به گزارش خبرگزاری ایمنا، بر اساس خصوصیات تعریف شده اقتصاد مقاومتی، راهبردهای اصلی اقتصاد کشور در سال‌های پیش‌ِرو باید بر اساس نگاه درون‌زا و برون‌گرا تدوین و پیگیری شود، بنابراین تمام ارکان بخش دولتی و غیردولتی، عمومی و خصوصی باید علاوه بر انطباق خود با این شیوه نگرش، از ظرفیت‌های تازه پدید آمده در قالب اقتصاد مقاومتی بهره‌برداری کنند که یکی از حوزه‌های مهم و قابل توجه، بحث مدیریت شهری است.
در جهان حاضر ثروتمندترین شهرها آن‌هایی هستند که زایش دائمی فرایند کارآفرینی را در خود پرورش داده‌اند؛ در کشور ما، تهران به‌عنوان پایتخت و هفت شهر بزرگ بالای یک میلیون نفر جمعیت شامل مشهد، اصفهان، کرج، شیراز، تبریز، اهواز و قم با شرایط پیچیده مدیریت شهری دست و پنجه نرم می‌کنند.
مدیریت چنین کلان‌شهرهایی در دوران حاضر نیازمند استفاده از استراتژی‌های روزآمد توسعه شهری و توجه ویژه به مباحث اقتصاد شهری است، حدود دو دهه است که در ادبیات رشد شهری، مباحث کارآفرینی به شکلی پررنگ مطرح شده است و به‌کار گرفته می‌شود؛ بر اساس این دیدگاه یک شهر کارآفرین می‌تواند به خلق ثروت پایدار بپردازد.
از اصفهان به‌عنوان یکی از کلان‌شهرهای ایران، از گذشته‌های دور به‌عنوان یک شهر خلاق و کارآفرین یاد می‌شده است، اما در عصر کنونی نشانه‌های زیادی از آن دوران باقی نمانده و شهر از آن خصلت فاصله گرفته است.
ممکن است ایجاد و اصلاح زیرساخت‌های شهری در کوتاه‌مدت زمان‌بر و هزینه‌بر باشد، اما در حوزه مدیریت شهری می‌توان با انجام مجموعه‌ای از اقدامات کم‌هزینه، حتی بدون هزینه، اکوسیستم اقتصادی شهرها را به‌تدریج به سمت شهرهای کارآفرین سوق داد.
امکان احیای اصفهان به‌عنوان یک شهر کارآفرین وجود دارد
نعمت‌الله اکبری، کارشناس اقتصاد شهری در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: هنگامی که برای یک موقعیت مکانی همچون دانشگاه صفتی را به‌نام «کارآفرینی» قائل می‌شویم، برای شهرها نیز می‌توانیم چنین صفت‌هایی را به‌کار بریم، اما الزامات و شرایطی را باید در آن شهر فراهم کنیم تا صفت کارآفرینی به آن منتسب شود؛ همان‌طور که وقتی می‌گوئیم شهر فرهنگی، گردشگری، مذهبی یا تاریخی، این صفات مرتبط با ویژگی‌های هر شهر است.
کارشناس اقتصاد شهری تصریح می‌کند: باید بررسی کنیم که برای تحقق یک شهر کارآفرین چه الزامات و شرایطی را باید در نظر گرفت، زیرا نسبت بعضی صفت‌ها به شهرها مستلزم پیشینه است، همچون شهرهای تاریخی و مذهبی که مستلزم پیشینه است و نمی‌توان صفت شهر مذهبی را ایجاد کرد، بلکه به گذشته آن شهر مربوط می‌شود.
اکبری خاطرنشان می‌کند: درباره بعضی دیگر از صفت‌ها از جمله شهر کارآفرین، این امکان وجود دارد که رویکرد این شهر را به سمت کارآفرینی ببریم، همان‌طور یک شهر گردشگری، علمی یا فرهنگی، پس برای شهر اصفهان این امکان وجود دارد که کارآفرین محسوب شود.
وی با اشاره به مفهوم کارآفرینی تصریح می‌کند: تفاوتی که مفهوم کارآفرینی با شغل دارد، در همین است، در تمام شهرها شغل وجود دارد و افراد شاغل هستند، اما اینکه یک محیط یا یک اکوسیستم بتواند شرایط خلاقیت و نوآوری را فراهم کند و افراد خلاق و نوآور را از مناطق دیگر جذب کند، آن موقع می‌تواند صفت کارآفرین را برای خود فراهم کند.
کارشناس اقتصاد شهری با بیان اینکه یک شهر کارآفرین، شهری است که در اصل دوستدار کارآفرین باشد، می‌گوید: هنگامی که شهری می‌خواهد دوستدار کارآفرین باشد، باید تمام شرایط، الزامات و زمینه‌ها را برای بروز همچون صفاتی از جمله فضای کسب‌وکار فراهم کند و از تمام شهرهای کشور فضای کسب‌وکار بهتر و رتبه بهتری داشته باشد.
وقتی نتوانیم از اصفهان یک شهر خلاق بسازیم، نمی‌توانیم یک شهر کارآفرین داشته باشیم
اکبری اظهار می‌کند: مسئولان نهادهای چنین شهری خود را در خدمت این صفت می‌دانند و تمام ویژگی‌های این شهر برای تحقق صفت و پدیده کارآفرینی مهیا است؛ حال باید بررسی کنیم که آیا شهر اصفهان می‌تواند یک شهر کارآفرین باشد یا کسانی که دارای ایده و موضوع فعالیت شغلی خلاقانه هستند، در پیچ و خم‌های اداری شهر مستهلک می‌شوند یا شهر خود را در خدمت این گروه از افراد جامعه می‌دانند؟
وی با بیان اینکه شاخص و نشانه‌هایی برای این منظور وجود دارد، می‌افزاید: یکی از این شاخص‌ها رتبه شهر اصفهان در بهبود فضای کسب‌وکار است، زیرا اگر شهری در جلب و جذب سرمایه، چه سرمایه‌های فیزیکی و چه سرمایه‌های انسانی و فکری، نسبت به شهرها و استان‌های دیگر موفق نیست، نمی‌تواند کارآفرین باشد.
کارشناس اقتصاد شهری می‌گوید: در عصر صفویه می‌بینیم که شهر محل و ماوای بزرگان علمی، فکری و مذهبی دنیا است، بسیاری از بزرگان سر از اصفهان درآوردند و در حال حاضر تنها مقبره و یادمان آن‌ها در شهر باقی‌مانده که نشان‌دهنده آن است که اصفهان یک شهر کارآفرین و خلاق بوده است، بنابراین وقتی نتوانیم از اصفهان یک شهر خلاق بسازیم، نمی‌توانیم یک شهر کارآفرین داشته باشیم.
اکبری با بیان اینکه گذشته و پیشینه اصفهان شهری خلاق است، تاکید می‌کند: اصفهان در موسیقی، هنر، معماری و شعر صاحب سبک است و این‌ها نشانه‌های یک شهر خلاق است.
وی با بیان اینکه دستاورد یک شهر خلاق، کارآفرینی و نوآوری است، می‌گوید: بخشی از کارآفرینی‌ها و نوآوری‌ها که در اصفهان بروز عینی پیدا کرده است را در مساجد، طراحی و فضای شهری و بخشی را در صنایع دستی می‌بینید و بخش دیگر میراث ناملموس است که مراقبت درستی از آن انجام نشده و بخش قابل ملاحظه‌ای از بین رفته است، بنابراین شهر اصفهان شهری کارآفرین بوده است، اما ما آن را حفظ نکردیم.
کارشناس اقتصاد شهری با بیان اینکه این استعداد فراهم است که شهر اصفهان شهر کارآفرین باشد، می‌افزاید: اگر پیشینه مدارس و حوزه‌های علمیه شهر اصفهان را بررسی کنید، مشاهده می‌کنید که این پیشینه تنه به تنه بزرگ‌ترین شهرهای دنیا می‌زند، به همین دلیل این شهر محل تجمع بزرگان علمی و ادبی جهان بوده است، بنابراین فرصت هنوز برای شهر اصفهان باقی است، به شرطی که این رویکرد را بپذیریم و یک شهر دوستدار کارآفرین و خلاقیت به‌وجود آوریم.
اکبری تصریح می‌کند: می‌توان با یک سری اقدامات این شهر کارآفرین را احیا کرد، اما هرچه زمان را از دست بدهیم پرهزینه‌تر می‌شود و فرصت پیشگام بودن را از دست می‌دهیم، شهر ظرفیت‌ها و فرصت‌های زیادی داشته است، اما استفاده نکرده‌ایم و تنها از گذشته‌ای می‌گوییم که این‌ها را داشته‌ایم.
اصفهان سبقه کارآفرینی دارد
سعید ابراهیمی، معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهردار اصفهان با بیان اینکه شهرهای کارآفرین و خلاق هر کدام سطوح مربوط به خود را دارند با اشاره به عاملی که موجب رشد اقتصادی در شهرها می‌شود، به خبرنگار ایمنا می‌گوید: شهر اصفهان روزی کارآفرینان و صنعتگران ویژه، صنایع دستی و صنایع حرفه‌ای داشته و در دنیا سرآمد بوده است.
وی با بیان اینکه یکی از مباحث بسیار جدی که به‌عنوان توسعه اقتصادی در کشورها از آن یاد می‌شود، کارآفرینی و کارآفرینان در جامعه یا شهر است، ادامه می‌دهد: در الگوهای استخدامی یک الگوی دیگراستخدامی و یک الگوی خوداستخدامی داریم، البته «دیگراستخدامی» هنگامی است که کارمندی در اداره یا شرکتی استخدام می‌شود و برای فرد دیگری کار می‌کند و ارزش‌آفرینی می‌کند، در الگوی خوداستخدامی فرد برای خودش کار ایجاد می‌کند که با مضمون کارآفرینی از آن نام می‌بریم؛ به‌طور تقریبی تمام کشورهای دنیا تلاش می‌کنند که این طبقه و فرهنگ کارآفرینی را به‌عنوان یک ضرورت در شهر یا کشور خود ترویج دهند.
معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهردار اصفهان تصریح می‌کند: شاخصی که متناسب با کارآفرین است، میزان اشتغال و شغلی است که از این طریق ایجاد شده است و اینکه چه میزان توانسته است به اقتصاد منطقه کمک کند، می‌تواند شامل حوزه‌های مختلف از جمله گردشگری، صنایع دستی یا صنایع مدرن باشد.
ابراهیمی با بیان اینکه شهر اصفهان به لحاظ سبقه تاریخی کارآفرین بوده است، خاطرنشان می‌کند: کارآفرینان زیادی در شهر اصفهان در ادوار گذشته داشته‌ایم، افرادی که با همین نگاه کسب‌وکارهای جدید را راه‌اندازی کرده‌اند. گاهی شکل‌گیری و غلبه توسعه صنعتی و شرکت‌های بزرگ با زمینه کارآفرینی تضاد پیدا می‌کند و افراد متمایل به کار کردن در شرکت‌های بزرگ می‌شوند.
۱۰ درصد شرکت‌های دانش‌بنیان کشور در استان اصفهان مستقر هستند
وی ادامه می‌دهد: در قرن بیست‌ویکم با ظهور شرکت‌های دانش‌بنیان و نوآور، بنگاه‌های کوچک و متوسط، تفکر «کوچک زیبا» را دنبال می‌کنند، یعنی به جای اینکه سراغ شرکت‌های بزرگی که انعطاف‌پذیری کمی دارند برویم، به سمت شرکت‌های کوچک و متوسط می‌رویم؛ این شرکت‌ها چابکی و سرعت عمل دارند و زودتر متوجه تغییر و تحولات می‌شوند و می‌توانند زودتر اقدام کنن، این تفکر با سبقه تاریخی ما در حوزه کارآفرینی همسو است، همچنین با ترویج فعالیت‌های دانش‌بنیانی با زمینه‌های کارآفرینی و ایجاد ارزش‌افزوده و اشتغال در جامعه همسویی دارد.
معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهردار اصفهان با بیان اینکه در حال حاضر ۱۰ درصد شرکت‌های دانش‌بنیان کشور در استان اصفهان مستقر هستند، می‌افزاید: این موضوع نشان می‌دهد که شهر و استان اصفهان در این زمینه مرکز رقابتی دارد و ناشی از ظرفیت‌های کارآفرینی و نوآوری است که در شهر و استان وجود دارد.
وی می‌گوید: نظام آموزش، تحصیلات تکمیلی و پژوهشی یکی دیگر از اجزای این زیست‌بوم است که می‌تواند در ترویج و ارائه آموزش‌های مورد نیاز کمک‌دهنده باشد.
ابراهیمی خاطرنشان می‌کند: نظام حقوق مالکیت معنوی از ایده‌ها و ثبت ایده‌ها حمایت می‌کند و نظام بازار و خرید محصول از شرکت‌های کارآفرین، در واقع فرهنگ کارآفرینی و سیستم و نظام کارآفرینی نیازمند تعامل زیرسیستم‌ها حمایت می‌کند، اگر این اتفاق رخ دهد، می‌توانیم مجدد از این ظرفیت استفاده چندبرابری داشته باشیم و شرایط بهتری را ایجاد کنیم.
به گزارش ایمنا، مجموعه مدیریت شهری باید از دو بعد گرایش به کارآفرینی و مدیریت و حفظ کارآفرینی بر فضای کارآفرینی تأثیرگذار باشد، اصفهان شهری است که سبقه کارآفرینی و خلاقیت در حوزه‌های مختلف را دارد، اما احیای آن بستگی به تصمیمات و اقدامات مدیران شهری دارد.
نظر شما