به گزارش خبرگزاری ایمنا، توجه به کتاب، علم و علم‌آموزی همواره از موارد مورد توجه در فرهنگ ایرانی-اسلامی ما بوده و در این راستا زمانی که به تاریخ دیرینه کشورمان نگاهی می‌اندازیم شاهد ظرفیت‌های فراوان این موضوع در کشورمان مطرح است؛ از نویسندگان و شعرای بزرگ گرفته تا علمایی که آثار فراوانی را بر جای گذاشته‌اند.
از سویی اهمیت این امر علاوه بر فرهنگ ایرانی، در فرهنگ اسلامی‌مان نیز قابل توجه است تا آنجا که حضرت علی (ع) می‌فرمایند: «در خردسالی علم بیاموزید تا در بزرگسالی به برتری و سیادت نائل آیید» و از سویی شاهدیم که معجزه حضرت محمد (ص) به‌عنوان خاتم پیامبران کتاب بود و این امر اهمیت این کالا را بیش از هر چیز دیگری نشان می‌دهد؛ با این حال و با وجود اهمیت موضوع کتاب و مطالعه، شاهدیم که سرانه پایین مطالعه در کشور از موارد نگران کننده است و در این میان مسئولان فرهنگی کشور و در رأس آن‌ها رهبر معظم انقلاب بارها بر لزوم افزایش سرانه مطالعه تأکید کرده‌اند؛ رهبر انقلاب در سال‌های اخیر با معرفی آثار مفید و اشاره به ویژگی‌های برخی از عناوین موجود در بازار نشر، بارها توجه مخاطبان و علاقه‌مندان به کتاب را به برخی از آثار جلب کرده و از سوی دیگر، در دیدارها و مناسبت‌های مختلف تذکراتی راجع به حوزه کتاب و نشر داده‌اند.
اما نکته قابل توجه و از الزامات ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی، قیمت مناسب کتاب است در حالی که زمانی که به آمار نشر و هزینه کتاب در ۳ سال اخیر نگاهی می‌اندازیم شاهدیم که هزینه آن‌ها افزایش چشمگیری داشته است:
گزارش آماری کتاب‌های منتشر شده در ۸ ماهه نخست ۱۴۰۰:
گزارش آماری کتاب‌های منتشر شده در ۸ ماهه نخست ۱۴۰۱:
گزارش آماری کتاب‌های منتشر شده در ۸ ماهه نخست ۱۴۰۲:
نگاهی دقیق‌تر به این آمار نشان‌دهنده آن است که ۸ ماهه نخست سال جاری نسبت به ۸ ماهه نخست سال ۱۴۰۰، با رشد حدود ۱۰۰ برابری قیمت نشر کتاب مواجه بودیم که این امر صنعت نشر ایران را با مشکلات گوناگونی مواجه کرده و راه را بر فعالیت مستمر و بی‌وقفه ناشران ناهموار می‌کند.
کتاب از قاعده افزایش قیمت دیگر کالاها مستثنی نیست
بر همین اساس محمدرضا منصفی سرویراستار مؤسسه و انتشارات بوستان کتاب به خبرنگار ایمنا می‌گوید: به‌طور معمول قیمت کالاها با یکدیگر رشد پیدا می‌کند که کتاب نیز از این قاعده مستثنی نیست، از سویی یک حلقه از کار کتاب موضوع تجارت آن است و در این راستا قیمت کتاب باید به‌گونه‌ای باشد که فعالان این حوزه درآمدی نیز داشته باشند.
وی می‌افزاید: دلیل دیگر افزایش قیمت کتاب، افزایش قیمت کاغذ است و در این راستا گاهی اوقات با وجود ثبات بازار، قیمت کاغذ افزایش داشته و اخبار متناقضی در این باره به گوش می‌رسد، همچنین باید به این نکته نیز توجه کرد که در دنیا کتاب قیمت پایینی ندارد.
سرویراستار مؤسسه و انتشارات بوستان کتاب با یادآوری اینکه از سمتی تحریم‌ها باعث شده تا تورم افسار گسیخته بر قیمت کتاب نیز تأثیرگذار باشد، خاطرنشان می‌کند: تمام مراحل تولید کتاب وارداتی است و در این راستا دستگاه و کاغذ داخلی نداریم و به همین دلیل اگر ناشران به تولید محتوای خوب کتاب بپردازند شاهد نتایج خوبی خواهیم بود.
منصفی در خصوص مهم‌ترین دغدغه ناشران نیز بیان می‌کند: انتشارات‌های خرد که به‌جایی وابسته نیستند، با خیزش‌های تورمی حذف شده‌اند و مهم‌ترین دغدغه‌شان آن است که بتوانند آثار خود را به فروش برسانند؛ بسیاری از فعالان عرصه کتاب می‌توانستند سرمایه خود را به دیگر بخش‌ها وارد کنند اما به‌دلیل دغدغه فرهنگ وارد این عرصه شده و می‌خواهند کار فرهنگی انجام دهند.
خرید کتاب از ناشران توسط وزارت فرهنگ، یکی از راه‌های حمایتی است
وی تصریح می‌کند: در این سال‌ها شاهدیم که حمایت وزارت ارشاد نیز از ناشران کمتر شده و در این راستا در سال‌های قبل تعدادی از چاپ اول یک کتاب را خریداری می‌کردند اما در حال حاضر مراحل گزینشی مطرح شده در حالی‌که سیاست خرید کتاب می‌تواند یکی از راه‌های حمایتی از ناشران باشد.
سرویراستار مؤسسه و انتشارات بوستان کتاب در خصوص راه‌های ترویج کتاب و کتابخوانی در جامعه مطرح می‌کند: کتابخوانی یکی از کنش‌های انسانی است که در هسته‌های اولیه تربیت رخ می‌دهد و در این راستا خانواده‌ها نقشی مؤثر در این زمینه دارند، از سمتی کیفیت کار عاملی مؤثر است و در این زمینه برخی اوقات شاهد پایین آمدن سطح نوشته و ترجمه‌ها هستیم زیرا برخی از افراد صرفاً برای پر کردن رزومه علمی خود اقدام به چاپ کتاب می‌کند و در ادامه این روند شاهدیم که چنین کتاب‌هایی جذابیت برای مخاطبان ندارد.
منصفی با بیان اینکه مدتی در رسانه برنامه‌هایی مانند کتاب باز پخش می‌شد و در ادامه شاهد فروش بیشتر کتاب‌های فروخته شده در این برنامه بودیم، اضافه می‌کند: افزایش کیفیت کتاب‌ها و معرفی آن‌ها از طریق رسانه و فروشگاه‌های معتبر از راه‌های. ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی است.
رهبر انقلاب بارها در بیانات خود در خصوص اهمیت کتاب تأکیدات ویژه‌ای داشته و در این باره بیان کردند: «با وجود پیشرفت‌های اخیر در وسایل ارتباط جمعی و ارتباطات جدید و نوظهور، کتاب هیچگاه منزوی نخواهد شد و هیچ ابزار پیشرفته ارتباطاتی و فرهنگی نمی‌تواند جایگزین کتاب شود.» و بر این اساس و با وجود این مقدار از اهمیت کتاب، افزایش سرانه مطالعه کشور، نیازمند همت مضاعف مسئولان در زمینه حمایت از ناشران و فرهنگ کتاب و کتابخوانی است و در این راستا اقداماتی از جمله خرید کتاب از ناشران و در نظر گرفتن یارانه‌ای برای آن‌ها باعث کاهش دغدغه‌ها شده و در امتداد این مسیر است با کاهش قیمت‌ها و تبلیغات وسیع کتاب و کتابخوانی به جایگاه اصلی خود باز می‌گردد.
نظر شما