به گزارش خبرگزاری ایمنا، صنعت مدرنیته‌شدن ساختمان‌ها، تنها یک رویای ناتمام پس از خروج از دنیای سازه‌های سنتی و کلاسیک بوده است؛ سال‌ها و روزهای زیادی از فرازونشیب‌های سنتی به مدرنیته‌شدن گذشته است، اما در این میان نشانه‌هایی از سقط صنعت مدرن در نطفه دیده می‌شود.
مدرنیسم تنها یک ایدئولوژی ساده برای تبدیل زندگی سنتی به ماشینی بوده است؛ هر چند گاهی کمک‌هایی به مردم کرده است، اما در قرن حاضر رخت بربسته و جای خود را به سازه‌های ساختمانی و پست مدرن فرنیچر داده است.
پست مدرنیسم پیکره‌ای از برنامه‌ریزی‌ها و ایده‌هایی است که با توجه به محیط و ویژگی‌های مربوط به هر فرد، صنعت ساختمان و مبلمان آن را پیش می‌برد، حال هر میزان که نسل‌های قبلی به‌دنبال تجملات و ماشینی شدن بیش از حد دنیای مدرن بوده است، اما پست مدرنیسم زیبایی ساخت‌وساز را در مختلف بودن و غیرمتعارف بودن مطابق با سلایق معماران می‌بیند و سازه‌های نوینی از خانه تا مبلمان آن را اجرا می‌کند.
مدرنیسم به‌عنوان یک جنبش هنری و معماری اوایل قرن بیستم ظهور کرد و تأثیر عمیقی بر ساخت‌وساز و معماری مدرن گذاشت، این سبک که به‌دنبال رد سنت‌های گذشته و نوآوری در طراحی بود، بر سادگی، عملکردگرایی و استفاده از مصالح مدرن تاکید داشت.
مدرنیسم تأثیر زیادی بر توسعه شهرها و نحوه زندگی انسان‌ها گذاشته است و امروزه بسیاری از ساختمان‌های مدرن از جمله برج‌های بلند، ساختمان‌های اداری و خانه‌های مسکونی از اصول مدرنیسم پیروی می‌کنند، همچنین این سبک با تأکید بر عملکرد و بهره‌وری انرژی، همچنان محبوبیت خود را حفظ کرده است.
سادگی و مینیمالیسم، عملکردگرایی (فرم تابع عملکرد)، استفاده از مصالح جدید، رد تزئینات سنتی و شفافیت و استفاده از نور طبیعی از جمله ویژگی‌های ساخت‌وساز مدرنیسم است، زیرا مدرنیسم به‌وضوح به سادگی در فرم‌ها و خطوط تأکید می‌کند، شعار معروف «فرم تابع عملکرد است» یکی از اصول کلیدی مدرنیسم محسوب می‌شود، زیرا بهره‌گیری از مصالح جدید همچون بتن مسلح، فولاد و شیشه را به معماری معرفی کرد.
در معماری مدرنیسم، تزئینات کلاسیک و سنتی جای خود را به فرم‌های ساده و عملکردی دادند و استفاده گسترده از پنجره‌های بزرگ و نمای شیشه‌ای از ویژگی‌های برجسته این سبک است که به ورود نور طبیعی به فضا کمک کرده و ارتباط بیشتری بین فضای داخلی و خارجی ایجاد می‌کند؛ این رویکرد نوین کمک زیادی به معماری شهری می‌کند، اما برای بعضی از شهرهای تاریخی همچون اصفهان با وجود ابنیه تاریخی فراوان، محدودیت‌هایی را به‌همراه دارد، چراکه نصف جهان، خود صاحب سبک معماری است.
حفظ هویت تاریخی اصفهان مهم‌تر از مدرنیته است
رسول میرباقری، رئیس کمیسیون عمران، معماری، شهرسازی و بافت تاریخی شورای اسلامی شهر اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: رعایت ضوابط و مقررات شهرسازی لازمه توسعه پایدار شهری است.
وی ادامه می‌دهد: شهر اصفهان به‌دلیل پیشینه تاریخی و فرهنگی خود، نیازمند حفظ هویت شهری است و نمی‌توان به راحتی مدرنیته را در آن گسترش داد.
رئیس کمیسیون عمران، معماری، شهرسازی و بافت تاریخی شورای اسلامی شهر اصفهان تاکید می‌کند: شهر اصفهان به‌عنوان یکی از مراکز تاریخی، مذهبی و سیاسی در دوره‌های مختلف، دارای بافت‌های محلی قدیمی و آثار تاریخی ارزشمندی است که باید مورد حفاظت قرار گیرد.
میرباقری می‌گوید: در طرح‌های تفصیلی شهر اصفهان، ساخت‌وسازهای بلندمرتبه به‌دلیل حفاظت از ابنیه‌های تاریخی و فرهنگی محدود شده است.
وی با اشاره به ضرورت سنخیت نمای ساختمان‌ها با هویت شهری اصفهان اضافه می‌کند: دستورالعمل‌های شهرسازی این شهر به دقت طراحی شده است تا بافت تاریخی و فرهنگی آن حفظ شود.
حفظ شهرهایی همچون اصفهان که دارای ارزش‌های تاریخی و فرهنگی هستند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
رئیس کمیسیون عمران، معماری، شهرسازی و بافت تاریخی شورای اسلامی شهر اصفهان با اشاره به تأثیرات مثبت محدودیت‌های ساخت‌وساز در حفظ میراث فرهنگی و هویت شهر خاطرنشان می‌کند: شهرهای مدرن همیشه محاسن خوبی ندارند و حفظ شهرهایی همچون اصفهان که دارای ارزش‌های تاریخی و فرهنگی هستند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
میرباقری می‌گوید: حفظ آثار و ابنیه تاریخی اصفهان نه‌تنها برای جذب گردشگر داخلی و خارجی ضروری است، بلکه به تقویت هویت شهری نیز کمک می‌کند.
مدرنیسم؛ مسیری برای ماشینی‌شدن شهرها
گل‌آرا افرازه، پژوهشگر و کارشناس ارشد معماری به خبرنگار ایمنا می‌گوید: اوایل قرن شانزدهم را می‌توان تولد مدرن فرنیچرها و دسته‌بندی آن‌ها دانست و درست بعد از جنگ هفت ساله انقلاب فرانسه، از سبک مدرن فراتر و به سمت پست مدرن حرکت‌های قابل توجهی صورت می‌گیرد.
وی اضافه می‌کند: مدرن فرنیچرها کاربردی و ساده‌تر با سبک و سیاق مانده از دوران کلاسیک نسبت به زمان حال مورد استفاده قرار می‌گرفت، چراکه با گذشت زمان و تغییر سبک‌های معماری و باز شدن پنجره پست مدرنیسم به دنیا کاملاً تعریف و استفاده از مدرن فرنیچر تغییر می‌کند.
پژوهشگر و کارشناس ارشد معماری تاکید می‌کند: در دوره مدرن و هیاهوی مدرنیسم، تفکرات برنامه‌ریزان شهری بیشتر به سمت ماشینی‌شدن شهرها بوده است که محلی برای زندگی با تکنولوژی و ماشین‌آلات پیشرفته داشته باشند.
افرازه می‌گوید: در دوران مدرنیسم تنها به عملکرد ساخت‌وساز و نوع مطلوبی از فرنیچرها توجه می‌شد.
وی ادامه می‌دهد: هنگامی که ایدئولوژی دنیا به سمت پست مدرن حرکت کرد دیگر محدودیت‌های چندان سختی برای طراحان، سازندگان و مصرف کنندگان که مردم جامعه بودند ایجاد نمی‌شد، البته در این دوره طراحان داخلی از چارچوب‌های الگوریتمیک معماری و شهرسازی بسیار کمتر پیروی می‌کنند.
پژوهشگر و کارشناس ارشد معماری خاطرنشان می‌کند: هنگامی که راجع به معماری یک فضا صحبت می‌کنیم، ابتدا به نوع استفاده و مردمی که در آن ناحیه قرار است فعالیت اجتماعی داشته باشند، توجه می‌کنیم؛ در واقع نوع استفاده مردم از آن محیط و عملکرد در آن اهمیت ویژه‌ای دارد، اما در دوران مدرن تنها بیشتر به عملکرد در روند طراحی با چارچوب‌های محدود کننده در اجرای آن توجه شده بود.
ساخت تمام خانه‌ها و شهرک‌های مسکونی تقریباً شبیه یکدیگر و به نوعی تقلیدی شده است
افرازه می‌گوید: با شروع دوره پست مدرن، پست مدرنیسم این ایده را بیان می‌کند که هرکس سلیقه شخصی خود را دارد و این امکان را به وجود آورد تا در نقشه‌های معماران و استاندارد طراحی سازه‌های ساختمان محدودیت‌ها کمتر شود و به سلایق شخصی آن‌ها و ساکنان خانه‌ها توجه بیشتری شود.
وی اضافه می‌کند: در حال حاضر، ایران هیچ‌گونه مدل و طراحی از انواع سبک‌های معماری و شهرسازی به‌صورت مستقل و واحدی ندارد این موضوع در دوران پست مدرنیسم نه‌تنها در ایران بلکه در اکثر کشورهای جهان در حال رخ دادن است به‌طوری که گرایش به ایدئولوژی و استفاده از یک سبک خاص به‌طور مستقل کاهش چشمگیری داشته است.
پژوهشگر و کارشناس ارشد معماری تاکید می‌کند: قرن نوزدهم دوره انتخاب و پیش‌روی معماری در یک سبک خاص بوده است، اما در حال حاضر در طراحی و ساخت‌وساز بیشتر به سلایق شخصی بهره‌گیری از طرح‌های اجرا شده در دنیا با محدودیت‌های کمتری توجه می‌شود که ما از آن‌ها به نوعی تقلید طرح می‌کنیم و این نوع ایده‌ها را راهی عرصه ساخت‌وساز می‌کنیم.
افرازه درباره ورود به مدرنیسم می‌گوید: زمانی که وارد دنیای مدرن شدیم شبیه‌سازی در صنعت شهری در کل دنیا بالا رفته است، به‌طوری که ساخت تمام خانه‌ها و شهرک‌های مسکونی به طور تقریبی شبیه به یکدیگر و به نوعی تقلیدی شده است و این ساخت‌وسازها به تغییر و نوع زندگی امروز نیز مربوط می‌شود برای مثال در حال حاضر رفت‌وآمد افراد یا میهمانی رفتن بسیار کمتر شده پس طراحان از مبلمان ساده‌تر که فقط برای راحتی و آرامش اعضای خانواده طراحی شده می‌سازند.
به گزارش ایمنا، تأثیر جنبش پست مدرن بر شهرسازی معاصر بسیار مشهود است در حقیقت بخش اعظمی از پیشرفت شهرسازی پست مدرن حاصل تغییر نگره‌ها و اندیشه‌ها و مبانی نظری است.
مدرنیسم به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین جنبش‌های معماری قرن بیستم، راه را برای نوآوری و تغییر در ساخت‌وساز هموار کرد؛ این سبک با تأکید بر سادگی، عملکردگرایی و استفاده از مصالح مدرن، همچنان در شهرهای غیرتاریخی الهام‌بخش معماران و طراحان امروزی است.
گزارش از: سروش زارع
نظر شما