به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، شهرها در پاسخ به مسئله تراکم شهری که به دلیل افزایش مهاجرت به شهرها و رشد سریع شهرنشینی با آن مواجه شدند، به ساختن آسمان‌خراش‌ها وساختمان‌های بلندمرتبه روی آوردند، اما در واقع، این راه‌حل بسیار نامناسب است زیرا هویت، زیست‌پذیری، بافت اجتماعی و حتی سلامت عمومی یک شهر را به خطر می‌اندازد. در ادامه دلایلی بیان می‌شود که نشان می‌دهد آسمان‌خراش‌ها باعث از بین رفتن قابلیت زندگی در شهرها می‌شوند.
آسمان‌خراش‌ها مردم را از محیط خیابان جدا می‌کند
به گفته یان گهل، معمار مشهور جهانی، بهترین منظره یک شهر در ارتفاعی هم‌سطح با چشم انسان است، هرچند آسمان‌خراش می‌تواند خیره‌کننده باشد، اما مانع از ایجاد ارتباط بین افراد و سایر مناظر شهری می‌شود. او معتقد است طبقات پنجم به بالا، هیچ ارتباطی با رویدادهای سطح زمین ندارد. افرادی که در طبقات بالایی یک ساختمان بلند زندگی می‌کنند کمتر از خانه بیرون می‌روند و این امر مردم را از فضای باز، محیط شهری ومعاشرت با افراد دیگر جدا می‌کند. شهرها زمانی تکامل می‌یابند که مردم با هم تعامل داشته باشند و بر اساس نظر بعضی کارشناسان برنامه‌ریزی شهری، آسمان‌خراش‌ها تعداد زیادی از مردم را از اجتماعات خیابانی جدا می‌کند که نتیجه این کار رسیدن به شهری است که هیچ کنش و واکنشی بین شهروندان در آن وجود ندارد و مبتنی بر جوامع محصور است.
مقیاس آسمان‌خراش، مقیاس انسانی نیست
ارتفاع آسمان‌خراش‌ها آنقدر بلند است که در وسعت دید عابر پیاده قرار نمی‌گیرد. ساکنان شهرهایی که مملو از آسمان‌خراش هستند خود را غرق‌شده در سازه‌های فولادی و شیشه‌ای می‌بینند و احساسی غیرانسانی شبیه به انزوا به آنها دست می‌دهد. در محله‌های شهری سنتی با ساختمان‌های پنج یا شش طبقه، جزئیاتی از جریان زندگی دیده می‌شود، مانند گلدان‌های گل در پنجره‌ها، بالکن‌هایی با تزئینات یا افرادی که از پنجره‌هایشان به بیرون نگاه می‌کنند. اما در محله‌های مرتفع به جز نمای ساختمان چیزی دیده نمی‌شود و به عبارت دیگر مقیاس انسانی در این محله‌ها از دست رفته است.
آسمان‌خراش‌ها تعامل مردم با یکدیگر را کاهش می‌دهند
زندگی در آسمان‌خراش‌ها، مردم را از یکدیگر جدا می‌کند و تعداد برخوردهای تصادفی در خیابان را که برای سرزندگی یک شهر و ایجاد سرمایه اجتماعی بسیار مهم است، شدیداً کاهش می‌دهد. مجاورت با مفهوم نزدیکی فیزیکی یا روانی افراد، یکی از عوامل اصلی کشش بین فردی است. این پدیده می‌تواند به معنای خویشاوندی بین افراد یا تمایلات مشابه در بین آنها باشد که در فضاهای عمومی مانند خیابان، پارک، وسایل نقلیه عمومی و میادین شهر اتفاق می‌افتد، حال آنکه آسمان‌خراش‌ها شانس چنین برخوردها و درنتیجه مشارکت مردم در فضاهای عمومی را کاهش می‌دهد. زندگی در یک ساختمان بلندمرتبه به خودی خود، دنیایی بسیار محدود و محصور می‌سازد، آسمان‌خراش‌ها به دنیای ساکنانشان تبدیل می‌شوند، به‌ویژه آنهایی که شامل رستوران، فروشگاه، باشگاه ورزشی و سایر امکانات هستند و این پدیده اثری دقیقاً برعکس فضاهای عمومی بر زندگی مردم می‌گذارد.
آسمان‌خراش‌ها پراکندگی را به صورت عمودی ایجاد می‌کنند
منظور از پراکندگی این است که ساختمانی به طور ناکارآمد ساخته شود و فضای زیادی را اشغال کند. آسمان‌خراش‌ها، فضای عمودی زیادی را به بهانه مسکن متراکم اشغال می‌کنند که این هدف با ارتفاع بسیار کمتری نیز به دست می‌آید، چراکه طبقات بسیاری از آسمان‌خراش‌ها خالی از سکنه و بی‌استفاده می‌ماند. بنابراین می‌توان گفت آسمان‌خراش‌ها نیز همان مشکلات پراکندگی در حومه شهر را که باعث انزوای اجتماعی می‌شود، در راستای عمودی ایجاد می‌کنند.
بلندمرتبه‌سازی مساوی با گسترش نابرابری است
صنعت ساخت‌وساز، موتور قدرتمندی برای تقویت توسعه اقتصادی است. ساختمان‌های بلند سود بیشتری را برای توسعه‌دهندگان به دنبال دارند. با این حال، هر چه یک ساختمان بلندتر باشد، هزینه ساخت‌وساز و متعاقباً هزینه اسکان در آن بیشتر است و به عنوان یک واحد لوکس اغلب فقط مورد پسند سرمایه‌گذاران جهانی قرار می‌گیرد. علاوه بر این، آسمان‌خراش‌ها قیمت زمین‌های مجاور را نیز افزایش می‌دهند و در نتیجه، تمایل به حفظ و نگهداری از ساختمان‌های تاریخی و خانه‌های قدیمی ارزان‌قیمت را کمتر کرده و به این ترتیب نابرابری را در اجتماع افزایش می‌دهند. از سوی دیگر، فروشگاه‌ها و آپارتمان‌های با ارتفاع کم در بافت شهری، سود کمتری برای توسعه‌دهندگان به همراه دارند اما قیمت مناسب آنها باعث می‌شود که مورد پذیرش و استفاده بسیاری از افراد و مشاغل جامعه قرار گیرند و به این ترتیب شهرهای قابل زندگی بیشتری ایجاد کنند. این بافت شهری در مقیاس انسانی با تغییر زمان و دوره‌های سیاسی و اقتصادی مختلف سازگار است و جامعه‌ای انعطاف‌پذیر و بادوام ایجاد می‌کند.
آسمان‌خراش‌ها پایدار نیستند
برخلاف تصور عمومی که فکر می‌کنند آسمان‌خراش‌ها باید پایدار باشند، ساختمان‌های بلند اصلاً سبز نیستند. این ساختمان‌ها در معرض آفتاب بیش از حد و باد بیش از حد قرار دارند که روی پوشش تمام‌شیشه‌ای آنها اثرات منفی می‌گذارد. نمای تمام‌شیشه‌ای، به‌رغم پیشرفت‌های فراوان در این فناوری، ذاتاً ناکارآمد است زیرا شیشه در برابر گرمای بیش از حد، خوب عمل نمی‌کند. ساختمان‌های مرتفع تقریباً دوبرابر ساختمان‌های دیگر انرژی در هر مترمربع مصرف می‌کنند. به علاوه، ساختمان‌های بلندمرتبه نسبت به سازه‌های متوسط سازگاری کمتر و درنتیجه پایداری کمتری دارند. در ساخت آسمان‌خراش‌ها از مقدار بیشتری فولاد و بتن و سایر مواد با ردپای کربن بالا برای ایجاد پایه‌های ضخیم‌تر به منظور تحمل ساختارهای سنگین‌تر استفاده می‌شود که میزان تولید گازهای گلخانه‌ای را به شدت افزایش می‌دهد. علاوه بر این موارد، حضور آسمان‌خراش‌ها در یک منطقه شهری باعث ایجاد جزایر گرمایی می‌شود، زیرا وقتی دما بالاست، گرما بین سطح خیابان و ساختمان‌ها محبوس می‌شود و از سرد شدن طبیعی هوا هنگام غروب خورشید جلوگیری می‌کند.
افزایش ارتفاع برای سلامتی مضر است
تأثیر ارتفاع ساختمان بر سلامت روان ساکنان، مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است و نتایج حاکی از آن است که زندگی در ساختمان‌های بلندمرتبه، کودکان و سالمندان را از ورزش کردن باز می‌دارد، مردم و به‌ویژه کودکان از برقراری ارتباط با همسالان و فعالیت‌های محله محروم می‌شوند و باعث ایجاد احساس تنهایی و انزوای اجتماعی در میان ساکنان می‌شود که تأثیر منفی بر سلامتی جسمی، عاطفی و حتی طول عمر افراد دارد.
محدودیت ارتفاع آسمان‌خراش‌ها در پاریس
پایتخت فرانسه ممنوعیت ارتفاع آسمان‌خراش‌ها را برای حفظ بافت شهری اعلام کرده است و بر اساس قانون جدید ساختمان‌ها نباید بلندتر از ۱۲ طبقه باشند. برای درک این موضوع بهتر است نگاهی به گذشته پاریس انداخت، زمانی که ناپلئون سوم در اواسط قرن نوزدهم تلاش کرد تا شهر را به نمادی از عظمت فرانسه تبدیل کند و در همین راستا بسیاری از خیابان‌های باریک قرون وسطایی و ساختمان‌های فرسوده پاریس را با خیابان‌های وسیع، میدان‌های عمومی، پارک‌ها و یک سیستم فاضلاب جدید جایگزین کرد. در همان زمان ساختمان‌های شش طبقه با نمای سنگی در شهر ساخته شد که حتی امروز در سراسر شهر قابل مشاهده هستند. پس از پایان جنگ جهانی دوم، نیاز به توسعه مجدد شهر برای نسل جدید، منجر به ساخت سازه‌های آسمان‌خراش از جمله برج مونپارناس شد.
این ساختمان ۲۳۱ متری در سال ۱۹۷۳ ساخته شد و عنوان بلندترین آسمان‌خراش فرانسه را به خود تخصیص داد. مردم محلی این سازه را به دلیل سایه انداختن بر محیط اطراف مورد انتقاد قرار دادند؛ به همین دلیل، شورای شهر ارتفاع ساختمان‌ها را به ۳۷ متر محدود کرد. این ممنوعیت تا سال ۲۰۱۰ وجود داشت و بعد از آن به محدودیت ۱۸۰ متری برای برج‌های اداری و ۵۰ متری برای بلوک‌های مسکونی تغییر یافت. همزمان با برگزاری جشن پنجاهمین سالگرد ساخت برج مونپارناس، شورای شهر به عنوان بخشی از یک طرح شهری زیست‌اقلیم بزرگ‌تر با هدف کاهش انتشار کربن در شهر، به محدود کردن ارتفاع ساختمان‌های جدید به ۱۲ طبقه رأی مثبت داد.
پاریس تنها شهر در جهان نیست که ساخت‌وساز آسمان‌خراش‌ها را محدود کرده است. چین که خانه بسیاری از بلندترین ساختمان‌های جهان است، در سال ۲۰۲۱ ساخت آسمان‌خراش‌ها را در شهرهای کوچک‌تر در سراسر کشور ممنوع کرد. بر اساس قوانین این کشور، آسمان‌خراش‌های بلندتر از ۱۵۰ متر به شدت محدود خواهند شد و آسمان‌خراش‌های بالاتر از ۲۵۰ متر برای شهرهایی با جمعیت کمتر از سه میلیون نفر ممنوع خواهد بود.
کشور عمان نیز برای حفظ ساختارهای معماری اسلامی، ساخت هرگونه آسمان‌خراش با ارتفاع مشخص را ممنوع کرده است و بر خلاف همسایه خود، امارات، به خانه‌های سنگی حیاط‌دار وفادار مانده است.
نظر شما