علت کابوس‌های شبانه چیست؟ / محیط مناسب و آرامش قبل از خواب را فراموش نکنید

میرشهرام صفری در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا درباره کابوس‌های شبانه و علل ایجاد آن اظهار کرد: کابوس‌های شبانه به رویاهایی اطلاق می‌شود که ماهیت منفی یا بد دارند، ترسناک هستند و فرد را از خواب بیدار می‌کنند.

وی افزود: علائم جسمانی حین دیدن این کابوس‌ها شامل تپش قلب، تعریق، ایجاد استرس زیاد و افزایش فشار خون است که می‌تواند در طولانی‌مدت، عوارض جدی و متعددی به همراه داشته باشد.

این نوروفیزیولوژیست تصریح کرد: از نظر آماری، ۸۵ درصد افراد کابوس‌های شبانه را در طول زندگی خود تجربه و تحمل می‌کنند، اما در حدود ۲ تا ۶ درصد افراد، این موضوع به صورت اختلال دیده می‌شود؛ اختلال کابوس‌های شبانه در سه طیف خفیف، متوسط و شدید دسته‌بندی می‌شود.

صفری ادامه داد: در صورتی که افراد یک بار در هفته کابوس‌های شبانه را تجربه کنند، دچار اختلال خفیف، در صورتی که دو تا چهار بار در هفته کابوس‌های شبانه را تجربه کنند، دچار اختلال متوسط و در صورتی که بیشتر از چهار بار یا هر شب کابوس‌های شبانه را تجربه کنند، دچار نوع شدید اختلال کابوس‌های شبانه هستند.

وی گفت: عوامل متعددی منجر به ایجاد این اختلال می‌شود که از جمله عوامل شناخته شده آن می‌توان به اضطراب پس از سانحه، افسردگی و اسکیزوفرنی، استفاده بعضی داروها مانند داروهای کاهش دهنده فشار خون، ضدافسردگی، بعضی آنتی‌بیوتیک‌ها و بعضی از داروهای پارکینسون اشاره کرد.

این نوروفیزیولوژیست با بیان اینکه ترک بعضی از داروها و الکل نیز می‌تواند منجر به ایجاد کابوس شبانه شود، اضافه کرد: از دیگر علل بروز این اختلال می‌توان بی‌ثباتی عاطفی را نام برد؛ در واقع افراد درگیر با بحران‌های عاطفی درگیر این اختلال می‌شوند؛ این افراد با برطرف کردن مشکلات عاطفی خود، بهبود روابط اجتماعی و گسترده‌تر کردن تعاملات اجتماعی سالم که منجر به ثبات خلقی آن‌ها شود، می‌توانند تجربه این کابوس‌ها را کمتر کنند.

صفری افزود: در صورتی که اختلال کابوس‌های شبانه ایجاد و تکرار شود، می‌تواند اختلالات دیگری مانند اختلالات خلقی، اختلالات خواب، آلزایمر، اختلالات عملکرد اجتماعی، ترس از خواب و تجربه خواب بی‌کیفیت یا کم‌خوابی را به همراه داشته باشد.

وی تصریح کرد: درمان دارویی یکی از روش‌های درمانی است که برای افراد درگیر با نوع شدید این اختلال استفاده می‌شود و برای طیف اختلال خفیف تا متوسط نیز فرد می‌تواند با تغییر سبک زندگی خود بهبودهایی در شرایط ایجاد کند، همچنین برای این افراد می‌توان از درمان‌های شناختی و رفتاری نیز استفاده کرد.

این نوروفیزیولوژیست ادامه داد: داشتن روتین مناسب قبل از خواب می‌تواند به کاهش تجربه کابوس‌های شبانه منجر شود و اقداماتی از جمله دوش گرفتن قبل از خواب، خالی کردن ذهن و مثانه، مصرف نکردن نیکوتین، کافئین و الکل قبل از خواب، نخوردن غذای سنگین و چرب قبل از خواب و داشتن محیط خواب مناسب و دارای آرامش، می‌تواند به بهبود شرایط کابوس‌های شبانه منجر شود.