به گزارش خبرنگار ایمنا، پس از بحران مالی ۲۰۰۸ در آمریکا، تعطیلی «بانک سیلیکون ولی» در این اواخر، از پرسروصداترین و نگران‌کننده‌ترین بحران‌های مالی در آمریکا به‌شمار می‌آید، این‌چنین که با تعطیلی این بانک از سوی مقام‌های آمریکا که با مخفف نامش، «اس وی بی» شناخته می‌شد کنترل این مؤسسه به دست اداره تضمین سپرده‌ها در ایالات متحده افتاد و اگر هم دوباره بازگشایی شود قطعاً از نقطه نظر کارشناسان بااعتبار قبلی نخواهد بود.
سرآغاز مشکلات اعتباری در سیستم بانکی آمریکا ورشکستگی این بانک بود، زیرا با انتشار زمزمه‌های مشکلات این مؤسسه مالی آمریکایی، به‌ویژه آن دسته از سپرده‌گذارانی که بیمه نبوده با نگرانی از ورشکستگی این بانک، مصمم به خروج نقدینگی خود شدند و به‌تدریج دامنه نگرانی‌ها افزایش یافت و به بانک‌های دیگر نیز سرایت کرد، به نحوی که سپرده‌گذاری سرمایه در بانک‌های آمریکایی در این دوران، افت شدیدی داشته و حتی برخی از سرمایه‌گذاران با خروج سپرده‌های خود، متمایل به سرمایه گذاری در بیت کوین شدند.
بر اساس نتایج یک مطالعه، بیش از ۱۸۰ بانک در آمریکا در آستانه بحران مالی و خطر ورشکستگی قرار دارند. درمجموع بحران مالی اخیر که در سیستم بانکی آمریکا رخ داده است همراه با تورم بالا چالشی بزرگ را برای این کشور موجب گشت که ممکن است بحران‌های جدیدتری را در سال‌های بعد، پدیدار کند. در این خصوص مدیرعامل بانک جی پی مورگان گفته است که بحران مالی آمریکا به دنبال ورشکستگی بانک سیلیکون ولی اتفاق افتاد، این بحران هنوز تمام نشده و به نظر می‌رسد تا سال‌های آینده آمریکا را درگیر کند.
سیلیکون ولی آغازگر ناآرامی‌های بانکی آمریکا
اکنون پرسش آن است که بحران بانکی اخیر آمریکا از کجا شروع شد و قرار است تا کجا پیش روی داشته باشد؟ این سوالی است که بسیاری از رسانه‌ها و مراکز علمی آمریکا در چند ماهه اخیر با آن مواجه هستند. بر اساس اخبار منتشر شده از رسانه‌های آمریکایی، ورشکستگی بانک سیلیکون ولی موجب بحران مالی در این کشور شده است، علت اصلی ورشکستگی بانک سیلیکون ولی بدهی‌های دولتی بود که از طریق سپرده‌های بی‌ثبات تأمین می‌شد، پس از افزایش نرخ بهره در سال گذشته ارزش این بدهی‌ها کاهش و سپرده‌های بانک گران شد، این شرایط در بسیاری از بانک‌های آمریکا وجود دارد و افزایش نرخ بهره موجب کاهش ارزش وام‌ها و اوراق قرضه شده است.
اما موضوع اصلی آن است که افزایش نرخ بهره چگونه می‌تواند بر ارزش دارایی‌های بانک‌ها تأثیر بگذارد و ثبات آن‌ها را تهدید کند؟ واقعیت آن است با افزایش نرخ بهره، از ارزش دارایی‌هایی مانند وام مسکن، اوراق قرضه و سایر وام‌ها کاسته شده و در نتیجه سرمایه‌گذاران دارایی‌هایی با بازدهی بالاتر را جایگزین می‌کنند. علاوه بر این، با افزایش نرخ بهره، هزینه استقراض برای بانک‌ها افزایشی شده که به دنبال آن، سودآوری بانک‌ها کاهش پیداکرده و به دلیل بازدهی پایین‌تر، عمل به تعهدات بانک‌ها دشوارتر خواهد شد.
در شرایطی که کاهش قابل‌توجه ارزش دارایی بانک‌ها و از بین رفتن سرمایه پدید آمد، سپرده‌گذاران به‌طور ناگهانی تصمیم به خروج نقدینگی خود کرده که این موضوع به بی‌ثباتی بیشتر سیستم بانکی انجامید. با توجه به اینکه میزان زیادی از این سپرده‌های بانکی فاقد بیمه هستند و در صورت ورشکستگی بانک توسط بیمه سپرده فدرال بازپرداخت نمی‌شوند همین موضوع باعث شد با انتشار خبرهایی از فروپاشی بانکی سپرده‌گذاران بیمه نشده برای برداشت دارایی خود عجله بیشتری کرده و این اقدام ثبات بانکی را ضعیف‌تر و بحران را فراگیرتر کرد.
اقدامی که بنا به گفته برخی اقتصاددانان، به‌یک‌باره شبیه یک هشدار همه را نسبت به کمبود سرمایه در این بانک هوشیار کرد و پس از اعلام افزایش سرمایه همه مشتریان فهمیدند که بانک سیلیکون ولی در تأمین پول دچار مشکل شده و به‌سرعت شروع به خارج کردن سپرده‌های خود کردند.
بانک دیگری که به علت مشابه با بانک سیلیکون ولی ورشکست شد، بانک سیگنچر بود که سقوط این بانک پس از سیلیکون ولی به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین بانک‌های فعال در حوزه تأمین سرمایه در حوزه ارزهای مجازی ضربه بزرگی برای سیستم مالی آمریکا محسوب می‌شود، به‌طوری‌که به دنبال خود کشورهای اروپایی مانند انگلیس را درگیر چنین ماجرایی کرده است.
اکنون که دو مورد از بزرگ‌ترین بانک‌های تأمین‌کننده منابع مالی دچار مشکل شده، پیش‌بینی می‌شود وضعیت آن‌ها دشوارتر از قبل شود و تنها چیزی که احتمالاً این دو بانک را نجات می‌دهد آنکه یک خریدار قوی پای به میدان گذارد. هرچند ایلان ماسک به‌عنوان ثروتمندترین فرد جهان به‌طور ضمنی در پاسخ به توییت یکی از دنبال کنندگانش در توئیتر گفته که در حال فکر کردن روی این موضوع است، اما هنوز، خریداری که بتوانند بر روی آن حسابی باز کنند پیدا نشده است.
تعداد بانک‌های ورشکسته زیاد می‌شود
احمدرضا رضوانیان، کارشناس مالی دراین‌باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: ریشه بحران بانکی فعلی که در آمریکا رخ داده مربوط به ورشکستگی بانک سیلیکون ولی است که پیرو آن بانک‌ها دیگر هم ورشکسته شدند.
وی اضافه می‌کند: جریان از این قرار است که بانک سیلیکون ولی حدود چهار دهه قبل در راستای خدمات‌دهی به شرکت‌های فناورانه تأسیس شد، به‌طوری‌که بسیاری ازشرکت‌ها مرتبط با این حوزه، در همه کشورها، از مشتریان اصلی این بانک بودند. به‌ویژه در دوران کرونا که بنا بر شرایط آن زمان، این نوع شرکت‌ها رشد زیادی کردند و اغلب برای سپرده‌گذاری نقدینگی خود بانک سیلیکون ولی را انتخاب کردند.
این کارشناس مالی تصریح می‌کند: از طرفی بانک هم با بخشی از این سرمایه‌ها اوراقی خریداری کرد که با افزایش نرخ بهره در آمریکا که باهدف کنترل تورم ایجاد شد ارزش این اوراق افت پیدا کرد و این‌گونه میزان زیادی از سرمایه‌گذاری‌های بانک سیلیکون ولی و همچنین دیگر، بانک‌ها از بین رفت.
رضوانیان اظهار می‌کند: با این اتفاق، مشتریان این بانک که اغلب همان شرکت‌های فناورانه بودند نگران شده و سرمایه‌های خود را بیرون آوردند و بانک نیز برای پاسخگویی به این مشتریان، بخشی از دارایی خود را فروخت تا پول مشتریان را بدهد و این موضوع مشتریان را نگران‌تر و دامنه ورشکستگی را وسیع‌تر کرد.
وی یادآور می‌شود: البته چنین اتفاقی در همان برهه برای چند مورد دیگر از بانک‌های بزرگ آمریکا به وجود آمد و حتی به کشورهای اروپایی هم سرایت کرد.
این کارشناس خاطرنشان می‌کند: فعلاً نسبت به آینده این بانک‌ها نمی‌توان نظر اعلام کرد مگر آنکه خریدارانی مقتدر برای این چند بانک به‌خصوص سیلیکون ولی پیدا شود یا آنکه بانک مرکزی آمریکا گزینه‌ای دیگر را جایگزین افزایش نرخ بهره کند، زیرا تا زمانی که نرخ بهره بالا است، ارزش اوراق قرضه کاهش‌یافته و در نتیجه بانک‌های بیشتری به ورشکسته‌های این کشور اضافه می‌شود.
نظر شما