به گزارش خبرنگار ایمنا، روابط سیاسی بین جمهوری اسلامی ایران و امارات متحده عربی از زمان تشکیل این کشور در سال ۱۹۷۱ تا به امروز فراز و نشیب‌های زیادی داشته است. ادعای مالکیت امارات بر سه جزیره تنب‌کوچک، تنب‌بزرگ و ابوموسی از مهم‌ترین زمینه‌های اختلاف بین تهران و ابوظبی است. در سی‌ام نوامبر ۱۹۷۱ ارتش بریتانیا همزمان با تأسیس امارات، این سه جزیره را ترک کرد و ارتش ایران به طور رسمی وارد این جزایر شد.
تاکنون شش بار مقامات گارد ساحلی این کشور به ایران سفر کرده‌اند که آخرین آن سال ۱۳۹۸ بوده است. این سفرها در رابطه با همکاری‌های مرزی دو طرف، تردد اتباع و ترددهای شکل گرفته است.
روابط امارات و ایران در سال‌های گذشته بر پایه تبادلات تجاری و اقتصادی استوار بوده اما ابوظبی به عنوان پایتخت سیاسی امارات اغلب فاصله خود را با ایران حفظ کرده و راه عربستان را ادامه داده است. امارات متحده عربی بعد از قطع روابط ریاض با تهران سیاست خصمانه‌ای مانند آنچه سعودی‌ها در پیش گرفته بودند، در پیش گرفت و روابط سیاسی خود را از سطح سفیر به سطح کاردار تنزل داد.
براساس آخرین آمار منتشر شده از روابط اقتصادی بین ایران و امارات در ۹ ماهه اول سال ۱۴۰۰ سهم تجارت با این کشور ۱۴.۹ میلیارد دلار بوده که ۱۱.۵ میلیارد دلار آن مربوط به صادرات امارت بوده و آنها تنها به میزان سه میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار از ایران خرید کردند. بیشترین صادرات کشورمان به امارات مربوط به نفت خام است. سبزی و میوه، سرب خام، ادویه و سیمان از دیگر مواردی هستند که امارات از ایران وارد می‌کند. نزدیک به ۴٠٠ هزار ایرانی در امارات زندگی می‌کنند که حجم سرمایه و مبادلات آنها ٢٠٠ میلیارد دلار برآورد می‌شود.
آینده روابط دو کشور
با روی کارآمدن دولت سیزدهم دو طرف گام‌هایی برای احیای روابط سیاسی خود برداشتند. مشاور امنیت ملی امارات در سفری که بهار سال گذشته به ایران داشت از آیت‌الله رئیسی برای سفر به ابوظبی دعوت کرد و انور قرقاش، وزیرخارجه امارات، از برداشتن گام‌هایی در مسیر کاهش تنش‌ها با تهران حرف زد.
در حالی که این ایام در حوزه خلیج فارس بیشتر توجهات به عربستان و توافق اخیرش با ایران جلب شده، علیرضا عنایتی، مدیرکل خلیج فارس وزارت خارجه که نقش مهمی در توافق ایران و عربستان داشت و حتی گفته می‌شود گزینه جدی سفارت جمهوری اسلامی در ریاض به شمار می‌رود، در گفت‌وگویی خبر از دعوت امارات متحده عربی از رئیس‌جمهور کشورمان برای سفر به این کشور داد و گفت: امارات از رئیس‌جمهور ایران، برای شرکت در اجلاس جهانی آب و هوا که امسال در این کشور برگزار می‌شود، دعوت به عمل آورده است.
پساتوافق ایران با عربستان
مدیرکل خلیج فارس وزارت خارجه همچنین با بیان اینکه بر اساس توافقات انجام شده بین تهران و ریاض، دفتر نمایندگی دائم ایران در سازمان همکاری اسلامی در جده عربستان با ظرفیت کامل فعالیت خواهد کرد، گفت: سفر آینده رئیس‌جمهور ایران به عربستان، تأثیر قابل توجهی در روابط دوجانبه همچنین در منطقه و فرامنطقه خواهد داشت.
رئیس امارات متحده عربی با اعلام آمادگی برای رفع بعضی سوء‌تفاهم‌ها میان تهران-ابوظبی، خواستار ارتقای روابط و مناسبات دوجانبه به بالاترین سطح در همه حوزه‌ها شد.
محمد بن‌زاید بن‌سلطان آل‌نهیان، رئیس امارات متحده عربی در روزهای پایانی اسفندماه سال گذشته در دیدار دبیر شورای عالی امنیت ملی با ابراز خرسندی از سفر دریابان علی شمخانی به امارات همچنین تبریک توافق اخیر میان تهران و ریاض که گامی تعیین‌کننده در هم‌افزایی و همگرایی کشورهای منطقه است، ابراز امیدواری کرد: در این سفر صفحه جدیدی در روابط ایران و امارات گشوده شود.
پیش از این دیدار، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان و عبدالله بن زائد آل نهیان، وزیر امور خارجه امارات متحده عربی، در تماسی تلفنی درباره مسائل دوجانبه و منطقه‌ای گفت‌وگو و تبادل نظر کردند.
وزیر امور خارجه کشورمان در این تماس تلفنی، روابط دو کشور را مثبت و رو به پیشرفت توصیف و اظهار کرد: دیدار و رایزنی‌های خوبی میان مقامات دو کشور برقرار شده است.
امیرعبداللهیان با اشاره به بحران یمن افزود: ما معتقدیم تداوم جنگ و گسترش درگیری‌ها و منازعات به نفع هیچ‌یک از طرف‌ها و منطقه نیست.
تهدیدی مشترک به نام رژیم صهیونیستی
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان، حضور رژیم صهیونیستی در منطقه را تهدیدی برای کل کشورها و منطقه دانست و تصریح کرد: باید تلاش کرد تا عوامل بحران‌آفرین نتوانند در منطقه جای پا پیدا کنند.
عبدالله بن زائد آل نهیان نیز در آن گفت‌وگوی تلفنی اظهار کرد: دولت امارات بر گسترش روابط خود با ایران جدی است و استمرار گفت‌وگوهای دوجانبه را در زمینه‌های مختلف ضروری می‌داند.
بیست‌وهشتم تیرماه نیز ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه در گفت‌وگو با شبکه العالم در واکنش به اظهارات انور قرقاش گفت: جمهوری اسلامی ایران بارها تاکید کرده که مطلوب‌ترین شرایط در منطقه آن است که کشورهای منطقه به دور از مداخلات خارجی در چارچوب همکاری‌های مشترک منطقه‌ای منافع و امنیت مشترک خود را تأمین کنند.
این پیام بارها به طور رسمی و غیر رسمی به همسایگان منطقه‌ای و کشورهای عربی و اسلامی منتقل شده است. شرایط جدید بین‌المللی و تحولات منطقه‌ای ایجاب می‌کند که ما مکانیسم‌های جدید منطقه‌ای را فعال کنیم، ظرفیت‌های بالقوه موجود را که در گذشته به آن توجه نمی‌کردیم، فعال کنیم و بتوانیم در بستر گفت‌وگوهای منطقه‌ای و همکاری‌های مشترک چندجانبه هم منافع امنیتی را تأمین و هم ثبات بیشتری را ایجاد کنیم.
نوزدهم فروردین‌ماه نشریه اقتصادی «فوربس» با اشاره به چرخش عربستان در روابط خود با شرق و غرب نوشت: با وجود تهدیدها و فشارهای آمریکا، امارات متحده عربی و همسایگانش در خلیج فارس با این واقعیت روبه‌رو هستند که نمی‌توانند چشمان خود را به روی جهان چندقطبی ببندند و این کشور در مسیر عربستان گام خواهد گذاشت.
این نشریه آمریکایی نوشت: وقتی جو بایدن سال گذشته در جریان سفرش به ریاض با برخورد سرد و بی‌تفاوت روبه‌رو شد، انتخاب چین به عنوان میانجیگر احیای روابط بین ایران و عربستان از سوی سعودی‌ها محتمل بود. به نظر می‌رسد نفر بعدی در صف احیای روابط، امارات متحده عربی باشد که در رابطه با آمریکا در بسیاری از زمینه‌ها تابع عربستان بود.
این گزارش می‌افزاید: کاخ سفید تابستان سال گذشته از محمد بن زائد حاکم امارات برای سفر به آمریکا دعوت کرد ولی هنوز این اتفاق نیفتاده است که به طور حتم نشان‌دهنده مشکلات عدیده بین آمریکا و امارات است.
تئودور کاراسیک، مشاور ارشد اندیشکده گولف آنالیتیک واقع در واشنگتن می‌گوید: سفر بن زائد به آمریکا بعید است؛ چراکه تنش‌های سیاسی بین دو کشور با روابط رو به فزونی با پکن و مسکو همراه شده است.
این تحلیلگر می‌افزاید: به نظر می‌رسد امارات سیاست انتظار را در پیش گرفته و منتظر است ببیند چه اتفاقی بین عربستان، ایران و روسیه می‌افتد اما این مسئله واضح است که دیگر غرب انتخاب انحصاری شیخ‌نشین‌ها نیست.
نظر شما