به گزارش خبرگزاری ایمنا، درد در ناحیه سر و بالای گردن را با عنوان سر درد (Hedeach) می‌شناسیم؛ سردرد منشأ عصبی دارد و بافت‌ها و ساختارهای احاطه کننده مغز با ملتهب و دردناک شدن فرد را آزار می‌دهد، در واقع یک بافت نازک به نام ضریع جمجمه، استخوان‌ها، سینوس‌ها، چشم‌ها و گوش‌ها را احاطه کرده است که در صورت ملتهب و دردناک شدن باعث درد در سر و گردن می‌شود.
سردرد انواع مختلفی دارد که بر اساس منشأ درد تقسیم‌بندی می‌شوند و هر کدام از انواع سردرد تظاهرات و بروزهای متفاوتی هم دارند؛ از جمله انواع سردردها می‌توان به سردرد تنشی، میگرنی، سینوسی، گردنی و پشت سر، هیپیک، خوشه‌ای، صبحگاهی، بارداری و پیشانی، اشاره کرد.
علل ایجاد سردرد
عوامل متعددی در ایجاد سردرد نقش دارد که بعضی از آنها شامل موارد زیر است:
تنش عضلانی: تنش و فشار طولانی‌مدت بر عضلات گردن و شانه‌ها می‌تواند منجر به سردرد شود.
تغییرات هورمونی: تغییرات در سطوح هورمون‌ها، می‌تواند سردرد را تحت تأثیر قرار دهد.
میگرن: میگرن یک نوع سردرد مزمن و شدید است که ممکن است با علائم دیگر نظیر تهوع، استفراغ، و حساسیت به نور و صدا همراه باشد.
کمبود خواب: کمبود خواب و کیفیت نامناسب آن می‌تواند به سردرد منجر شود.
فشار روانی: استرس، اضطراب و فشارهای روانی می‌توانند عامل ایجاد سردرد باشند.
عوامل محیطی: تغییرات هوا، نور یا صداهای مزاحم یا بوهای تند می‌توانند ایجاد کننده سردرد باشد.
مشکلات دستگاه‌های حسی: برخی از افراد به دلیل حساسیت شدید به نور، صدا یا بوها ممکن است به سردرد دچار شوند.
مصرف غذاهای خاص: مصرف بعضی مواد غذایی نظیر شکلات، چای یا قهوه می‌تواند عوامل تحریک‌کننده‌ای برای سردرد باشد.
پرخوری یا گرسنگی: نداشتن تغذیه منظم و پرخوری یا گرسنگی ممکن است به سردرد منجر شود.
کمبود آب بدن: در صورت مصرف کم آب افراد می‌توانند دچار سردرد شوند
ارث: ژنتیک عامل انتقال بسیاری از بیماری‌ها از والدین به فرزندان است و سردرد هم می‌تواند از طریق کروموزوم‌ها انتقال یابد؛ این مورد بیشتر در سردردهای میگرنی مشاهده می‌شود.
خستگی چشم: وارد شدن فشار بیش از اندازه به چشم می‌تواند منجر به ایجاد خستگی در چشم شود که یکی از عوارض این خستگی، سردرد است.
از کجا بفهمیم چه نوع سردردی داریم؟
سردرد تنشی: شایع‌ترین مورد از انواع سردردها، مربوط به سردرد عصبی و بین همه مردم از نوجوان‌ها تا بزرگسالان بسیار شناخته شده است و نام‌های دیگری همچون سردرد استرسی و سردرد مزمن روزانه هم دارد.
علت‌های دیگر این نوع سردرد موارد زیر است:
- کم‌آبی بدن
- خواب کم
- دود سیگار
- سر و صدا
- ورزش نکردن
- خوب غذا نخوردن
- خستگی چشم و خستگی بدن
سردرد خوشه‌ای: سردرد خوشه‌ای، شدیدترین سردرد از میان انواع سردردها است، البته بسیار هم نادر است؛ این سردرد با حس سوزش و سوراخ شدن پشت چشم‌ها همراه که بسیار آزار دهنده است، این نوع سردردها در طول چند دوره به شکل خوشه‌ای به وجود می‌آیند و احتمال بازگشت آنها حتی بعد از گذشت چند سال هم امکان دارد.
سردرد خوشه‌ای با نشانه‌های زیر بروز می‌کند:
- سردرد یک طرفه که درد آن در چشم پخش می‌شود.
- بی‌قراری و آشفتگی
- انسداد و آبریزش بینی
- آبریزش چشم و تورم پلک
سردرد سینوسی: هنگامی که سینوس‌های بدن دچار التهاباتی می‌شوند، دردهایی در ناحیه گونه‌ها، پیشانی و پل بینی شکل می‌گیرد که باعث سردرد سینوسی می‌شوند، برخی دیگر از علائم سردرد سینوسی عبارتند از آبریزش بینی، تب، احساس فشار در چشم و ورم صورت. (البته این موارد باید همزمان حادث شوند.)
سردرد میگرنی: سردرد میگرنی به طور معمول ماهی یک یا چند دفعه رخ می‌دهد و هر دفعه، چند ساعت تا چند روز طول می‌کشد؛ از جمله مهم‌ترین علائم سردرد میگرنی می‌توان به ناراحتی معده، حالت تهوع، استفراغ، بی‌اشتهایی، حساسیت به نور و صدا و بو اشاره کرد.
انواع سردرد از نظر طب سنتی
سردرد از نظر مزاجی در طب سنتی ایرانی به چهار نوع سردرد تقسیم می‌شود:
سردردهای صفراوی: این نوع سردرد که بیشتر در آقایان دیده می‌شود، کل پیشانی و چشم درد می‌گیرد و نشانه آن، شروع درد از ناحیه پیشانی و جلوی سر است.
سردردهای بلغمی: این سردرد از گردن و پشت سر شروع می‌شود، در بعضی موارد با حالت تهوع همراه است و با بوهای گرم آرام می‌شود، سردی زیاد طبع، اضطراب و استرس باعث تشدید آن خواهد شد و این سردرد بیشتر در زنان مشاهده می‌شود.
سردردهای دموی: این سردرد از پیشانی شروع می‌شود، کل سر را در بر می‌گیرد و موجب نبض زدن در شقیقه‌ها می‌شود و با گرما افزایش می‌یابد.
سردردهای سوداوی: در این نوع سردرد که می‌تواند به هر دلیلی ایجاد شود، کل سر درگیر می‌شود و فرد در این سردرد به صدا، نور و بو حساس می‌شود و در تاریکی تسکین می‌یابد.
درمان سردرد با طب سنتی
در طب سنتی، تعدادی روش برای درمان سردرد وجود دارد که از مواد طبیعی و روش‌های سنتی برای کاهش علائم استفاده می‌کنند، مهم است به یاد داشته باشید که تجربه‌ها و اثرات این روش‌ها برای هر فرد ممکن است متفاوت باشد؛ در زیر چند روش طب سنتی برای درمان سردرد آورده شده است:
- ماساژ: ماساژ نقاط مشخصی از بدن می‌تواند به کاهش سردرد کمک کند، به طور معمول ماساژ نقطه تقویتی در ناحیه دست و پا و همچنین ماساژ گردن و دهانه راه تنفس (سینوس‌ها) می‌تواند مفید باشد.
- گیاهان دارویی: استفاده از گیاهان دارویی مانند نعناع، زنجبیل، چای ماتیکه (Matricaria recutita) و زیره سبز برای تسکین سردرد معمولی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ به عنوان مثال مصرف چای یا عصاره نعناع ممکن است به کاهش تنش‌ها و تسکین سردرد کمک کند.
- قرار دادن دست‌ها و پاها در آب گرم: این روش به کاهش فشار خون و تسکین عضلات کمک می‌کند که ممکن است در کاهش سردرد تأثیرگذار باشد.
- درمان با آروماتراپی: استفاده از روغن‌های عطری مانند روغن نعناع، روغن لاوندر یا روغن گلاب ممکن است به کاهش تنش‌ها و تسکین سردرد کمک کند، به طور معمول این روغن‌ها را می‌توانید در دیفیوزرها استفاده کنید یا به آب حمام اضافه کنید.
- تغذیه مناسب: تغذیه سالم و منظم می‌تواند در پیشگیری از سردردهای مکرر و شدت آنها مفید باشد، از مصرف مواد غذایی حاوی کافئین و غذاهای پرفراز خودداری کنید.
- آرامش و استراحت: استراحت و خواب کافی می‌توانند به بهبود وضعیت سردرد کمک کنند.
برای درمان سردرد چه بخوریم و چه نخوریم؟
درمان سردرد با روغن اسطوخودوس
علاوه بر عطر و رایحه دلنشین اسطوخودوس، خواص آن برای درمان سریع سردرد هم مناسب است، بوییدن عطر اسطوخودوس راهکاری بسیار ساده و مؤثر برای تسکین سردرد محسوب می‌شود و کافی است شما قطراتی از روغن اسطوخودوس را روی دستمال بریزید و آن را استنشاق کنید، البته اگر بتوانید آن را بخور کنید، تأثیرگذاری بیشتری خواهد داشت؛ همچنین می‌توانید چند قطره از روغن اسطوخودوس را با مقداری از روغن بادام و زیتون ترکیب کنید و پیشانی خود را با آن ماساژ دهید.
درمان سردرد با دارچین
چند تکه چوب دارچین را آسیاب کنید تا پودر شوند، حالا قدری آب به آن اضافه کنید تا حالت خمیری غلیظی پیدا کند و این خمیر را بر روی پیشانی و شقیقه‌هایتان بمالید و به مدت ۳۰ دقیقه با آرامش دراز بکشید و بعد آن‌را بشویید.
درمان سردرد با روغن نعناع
خواص روغن نعناع برای درمان سردرد و بسیاری از بیماری‌ها کاربرد مؤثری دارد چراکه موجب باز شدن رگ‌های خونی مسدود شده می‌شود و در نتیجه با تنظیم جریان خون در بدن، سردرد را درمان می‌کند، در حقیقت منتول موجود در نعنا باعث می‌شود تا سردرد ما تسکین یابد؛ سه قطره روغن نعناع مرغوب را با کمی آب ترکیب کنید و به پشت گردنتان بمالید و خوب ماساژ دهید.
درمان سردرد تنشی با خواص ضد درد ریحان
ریحان خوش عطر و بو گیاهی است ضد درد که برای شل کردن عضلات و درمان درد سردرد کاربرد قدرتمندی دارد؛ سه تا چهار برگ بزرگ از ریحان را درون فنجانی از آب جوش بریزید و بگذارید دقایقی خیس بخورد و بعد کمی عسل به آن اضافه کنید و نوش جان کنید؛ در ضمن جویدن برگ‌های ریحان و بخور آن هم می‌تواند کمک خوبی به درمان سردرد تنشی و غیر تنشی بکند.
خواص زنجبیل برای درمان سردرد
اگر به دنبال درمان سریع سردرد هستید، زنجبیل گزینه خوبی است چون باعث کاهش التهاب رگ‌های خونی در سر می‌شود و در نتیجه درد سر شما کاهش می‌یابد، همچنین زنجبیل روند هضم و گوارش را در بدن تقویت می‌کند و به این شکل حالت تهوعی که در هنگام میگرن رخ می‌دهد را از بین می‌برد.
ریشه زنجبیل را برای دقایقی در آب جوش خیس دهید و بعد آن را همچون چای میل کنید، همچنین می‌توانید آب زنجبیل و آبلیمو را به اندازه مساوی ترکیب کنید و نوش جان کنید، می‌توانید روزانه یک تا دو مرتبه از دمنوش زنجبیل استفاده کنید، اما توجه داشته باشید که این گیاه طعم تندی دارد و مصرف طولانی مدت آن می‌تواند باعث آزار حلق و گلوی شما بشود.
می‌توانید مقداری از پودر زنجبیل را به همراه دو قاشق غذاخوری آب ترکیب کنید تا حالتی خمیری شکل پیدا کند و آن را مدتی بر روی پیشانی خود بگذارید تا سردردتان کاهش یابد.
درمان سردرد با نمک و آبلیمو
دو قاشق چای‌خوری نمک را با یک لیوان آب که در آن آبلیمو ریخته‌اید ترکیب، مقداری صبر و بعد آن را میل کنید؛ بهتر است نمک مصرفی شما نمک دریایی صورتی هیمالیایی باشد که نوعی مرغوب از میان نمک‌ها است و دارای ۸۰ نوع ماده معدنی است و باعث افزایش میزان سروتین می‌شود، شما با مصرف این معجون باعث تسکین دردها و التهابات بدن خود می‌شوید.
خوراکی‌های هیستامینی در دوران سردرد ممنوع است
هیستامین ماده‌ای شیمیایی است که به طور طبیعی در بدن وجود و نقش مؤثری در سیستم ایمنی و دستگاه عصبی و گوارشی بدن دارد، بر اساس مطالعات صورت گرفته، مصرف خوراکی‌های هیستامینی، در برخی افراد می‌تواند موجب تشدید میگرن شود.
این ماده شیمیایی در بعضی از مواد غذا وجود دارد که عبارتند از:
- ماست، زیتون، خیارشور، قارچ، بادمجان، کدو حلوایی، اسفناج، آووکادو و گوشت‌های فرآوری شده
- محصولات گوجه فرنگی همچون سس گوجه فرنگی و سس فلفل قرمز
- مواد غذایی حاوی سرکه مانند سس مایونز و سس‌های چاشنی سالاد
- مواد غذایی حاوی گوشت فرآوری شده همچون هات‌داگ، سوسیس، کالباس
نظر شما