به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، بازیافت پسماندهای شهری از دیرباز میان مدیران شهری حائز اهمیت بوده چرا که جنبه‌های مختلف زندگی شهروندان را تحت تأثیر قرار داده، به‌ویژه در کاهش یا افزایش سلامت آن‌ها نقش مهمی ایفا کرده است. این موضوع طی دو دهه اخیر به یک موضوع بسیار مهم میان برنامه‌ریزان تبدیل شده است زیرا به دنبال افزایش جمعیت شهرها، تولید مواد پسماند افزایش قابل‌توجهی را تجربه کرده و همین امر، سلامت مردم را با تهدید جدی مواجه کرده است.
بدیهی است که بازیافت پسماندها از جنبه‌های مختلف می‌تواند مزایای بی‌شماری را برای شهرها و شهروندان به ارمغان بیاورد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به قابلیت استفاده دوباره از ضایعات برای اهداف مختلف اشاره کرد که به سهم خود اقتصاد مدور شهرها را رونق می‌بخشد، ضمن این‌که از آلوده شدن محیط‌های شهری جلوگیری می‌کند و این امر نیز سلامت جسمی و حتی روانی شهروندان را به‌طور مثبت تحت تأثیر قرار می‌دهد.
اگرچه تاکنون مدیران در بسیاری از شهرهای جهان تدابیر اثربخش بسیاری را برای بازیافت پسماندها ارائه داده‌اند، با این حال به نظر می‌رسد که نوآوری‌های پیاده شده در بعضی از آن‌ها در مدیریت ضایعات شهری بسیار اثربخش‌تر بوده است که در ادامه به معرفی بهترین نمونه‌های آن‌ها می‌پردازیم.
بازیافت روغن خوراکی در بارسلونا
مدیران بارسلونا در اسپانیا طی چند سال گذشته رویکردی تحت عنوان «Oil Pots» ارائه داده‌اند که بر اساس آن شهروندان از تخلیه روغن خوراکی بازیافت خود به جوی‌های آب جلوگیری می‌کنند و از این طریق مانع مسدود شدن لوله‌های آب زیرزمینی می‌شوند. در این راستا، ظروفی سبز رنگ در اختیار ساکنان شهر قرار گرفته است که به آن‌ها امکان جدا کردن روغن خوراکی را از سایر ترکیبات غذایی می‌دهد و پس از آن، شهروندان موظف هستند این روغن را به کمپانی‌های تولید زیست‌سوخت تحویل دهند. کمپانی‌ها از این روغن نه‌تنها برای تولید زیست‌سوخت، بلکه برای تولید صابون و حتی رنگ‌های روغنی نیز بهره می‌گیرند که این امر به سهم خود کارآفرینی را برای شهروندان به دنبال داشته و در رونق اقتصادی شهر نیز نقش مهمی ایفا کرده است. جالب است بدانید که ظرف‌های مخصوص جمع‌آوری روغن به‌گونه‌ای طراحی و ساخته شده است که امکان ریختن روغن داغ (تا ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد) نیز در آن‌ها وجود دارد و همین امر گرایش شهروندان را به همکاری برای بازیافت این ماده خوراکی افزایش داده است.
تولید مبلمان خیابانی از مواد بازیافتی در آرژانتین
گروهی از خلاقان اهل آرژانتین به تولید مبلمان خیابانی از طریق بازیافت زباله‌های شهری مانند کاغذ، شیشه، نایلون، آلومینیوم و آجر پرداخته‌اند که همین کار در ترویج فرهنگ بازیافت میان شهروندان نقش مهمی ایفا کرده است. این مواد توسط کمپانی دولتی از در خانه‌های شهروندان جمع‌آوری می‌شود و نه‌تنها برای مبلمان خیابانی، بلکه برای تولید سایر اقلام ارزشمند شهری مورد استفاده قرار می‌گیرد. خلاقان این کمپانی هدف خود از اقدام مورد نظر را، نه‌تنها استفاده دوباره از پسماندهای شهری معرفی کرده، بلکه مدعی شده‌اند که این رویکرد می‌تواند مفهوم پایداری را برای شهروندان از اهمیت بیشتری برخوردار کند و آن‌ها را به اعمال اقدامات مشابه برای استفاده دوباره از اقلام خود سوق دهد. گزارش‌ها حاکی از آن است که از زمان اجرای این رویکرد توسط کمپانی نام‌برده، همه‌روزه بر تعداد نهادها و شهروندانی افزوده می‌شود که برای بازیافت پسماندهای شهری و تبدیل آن‌ها به اقلام مورد استفاده به منظور زیباسازی فضاهای عمومی اقداماتی را اعمال می‌کنند.
تولید کمپوست در سان‌فرانسیسکو
سان‌فرانسیسکو در ایالات متحده آمریکا از پیشگامان کمپوست ضایعات در جهان به‌شمار می‌رود که توانسته است از این طریق نرخ وجود پسماندها را در سراسر شهر به حداقل برساند. طرح کمپوست ضایعات در این شهر از سال ۲۰۰۹ آغاز شده و به دنبال آن بیش از ۷۲ درصد از پسماندهای شهری مورد کمپوست قرار گرفته است. نکته جالب‌توجه در مورد راهبرد برنامه‌ریزان سان‌فرانسیسکو برای مدیریت پسماندها این است که رویکرد مورد نظر به یک قانون تبدیل شده و تمام شهروندان موظف به جمع‌آوری تمام پسماندهای قابل کمپوست در سطل‌های مخصوصی هستند که از مدیران شهر برای این منظور دریافت کرده‌اند. این سطل‌ها در سه رنگ آبی، سبز و سیاه در اختیار شهروندان قرار می‌گیرد که هر یک باید برای جمع‌آوری پسماندهای ویژه‌ای (سطل آبی برای مواد قابل بازیافت نظیر بطری‌ها، قوطی‌ها و سایر محصولات مشابه، سطل سبز برای جمع‌آوری مواد قابل کمپوست مانند ضایعات خوراکی و گیاهان و سطل سیاه برای جمع‌آوری زباله‌ها) مورد استفاده قرار گیرد.
توسعه پارک پساب در آلمان
ایالت نوردراین-وستفالن در غرب آلمان از یک سیستم آبی منحصربه‌فرد برخوردار است که آب مورد نیاز خود را از رودخانه‌ها، آب باران، کانال‌ها و پساب‌های شهری تأمین می‌کند. مدیران با هدف بازیافت پساب‌های شهری و تبدیل آن به آب آشامیدنی یک پارک بازیافت آب در منطقه توسعه دادند که به روشی بسیار بهداشتی و حرفه‌ای پساب‌های شهری را تصفیه می‌کند و جالب این‌که بازدید از تمام مراحل تصفیه آب برای عموم شهروندان آزاد است که این قابلیت، بهداشت آب آشامیدنی را برای آن‌ها تضمین می‌کند.
ماشین‌های فروش معکوس در آمریکا
ساکنان کارولینای شمالی می‌توانند قوطی‌ها و بطری‌های خود را در ماشین‌های مخصوصی در سراسر ایالت قرار دهند و به ازای آن، جوایزی دریافت کنند. این اقدام را کمپانی پپسی در آمریکا پیاده کرد که پس از آن سایر شرکت‌ها و کمپانی‌های مدیریت بازیافت نیز به همکاری برای تولید دستگاه‌های مشابه که «ماشین‌های فروش معکوس» نام گرفت، پرداختند.
بازیافت چوب و بازسازی خانه‌های قدیمی بالتیمور
شهر بالتیمور آمریکا، با چالش‌های بی‌شماری از جمله نبود فرصت‌های شغلی مناسب، نرخ بالای بیکاری و وجود بیش از ۱۷ هزار خانه متروکه و قدیمی است، درحالی‌که بسیاری از افراد در این شهر بی‌خانمان هستند. استفاده صحیح از این خانه‌ها می‌تواند در حل بسیاری از مشکلات شهری دخیل باشد و حتی نرخ بیکاری را به حداقل برساند. در این راستا، گروهی از خلاقان شهر با مالکان این مکان‌های متروک برای بازسازی خانه‌ها، به جای تخریب آن‌ها به توافق رسیدند.
به این ترتیب، از چوب‌های بازیافتی حاصل از تخریب سایر ساختمان‌ها یا عملیات صنعتی دیگر که در اطراف شهر روی هم انباشته شده و در حال تخریب بودند برای مرمت ساختمان‌های قدیمی شهر بهره گرفتند. با این کار، علاوه بر رفع مشکل بی‌خانمانی، در استفاده از منابع ساختمان‌سازی نیز صرفه‌جویی چشمگیری شد و افراد بسیاری، شغل‌های جدیدی را به دست آوردند.
مدیریت موفق پسماندهای خوراکی در کره جنوبی
کره جنوبی نه‌تنها برای بازیافت مواد پلاستیکی، شیشه‌ای و کاغذی تدابیر بسیار هوشمندانه و کارآمدی را پیاده کرده بلکه در مدیریت پسماندهای خوراکی نیز بسیار موفق بوده است. در واقع مدیران کره جنوبی برای حل بحران پسماندهای خوراکی اهدافی بسیار بلندپروازانه را در سر پرورانده‌اند که همین امر آن‌ها را به تلفیق رویکردهای قدیمی با استراتژی‌های هوشمند سوق داده است.
کیسه‌های مخصوص بازیافت پسماندهای ارگانیک که کاملاً تجزیه‌پذیر است در این کشور قیمت ویژه‌ای دارد و هزینه آن برای سرمایه‌گذاری در فرآیندهای بازیافت مورد استفاده قرار می‌گیرد. این کیسه‌ها در سطل زباله‌هایی هوشمند قرار می‌گیرد که حجم بزرگی از پسماندهای خوراکی در آن‌ها برای بازیافت نگهداری می‌شود و جالب این‌که شهروندان تنها از طریق استفاده از کارت‌های هویت خود اجازه استفاده از این سطل‌ها را دارند. هرچه میزان مواد غذایی نگهداری شده توسط شهروندان در این سطل‌ها بیشتر باشد، این افراد مجبور به پرداخت جریمه‌های سنگین‌تری هستند که این امر به کاهش تولید پسماندهای خوراکی توسط شهروندان منجر شده است. گزارش‌ها حاکی از آن است که از زمان اجرای رویکرد ذکر شده، میزان تولید پسماندهای غذایی توسط شهروندان از ۱۳۰ کیلوگرم به ازای هر فرد در سال به کمتر از ۱۱ کیلوگرم رسیده است.
مشارکت شهروندان در جمع‌آوری پسماندهای قابل بازیافت در اتریش
اتریش یکی از موفق‌ترین کشورهای دنیا در زمینه بازیافت پسماندها به‌شمار می‌رود که مدیران آن از تحقق هدف صفر انتشار ضایعات تا چند سال آینده خبر داده‌اند. این کشور از دهه ۱۹۷۰ رویکردهای خود را به طور جدی برای حفظ محیط زیست آغاز کرده و ادامه داده است و همین امر مدیران را به اعمال قوانین سختگیرانه‌ای برای کاهش آلودگی هوا و به حداقل رساندن اثرات تغییرات اقلیمی در شهرها سوق داده است. علاوه بر این، دولت اتریش تاکنون تدابیری هوشمندانه برای حفظ منابع آبی و مدیریت تولید پسماند ارائه داده که اثربخشی آن‌ها، مدیران سایر کشورهای جهان را نیز به اعمال اقدامات مشابه سوق داده است.
تشویق شهروندان به مشارکت در جمع‌آوری پسماندهای شهری یکی از مهم‌ترین اقداماتی بوده که برنامه‌ریزان وین، پایتخت اتریش، برای مدیریت ضایعات اعمال کرده و توانسته‌اند از این طریق رونق اقتصاد مدور را برای شهر به ارمغان بیاورند. در این راستا، سطل زباله‌هایی به رنگ قهوه‌ای در اختیار شهروندان قرار گرفته که مخصوص جمع‌آوری پسماندهای غذایی و کمپوست آن‌ها است. سطل‌های سبز در پایتخت اتریش برای جمع‌آوری شیشه‌های رنگی، سطل‌های زرد برای قوطی‌ها و بطری‌های پلاستیکی و سطل‌های سیاه برای جمع‌آوری مواد غیرقابل بازیافت و کمپوست توسط شهروندان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از آن‌جا که سوزاندن زباله‌ها می‌تواند به انتشار سهم بزرگی از گازهای گلخانه‌ای منجر شود، مدیران وین از یک سیستم تهویه هوای سه‌گانه برای این منظور بهره می‌گیرند تا انتشار کربن ناشی از سوزاندن پسماندها را به حداقل برسانند.
تبدیل پسماندهای شهری به آثار هنری در ورشو
نرخ بازیافت پسماندهای شهری در لهستان خیلی زیاد نیست و مردم این کشور از دانش کافی برای این منظور برخوردار نیستند. در این راستا، گروهی از هنرمندان خلاق اهل ورشو تصمیم گرفتند از طریق تبدیل پسماندهای شهری به آثار هنری، دانش شهروندان را از اهمیت بازیافت افزایش دهند. این افراد ابتدا هزار کیسه پلاستیکی به رنگ‌های مختلف و حاوی یک لامپ روشن را در یکی از میدان‌های پرتردد شهر توزیع کردند و سپس به جمع‌آوری ضایعات مختلف شامل کاغذ، شیشه و فلزات در آن‌ها پرداختند. جالب این‌که هر رنگ پلاستیک برای جمع‌آوری ماده مختلفی مورد استفاده قرار می‌گرفت و همین امر شهروندان را به مشارکت برای بازیافت پسماندها سوق داد. پلاستیک‌های سبز برای جمع‌آوری شیشه، پلاستیک‌های زرد رنگ برای فلزات و پلاستیک‌های آبی برای کاغذ مورد استفاده قرار گرفت و لامپ‌های داخل آن‌ها زیبایی شگفت‌انگیزی به ضایعات جمع‌آوری شده در هر کیسه می‌داد که همین امر افزایش گرایش شهروندان را به مشارکت در جمع‌آوری ضایعات به دنبال داشت. آن‌چه جذابیت این رویکرد ۱۲ ساعته را میان شهروندان ورشو افزود این بود که بازدیدکنندگان می‌توانستند پلاستیک‌های رنگی روشن را با خود به خانه‌هایشان ببرند و از آن‌ها به عنوان بادکنک برای شاد کردن فرزندان خود بهره بگیرند.
نظر شما