به گزارش خبرگزاری ایمنا، بیماری سل یکی از قدیمیترین و رایجترین بیماریهای عفونی در جهان است که توسط باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس ایجاد میشود، این بیماری بیشتر بر ریهها تأثیر میگذارد، اما میتواند سایر بخشهای بدن مانند استخوانها، مغز و کلیهها را نیز تحت تأثیر قرار دهد؛ سل از طریق قطرات معلق در هوا که توسط فرد مبتلا هنگام سرفه، عطسه یا صحبت کردن منتشر میشود، انتقال مییابد، اگرچه سل به طور معمول با علائمی مانند سرفه شدید، خونریزی در سرفه، تب و تعریق شبانه همراه است، اما در مواردی ممکن است بدون علامت باشد و به عنوان یک عفونت مخفی باقی بماند.
تشخیص سل نیازمند بررسیهای دقیق پزشکی است؛ تست پوست توبِرکولین، آزمایش خون، تصویربرداری با اشعه ایکس و کشت نمونههای خلط از جمله روشهای رایج برای تشخیص این بیماری هستند، اگرچه تشخیص زودهنگام سل اهمیت زیادی دارد، اما بسیاری از موارد این بیماری در مراحل پیشرفتهتر شناسایی میشوند که درمان را دشوارتر میکند، این بیماری به ویژه در کشورهای با درآمد پایین و متوسط که دسترسی به امکانات پزشکی و درمانی محدود است، شایعتر است.
درمان سل شامل یک رژیم دارویی طولانیمدت است که به طور معمول شش ماه یا بیشتر طول میکشد، ترکیبی از داروهای آنتیبیوتیک مانند ایزونیازید، ریفامپین، پیرازینامید و اتامبوتول استفاده میشود، پیروی دقیق از برنامه درمانی اهمیت بسیاری دارد، زیرا تکمیل نشدن درمان میتواند به پیدایش مقاومت دارویی منجر شود، مقاومت دارویی سل به طور جدی تهدیدی برای سلامت عمومی به شمار میآید و درمان این موارد بسیار دشوارتر و هزینهبرتر است.
پیشگیری از سل نیازمند اجرای برنامههای واکسیناسیون و بهبود شرایط زندگی افراد است؛ واکسن بسیجی، اگرچه محافظت کامل ایجاد نمیکند، اما میتواند از بروز موارد شدید سل در کودکان جلوگیری کند، بهبود تهویه در فضاهای بسته، کاهش ازدحام و افزایش آگاهی عمومی در مورد روشهای پیشگیری از انتقال بیماری نیز از جمله اقدامات مؤثر در پیشگیری از سل محسوب میشوند.
سل همچنان یکی از مسائل مهم بهداشتی در جهان است که نیازمند توجه ویژه است، سازمانهای بهداشت جهانی و دولتها باید بهبود دسترسی به خدمات تشخیصی و درمانی، افزایش سرمایهگذاری در تحقیقات و توسعه داروها و واکسنهای جدید و اجرای برنامههای جامع پیشگیری و کنترل این بیماری را در اولویت قرار دهند؛ همچنین همکاریهای بینالمللی و تبادل اطلاعات بین کشورها میتواند به کاهش بار جهانی این بیماری کمک کند.
در نهایت، آگاهیرسانی و آموزش عمومی در مورد سل نقش مهمی در کاهش انتشار این بیماری دارد، اطلاعرسانی در مورد علائم، روشهای انتقال و اهمیت پیروی از برنامههای درمانی میتواند به کاهش موارد ابتلاء و مقاومت دارویی کمک کند، تنها با همکاریهای گسترده و توجه به تمامی جنبههای بهداشت عمومی میتوان به مبارزه با این بیماری ادامه داد و دنیایی عاری از سل را ممکن ساخت.
شناسایی حدود ۸.۲ میلیون بیمار مبتلا به سل در سال گذشته
طبق آخرین گزارش سازمان جهانی بهداشت، در سال گذشته میلادی (۲۰۲۳) حدود ۸.۲ میلیون بیمار مبتلا به سل تشخیص داده شدهاند و سازمان جهانی بهداشت (WHO) دادههای هشداردهندهای منتشر کرد که نشان میدهد سل (TB) بار دیگر به عنوان کشندهترین بیماری عفونی جهان رتبهبندی میشود.
در بیانیه این سازمان آمده است: این رقم نشان دهنده افزایش قابل توجه از ۷.۵ میلیون مورد گزارش شده در سال ۲۰۲۲ میلادی است که سل را دوباره به عنوان عامل اصلی بیماریهای عفونی کشنده در سال ۲۰۲۳ مطرح میکند و با این آمار از کووید ۱۹ پیشی میگیرد.
در همین حال «تدروس آدهانوم قبریسوس»، دبیرکل سازمان جهانی بهداشت، نسبت به تداوم تلفات این بیماری ابراز نگرانی و اظهار کرد: این واقعیت که سل هنوز هم تعداد زیادی از مردم را میکشد و بیمار میکند، در حالی که ابزارهایی برای پیشگیری، تشخیص و درمان آن در اختیار داریم، ناراحت کننده است.
۳۰ کشور از جمله هند، اندونزی، چین، فیلیپین و پاکستان، ۵۶ درصد از بار جهانی سل را به دوش میکشند و تأمین بودجه بحران برای پیشگیری، تشخیص و درمان سل به ویژه در کشورهای با درآمد کم و متوسط (LMICs) که ۹۸ درصد بار جهانی سل را متحمل میشوند، مورد تأکید است.
«ترزا کاساوا»، مدیر برنامه جهانی سل در سازمان جهانی بهداشت نیز با اشاره به اینکه تنها ۲۶ درصد از هدف ۲۲ میلیارد دلاری سالانه جهانی سل در سال ۲۰۲۳ محقق شد، گفت: با چالشهای بزرگی روبهرو هستیم که از جمله آنها کمبود بودجه، هزینههای فاجعهبار برای خانوادههای آسیب دیده و سل مقاوم به دارو است.
بیماری سل از بزرگترین تهدیدهای سلامت عمومی جهان است
سل یک بیماری عفونی شایع و در بسیاری از موارد مرگبار است و علائم عفونت سل فعال عبارت از سرفه مزمن با خلط آغشته به خون، تب، تعریق شبانه و کاهش وزن هستند؛ سل بهطور معمول به ششها حمله میکند، اما بر قسمتهای دیگر بدن نیز میتواند تأثیرگذار باشد.
افرادی که عفونت سلی فعال دارند، سرفه، عطسه یا بزاق خود را از طریق هوا منتقل میکنند و سل از طریق هوا پخش میشود، اغلب عفونتها بدون علامت و پنهان هستند، اما به طور معمول از هر ۱۰ عفونت نهفته یک عفونت در نهایت پیشرفت میکند و به بیماری فعال تبدیل میشود.
در پایان، مبارزه با بیماری سل نیازمند توجه و تلاشهای همگانی است، این بیماری همچنان یکی از بزرگترین تهدیدهای سلامت عمومی جهان است که میتوان با تقویت سیستمهای بهداشتی، بهبود دسترسی به خدمات تشخیصی و درمانی، و افزایش آگاهی عمومی از آن پیشگیری و درمان کرد، برنامههای واکسیناسیون، پژوهشهای علمی برای توسعه داروها و واکسنهای جدید و همکاریهای بینالمللی، نقش حیاتی در کاهش انتشار و اثرات این بیماری دارند.
با رعایت مداوم اصول بهداشتی و پشتیبانی از بیماران مبتلا به سل، میتوانیم به کاهش موارد ابتلاء و مقاومت دارویی کمک کنیم، اطلاعرسانی و آموزش همگانی در مورد اهمیت تکمیل دورههای درمانی و روشهای پیشگیری، میتواند به تقویت همبستگی اجتماعی و کاهش تأثیرات منفی این بیماری کمک کند.
با همدلی و همکاری، میتوان به دنیایی عاری از بیماری سل امیدوار بود، هر گام کوچکی در این مسیر میتواند تغییرات بزرگی به همراه داشته باشد و آیندهای روشنتر و سالمتر برای نسلهای آینده رقم بزند، توجه به سلامت عمومی و پیشگیری از بیماریها، مسئولیت همگانی ماست که با تعهد و همبستگی میتوانیم به آن دست یابیم.