به گزارش خبرنگار ایمنا، صنعتی شدن جوامع و در نتیجه تغییر سبک زندگی انسان‌ها، کم‌تحرکی، استفاده از غذاهای پرکالری، چرب و فست فودها و انجام برخی رفتارهای پرخطر مانند مصرف دخانیات (سیگار و قلیان) از عوامل شیوع بیماری‌های غیرواگیر است، همچنین استرس نیز تأثیر بسزایی در ایجاد و تشدید بیماری‌های غیرواگیر ازجمله فشار خون، بیماری‌های قلبی و عروقی و سرطان‌ها دارد و استرس‌های محیطی نیز می‌تواند به‌شدت بدن انسان را تحت تأثیر قرار دهد.
با توجه به آلودگی‌های زیست‌محیطی در ۱۰ سال اخیر علاوه‌بر افزایش تعداد بیماران در همه حوزه‌ها از جمله بیماری‌های ریوی، قلبی و سرطان‌ها، سن بروز بیماری‌ها در افراد کاهش و در مقابل، شدت بیماری‌ها افزایش یافته است، گاهی مشاهده می‌کنیم روش‌های درمانی که شاید ۱۰ سال گذشته در بهبود بیماری تاثیرگذارتر عمل کرده است، درحال‌حاضر آن طور که باید، مؤثر نیست و این موضوع نشان از نقش و تأثیر فاکتورهای محیطی در انواع بیماری‌ها و بروز آن دارد.
از نظر سازمان جهانی بهداشت، آلودگی آب و هوا یکی از عوامل اثبات شده در بروز بیماری‌هایی ازجمله سرطان‌ها است، بنابراین علاوه بر هوای پاک، مصرف آب سالم نیز از ضرورت‌های سبک زندگی سالم است، به طور مثال نیترات موجود در آب می‌تواند خطر ابتلاء به بیماری‌های مختلفی مانند سرطان را افزایش دهد.
نکته قابل توجه درمورد بیماری‌های غیرواگیر به ویژه سرطان‌ها، نبود علائم هشداردهنده در فرد مبتلا بوده که در مراحل اولیه بدون علامت است، از این رو هر فرد برای داشتن زندگی سالم و پیشگیری از انواع بیماری‌ها، ملزم به داشتن سبک زندگی سالم از جمله تحرک، تغذیه سالم مانند استفاده کافی از میوه‌ها و سبزیجات، مصرف کمتر گوشت قرمز، حذف دخانیات، مصرف پروتئین‌ها مانند خوردن حداقل هفته‌ای دو بار غذاهای دریایی و انجام آزمایش‌ها به‌طورمنظم و طبق پروتکل‌ها است.
لازم است بدانیم سرطان پستان از شایع‌ترین انواع سرطان در زنان است که از هر هشت تا ۹ نفر، یک زن به آن مبتلا می‌شود. تمام زنان از سن ۴۰ سالگی باید ماموگرافی انجام دهند؛ درحال‌حاضر به خاطر فرم جمعیتی، سن بروز سرطان پستان در زنان یک دهه کاهش یافته و پیک سنی بروز این بیماری که در سن ۵۰ تا ۶۰ سال بوده، به ۴۰ تا ۵۰ سالگی رسیده است.
به‌طورکلی ۷۰ درصد از سرطان‌ها درمان‌پذیر است، اما درصورتی‌که دیر تشخیص داده شود، به‌طورقطع خطر مرگ را افزایش می‌دهد، لذا برای درمان سرطان‌ها علاوه بر تشخیص صحیح و درمان لازم، فرهنگ‌سازی برای رجوع به موقع افراد به پزشک هنگام مشاهده علائم و انجام غربالگری‌ها به‌شدت ضروری است، درواقع نگرشی که درمورد بیماری سرطان در جامعه وجود دارد باید تغییر کند.
تأثیر تنش‌های محیطی در بروز سرطان‌ها
علیرضا صادقی، آنکولوژیست با بیان اینکه سرطان رشد غیرطبیعی یک سلول است، اظهار کرد: در سلول‌های بدن، عوامل محرک و مهاری رشد سلول وجود دارد که منجربه رشد منظم سلول در بدن می‌شود تا از حالت طبیعی خارج نشود و تحت کنترل بدن قرار گیرد.
وی می‌افزاید: زمانی‌که یک سلول سرطانی می‌شود، تغییراتی در ژن‌های سلول ایجاد می‌شود که عوامل مهارکننده رشد سلولی از بین می‌رود و به‌صورت غیرمهاری رشد می‌کند؛ سلول در این زمان دیگر تحت تأثیر سیستم بدن قرار ندارد و به‌صورت خودمختار رشد می‌کند، در نتیجه به‌شکل توده‌ای می‌شود که اگر از رشد آن جلوگیری نشود، به اطراف خود دست‌اندازی می‌کند و ممکن است وارد خون شود و به بافت‌های دیگر نیز سرایت کند و کل بدن را تحت تأثیر قرار دهد.
این آنکولوژیست و هماتولوژیست، عوامل ژنتیکی و وراثتی، استرس و عوامل محیطی مانند نوع تغذیه ازجمله مصرف زیاد گوشت قرمز، غذاهای دارای نیترات و مواد نگه‌دارنده، غذاهای کبابی، مصرف کم سبزیجات و میوه‌ها در رژیم غذایی، انجام رفتارهای پرخطر مانند مصرف سیگار و الکل، مناسب نبودن محل زندگی و کار به لحاظ شرایط اقلیمی و آب و هوایی و حتی استرس‌های محیط زندگی و محل کار را از عوامل مؤثر در بروز سرطان‌ها می‌داند و تاکید می‌کند: ضرورت فرهنگ‌سازی در آگاه ساختن و شناساندن بیماری‌ها برای افراد باعث می‌شود تا در پیشگیری از آن تأثیر بسزایی داشته باشد، برای مثال باید توضیح داد که کبد چرب چیست و در طولانی‌مدت و در گریدهای بالا به چه چیزی تبدیل خواهد شد که در نهایت باعث از بین رفتن بافت‌های آن شده و در نتیجه می‌تواند حیات انسان را تهدید کند و به خطر اندازد.
وی با اشاره به نقش استرس در تشدید بیماری سرطان، ادامه می‌دهد: در افرادی که به‌صورت ژنتیکی دارای ریسک سرطان هستند، عامل استرس و تنش‌های محیطی می‌تواند در بروز و تشدید این بیماری بسیار مؤثر باشد، به‌گونه‌ای که سرطان در این افراد تهاجمی‌تر و درمان آن نیز سخت‌تر است، استرس بسته به فرد و عوامل محیطی به دو گروه مثبت و منفی تقسیم می‌شود؛ استرس‌های مطلوب مانند استرس شب کنکور و امتحانات خطری ندارد و درواقع از عوامل رشد فردی و اجتماعی محسوب می‌شود، اما تنش‌های محیطی و استرس‌های ناشی از بحران‌های اجتماعی مانند ورشکستگی، شنیدن خبر فوت نزدیکان و اتفاقاتی از این دست، پرخطر است و حتی می‌تواند زمینه‌ساز بسیاری از بیماری‌های غیرواگیر ازجمله سرطان‌ها باشد.
صادقی اضافه می‌کند: خواب کافی نیز نقش مؤثری در سلامت روح و جسم انسان دارد و کمبود آن می‌تواند مشکلات زیادی از جمله بروز بیماری‌های جسمی را به‌همراه آورد.
وی با اشاره به اینکه ابتلاء به انواع سرطان‌ها در بیشتر موارد بدون علامت است، می‌گوید: برای انواع شایعی از آن مانند سرطان روده، پستان، دهانه رحم و پوست پروتکل‌هایی برای انجام غربالگری وجود دارد که در سنین خاصی آغاز و انجام می‌شود، این در حالی است که بیش از صدها نوع سرطان در دنیا وجود دارد که پروتکل خاصی برای غربالگری آن نیست و می‌تواند بدون وجود هیچ ریسک فاکتوری در بدن ظهور کند.
این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به سرطان‌هایی همچون لنفوم، سرطان مغز استخوان و سارکوم، می‌افزاید: این دسته از سرطان‌ها گاهی بدون هیچ عامل یا بیماری زمینه‌ای یا ژنتیکی در فرد بروز می‌کند و شاید بتوان در آینده با روش‌های ژنتیکی و از طریق خون، طیف وسیعی از آن را در زمان کوتاه‌تر و سریع تشخیص داد که البته برای تحقق این مهم راه طولانی در پیش است.
درمان سرطان بر اساس علم روز دنیا در کشور
وی با بیان اینکه صنعت دارویی ایران از نظر علم آنکولوژی در دهه اخیر پیشرفتهای قابل توجهی داشته است و در جایگاه خوبی قرار دارد، خاطرنشان می‌کند: ۹۵ درصد از داروهای شیمی‌درمانی، در کشور ساخته می‌شود، این در حالی است که تعداد قابل توجهی از داروهای ایمنی‌درمانی، همچنین داروهای هدف‌دار (تارگت تراپی) نیز به‌دست توانمند دانشمندان این مرز و بوم ساخته شده و در حال استفاده برای بیماران است که از نظر کیفیت با انواع برندهای معتبر دارویی در دنیا رقابت می‌کند.
صادقی از درمان سرطان براساس علم روز دنیا در ایران خبر می‌دهد و می‌گوید: در این حوزه می‌توان به درمان‌هایی چون شیمی‌درمانی، ایمنی‌درمانی، داروهای هدف‌دار (تارگت تراپی)، روش‌های پرتودهی هسته‌ای، انواع روش‌های پرتودرمانی و پیوند مغز و استخوان نیز اشاره کرد.
وی با اشاره به اینکه روش درمانی کارتیسل‌تراپی در حوزه آنکولوژی روشی است که در کشور مطالعات اولیه برای کاربرد این روش آغاز شده است، تصریح کرد: در این روش از طریق تحریک سلول‌های بدن و افزایش سیستم ایمنی آن، سلول‌های ایمنی فرد می‌تواند سلول‌های سرطانی را نابود کند که برای سرطان‌های پیشرفتهای همچون خون یا غدد لنفاوی به‌عنوان یک درمان نجات‌بخش از آن استفاده می‌شود.
این آنکولوژیست خاطرنشان می‌کند: درحال‌حاضر روش‌های درمانی در علم آنکولوژی در دنیا به سمت ایمونوتراپی در حرکت است.
وی می‌افزاید: با فعال کردن سلول لنفوسیت‌ها به‌عنوان نگهبانان در بدن انسان، می‌توان سلول‌های سرطانی را نابود کرد، در این زمینه هر بار داروی جدیدی تولید می‌شود و در درمان بعضی از سرطان‌ها بسیار مؤثر بوده است.
صادقی درباره انواع روش‌های رادیوتراپی یا پرتودرمانی، می‌گوید: این روش به‌صورت پرتودرمانی سه بعدی، براکی‌تراپی یا پرتودرمانی داخلی، پرتودرمانی حین عمل جراحی و روش‌های سایبرنایف که به‌صورت موضعی نقطه مورد نظر را در بدن پرتو درمانی می‌کند، انجام می‌شود.
گزارش از ریحانه راهپیما؛ خبرنگار خبرگزاری ایمنا
نظر شما