چگونگی رشد صادرات نفت ایران در سایه تحریم

به گزارش خبرنگار ایمنا، چند روزی است که خبرگزاری‌های بین المللی همچون بلومبرگ از افزایش قابل توجه صادرات نفت ایران در سایه تحریم‌های آمریکا خبر می‌دهند.

آنطور که بلومبرگ اعلام کرده است، صادرات نفت ایران با رشد ۵۴ درصدی از ابتدای سال جاری میلادی همراه بوده و به بیش از یک میلیون و ۸۵۰ هزار بشکه در روز در ماه اوت رسید. بر اساس گزارشی که این شبکه خبری منتشر کرده است صادرات نفت و میعانات گازی ایران در نخستین ماه سال جاری میلادی چیزی حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار میلیون بشکه در روز بوده است.

این رقم در ماه اوت به یک میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در روز رسیده یعنی افزایش ۶۵۰ هزار بشکه‌ای، به فاصله ۸ ماه صادرات ایران مجدد به دوران پیش از تحریم نزدیک شد، به طوری که می‌توان گفت این رقم بالاترین میزان صادرات نفت ایران طی پنج سال گذشته یعنی از زمان خروج آمریکا از برجام است.

به عقیده تحلیلگران جهش صادرات نفت ایران در ماه اوت بیانگر بروز تحولی خاص در روابط بین المللی است، درواقع نشان دهنده این است که توافق ضمنی ایران و آمریکا بر سر کاهش تحریم‌ها اتفاق افتاده است که به گفته کارشناسان این نوعی استراحت دادن به تحریم‌ها به حساب می‌آید.

این افزایش تولید و عرضه نفت از سوی ایران در حالی رخ داده که غول‌های بزرگ نفتی همچون عربستان و روسیه میزان نفت خود را کاهش داده‌اند و بازهم قصد کاهش عرضه خواهند داشت. زیرا پیش از این روسیه صادرات خود را در ماه سپتامبر به میزان ۳۰۰ هزار بشکه در روز کاهش داد و عربستان نیز نفت خود را به میزان یک میلیون بشکه‌ای در روز کاهش داده بود.

این کاهش عرضه از سوی کشورهای بزرگ صادرکننده نفت و در عین حال ایجاد تقاضای بالای بی سابقه باعث شد تا قیمت جهانی هر بشکه نفت خام به ۸۵.۶۶ دلار و قیمت نفت اوپک نیز به بیش از ۸۹ دلار برسد. در صورتی که قیمت هر بشکه نفت اوپک در هفتم مردادماه به نرخ ۸۴ دلار و ۸۸ سنت خرید و فروش می‌شد؛ یعنی قیمت نفت اوپک در کمتر از یک ماه نزدیک به پنج دلار افزایش یافته است.

این در حالی است که انتظار افزایش قیمت جهانی نفت با تمدید کاهش عرضه داوطلبانه عربستان سعودی و روسیه مجدد افزایش یافت. بلافاصله پس از اینکه اعلام شد این دو کشور قصد دارند عرضه نفت خود را مدت سه ماه یعنی تا پایان سال جاری تمدید کنند قیمت نفت در هفته گذشته با دو درصد افزایش به بالاترین حد خود از نوامبر رسید.

خبر کاهش عرضه نفت عربستان و روسیه باعث شد بهای معاملات آتی نفت برنت در روز سه شنبه هفته گذشته با ۲.۰۸ دلار افزایش به ۹۱.۰۸ دلار در هر بشکه برسد و قیمت هر بشکه نفت خام وست تگزاس اینترمدیت آمریکا (WTI) به ۸۷.۹۷ دلار نزدیک شود که این رقم بالاترین میزان در ۱۰ ماه گذشته بود.

البته این کاهش عرضه جهانی را می‌توان چراغ سبزی برای صادرات نفت ایران دانست که می‌تواند فرصتی برای افزایش صادرات به کشورهایی باشد که پیش از تحریم به عنوان مشتریان سنتی نفت ایران به حساب می‌آید.

ایران در استراحت تحریم به سر می‌برد

در این خصوص حسن مرادی، کارشناس انرژی به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: آمریکا ایران را در فروش نفت آزاد نگذاشته است و هنوز در تحریم‌های مختلف این کشور قرار داریم اما با توجه به توافق نامه‌ای که برای آزادی زندانیان دو کشور و همچنین آزادسازی ارزهای بلوکه بسته شد، آمریکا متعهد شد تا در فروش نفت ایران اخلالی ایجاد نکند.

وی با بیان اینکه نمی‌توان اجازه فروش نفت ایران از سوی آمریکا را به عنوان حذف تحریم‌ها دانست، افزود: این اجازه فروش به نوعی استراحت دادن به تحریم‌ها به شمار می‌آید که این موضوع توانست رکورد فروش نفت ایران را به پیش از تحریم‌ها بازگرداند به طوری که صادرات کشور با دوران پیش از تحریم برابری می‌کند.

این کارشناس انرژی خاطر نشان کرد: می‌توان انتظار داشت با توجه به نیاز قابل توجه چین به نفت و نیاز ایران به ارز سخت یا به اصلاح hard currency فروش نفت به چین ادامه پیدا کند.

نفت ایران ۱۰ دلار پایین‌تر از قیمت اصلی به چین فروخته می‌شود

مرادی با بیان اینکه نفت صادراتی ایران به چین ۱۰ دلار پایین‌تر از قیمت اصلی آن به این کشور عرضه می‌شود، گفت: اگر قرار باشد چین نفت خود را از ایران تهیه کند، کشورهای زیادی حاضر هستند نفت این کشور را تأمین کنند و فروش نفت به چین با قیمتی پایین‌تر از نرخ اصلی به نوعی مزیت رقابتی برای ایران به حساب آمده و باعث می‌شود ایران مراودات تجاری خود با چین را حفظ کند.

وی تصریح کرد: به نظر می‌رسد بخش عمده درآمد حاصل از فروش نفت ایران به چین به صورت تهاتر کالا با کالا باشد، زیرا ایران نیز به کالاهای تولید این کشور نیاز دارد همچنین بعید است مشکلی برای بازگشت پول از این کشور وجود داشته باشد.

این کارشناس انرژی با بیان اینکه عرضه نفت ایران جزئی است و نمی‌تواند تغییری در معادلات کلی جهانی داشته باشد، خاطر نشان کرد: امیدواریم با ادامه روند صعودی قیمت نفت در بازار جهانی ایران بتواند ارز بیشتری از فروش نفت به دست آورد.

کاهش عرضه نفت جهانی و استراحت تحریم‌ها می‌تواند چراغ سبزی برای صادرات نفت ایران باشد و با استفاده از آن حتی می‌توان به بازگشت مشتریان سنتی نفت ایران نیز امیدوار بود، همچنین در حال حاضر چین به عنوان مقصد اصلی صادرات ایران است و برای از دست نرفتن بازار صادراتی چین نیز باید قواعد صادراتی همچون کاهش قیمت برای جذب مشتری را در نظر گرفت.