محمدعلی ناجی‌نیا در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در خصوص مفهوم اعتیاد در گذشته و دنیای امروز اظهار کرد: وقتی صحبت از اعتیاد می‌شود، ناخواسته ذهن تمام افراد به سمت مواد اعتیادآور می‌رود، این تفکر تا حدودی درست است، به دلیل اینکه حداقل در سال‌های اخیر مسئله‌ای که بیش از همه مسائل وجود داشته و به آن پرداخته شده است، همان اعتیاد به انواع موادی بوده است که در انسان‌ها حالت‌هایی از وابستگی را ایجاد می‌کرده؛ البته تا حدودی این تفکر درباره اعتیاد منسوخ شده است.
وی افزود: حقیقت این است که اعتیاد در دنیای امروز از مفهوم سنتی خود فاصله معناداری گرفته است و تنها محدود به مصرف یک دارو یا یک ماده نیست، بلکه طیف وسیعی از اعتیاد وجود دارد که افراد نسبت به آن آگاهی و اطلاع دقیقی ندارند و آن را مصداق اعتیاد نمی‌دانند و به اندازه کافی رفتارهای پیشگیرانه در خصوص آن مد نظر قرار نمی‌دهند، این مسئله و ناآگاهی از این پدیده‌ها نوعی اعتیاد محسوب می‌شود و موجب می‌شود که افراد سازوکارهای پیشگیری و مقابله در برابر آن را ندانند.
این روان‌شناس خاطرنشان کرد: بسیاری از افراد درباره اعتیاد غیر از مصرف مواد و دارو اطلاع چندانی ندارند و این اتفاق می‌تواند موجب افزایش آمار این سبک از اعتیاد در جامعه شود.
وی در خصوص ویژگی فرد معتاد اظهار کرد: از نظر علم روان‌شناسی معتاد فردی است که چند ویژگی منحصربه‌فرد داشته باشد، اینکه فرد برای مدتی در حال انجام یک عمل است و با انجام آن عمل احساس، شرایط روانی و رفتاری او تحت تأثیر قرار می‌گیرد و به‌طور معمول احساس لذت، اعتماد به نفس، آرامش، جدا شدن از دنیای اطراف، خواب و حرف زدن وی تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
ناجی‌نیا تصریح کرد: هر عملی که فرد احساس می‌کند با انجام آن، حس بهتر، هیجان مثبت‌تر و شرایط مطلوب‌تری را تجربه می‌کند، اعتیاد است، همچنین فرد برای انجام آن کار و تکرار دوباره رفتار، وسوسه و ولع دارد. ویژگی دیگر فرد معتاد این است که با گذر زمان شدت، میزان و فراوانی رفتار افزایش پیدا می‌کند.
وی تاکید کرد: یکی دیگر از ویژگی‌های فرد معتاد این است که این رفتار در کارکردهای اصلی او ایجاد اختلال می‌کند، مانند دانش‌آموزی که درس نمی‌خواند به دلیل اینکه بازی رایانه‌ای انجام دهد، زن خانه‌داری که غذای او سوخته است به دلیل اینکه در شبکه‌های اجتماعی مشغول بوده است و کارمندی که سرحال نیست به دلیل اینکه ساعت‌ها با گوشی موبایل بازی کرده است و در حقیقت کارکردهای فرد دچار اختلال می‌شود.
این روان‌شناس ادامه داد: از ویژگی‌های فرد معتاد این است که با وجود آگاهی از آسیب‌هایی که می‌بیند و با علم به اینکه در کارکردهای اصلی آسیب ایجاد می‌شود، همچنان اصرار دارد که آن کار را ادامه دهد، بنابراین در این حالت می‌گوییم رفتاری که ویژگی‌های مذکور در آن نهفته باشد، یک رفتار اعتیادی است و باید مراقب بروز چنین رفتارهایی باشیم.
وی تصریح کرد: بر اساس تعریفی که سازمان بهداشت جهانی و انجمن روان‌شناسی آمریکا ارائه کرده است، اعتیاد در دنیای امروز فقط مصرف مواد نیست، افرادی که با بازی‌های رایانه‌ای و گجت‌های دیجیتالی درگیرند یا به حیوان خانگی وابستگی شدید دارند، معتاد هستند و تمام این موارد مدل‌های جدیدی از اعتیاد است.
ناجی‌نیا افزود: گاهی والدین به عنوان هدیه تولد و جایزه معدل خوب، تبلت و گوشی تلفن همراه به فرزندان خود می‌دهند، برخی والدین نیز به اینکه فرزندان خردسالشان به استفاده از گوشی موبایل مسلط است و توانمندی استفاده از دیجیتال‌ها را دارد، افتخار می‌کنند؛ دسترسی کودکان به فضای مجازی و انجام بازی‌های مجازی اعتیادآور است و نسبت به گذشته افزایش پیدا کرده است که تمام این موارد ساختار ذهنی و روانی کودک را تحت تأثیر قرار می‌دهد و سبکی از اعتیاد رفتاری را ایجاد می‌کند.
نظر شما