عقلانیت بنزینی دولت

به گزارش خبرگزاری ایمنا، رسانه‌های آزاد، روزنامه‌ها و مطبوعات در هر جامعه‌ای از ارکان توسعه و دموکراسی به‌شمار می‌آید، بر این اساس خبرگزاری ایمنا، مرور عناوین مطبوعات کشور را به‌صورت روزانه در دستور کار خود دارد.

روزنامه ایران در صفحه نخست امروز خود با تیتر «تحول بزرگ مدیریتی برای بنگاه‌های دولتی» نوشت: رئیس جمهور در جلسه روز گذشته هیأت دولت، پس از معرفی و تأیید انتصاب مدیران عامل شرکت راه‌آهن و بیمه مرکزی از سوی هیأت وزیران، ضمن تبریک و آرزوی موفقیت برای آنان، اصلاح ساختارها و رویه‌ها با هدف جلب و ارتقای رضایتمندی عمومی از خدمات دستگاه‌های دولتی و عمومی را محور عمل و هدف غایی دولت چهاردهم عنوان کرد. مسعود پزشکیان با بیان اینکه در دولت چهاردهم تلاش داریم فارغ از انتساب افراد به جناح‌ها و احزاب، توانمندترین افراد را برای مدیریت شرکت‌ها و مجموعه‌های زیر نظر دولت و نیز عضویت در هیأت مدیره‌ها انتخاب کنیم، افزود: پیمان‌نامه‌ای تنظیم خواهیم کرد که بر اساس آن هر کس برای مدیریت یا عضویت در هیأت مدیره مجموعه‌ها و بنگاه‌های دولتی انتخاب شد، باید متعهد شود که این مجموعه را متحول کند، آن را به‌روزرسانی کرده و به سوددهی و بهره‌وری برساند؛ مدیران و اعضای هیأت مدیره شرکت‌ها و مجموعه‌های دولتی از این پس در سود و زیان شریک خواهند بود و اگر نتوانند شرکت را به سوددهی برسانند، باید در ضرر و زیان‌های وارده سهیم باشند. رئیس جمهور تأکید کرد که شرکت‌های دولتی باید سودده باشند و اگر شرکتی به هر دلیل سودآور نیست، باید تعیین تکلیف یا تعطیل شود. در این جلسه جبارعلی ذاکری برای تصدی مدیرعاملی شرکت راه‌آهن و پرویز خوش‌کلام خسروشاهی برای تصدی مدیرعاملی بیمه مرکزی معرفی شدند که با رأی هیأت وزیران به این سمت منصوب شدند.

روزنامه کیهان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «حذف منتقدان و به‌کارگیری افراطی‌ها «وفاق ملی» نیست» نوشت: فاز جدید وفاق ملی مورد ادعای مدعیان اصلاحات و سیاستمداران آنان در دولت جدید، علاوه‌بر میدان دادن به افرادی که علناً و آشکارا ضدیت خود را با نظام جمهوری اسلامی اعلام داشته‌اند، با منزوی کردن نیروهای انقلابی همراه بوده است. این روند درست در زمانی آغاز شده است که به فاصله کمتر از چند هفته از توصیه رهبر معظم انقلاب درباره به‌کارگیری مدیران و افراد مؤمن، انقلابی، متعهد و همچنین جوان، انتصابات و به‌کارگیری‌ها در دولت درست در نقطه مقابل این توصیه پیگیری شده است.

رهبر معظم انقلاب در این زمینه بیان داشتند: «شما وقتی که جوان‌ها را آوردید در رده‌های گوناگون مدیریتی از پایین گذاشتید یک نسلی از مدیران پرانگیزه برای فردا تربیت دارید می‌کنید. با آقای رئیس‌جمهور هم ما صحبت می‌کردیم همین موضوع مطرح شد. اگر چنانچه ایشان بتوانند مثلاً فرض کنید صد جوان مؤمن پرانگیزه انقلابی و متعهد را آماده کنند و آخر دولت‌شان همین صد تا جوان را تحویل کشور بدهند به نظر من کار بسیار بزرگی انجام گرفته است.»

متأسفانه نگاهی کوتاه به انتصابات اخیر در دولت نشانگر این است که با تسلط طیف‌های تندرو مدعی اصلاحات بر تصمیم‌گیری‌های دولت، بیش از اینکه امیدی به تربیت صد مدیر جوان مؤمن در دولت چهاردهم باشد، ظن تربیت صد مدیر حامی فتنه و اغتشاش بیشتر احساس می‌شود. به نظر می‌رسد مدعیان اصلاحات و همچنین برخی از تصمیم‌گیران و مدیران دولت چهاردهم، در حالی که دیگران را متهم به خالص‌سازی می‌کردند، بیش از هر فرد و طیف دیگری مصداق تام و بارز خالص‌سازی هستند. این افراد علاوه‌بر اینکه به دنبال قلع و قمع و منزوی‌سازی نیروهای انقلابی هستند، سعی در خالص‌سازی نهادهای غیردولتی از جمله شهرداری‌ها و صداوسیما نیز داشته و بر طبل برکناری و خالص‌سازی تمام کشور از نیروهای انقلابی و متعهد به نظام می‌کوبند. خواسته عجیب خالص‌سازی مدعیان اصلاحات در شرایطی مطرح شده است که دولت چهاردهم در میان دولت‌های پس از انقلاب اسلامی با کسب ۱۶ میلیون و ۳۸۴ هزار رأی از میان ۶۱ میلیون و ۴۵۲ هزار رأی با ۲۶ درصد آرا واجدین شرایط، ضعیف‌ترین دولت به لحاظ آرا مردمی به‌شمار می‌آید.

روزنامه جوان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «عقلانیت بنزینی دولت» نوشت: دولت نشانه‌هایی از یک برنامه عقلانی در موضوع قیمت بنزین از خود نشان داده است. اکنون یک باک بنزین از پول آبی که در رادیاتور ریخته می‌شود، ارزان‌تر است و تقریباً با قیمت تنظیم باد برابر! به‌نظر می‌رسد اظهارات رئیس‌جمهور و معاون‌اول به‌نوعی آماده‌کردن اذهان عمومی برای یک کار بزرگ است. محمدرضا عارف در جلسه معارفه وزیر نفت همین‌گونه سخن گفت: «کدام عقل سلیمی می‌گوید بنزین را با دلار وارد کنیم و ۱,۵۰۰ تومان بفروشیم؟ فعلاً کاری نمی‌خواهیم بکنیم. نگویند عارف گفت فردا می‌خواهیم آزادسازی انجام دهیم. داریم واقعیت‌ها را می‌گوئیم».

اول باید با مردم واقعیت‌ها را گفت. مردم متین و پذیرای واقعیت‌ها هستند. کنش‌گری «صبح جمعه باخبر شدم» یک افتضاح تاریخی بود. می‌توان بنزین وارداتی را از بنزین داخلی جدا و با نرخ متفاوت عرضه کرد. برخی گفته‌اند بنزین سوپر وارد کنید و هرچه می‌خرید همان را حساب کنید. حتی می‌توان همین بنزین سهمیه‌ای را با همین قیمت یا اندکی بیشتر یا دوبرابر کردن حفظ کرد و مصرف بیشتر را که بر گردن پولدارها می‌افتد، با قیمت آزاد محاسبه کرد. چرا کسی که آینه بغل ماشینش ۵۰ میلیون تومان قیمت دارد و در کل سال همیشه در جاده و تفریح است، در مجموع سال یک میلیون هم پول بنزین ندهد؟! باید از روش عاقلانه دولت برای آماده‌کردن افکار عمومی حمایت کرد.

هم شخص رئیس‌جمهور و هم حالا معاون اول او حرف دل خود را درباره نوع مواجهه غلط با قیمت بنزین زده‌اند. اما رئیس‌جمهور در زمان تبلیغات انتخابات مجبور شد حرف خود را پس بگیرد یا تعدیل کند که حرجی بر این کار او نیست. بعد از انتخابات هم یکی‌دوبار آن حرف دل تازه شد. حالا همان احتیاط را هم معاون‌اول دارد و گفته است که «فعلاً نمی‌خواهیم کاری کنیم»، اما این سخن، خود به این معناست که «بعداً شاید چنین کنیم». یکی از جلوه‌های وفاق باید همراهی در همین جراحی‌های اقتصادی باشد.

روزنامه وطن امروز در صفحه نخست امروز خود تیتر «حماسه ۳ گلوله» را برگزید و نوشت: عملیات استشهادی موفق یک شهروند اردنی علیه نیروهای مرزی صهیونیست، مقاومت علیه رژیم اشغالگر را وارد فاز تازه‌ای کرد که حالا ورای مرزهای فلسطین اشغالی را هم در بر می‌گیرد. صبح دیروز یک راننده کامیون اردنی روی پل موسوم به ملک حسین یا النبی در گذرگاه مرزی الکرامه با فلسطین اشغالی، از خودروی خود پیاده شد و با ۳ شلیک کلت کمری از فاصله صفر، ۳ افسر اسرائیلی پاسگاه مرزی را به هلاکت رساند. او لحظاتی بعد با آتش متقابل صهیونیست‌ها به شهادت رسید. حتی شبکه العربیه، رسانه بین‌المللی سعودی نیز با مرتبط دانستن این عملیات با تجاوز جدید ارتش اشغالگر قدس به کرانه باختری، مناطق فلسطینی را به آتشفشان در حال فوران تشبیه کرد. به گزارش رادیو دولتی عبری، ارتش رژیم صهیونیستی در بیانیه‌ای اعلام کرد: «کامیونی که مهاجم قبل از پیاده شدن و تیراندازی به سمت نیروهای اسرائیلی در آن رانندگی می‌کرد، تله انفجاری نبود». از سویی دستگاه نظامی اسرائیل با انتشار کپی پاسپورت عامل استشهادی اردنی، هویت او را فاش کرد. این مرد «ماهر ذیاب حسین الجازی» ۳۹ ساله اهل منطقه ادهر واقع در شرق پترا در جنوب اردن است. منابع اردنی حاضر به انتشار اطلاعات تکمیلی از او نشده‌اند که آیا جزو اکثریت فلسطینی مردم اردن است یا خیر. با این حال تارنمای خبری الوکیل نیوز، خاندان جزی را از قبایل اردنی متعلق به قبیله الحویتات، از عشایر جنوب این کشور برشمرد. در همین حال شبکه العربیه، الجازی را عضو سابق ارتش اردن معرفی کرد. از سویی نه تنها اغلب کاربران عرب شبکه‌های اجتماعی، بلکه برخی تارنماهای فلسطینی، اردنی و لبنانی ماهر الجازی را با عنوان شهید یاد کردند.

روزنامه شرق در صفحه نخست امروز خود تیتر «باز هم گره FATF»را برگزید و نوشت: مدت‌ها است کارشناسان تأکید می‌کنند حتی اگر تحریم‌ها رفع شوند، بدون FATF مبادلات بانکی خارجی با مشکل مواجه بوده و این «خود تحریمی» روند آسیب‌زایی را به معاملات تجاری ایران تحمیل کرده است. به همین سبب، یکی از مهم‌ترین محورهای منازعات نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ،۱۴۰۳ نظر نامزدها برای پیوستن به FATF بود. در این میان، مسعود پزشکیان و مصطفی پورمحمدی جز موافقان و سعید جلیلی، زاکانی و قاضی زاده هاشمی در زمره مخالفان پیوستن به این کنوانسیون بودند. به گفته طیب نیا، مشاور عالی پزشکیان، « وقتی ایران در لیست سیاه FATF قرار می‌گیرد، تعاملات ما با خارج دچار محدودیت می‌شود و حتی درآمدهای نفتی‌مان را هم دیگر نمی‌توانیم به کشور منتقل کنیم؛ نمی‌توانیم سرمایه‌های ایرانی‌ها را از خارج به داخل بیاوریم و تمام تعاملات ما حذف می‌شود». دولت چهاردهم چند هفته است رسماً کار خود را آغاز کرده و انتظارها برای سرعت بخشیدن در راستای رفع چالش‌هایی که در سه ساله گذشته در شرایط فریز شده باقی مانده بودند، در حال افزایش است. به خصوص که ایران همچنان در لیست سیاه FATF است و وعده گشایش گره‌های مالی و تجاری ایران با دیگر کشورها در دولت چهاردهم روی میز. از یک سو بحث رفع تحریم‌ها مطرح است و از سوی دیگر بحث تالش برای خروج از لیست سیاه گروه اقدام ویژه مالی در ابهام. البته عضویت ایران در چارچوب لوایحی که دولت حسن روحانی تهیه کرد، در مجلس تصویب شد؛ اما مصوبه‌های مجلس با مخالفت شورای نگهبان در آبان ۱۳۹۷ به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع داده شدند. بررسی مجدد این مصوبه‌ها با موافقت رهبر انقلاب در دی ماه ۱۳۹۹ در مجمع تشخیص آغاز شد، ولی تاکنون بلاتکلیف مانده‌اند و هنوز خبر رسمی ای مبنی بر تقاضای دولت جدید برای بررسی مجدد لوایح در مجمع تشخیص مصلحت نیست و ادامه حضور ایران در شرایط فعلی و بالا بودن ریسک مبادله تجاری و مالی با ایران، حتی ارتباط معمولی با کشورهای دوست و همراه را نیز ناممکن کرده است.

روزنامه دنیای اقتصاد در صفحه نخست امروز خود تیتر «بیراهه انتقال پایتخت» را برگزید و نوشت: نظریه «انتقال پایتخت» برای دست‌کم هشتمین‌بار طی ۱۱۰ سال گذشته مطرح شد و این ‌بار آنچه تحت عنوان «تنها راه‌حل مشکلات تهران» توسط رئیس‌جمهور بیان شده، با ۶ پرسش روبه‌رو است. فرجام قانون تعلیق‌شده سال ۹۴ که بر اساس همان صورت‌مساله امروز تهران به تصویب رسید، اولین سوال مقابل گزینه مطرح‌شده توسط مسعود پزشکیان است. بر اساس قانون «امکان‌سنجی انتقال مرکز سیاسی و اداری کشور و تمرکززدایی از تهران» قرار بود یک شورای مطالعاتی، از بین دو گزینه «تمرکززدایی خدمات، امکانات رفاهی و شغلی از پایتخت» یا «انتقال پایتخت»، یکی را به‌عنوان راه اصلی نجات تهران از ابر مشکلات ترافیک، آلودگی هوا، تراکم‌جمعیت و هزینه مسکن برگزیند. مطالعات شورای مذکور تا سال ۹۹ به تهیه یک کتابچه ۵۳ صفحه‌ای منجر شد که جواب، «نه» به انتقال پایتخت بود؛ اما صدور رأی نهایی شورا به‌دلیل تعلیق جلسات ناشی از شیوع کرونا، تا امروز معطل مانده است. دو پرسش مهم‌تر اما، «تصویر تهران پس‌از انتقال پایتخت» و «وضعیت پایتخت جدید» است. فاکتورهای هزینه و زمان انتقال و همچنین شهر در قد و قواره پذیرش پایتخت، پرسش دیگر است. در این بررسی، ضمن معرفی «راه تصفیه تهران از ابر مشکلات» در مقابل «بیراهه انتقال پایتخت»، پیام معنادار تجربه ۲۴ کشور در انتقال پایتخت و نقاط عطف در تاریخ ۲۳۵ ساله پایتختی تهران تشریح شده است.