد، زیرا شیطان‌صفت هستند و عامل اصلی این موضوع کشورهای اروپایی همچون انگلیس، آلمان و فرانسه هستند.
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی ادامه می‌دهد: ما با گروسی اتمام حجت کردیم و گفتیم اگر شما بروید و قطعنامه صادر شود، ما راه خودمان را ادامه می‌دهیم و کوتاه نخواهیم آمد، در حال حاضر نیز همین کار در حال انجام است و آن‌ها باید دنبال ما بدوند.
نباید از یک سوراخ چند بار گزیده شویم
کوثری با بیان اینکه بعضی از عوامل داخلی و مسئولان باید هوشیار شوند، می‌گوید: مگر یک انسان از یک سوراخ چند بار گزیده می‌شود؟ مسئولان آژانس پیش‌تر هم رفت و آمد داشتند و خلاف مشاهداتشان عمل می‌کردند، اکنون نیز شما صادقانه همه‌جا را به آن‌ها نشان داده‌اید، اما بازهم علیه ما قطعنامه صادر کردند.
وی تصریح می‌کند: خطاب به دشمنان باید گفت که طی این ۴۵ سال که تحریم‌های مختلف علیه ما اعمال کردید، چه دستاوردی برای شما داشت؟ ما برای تأمین نیازهای خودمان، پس از صدور این قطعنامه به مسیر خودمان ادامه می‌دهیم و این اقدام را به فال نیک می‌گیریم، ما می‌خواهیم حق خودمان را بگیریم و بیش از آن چیزی نمی‌خواهیم.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با این پرسش که مگر آمریکا و تروئیکای اروپایی چه‌کاره هستند؟ می‌گوید: آن‌ها برای خودشان این حق را قائل هستند که اورانیوم غنی‌سازی شده و حتی بمب اتم داشته باشند و مرتکب جنایت‌های زیادی هم شده‌اند، اما می‌گویند ایران نباید به این فناوری برسد. باید گفت جنایت‌های شما به گوش مردم جهان رسیده است و حتی در کشورهای خودتان علیه شما شعار می‌دهند و تجمع می‌کنند.
به سمت غنی سازی ۹۰ درصد برویم
کوثری یادآور می‌شود: غربی‌ها با تمام تاکیداتی که مسئولان سازمان انرژی اتمی ایران داشتند، خلاف آن عمل کردند و مسئولان ما نیز باید هوشیار شوند و بدانند که غرب برای ما کاری نخواهد کرد، اگرچه تجربه نشان داده است برخی هرگز عبرت نمی‌گیرند و همیشه می‌خواهند ما به آن‌ها اطمینان کنیم، اما باید بدانند که اینگونه نخواهد شد.
وی می‌گوید: ما باید به دنبال قانون اقدام راهبردی که در مجلس یازدهم تصویب شد، کار خود را ادامه دهیم و غنی‌سازی را با سانتریفیوژهای پیشرفته‌ای که خودمان با اتکا به توان دانشمندان داخلی می‌سازیم، از سطح ۶۰ درصد بالاتر ببریم و حتی به سمت غنی‌سازی ۹۰ درصد برویم.
نظر شما