به گزارش خبرگزاری ایمنا، تربیت فرزندی با توقعات منطقی یکی از چالش‌های مهم والدین امروز است که محیط رشد فرزند و شیوه‌های تربیتی می‌تواند نقشی تعیین‌کننده در شکل‌گیری این ویژگی داشته باشد، به طور معمول فرزندانی که ارزش تلاش و صبر را درک نکنند، انتظار دارند به آسانی خواسته آنها برآورده شود و این نگرش می‌تواند تأثیرات منفی قابل توجهی بر آینده فرزند داشته باشد.
فردی که توقعات غیرمنطقی دارد، ممکن است در رویارویی با شرایط سخت یا ناکامی‌های زندگی دچار سرخوردگی عمیق شود و چنین افرادی به دلیل نداشتن مهارت مدیریت احساسات، به طور معمول در روابط خود با خانواده و دوستان با چالش‌هایی روبه‌رو می‌شوند و تأثیر این خصوصیت در دوران بزرگسالی بسیار برجسته‌تر است، چراکه چنین فردی ممکن است در پذیرش مسئولیت‌های حرفه‌ای و شخصی با مشکل روبه‌رو شود.
یکی از راهکارهای مؤثر در تربیت فرزندان با توقعات منطقی و صحیح، آموزش اهمیت تلاش و زحمت به آنها است و والدین باید به فرزندان خود بیاموزند که دستیابی به اهداف نیازمند تلاش، صبر و برنامه‌ریزی است، ایجاد تجربه‌هایی کوچک که کودکان بتوانند با زحمت به آنها دست یابند، می‌تواند به آموزش این مفهوم کمک کند و والدین باید چارچوب‌های مشخص و منطقی برای درخواست‌های کودکان تعیین کنند.
تربیت احساسی کودکان از جمله دیگر مواردی است که می‌تواند بر سطح توقع آنها تأثیرگذار باشد، از همین رو والدین باید مهارت‌های کنترل احساسات را در فرزندان تقویت کنند تا بتوانند با ناامیدی و شکست‌های کوچک روبه‌رو شوند و تجربه کردن موقعیت‌های سخت در فضایی امن و حمایتی، به کودکان کمک می‌کند تا انعطاف‌پذیری و اعتماد به نفس بیشتری کسب کنند.
توقع به معنای بهداشت روان است / مرز میان توقع منطقی و پرتوقعی کجاست؟
محسن دهقانی، روانشناس و مشاور خانواده در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه فرزندان پرتوقع متولد نمی‌شوند، اما زمانی که والدین پرتوقع باشند، فرزندان نیز پرتوقع خواهند شد، اظهار کرد: اصل توقع داشتن فرزند، به معنای سلامت روان فرزند است، در واقع زمانی که فرزندان از والدین خود توقع دارند، به این معنا است که آنها را همه‌کاره زندگی خود می‌دانند.
وی با بیان اینکه اصل توقع هیچ مشکلی ندارد و حاکی از بهداشت روان است، افزود: گاهی اوقات توقع به پرتوقعی تبدیل می‌شود و همین موضوع گلایه‌مندی والدین را به همراه دارد، در واقع پرتوقع بودن، به معنای برداشتن گامی بلندتر از خواسته‌ها است و برخی افراد زمانی به افرادی پرتوقع تبدیل می‌شوند که نیازهای آنها رفع نشود.
روانشناس و مشاور خانواده تصریح کرد: در صورتی که نیازهای زیستی، روانی، عاطفی و توجه فرزند به درستی در محیط خانه رفع نشود، ممکن است فرزندان به افرادی پرتوقع تبدیل شوند؛ فرزندان، هم‌سالان خود را می‌بینند و مقایسه‌ای در ذهن آنها شکل می‌گیرد و هر کجا که نیاز فرزند رفع نشود، توقع بیشتری ایجاد می‌شود.
چرا فرزندان پرتوقع می‌شوند؟
دهقانی با اشاره به اینکه نابه‌جا رفع شدن نیاز فرزندان نیز می‌تواند به پرتوقعی آنها منجر شود، ادامه داد: هنگامی که والدین بدون قید و شرط خواسته‌های فرزند خود را برآورده کنند و همه چیز را در اختیار او قرار دهند، فرزند آنها به افرادی پرتوقع تبدیل می‌شود و این رفتار برای او به منزله عادت خواهد بود.
وی با بیان اینکه دیدن پرتوقعی منجر به پرتوقع شدن فرزندان می‌شود، گفت: زمانی که خود والدین پرتوقع باشند، فرزندان نیز به افرادی پرتوقع تبدیل خواهند شد، در واقع آنچه که والدین از فرزند خود انتظار دارند، باید آن را زندگی کنند و زمانی که والدین انتظار دارند فرزند آنها توقع به‌جا داشته باشد، خود والدین نیز باید این موضوع را رعایت کنند.
روانشناس و مشاور خانواده با بیان اینکه دیدن زندگی پرتوقع والدین، فرزندان را پرتوقع می‌کند، اضافه کرد: برای درمان پرتوقعی در فرزندان باید از روش حاکم در تربیت تبعیت شود و روش حاکم در تربیت که همواره بر آن تاکید می‌شود، محبت به همراه قاطعیت و کرامت است.
آموزش ارزش‌های اخلاقی به فرزندان در تربیت صحیح آنها از اهمیت بالایی برخوردار است و والدین باید به فرزندان خود اهمیت روابط خوب و رفتارهای محترمانه را بیاموزند و تاکید بر اصولی مانند شکرگزاری و قدردانی از داشته‌ها، می‌تواند توقعات غیرمنطقی را کاهش دهد و احساس رضایتمندی را در کودکان تقویت کند.
رفتارهای والدین نیز الگویی ماندگار و مهم برای کودکان است و والدینی که خود رفتارهای مسئولانه و منطقی نشان می‌دهند، فرزندان آنها به تقلید این رفتارها تشویق می‌شوند و والدین باید از رفتارهایی که باعث تشویق پرتوقعی می‌شود، اجتناب کنند.
انجام فعالیت‌های گروهی می‌تواند در کاهش پرتوقعی و تقویت مهارت‌های اجتماعی کودکان مؤثر باشد و شرکت در فعالیت‌های جمعی به کودکان فرصتی می‌دهد تا مهارت‌های همکاری، پذیرش مسئولیت و صبر را تمرین کنند، در واقع این تجربیات می‌تواند در رویارویی با چالش‌های واقعی زندگی بسیار مفید باشد و باعث تربیت فرزندی مستقل، قدرشناس و منطقی شود.
نظر شما