مردم در سیر تاریخ سیاسی شیعه

کارشناس مسائل سیاسی نوشت: چیزی که امام حسن مجتبی علیه‌السلام را شکست داد، نبودن تحلیل سیاسی در مردم بود. مردم، تحلیل سیاسی نداشتند. چیزی که فتنه‌ی خوارج را به‌وجود آورد و امیرالمومنین علیه‌السلام را آن‌طور زیر فشار قرار داد و قدرتمندترین آدم تاریخ را آن‌گونه مظلوم کرد، نبودن تحلیل سیاسی در مردم بود.

به گزارش خبرگزاری ایمنا و بر اساس یادداشتی که مجتبی قنبردوست، کارشناس مسائل سیاسی در اختیار خبرنگار ایمنا قرار داده است: «در پدیده‌هایی نظیر انقلاب‌ها، نقش رکنی مردم نسبت به سایر عوامل ایجاد انقلاب‌ها، دارای فاصله و برتری غیرقابل انکاری است، به طوری که بدون حضور عموم مردم اساساً انقلاب‌ها از معنا تهی می‌شوند و ماهیت اصلی خود را از دست می‌دهند. در مرتبه‌ای بالاتر، مکاتب الهی نیز هرگاه به منصه ظهور و ظرفیت بروز رسیده‌اند، کار ویژه و مأموریت مهم آنان، عرضه معارف الهی در بدنه اجتماعی و عمومی بوده تا بتوانند رسالت اساسی خود را که رشد و رستگاری جامعه به واسطه همراهی مردم است، به کمال برسانند.

با این وجود انقلاب‌ها بهترین عنصر و روش عمومی و فراگیر شدن مکاتب الهی هستند که با مرور سیر تاریخ سیاسی شیعه می‌توان بر ضرورت نقش سرنوشت ساز و جایگاه بی‌بدیل مردم و انقلاب‌ها در فراز و فرود مکاتب الهی صحه گذاشت.

۱. انقلاب اسلامی حضرت رسول صلوات الله علیه با تبلیغ چهره به چهره، جذب و حرکت مردمی در جامعه بدوی عربستان آغاز شد و منجر به تشکیل اولین حکومت اسلامی در مدینه گردید.

۲. انقلاب اسلامی امیرالمومنین علیه السلام که ۲۵ سال با عدم رجوع مردم، حکومت امام معصوم محقق نگردید و زمانی حکومت اسلامی ایشان تشکیل شد که اراده مردم ابتنای بر تحقق حکومت اسلامی قرار گرفت و چقدر در آن دوران، به جای بهره‌مندی از فضائل بی کران امیرالمومنین، انرژی و زمان پربرکت حکومت عدل، صرف تلاش برای توجیه ذهنی و ارتقا تحلیلی مردم گردید که حتی با دشمن آشکاری مانند معاویه بجنگند یا نجنگند! و یا بر پدیده شوم نفاق و متحجرین کژفهم خوارج، فائق آیند یا نه؟! چه فرقه‌هایی که بر این دوران گذشت و لحظه لحظه دوران ۴ سال و ۹ ماه و ۱۱ روزه حکومت امیرالمومنین از ناکثین، مارقین و قاسطین گرفته تا حوادث الغارات در کوفه و عراق، «أین عمار؟!» دوره غربت و تنهایی» و خطبه سنگین ۲۷ نهج‌البلاغه «یا اشباه الرجال ولارجال» که درد سوزناک و اندوه بار عدم همراهی مردم با امام معصوم علیه السلام را افشا می‌کند و بر طبل رسوایی و بی وفایی مردم پایتخت حکومت اسلامی یعنی کوفه می کوبد.

۳. امام حسن علیه السلام نیز پس از شهادت پدر، تلاش فراوانی برای همراهی مردم، احیا و ایفای نقش آنان در حکومت جدید به خرج داد که متأسفانه این مقطع زمانی حساس از سیر تاریخ سیاسی شیعه، به آن جمله تاریخی «یا مذل المومنین» ختم و ممهور شد. رهبر معظم انقلاب اسلامی از آن دوران تعبیر قابل توجهی دارند: «چیزی که امام حسن مجتبی علیه‌السلام را شکست داد، نبودن تحلیل سیاسی در مردم بود. مردم، تحلیل سیاسی نداشتند. چیزی که فتنه‌ی خوارج را به‌وجود آورد و امیرالمومنین علیه‌السلام را آن‌طور زیر فشار قرار داد و قدرتمندترین آدم تاریخ را آن‌گونه مظلوم کرد، نبودن تحلیل سیاسی در مردم بود والا همه‌ی مردم که بی‌دین نبودند.»

۴. پس از مرگ معاویه و پایان دوران زور و تزویر و آغاز دوره سیاه حکومت ظلمانی یزید، دوران عزت و شکوهمندی قیام اباعبدالله در نقش آفرینی برای حرکتی اصلاحی در دین و جوشش انقلابی در حکومت و نظام سیاسی وقت شکل گرفت که البته حلقه مکمل این قیام لله، حضور میدانی و به موقع مردم مبتنی بر تحلیل درست و دقیق از شرایط بود که علی رغم استقبال اولیه کوفیان، پس از شدت فتنه شامیان، دچار خوف از استبداد، خطای تحلیل و عافیت طلبی مزدورانه‌ای شدند که سرانجام حادثه عظیم عاشورا براثر کینه‌توزی و غرض ورزی برخی، بلاهت، ترس و کژفهمی عده‌ای و تعصب و تحجر عده‌ای دیگر تنها کمتر از ۵۰ سال پس از عرضه مستقیم معارف الهی توسط پیامبر اسلام رقم خورد.
هرچند که وفاداری وصف ناپذیر یاران اباعبدالله علیه السلام در آن میدان دهشتناک که البته در چشم یاران به جز زیبایی ندیدند، بارقه‌های امید را در سطح جامعه و نگاه جامعه شناسان و ناظران تاریخ برای امکان درک معارف الهی و ارتقا ظرفیت و تراز همراهی اولیا خدا و حضور فداکارانه مردم و از جان گذشتگی متهورانه آنان به عنوان الگو برای آیندگان قابل دسترسی و زنده نمود.

۵. اما آن چیزی که از عاشورا تاکنون عبرت‌ها و حسرت‌های آن روز را مصباح هدایت نموده، خون پاک حضرت ثارالله سیدالشهدا اباعبدالله الحسین است که تا قیام قیامت جنبش‌ها و نهضت‌های آزادی‌خواهانه و مردمی از آن منبع لایزال تغذیه می‌کنند. به طوری که انقلاب بزرگ اسلامی مردم ایران نیز علی رغم تحمل چند هزار ساله مردم در خفقان و نظام سلطانی مستبدانه، حضور آگاهانه و شجاعانه آنان برای پایان دادن به دوران ظلمانی شاهنشاهی و آغاز دوران حکومت شیعه ولایت فقیه در غیبت کبرای امام عصر عجل الله همچنان مشحون از اصرار و تأکید اندیشه سیاسی شیعه در نقش آفرینی دائمی مردم در ذیل مکتب مردم سالارانه امیرالمومنین و خیمه پرشکوه امام حسین علیه السلام با الهام از پیام مقاومت و پیروزی خون بر شمشیر است.
و سرانجام
«إِنَّ اللَّهَ لَا یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّیَ یُغَیِّرُوا مَا بِأَنفُسِهِمْ» (رعد/۱۱)»

کد خبر 771533

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.