به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، جامعه سامی، مردمان بومی و سنتی ساکن منطقه ساپمی (لاپلند سابق) که امروزه بخش‌های شمالی بزرگی از نروژ، سوئد، فنلاند و شبه‌جزیره کولا در روسیه را در بر می‌گیرد، خواهان حفاظت از سنت‌های غذایی دیرینه‌ای هستند که در طول نسل‌ها به دست آورده‌اند.
غذاهای سنتی بومی‌های سامی بر اساس موادی برداشت‌شده از طبیعت تهیه و شامل یک وعده غذایی سه بخشی می‌شود که مظهر غنای غذاهای سامی با خوراکی‌های حاوی ماهی و گوشت، خورشت گوزن شمالی و دسر پنیر با توت‌های وحشی است.
چالش‌های غذایی بومیان قطب شمال با تغییرات آب‌وهوایی
اساس سیستم‌های غذایی منطقه و معیشت جمعیت‌های بومی در ۱۰ کشور قطب شمال را تنوع زیستی آن تشکیل می‌دهد و با توجه به شعار مردم بومی (فقط آنچه را که نیاز دارید از طبیعت بردارید و از تمام چیزی که برمی‌دارید استفاده کنید) نظم طبیعی این سیستم بر هم نمی‌خورد، اما امروزه محیط‌های قطب شمال چهار برابر سریع‌تر از هر مکان دیگر جهان از تغییرات آب‌وهوایی و محیطی تأثیر می‌گیرد.
کاهش یخ‌های دریا و ذوب شدن یخ‌های دائمی این منطقه بر شرایط مراتع و مسیرهای دام، همچنین بیش از ۱۰۰ هزار عشایر بومی آن تأثیر گذاشته است. تغییر مسیرها به‌دنبال این حوادث، سفر این عشایر را پیچیده‌تر و جوامع بومی را از بعضی از منابع غذایی خود همچون توت‌های وحشی دور می‌کند. به این ترتیب حفظ امنیت غذایی این جوامع دشوارتر می‌شود، زیرا آن‌ها نمی‌توانند همچون گذشته به منابع غذایی موجود در مسیر خود تکیه کنند.
با این حال تغییرات آب‌وهوایی ناشی از انسان تنها عامل مشکلات این افراد نیست و رونق گردشگری قطب شمال، افزایش استفاده از زمین‌های سامی و صید بی‌رویه از دیگر مواردی محسوب می‌شوند که سیستم‌های غذایی قطب شمال و انتقال فرهنگ آن به نسل‌های جوان بومی را مختل می‌کند.
حفاظت از چراگاه‌ها از سال ۲۰۱۴ به‌عنوان مهم‌ترین استراتژی تطبیقی برای گله‌داران گوزن شمالی معرفی شده است، اما مراتع جوامع سامی در شمال اروپا به دلیل فراوانی مواد معدنی کمیاب و ساخت معادن برای استخراج آن‌ها که به تسریع انتقال سبز کمک می‌کند، همچنین توسعه پارک‌های انرژی‌های تجدیدپذیر در زمین‌های سامی نروژ و فنلاند مشکل‌ساز است.
علاوه بر این بعضی از جوامع در حال از دست دادن توانایی و دانش ذبح، شکار، قصابی، جمع‌آوری و نگهداری غذاهای خود به روش‌های سنتی هستند و حفظ بعضی از سنت‌ها به دلیل بهره‌برداری از منابعی مانند ماهی قزل‌آلا دشوار است که امروزه صید آن به‌منظور تکمیل ذخایر ماهی کشورها، توسط دولت‌ها برای جوامع بومی در کانادا، نروژ و آلاسکا ممنوع است.
دیپلماسی غذایی و حفظ جوامع بومی
امنیت غذایی برای بقای جوامع بومی قطب شمال ضروری است. حق حاکمیت غذایی یک نوآوری جدید در حقوق بین‌الملل محسوب می‌شود که سازمان ملل متحد سال ۲۰۱۸ آن را به رسمیت شناخت و پذیرفت.
از آنجا که متقاعد کردن سیاست‌گذاران برای حفاظت از فرهنگ و محیط زیست مردم بومی باید به روشی خاص انجام می‌شد، گله‌داران گوزن شمالی استراتژی‌های دیپلماسی غذایی (ایجاد ارتباط با سایر ملل با استفاده از فراورده‌های غذایی) را اتخاذ کردند که به اقتصاد، امنیت، هویت و فرهنگ بومیان مربوط می‌شد.
شورای قطب شمال تنها سازمان سیاسی است که نمایندگان دائمی مردم بومی دارد و آن‌ها در سال ۲۰۱۸ از قدرت غذایی خود استفاده کردند و نخستین تلاش‌های دیپلماسی غذایی را انجام دادند. در این سال کتاب آشپزی مردم بومی منتشر شد که دانش فرهنگ‌ها و سنت‌های غذایی آن‌ها را به جریان انداخت. در اواخر سال ۲۰۲۰ نیز آزمایشگاه غذای بومی عشایر قطب شمال شروع به کار کرد.
تقویت جوامع بومی از درون
مرکز پرورش گوزن شمالی معتقد است که به رسمیت شناختن دانش بومی توسط سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (فائو) با حضور آشپزخانه عشایری آن‌ها تقویت شده است، با این حال کافی نیست. قرار دادن دانش و سیستم غذایی مردم بومی در دستور کار نیز آسان نیست، اما برای بقای این جوامع حیاتی است.
عشایر قطب شمال معتقدند که در راستای سازگاری با تغییرات آب‌وهوایی باید جوامع خود را تقویت و به جوانان بومی کمک کنند که اهمیت سیستم‌های غذایی سنتی را درک کنند، زیرا جوانان باید مسئولیت‌های خود را برعهده بگیرند تا رهبران آینده خود و انسان‌هایی توانمند باشند.
نظر شما