به گزارش خبرگزاری ایمنا، چهارم ژانویه مصادف با چهاردهم دی‌ماه سال جاری به مناسبت تولد لویی بریل، مخترع خط بریل، تحت عنوان روز جهانی خط بریل نامگذاری و از زمان ابداع این خط پیشرفت‌های فراوانی برای رفع چالش‌های نوشتن با این خط در نابینایان سراسر دنیا ایجاد شده است که توانایی نابینایان را در حد یک فرد بینا وسعت می‌بخشد؛ در گذشته تصور روزی که نابینایان نیز مانند سایر افراد قادر به خواندن و نوشتن باشند دور از ذهن بود، اما لویی بریل که در زمان حیات خود از نعمت بینایی محروم شد دست به ابتکاری زد که بعدها به نام خودش به ثبت رسید، ابتکار او نه تنها نابینایان را قادر به خواندن و نوشتن کرد، بلکه عده‌ای از آنها را به کسب مدارج عالی تحصیلی، علمی و نیز به موقعیت‌های شغلی بالا رساند؛ در واقع ابتکار لویی بریل، شاهکاری بود که زندگی نابینایان را دگرگون و میل به حیات را در آنها دو چندان کرد.
برای افراد عادی در دست گرفتن کتاب، خواندن و یادگیری، تنها به اراده و صرف وقت نیاز دارد، اما برای نابینایان این موضوع به راحتی میسر نمی‌شود و تا چند قرن پیش خواندن و نوشتن برای نابینایان غیرممکن بود، افراد بسیاری در طول تاریخ با ابداع روش‌های مختلف تلاش کردند تا خطی مخصوص نابینایان ابداع کنند، اما تنها خط بریل مورد استفاده قرار گرفت و ماندگار شد؛ خط بریل، الفبایی است که به نابینایان کمک می‌کند همانند افراد عادی خواندن و نوشتن را بیاموزند و برای استفاده از این نوع خط، تنها به حس لامسه نیاز است.
هر حرفی از الفبای بریل از چند نقطه برجسته در قالب دو ستون تشکیل و الفبای هر خطی مانند لاتین، فارسی، عربی یا چینی با قراردادهای مشخص هر خط کدگذاری شده است، فرد نابینا به منظور خواندن این حروف، انگشت خود را روی آنها قرار می‌دهد و با شناسایی موقعیت برجستگی‌ها، حروف و کلمات را تشخیص می‌دهد، با استفاده از خط بریل و این سبک از خواندن، فرد نابینا می‌تواند به سرعت افراد دیگر، مطالب را بخواند.
امروزه فناوری‌های پیشرفته باعث افزایش توانمندی‌های انسان و برطرف کردن بسیاری از نواقص و کمبودهای انسانی شده‌اند، این فناوری‌های نوین که شامل علوم رایانه‌ای و زمینه‌های مرتبط با آن هستند، در طراحی وسایل مورد نیاز نابینایان به کار گرفته می‌شود و در بلندمدت به توانبخشی اجتماعی، تحصیل و استقلال فردی آنها می‌انجامد؛ طبق آمارهای موجود، حدود ۸۵۰ هزار نفر دارای آسیب بینایی در ایران زندگی می‌کنند که در این بین سازمان بهزیستی توانسته حدود ۲۴۰ هزار نابینا را تحت پوشش خدمات خود قرار دهد و از مزایای این سازمان برخوردار شوند.
تولید بیشتر تجهیزات نابینایان در کشور
منصور شادکام، قائم مقام انجمن نابینایان ایران با بیان اینکه کشور ایران عضو مجمع سازمان ملل متحد است و در این مجمع مصوبه‌ای به تصویب رسیده که دولت‌ها را مکلف کرده است تا شرایطی فراهم کنند که معلولان هم مانند سایر افراد جامعه از فرصت برابر بهره‌مند شوند، اظهار می‌کند: در سال‌های اخیر از سال ۱۳۹۱ تا ۱۴۰۰ با یک شرکت خارجی تفاهم‌نامه‌ای داشتیم و ۱۰ سال در راستای مسئولیت اجتماعی پروژه، ۱۵ کتابخانه دیجیتال گویا در استان‌های کم برخوردار برای انجمن نابینایان ایران تأسیس کردیم، مناسب‌سازی و تعمیرات محل و مکان، تجهیز سیستم سرمایشی و گرمایشی، تجهیزات روز دنیا و هزینه ایاب و ذهاب برای اعضا و حقوق را این شرکت پرداخت می‌کرد و دوستان نابینای ما از کتابخانه استفاده می‌کنند.
وی می‌افزاید: براساس فرمول سازمان بهداشت جهانی، ۱۰ درصد جمعیت هر کشور گروه‌های آسیب‌پذیر است و اگر جمعیت کشور را حدود ۸۵ میلیون نفر در نظر بگیریم، بین هشت تا ۸.۵ میلیون را می‌توان جمعیت گروه‌های آسیب‌پذیر جامعه تخمین زد، از این میان نیز ۱۰ درصد گروه‌های دارای آسیب بینایی هستند به این معنا که در کشور جمعیتی قریب به ۸۰۰ هزار تا ۸۵۰ هزار نفر دارای آسیب بینایی است و از این تعداد بیش از ۱۵۰ هزار نفر نابینای مطلق محسوب می‌شوند، از این‌رو در صورت احتساب خانواده‌های آنها در آمار، حدود چهار میلیون نفر در کشور درگیر مسئله نابینایان هستند و این نیازمند یک برنامه‌ریزی مدون و دقیق است، لذا باید کرامت انسانی این بزرگواران حفظ و تلاش کنیم تا نابینایان به مانند سایر آحاد جامعه از امکانات کشور به درستی استفاده کنند.
قائم مقام انجمن نابینایان ایران با اشاره به اینکه در حوزه تجهیزات شرکت‌های داخلی در کشور داریم که تجهیزات متناسب با نیازهای نابینایان را تولید می‌کنند، مانند دستگاه برجسته نگار هوشمند همراه که در یکی از شرکت‌های دانش بنیان کشور تولید می‌شود، تصریح می‌کند: بعضی از مواد اولیه این دستگاه باید از کشورهای خارجی تهیه و وارد کشور شود، این ماده اولیه به خاطر افزایش دلار با افزایش چشمگیری روبه‌رو بوده است و یک فرد نابینا توان خرید آن را ندارد.
وی ادامه می‌دهد: مدارس استثنایی از نظر خرید کتاب بریل با مشکل جدی روبه‌رو هستند و به کتاب‌های صوتی روی آورده‌اند، این کتاب‌ها نمی‌تواند صددرصد جایگزین کتاب‌های بریل شود، کتب دارای خط بریل و صوتی در کنار یکدیگر می‌تواند کارگشای مشکلات نابینایان شود، اگر نابینایان از کتاب‌های صوتی استفاده کنند، در خواندن کتب به خط بریل با مشکلات جدی مواجه خواهند بود، امروز دانشجویانی داریم که به این موضوع توجه نکرده‌اند و در نگارش فارسی به خط بریل غلط‌های بسیاری دارند.
نشر و ناشر نابینایان در ایران نداریم / ضرورت تدوین استانداردها برای ضبط کتاب گویا
بهروز افروز، دبیر نابینایان آموزش و پرورش استثنایی شهر تهران با بیان اینکه کاری که امروز به اسم نشر در حوزه کتاب‌های نابینایان در کشور مطرح می‌شود، در واقع نشر نیست، بلکه کپی کتاب است، اظهار می‌کند: ضبط کتاب گویا برای نابینایان نیازمند رعایت استانداردهایی است و تاکنون هیچ نهادی در این زمینه استانداردی تدوین نکرده است تا کتابی که با زحمات فراوان تولید می‌شود و به‌دست نابینایان می‌رسد، قابل استفاده باشد.
وی با اشاره به بعضی از چالش‌های پیش‌روی نشر در حوزه نابینایان، می‌افزاید: کتاب‌های نابینایان نیاز به استانداردهایی حتی در زمینه طراحی جلد دارند، یکی دیگر از موضوعات مهم در زمینه چاپ کتاب برای نابینایان، مربوط به موضوع آنها است؛ در کتابخانه‌ها و مخازن کتاب، بیشتر آثار قدیمی و کتاب‌های جدید نیز بیشتر در موضوعات دینی و مذهبی هستند، در کنار این حوزه، به موضوعات مطالعاتی دیگری نیز نیاز داریم.
دبیر نابینایان آموزش و پرورش استثنایی شهر تهران با تأکید بر استفاده از فناوری‌های روز در زمینه تولید و چاپ کتاب، تصریح می‌کند: اگر امروز با وجود پیشرفت تکنولوژی و توانمند شدن نابینایان بخواهیم کتاب‌های بریل و گویا را به شیوه کلاسیک تولید کنیم، دچار غفلت شده‌ایم، در این زمینه می‌توان در قالب برگزاری نشست، کنگره چالش‌ها را مطرح و برای حل آنها چاره‌اندیشی کرد، در حوزه تولید رسمی کتاب برای نابینایان و کم‌بینایان، حلقه مفقوده‌ای به نام دسترس‌پذیری داریم و در قالب کارگروه‌ها و جلسات تخصصی با حضور کارشناسان و دلسوزان این حوزه، باید به راه‌حل و تدوین استانداردهایی در این حوزه رسید.
قانون ثابت و جامع برای کتابت و آموزش خط بریل وجود ندارد
یعقوب عبدی‌پور، کارشناس آموزش و پرورش استثنایی (نابینایان) با بیان این مطلب که نحوه کتابت قرآن به خط بریل از مهمترین موضوعات است، می‌گوید: قدمت خواندن قرآن در ایران به خط بریل به بیش از ۵۵ سال قبل بازمی‌گردد، از آن زمان تا امروز آموزش خواندن قرآن به خط بریل همواره محل بحث بوده است؛ زیرا به دلیل اینکه افزودن زیر و زبَر در خط بریل ممکن نیست، خواندن قرآن به این خط سخت است و افراد نابینا یا کم بینا همیشه با مشکل مواجه بوده‌اند.
وی می‌افزاید: خواندن خط بریل پیچیدگی و سختی‌های خاص خودش را دارد و در این زمینه همواره تکثر آرا وجود دارد، در واقع قانون ثابت و جامعی برای کتابت و آموزش خط بریل وجود ندارد و به همین منظور برای آسان خوانی خط بریل باید دایرةالمعارفی از قواعد بریل نویسی تهیه می‌شد تا جملگی کتب بر پایه آن قواعد نوشته شود، البته در ۳۰ سال گذشته این دایرةالمعارف نوشته شده که امیدواریم به چاپ و نشر نیز برسد.
حمایت بیش از ۲۲۳ هزار کم بینا و نابینا در کشور
سیدکمال صدیقی، معاون توانبخشی بهزیستی استان اصفهان، در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با بیان اینکه در حال حاضر ۲۲۳ هزار و ۲۰۹ کم بینا و نابینا تحت پوشش بهزیستی کشور است، اظهار می‌کند: با توجه به آمار مذکور، افراد نابینا و کم بینا، ۱۳ درصد جمعیت جامعه هدف حوزه توانبخشی بهزیستی کشوری را تشکیل می‌دهند و همکاری سایر نهادها برای رفع مشکلاتشان و ایجاد اشتغال و هموارتر شدن مسیر برای آنها از مهمترین دغدغه ما است تا بتوان شاهد رشد و بالندگی آنها در جامعه باشیم.
وی با اشاره به تلاش دستگاه‌های ذی‌ربط برای رفع مشکلات نابینایان، می‌افزاید: از تعداد کل نابینایان و کم بینایان بیان شده، ۱۱ هزار و ۳۵ نفر تحت پوشش بهزیستی استان اصفهان قرار دارند که در تقسیم‌بندی‌های متعددی جای می‌گیرند و خدمات ارائه شده به این بخش از جامعه هدف، در حوزه‌های توانبخشی، پیشگیری و مشارکت‌ها تقسیم‌بندی می‌شود.
معاون توانبخشی بهزیستی استان اصفهان با اشاره به خدمات ارائه شده در حوزه پیشگیرانه، تصریح می‌کند: طرح پیشگیری از تنبلی چشم یکی از طرح‌های در دست اجرا و در طول سال گذشته تعداد کودکان سه تا شش سال که در برنامه غربالگری بینایی سطح کشور شرکت کردند برابر با سه میلیون و ۷۶۶ هزار و ۳۲۳ نفر بوده است.
وی با بیان اینکه از تعداد کودکان ذکر شده سهم استان اصفهان برابر با ۸۵ هزار و ۴۶۸ نفر به ثبت رسیده است، ادامه می‌دهد: از تعداد کودکان حاضر شده در طرح غربالگری تنبلی چشم در استان اصفهان، ۶۲۶ نفر مشکوک تشخیص داده و به منظور انجام معاینات تکمیلی، به متخصصان اعم از چشم پزشک یا اپتومتریست ارجاع داده شدند.
صدیقی با بیان اینکه ۲۷۴ نفر از ۶۲۶ کودک مشکوک به تنبلی چشم، دارای عیوب انکساری، هشت نفر دارای استرابیسم و ۴۵ نفر دارای تنبلی چشم بودند، می‌گوید: تشخیص داده نشدن کودکان مبتلا به تنبلی چشم و انجام نشدن اقدامات درمانی لازم برای آنها، منجر به نابینایی کودکان مبتلا خواهد شد.
وی با اشاره به سالم بودن ۲۹۵ نفر از تعداد افراد مشکوک تشخیص داده شده، اضافه می‌کند: آگاه‌سازی پیشگیری از ایجاد معلولیت، اقدام دوم انجام شده در حوزه پیشگیری است که در این برنامه، بسته‌های آموزشی کاربردی، در عناوین و موضوعات متعدد از جمله راهکارهای پیشگیری از معلولیت، تعریف سلامت، بیماری و معلولیت، سلامت دستگاه‌های درمانی و اسکلتی، بینایی و شنوایی و مشاوره ژنتیک تهیه شده است.
معاون توانبخشی بهزیستی استان اصفهان اظهار می‌کند: پیشگیری از ایجاد معلولیت‌های ناشی از اختلالات ژنتیکی از سایر موضوعات مورد توجه در حوزه پیشگیرانه به شمار می‌رود و در همین راستا، برای ۲۶۰۰ نفر در طول سال گذشته تاکنون مشاوره ژنتیک انجام شده است و در صورتی که مراجعان مشاوره ژنتیک از مددجویان بهزیستی باشند، مشاوره و آزمایشات برای آنها به صورت رایگان انجام می‌شود.
وی با بیان اینکه در صورتی که افراد مراجعه‌کننده برای مشاوره ژنتیک از مددجویان بهزیستی نباشند، بر اساس دهک خانواده، ۵۰ تا ۸۰ درصد هزینه‌های مربوطه توسط بهزیستی پرداخت می‌شود، می‌افزاید: تا سقف ۵۵۰ هزار تومان هزینه تهیه عینک برای مددجویان تحت پوشش بهزیستی پرداخت و در صورت نیاز افراد به عمل جراحی و داشتن سن سه تا شش سال، تا سقف پنج میلیون تومان به صورت بلاعوض به خانواده پرداخت می‌شود.
صدیقی تصریح می‌کند: کمیسیون‌های پزشکی توانبخشی تعیین نوع و شدت معلولیت نیز از دیگر موضوعاتی است که مد نظر قرار گرفته و تمام افرادی که قصد داشته باشند تحت پوشش بهزیستی قرار گیرند، در ابتدا مدارک خود را به کمسیون ارائه می‌دهند و در صورت تشخیص معلولیت، روند تشکیل پرونده برای افراد طی خواهد شد، لازم به ذکر است که در طول سال گذشته ۱۰ هزار و ۷۱۰ نفر به منظور تشکیل پرونده به کمسیون‌های بهزیستی استان مراجعه کرده و تأیید شده‌اند.
تأسیس مدرسه نابینایان اصفهان طی ۱۰۰ قبل
محمدجواد خادمی، رئیس هیئت مدیره انجمن روشن‌بین استان اصفهان که خود نیز با چشم دل می‌بیند، در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار می‌کند: شهر اصفهان همیشه جزو برترین شهرها در حوزه‌های مختلف بوده است، حدود ۱۰۰ سال پیش نخستین مدرسه ویژه نابینایان در اصفهان تأسیس، کارگاه‌های ویژه نابینایان دایر شد، خط بریل آموزش داده و افراد نابینا در چندین مرکز شاغل می‌شدند و اکنون نیز انتظار می‌رود اصفهان برای ارائه خدمات به نابینایان در صدر قرار گیرد.
وی با اشاره به تعطیل شدن بزرگ‌ترین مدرسه مخصوص افراد نابینا در اصفهان، می‌افزاید: افراد دارای معلولیت در حوزه‌هایی متعدد از جمله آموزش، استعدادیابی، اشتغال، ازدواج و اجرا شدن قانون با چالش‌های بسیاری درگیر هستند و می‌طلبد مسئولان ذی‌ربط هم‌پای نابینایان گام بردارند تا از رشد مشکلات موجود جلوگیری شود.
رئیس هیئت مدیره انجمن روشن‌بین استان اصفهان با بیان اینکه ۳۴ ماده قانون حمایت از معلولان به درستی اجرا نمی‌شود، تصریح می‌کند: سعی بر مرتفع کردن چالش‌ها است و از همین رو، تخصصی کردن آموزش‌ها با هدف استعدادیابی، رشد آن و اشتغال در حیطه مربوطه، در دستور کار قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه اشتغال و داشتن درآمد برای افراد دارای معلولیت حائز اهمیت است و در صورت رفع این چالش شاهد مرتفع شدن سایر چالش‌ها در حوزه‌هایی نظیر ازدواج خواهیم بود، ادامه می‌دهد: آموزش‌های تخصصی مذکور در حوزه‌هایی از جمله روانشناسی، طب سنتی، ماساژ و رشته‌های مختلف ورزشی به افراد دارای معلولیت ارائه می‌شود.
خادمی با تاکید بر لزوم حمایت از اقدامات انجام شده انجمن‌های در حال فعالیت در حوزه افراد دارای معلولیت، می‌گوید: بسیاری از این انجمن‌ها، مردم‌نهاد هستند، بودجه‌ای ندارند و به صورت جدی نیازمند حمایت هستند؛ انتظار می‌رود افراد جامعه، ارگان‌ها و سازمان‌های مربوطه از اقدامات و فعالیت‌های انجام شده تخصصی، به صورت ویژه استقبال کنند، توانمندی افراد دارای معلولیت را ببیند و از آن استفاده کنند.
وی با بیان اینکه محصولات متعددی توسط افراد بااستعداد دارای معلولیت تولید و خدمات ویژه‌ای توسط آنها ارائه می‌شود، خاطر نشان می‌کند: حمایت از توانمندی این افراد و انعکاس آن، منجر به رشد هر چه بیشتر استعداد و توانایی معلولان خواهد شد و مرتفع شدن مشکلاتی را به همراه خواهد داشت.
نرم‌افزارهای صفحه‌خوان به کمک نابینایان آمد
علیرضا حیدری، عضو هیئت مدیره انجمن فرصت برابر در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار می‌کند: در سال‌های اخیر نرم افزارهای جدیدی برای نابینایان طراحی شده که روی تلفن همراه و کامپیوترها نصب می‌شود، کار کردن با این نرم‌افزارها انجام بسیاری از امور را برای نابینایان راحت کرده است، البته سخت افزارهایی هم طراحی شده که علی‌رغم هزینه بالا بسیار ارزشمند هستند و کمک مؤثری به نابینایان در عصر تکنولوژی و فناوری کرده است.
وی ادامه می‌دهد: نرم افزارهای صفحه خوان یکی از مواردی است که کمک بزرگی به نابینایان کرده و در حال توسعه است، این نرم افزار متون را به صوت تبدیل می‌کند تا هر آنچه که بر روی صفحه نمایش تلفن همراه و رایانه وجود دارد به صورت صوت بیان کند، به کمک نرم افزارهای صفحه خوان نابینایان می‌توانند از تمام خدمات فضای مجازی و نرم افزاری مانند بینایان استفاده کنند و بسیاری از محدودیت‌های نابینایان را حذف کرده است.
عضو هیئت مدیره انجمن فرصت برابر با اشاره به انواع نرم افزارهایی که در دهه اخیر برای نابینایان طراحی شده است، تصریح می‌کند: نرم افزارهای مسیریاب، نرم افزارهای رنگ خوان، نرم افزارهای اطلاعاتی، نرم افزار «چشم من باش» با محوریت نرم افزارهای صفحه خوان در اختیار نابینایان قرار گرفته و با رفع بسیاری از مشکلات موجود توانسته ما را در یادگیری و انجام فعالیت‌های روزمره یاری کند.
وی با بیان اینکه گاهی اوقات نمی‌توان بعضی از اطلاعات را از خط بریل به دست آورد و استفاده از آن چالش‌هایی را برای نابینایان به وجود می‌آورد، می‌گوید: نوشتن با خط بریل حجم مطالب نوشته شده را زیاد می‌کند و این موضوع چالشی بزرگ خواهد بود، چرا که هزینه‌بر و زمان‌بر است، اما این موضوع باعث کنار گذاشتن خط بریل نمی‌شود، زیرا عامل و زمینه اصلی آموزش و یادگیری است.
حیدری با تاکید اینکه نرم‌افزارهای صفحه‌خوان به کمک نابینایان آمده است و در کنار خط بریل به موضوع آموزش و علم آموزی آنها کمک می‌کند، خاطرنشان می‌کند: نرم‌افزارهای صفحه‌خوان شرایطی را ایجاد می‌کنند که کتاب‌های الکترونیک و صوتی در اختیار نابینایان قرار گیرد و آنها مجبور به حمل کتاب‌های حجیم با خط بریل نباشند، نرم‌افزارهای صفحه‌خوان و خط بریل در کنار هم به نابینایان کمک خواهد کرد، البته با وجود نرم‌افزارهای صفحه خوان هیچ گاه نمی‌توان خط بریل را کنار گذاشت.
وی با اشاره به پیشرفت پرینترهای خط بریل می‌افزاید: با پرینترهای خط بریل می‌توان هر متنی را بر روی کاغذهای مقوایی مخصوص خط بریل پرینت گرفت و به راحتی خواند، این دستگاه سرعت عمل و دقت را بالا می‌برد و از طریق این دستگاه حتی روزنامه‌هایی مخصوص نابینایان نوشته می‌شود.
عضو هیئت مدیره انجمن فرصت برابر درباره هزینه‌های سنگین و حتی چند صد میلیون تومانی فناوری‌های مخصوص خواندن و نوشتن نابینایان، تصریح می‌کند: فناوری‌هایی که در کنار خط بریل و یا برای توسعه خط بریل به نابینایان کمک می‌کند، هزینه‌های زیادی در بر دارد که گاهی تأمین آن برای نابینایان سخت و یا غیرممکن است، مقرون به صرفه‌ترین فناوری، نرم افزارهای صفحه‌خوان است و تأمین برجسته نگارها و نوت‌تیچرها هزینه‌های میلیونی برای ما خواهد داشت، البته گاهی نیز بهزیستی برای افراد نابینا که شرایط خاصی دارند، تعدادی از سخت افزارها مانند برجسته نگار را تهیه می‌کند.
اختصاص اقلام آموزشی به بخش‌های نابینایان کتابخانه‌های عمومی
محمدرضا هراتی معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتاب‌خوانی نهاد با بیان اینکه افراد نابینا و کم‌بینا همانند سایر اقشار جامعه، بخشی از مخاطبان کتابخانه‌های عمومی هستند، اظهار می‌کند: در حال حاضر بخش خدمات نابینایان در بیش از ۶۰ باب کتابخانه عمومی ایجاد شده است و تمام افراد نابینا و کم‌بینا می‌توانند از خدمات ویژه کتابخانه‌های عمومی از جمله امانت کتب و نشریات بریل، کتاب‌های گویا، اطلاع‌یابی از درگاه‌های مجازی، دوره‌های آموزشی و نشست‌ها، جلسات علمی و فعالیت‌های فرهنگی استفاده کنند.
وی با بیان اینکه تأمین کتب و منابع اطلاعاتی ویژه گروه‌های خاص از جمله نابینایان، همواره از اولویت‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور بوده است، می‌افزاید: در راستای توسعه خدمات کتابخانه‌ای نابینایان به ویژه برای اعضای کودک و نوجوان، مجموعه‌ای از اقلام آموزشی، کمک آموزشی و سرگرمی متناسب با نیازها تهیه شده و در اختیار کتابخانه‌های عمومی دارای بخش نابینایان قرار گرفته است، با بررسی‌های انجام شده و تعامل با شرکت‌های تولیدکننده اقلام مذکور در حوزه نابینایان، فهرستی از لوازم آموزشی و کمک آموزشی مورد نیاز انتخاب شده و بخشی از آنها شامل جعبه بریل‌آموزی، لوح‌های ۲۷ خط و ۱۰ خط بریل، بازی دومینوی چوبی، بازی تانگو، بازی منچ پشت چوبی، بازی کریدو، تقارن مرکزی و اتلو، خریداری شده است.
کمبود و گرانی کاغذهای مخصوص خط بریل
روح‌الله خزایی، رئیس اداره آموزش‌وپرورش استثنایی استان اصفهان، در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با اشاره به اینکه تعداد ۱۴۰ دانش‌آموز کم بینا و نابینا در استان در حال آموزش و یادگیری در مدارس هستند، اظهار می‌کند: از این تعداد ۸۰ دانش‌آموز در دو مدرسه تخصصی نابینایان شهید عابدی و سامانی شهر اصفهان مشغول به تحصیل هستند.
وی با بیان اینکه در سطح استان مدارس تخصصی دانش‌آموزان نابینا و کم‌بینا وجود ندارد و محصلان در مدارس استثنایی و ناتوان در حال تحصیل هستند، می‌افزاید: محدودیت فضاهای آموزشی و فقدان مناسب‌سازی از چالش‌های جدی این دانش‌آموزان است، به طوری که بعضی از ابزار و وسایل مورد نیاز آنها مانند سایر استان‌ها همچون خراسان رضوی با وجود امکانات به روز و جالب، در سطح استان در دسترس نیست.
رئیس اداره آموزش‌وپرورش استثنایی استان اصفهان با اشاره به افزایش هزینه سرویس مدارس پس از دوران کرونا، ادامه می‌دهد: در دوران آموزش حضوری نیز بسیاری از دانش‌آموزان برای تأمین هزینه‌های رفت و آمد به مدرسه دچار مشکل بودند و سال جاری نیز با افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل ممکن است با ریزش آمار بخشی از این دانش‌آموزان روبه‌رو شویم، زیرا قادر به پرداخت سهم خود در هزینه سرویس مدارس نیستند.
وی با اشاره به لزوم کمک و مشارکت خیران در تأمین هزینه‌های تحصیل این گروه از دانش‌آموزان، بیان می‌کند: دست یاری به سوی خیرانی دراز می‌کنیم که در این بخش می‌توانند از نظر مالی یا هر نوع خدمات دیگر به دانش‌آموزان با نیازهای ویژه کمک کنند.
خزایی با اشاره به اینکه بسیاری از خیابان‌های سطح شهر اصفهان برای افراد نابینا و کم‌بینا از سوی مسئولان شهرداری مناسب‌سازی شده است، تصریح می‌کند: با تمام اقدامات لازم برای آسودگی ایاب و ذهاب این افراد، هنوز بعضی از اماکن نیازمند مناسب‌سازی است.
وی با بیان اینکه سرانه تحصیل دانش‌آموزان، جوابگوی حل مشکلات و تأمین هزینه‌های آنها نیست، می‌گوید: در بعضی حوزه‌ها مانند ساخت مدارس استثنایی یا تأمین هزینه‌های رفت و آمد دانش‌آموزان، علاوه بر کمک‌های دولتی از کمک خیران هم استفاده می‌شود.
رئیس اداره آموزش‌وپرورش استثنایی استان اصفهان با اشاره به کمبود و گرانی کاغذهای مخصوص خط بریل، اظهار می‌کند: تا حدودی وضعیت کتاب‌هایی با خط بریل این دانش‌آموزان کم‌بینا و نابینا مناسب است و هر چند سال یک‌بار کتاب‌ها زیر نظر سازمان آموزش و پرورش استثنایی به روز رسانی می‌شود، از این روز برخی محصلان با توجه به میزان محدودیت بینایی خود، از کتاب‌های خطوط درشت یا بریل استفاده می‌کنند.
وی درباره تحصیلات دانش‌آموزان کم‌بینا و نابینا در مقاطع بالاتر دانشگاهی، خاطرنشان می‌کند: دانش‌آموزان با هوش عادی با سپری کردن تحصیلات دوره ابتدایی در مدارس نابینایان به عنوان دانش‌آموز تلفیقی وارد مدرسه عادی و به مقطع بالای تحصیلی دانشگاهی هم وارد می‌شوند، اما دانش‌آموزان کم توان ذهنی تا مقطع دیپلم در مدارس استثنایی تحصیل می‌کنند و در سایر دوره‌ها با توجه به موقعیت وارد خواهند شد.
تأثیر تفاوت‌های فردی افراد نابینا در یادگیری خط بریل
بدون شک پیدایش هر معلولیتی اثرات چشمگیری را همراه با دشواری‌هایی در زندگی شخصی و اجتماعی فرد پدید می‌آورد و آرزوها، نگرش‌ها، روابط خانوادگی و اجتماعی، احساسات و به طور کلی تمام ابعاد شخصیت فرد تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد؛ افراد نابینا دنیای خود را با دنیای افرادی که بینایی دارند تطبیق می‌دهند و روند شناخت و کسب تجربه را با استفاده از سایر حواس خود آغاز می‌کنند.
نوشتن برای افراد نابینا به سادگی نوشتن برای افراد دارای بینایی نیست و برای نوشتن به تجهیزات و ابزار خاصی نیازمند هستند، نابینایان با لمس کردن سلول‌های بریل و ایجاد نقطه روی کاغذ با قلم مخصوص جمله‌ها را می‌نویسند و برای خواندن از انگشتان خود استفاده می‌کنند، البته ابزار نوشتار خط بریل در مقایسه با ماشین تحریر بریل، انگشتانه بریل و تلفن بریل یکی از ساده‌ترین ابزارهای مخصوص نابینایان است.
تفاوت‌های فردی افراد نابینا در یادگیری خط بریل مؤثر است، کیفیت پایین وسایل نوشتاری می‌تواند روند یادگیری بریل را کاهش دهد و آموزش تخصصی معلمان گروه نابینا، محیط خانوادگی و آموزشی مناسب با ابزارها و امکانات تخصصی می‌تواند موجب بهبود روند یادگیری خط بریل شود.
طبق آمار جهانی در سال ۲۰۱۸، حدود یک بیلیون و ۳۰۰ میلیون نفر در جهان، دچار آسیب بینایی هستند و اگرچه تعداد نابینایان در جهان، در طول ۳۰ سال گذشته کاهش داشته است، اما می‌طلبد هر چند هم که جمعیتشان اندک باشند، دغدغه‌هایش دیده و شنیده شود تا زنگاری که بر چشم دارند، زندگی را برایشان سخت‌تر نکند.
بر اساس آمارهای موجود، حدود ۸۵۰ هزار نفر دارای آسیب بینایی در ایران زندگی می‌کنند و به طور متوسط، چهار میلیون خانواده ایرانی با چالش‌های پیش روی نابینایان دست و پنجه نرم می‌کنند، افراد دارای معلولیت از افراد با استعدادی هستند که بنا به دلایلی، معلولیت برای آنها محدودیت‌هایی ایجاد کرده است و از همین رو توجه به این افراد، دغدغه‌ها و خواسته‌های آنها، از اصلی‌ترین راهکارهای حمایتی به شمار می‌رود تا در مسیری هموارتر گام بردارند.
نظر شما