به گزارش خبرگزاری ایمنا، ایران به واسطه تاریخ غنی خود، همواره میزبان اقوام و مردم مختلفی بوده است؛ طوری که آن‌ها با هر مذهب و عقیده در کنار هم زندگی می‌کردند؛ امروز عبادتگاه‌های به جا مانده از آن‌ها، مهر تأییدی بر همزیستی مسالمت‌آمیز این مردمان است و همچنین به مبحث گردشگری نیز کمک شایانی کرده‌اند.
تادئوس، اولین کلیسای جامع جهان در ایران
این کلیسا در ۲۰ کیلومتری شمال شرقی چالدران در کنار روستایی به همین نام واقع شده و اولین کلیسای جامع جهان است و بر روی مقبره طادی مقدس و بیش از ۳۵۰۰ نفر از پیروان دین مسیحیت در زمان اشکانیان در چالدران ساخته شد؛ در تاریخ هفدهم تیر ۱۳۸۷، مجموعه قره کلیسا، شامل ۳ کلیسای اصلی با نام‌های قره کلیسا، سنت استپانوس و دزور دزور به عنوان نهمین اثر تاریخی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
نام کلیسا در زبان ارمنی کلیسای مقدس تادئوس است، تادئوس مقدس از حواریون مسیحی بود و برای تبلیغ دین مسیحی به این منطقه آمده بود؛ در سال ۶۶ بعد از میلاد مسیح تادئوس همراه با دختر پادشاه و چند نفر از افرادی که به دین مسیحیت روی آورده بودند به دستور پادشاه آن زمان کشور ارمنستان اعدام شکنجه شدند و زیر شکنجه کشته شدند و بدن بی جان آن‌ها را در زیر این محلی که امروز قره کلیسا بر روی آن ساخته شده دفن کردند؛ برخی معتقد هستند که معنی قره کلیسا، کلیسای سیاه است، ولی باید به این نکته تاریخی توجه داشت که زبان مردم آذربایجان تا قبل از نفوذ زبان ترکی، زبان آذری باستانی بوده است.
پلان معماری این کلیسا از دو قسمت تشکیل شده است: یک ساختمان سیاه (در زبان ترکی قره به معنی سیاه است) و کلیسای اصلی (سفید) که در سال ۱۸۱۰ به بال غربی ساختمان اصلی اضافه شد و یک سازه سفید بود؛ از سویی مجسمه فرشتگان، نمای جلوی کلیسا را تزئین و نمای شمالی و جنوبی آن را با صلیب‌های تیره رنگ سنگی تزئین کرده‌اند؛ نقش برجسته‌های منقش با حفره‌هایی از عهد عتیق و عهد جدید، حیوانات افسانه‌ای و چهره‌های مقدسین نیز به زیبایی بنای یادبود افزوده‌اند.
کلیسای سنت استپانوس، دومین کلیسای مهم ارامنه ایران
کلیسای استفانوس مقدس را دومین کلیسای مهم در ایران پس از قره کلیسا می‌دانند؛ این کلیسا در قرن نهم میلادی بنا شده و در استان آذربایجان شرقی و در جلفا قرار دارد؛ نام کلیسا از سنت استپانوس گرفته شده که اولین شهید مسیحیت شناخته می‌شود؛ در سراسر جهان کلیساهای متعددی با این نام وجود دارد.
این کلیسا به خارابا کلیسا هم به دلیل متروکه بودن بنا شهرت دارد؛ و دارای نمازخانه اصلی، برج ناقوس و اجاق دانیال است و جالب است بدانید که در هنگام مرمت، بقایای استخوان حواریون و قدیسان مسیح در میان دو طاق کلیسا کشف شده است که اسقف اعظم و خلیفه ارامنه تهران و شمال ایران این بقایا را به جسد یحیی بن ذکریا نسبت داده‌اند.
کلیسای وانک، کلیسایی همراه با هنر ایرانی
پس از حمله شاه عباس دوم به ایروان سپاه ایران در مسیر برگشت روستاهای سرراهش را که ارمنی نشین بودند ویران و ساکنان آن‌ها را با خود همراه کرد، به این ترتیب حدود ۵۰ هزار ارمنی به اصفهان مهاجرت کرده و عده‌ای از آن‌ها در جلفا ساکن شدند؛ پس از مدتی آن‌ها تصمیم گرفتند که کلیسایی برای انجام عبادات خود بسازند، آن‌ها یک کلیسا شبیه کلیسایی که در نخجوان داشتند در جلفا ساخته نام آن‌را وانک به معنی صومعه که اسم کلیسایشان در نخجوان بود گذاشتند.
این کلیسا با خشت خام ساخته شده، دیوار بیرونی آن از آجر و دیوار درونی‌اش با قطعات تزئین شده گچ ساخته شده است؛ کلیسای وانک دو گنبد دارد؛ گنبد بزرگ‌تر بر روی قسمت محراب کلیسا ساخته شده و گنبد کوچک‌تر که بر روی محلی که مردم معمولی مستقر می‌شوند قرار گرفته و شبیه گنبد مساجد ایرانی در دوره‌ی صفویه است.
همه‌ی دیوارهای داخلی، داخل گنبد و همه‌ی زوایا با رنگ روغن و به‌وسیله‌ی استادان نقاشی ارمنی مثل استاد میناس، کشیش استپانوس و هوانس مرکوز با نقاشی‌های بسیار زیبا تزئین شده است و بخاطر این نقاشی‌ها و طلاکاری‌ها کلیسای وانک جایگاه ویژه‌ای در بین کلیساهای ارمنی دارد.
از قسمت جنوبی ساختمان کلیسای وانک از دیرباز برای انجام امور قضائی و اداری استفاده می‌شده، هنوز هم امور مربوط به ارمنی‌های جنوب ایران در این مکان انجام می‌شود؛ در کنار موزه‌ای که آثار قدیمی ارمنی‌ها نظیر کتاب‌های خطی، زیورآلات، تابلوهای نقاشی، ظروف فلزی، ظروف چینی و سفالی و پارچه‌های دستباف و زردوزی‌شده در آن به نمایش گذاشته شده موزه‌ی دیگری به‌نام موزه‌ی مردم شناسی ساخته و به آن اضافه شد که در آن فرهنگ، لباس، آداب و رسوم، و وسایل زندگی و تجارت ارمنی‌های محلی جلفا نشان داده می‌شود.
کلیسای سرکیس مقدس، بزرگ‌ترین کلیسای پایتخت
کلیسای سرکیس یا سارکیس مقدس یک کلیسای ارمنی است که در خیابان کریم خان زند و ابتدای خیابان نجات‌الهی تهران قرار دارد؛ هزینه ساخت این کلیسا را فردی به‌نام مارکار سرکیسیان پرداخت و طراحی آن بر عهده‌ی اوژن آفتاندلیانس بود.
جوانان ارمنی در روزی‌که در تقویمشان به‌یاد سرکیس نام‌گذاری شده مراسم ویژه‌ای انجام می‌دهند؛ کلیسای سرکیس بزرگ‌ترین کلیسای تهران که ابعاد آن ۳۶.۵ متر در ۱۷.۸ متر می‌باشد، دارای محرابی به شکل نیم دایره و گنبدی ۸ ضلعی است و معماری ورودی آن به سبک معماری کلیساهای ارمنستان در سده‌های ۴ و ۵ میلادی است، همچنین یک بنای سنگی که یادبود نسل‌کشی ارمنی‌ها است در قسمتی از این کلیسا قرار دارد.
کلیسای کانتور، کوچک‌ترین کلیسای ارتودکس‌ها
کلیسای کانتور که به نام‌های کلیسای روسی یا برج ناقوس هم معروف است کوچک‌ترین کلیسای ارتودکس‌ها است که در شهر قزوین قرار دارد؛ این کلیسا که معنی نام آن به زبان روسی دفتر کار است به‌وسیله یک شرکت روس و در زمان ناصرالدین شاه قاجار بنا شده است، این شرکت روس وظیفه ساخت جاده انزلی به قزوین را بر عهده داشت.
فضای محراب کلیسا به شکل نیم دایره است و بالای آن گنبدی قرار دارد؛ نمای بیرونی کلیسای کانتور از آجر قرمز تشکیل شده، همین معماری زیبا و تزئینات خاص باعث شده که کلیسای کانتور جایگاه ویژه‌ای در میان آثار تاریخی شهر قزوین داشته باشد؛ حیاط کلیسا با آجر فرش شده و مزار یک مهندس و یک خلبان روس در آن قرار دارد؛ در حال حاضر از این کلیسای زیبا تنها به عنوان فروشگاه صنایع دستی استفاده می‌شود و کاربری مذهبی ندارد.
نظر شما