به گزارش ایمنا، امروز _سهشنبه، بیستوهفتم دیماه_ همزمان با سالروز تولد و درگذشت شماری از بزرگان ایران است.
سالروز درگذشت مشفق کاشان
مشفق کاشانی (زاده بیستوسوم مرداد ۱۳۰۴ کاشان - درگذشته بیستوهشتم دی ۱۳۹۳ تهران)، شاعر
وی تحصیلاتش را تا سطح کارشناسی ارشد در دانشگاه تهران ادامه داد و مدت ۳۷ سال در آموزشوپرورش بهکار مشغول بود و ریاست هیئتمدیره انجمن شاعران ایران را نیز به عهده داشت.
کاشانی از سالهای جوانی با دوستان صمیمیاش، از جمله مهرداد اوستا، صفا لاهوتی، محمود شاهرخی و یاور همدانی در انجمنها و محافل ادبی بسیاری شرکت میکرد. همچنین با همه افراد یادشده به مدت ۲۰ سال در شورای شعر دفتر موسیقی وزارت ارشاد همکاری داشت. او همچنین تا پایان عمر، ریاست شورای شعر دفتر موسیقی وزارت ارشاد را عهدهدار بود.
آثار:
«خاطرات» (سال ۱۳۲۴)
«سرود زندگی» (سال ۱۳۴۲)
«شراب آفتاب» (سال ۱۳۴۲)
«آذرخش» (گزینه اشعار)
«آینه خیال» (سال ۱۳۷۲)
«بهار سرخ سرود» (سال ۱۳۷۳)
«هفت بند التهاب» (سال ۱۳۷۵)
«نقشبندان غزل» (سال ۱۳۶۵)
«انوار ۱۵ خرداد» (سال ۱۳۶۵)
«خلوت انس» (سال ۱۳۶۸)
تصحیح «دیوان حاج سلیمان صباحی بیدگلی» با همکاری پرتو بیضایی (سال ۱۳۴۰)
«مجموعه شعر جنگ»
تذکره شاعران معاصر
راز مستان
«سیرنگ» (۱۳۸۲)
وی تقدیرنامهها و تجلیلهای زیادی داشت، از جمله بزرگداشت او در تالار وحدت که با حضور افرادی سرشناس برگزار شد. این بزرگداشت از سوی انجمنهای ادبی با حمایت وزارت ارشاد بود.
مشفق کاشانی در جریان سخنرانی و شعرخوانی در مراسم تولد سهیل محمودی، دیگر شاعر ایرانی، که در آن انجمن در حال برگزاری بود، از حال رفت و در بیمارستان بهدلیل نارسایی قلبی درگذشت.
زادروز ایرج بقایی کرمانی
بقایی کرمانی (زاده بیستوهشتم دی ۱۳۱۶ کرمان - درگذشته نوزدهم فروردین ۱۳۹۱ تهران)، شاعر و نویسنده
وی متخلص به «وفا» تحصیلات ابتدایی را در کرمان و تحصیلات متوسطه را در تهران گذراند و پس از آن در وزارت کار و اداره کل آمار مشغول بهکار شد. وی همزمان بهکار نویسندگی در رادیو و تلویزیون میپرداخت.
کرمانی نخستین نویسنده و پایهگذار مجموعه تلویزیونی «آینه» بود و افزون بر آن، چند سریال دیگر همچون «کوچه عمودی»، «در انتهای شب» و «سرزمین خوشبختی» را نوشته بود.
وی میانپردههای زیادی نیز برای «جُنگ هفته» مینوشت.
تألیفات:
از بقایی ۱۸ کتاب بر جا مانده که ۱۴ عنوان آن بهچاپ رسیده است.
آثار وی به شرح زیر است:
مظفرالدینشاه بیبخار
زن نامرئی
نیش و نوش
کشورگشایان قاجار
ارابه بیخدایان
ناصرالدینشاه زنذلیل
شاهسلطانحسین جنگجو
چنگیزخان مهربان
راز ثریا
لیلی و مجنون (کتاب شعر)
سلام بر آفتاب (کتاب شعر)
شب و دل (کتاب شعر)
عشق همچون عشق (رمان)
خدا و خرگوشها (داستان کودکان)
بعد از پاییز
سفر به دیار عشق
چرا آمدیم؟
آقامحمدخان قاجار
ایرج بقایی در ۷۴ سالگی درگذشت و در قطعه ۱۲۳ بهشتزهرا بهخاک سپرده شد.
سالروز درگذشت علیخان یزدانی، "علی آبچوری"
علیخان یزدانی (زاده سال ۱۳۱۰ بجنورد - درگذشته بیستوهشتم دی ۱۳۸۹ بجنورد)، نوازنده قوشمه
وی از دهسالگی بدون داشتن استاد، نواختن قوشمه را فراگرفت و به عنوان یکی از نوازندگانِ مطرح این ساز شناخته شد. وی تا پیش از درگذشتِ «حسین ببی» (یکی از دایرهنوازان) با وی نزدیک به پنجاه سال به فعالیت و همکاری هنری پرداخت. آبچوری نوازنده قوشمه آلبوم «شب، سکوت، کویر» محمدرضا شجریان بود. وی از شرکت کنندگان در جشنواره جهانی نینوازان و بیستمین جشنواره موسیقی فجر بود.
آثار:
از زیباترین نواختههای وی قطعه درنا در مقام لو، دو قرصه و… است.
سالروز درگذشت امیرهمایون خرّم
امیرهمایون خرّم (زاده نهم تیر ۱۳۰۹ بوشهر - درگذشته بیستوهشتم دی ۱۳۹۱ تهران) موسیقیدان، آهنگساز و نوازنده ویولن
وی یکی از اعضای شورایعالی خانه موسیقی ایران بود. از آنجا که مادرش موسیقی اصیل ایرانی دوست داشت و از میان مقامهای موسیقی ایرانی بهدستگاه همایون علاقهمند بود، نام «همایون» را برای فرزندش برگزید. در دهسالگی بهمکتب استاد صبا راه یافت و چند سال بعد بهعنوان نوازنده ۱۴ ساله، در رادیو به تنهایی به اجرا پرداخت.
بعدها در بسیاری از برنامههای موسیقی رادیو، بهویژه در برنامه گلها، بهعنوان آهنگساز، تکنواز ویولن و رهبر ارکستر، آثاری ارزشمند ارائه داد.
ساز خرّم، سازی پرصلابت، سنگین و عاری از هرنوع خودنمایی بود. توانایی او در آفرینش آنی ملودیهای جاندار و جذاب، بافت تکنوازیهای او را بهمراتب از کارهای دیگران خوشساختتر و پرمایهتر میساخت.
بخش گستردهای از آثار وی، حافظه موسیقایی حداقل سه نسل از ایرانیان را در سیطره خود دارد. دشوار میشود یک ایرانی را یافت که نتواند ترانه «امشب در سر شوری دارم» را زمزمه کند. گرچه باید تاکید کرد که اعتبار خرم هرگز در ترانههای ساده و همهپسندش خلاصه نمیشود.
کارهای ارکستری خرم که جملهبندیهایی مرکب و پیچیده توأم با ضربآهنگهای بسیار متنوع دارند، نمونههای گاه سمفونیگونهای از موسیقی ایرانی بهدست میدهند که کمتر آهنگسازی یارای برابری با آنها را داشته است. او با تواناترین و حرفهایترین خوانندگان دوران دو دهه طلایی موسیقی ایران همکاری نزدیک داشته است.
طی بیش از سه دهه تدریس، جوانان بسیاری از آموزهها و محضر همایون خرّم بهرهمند شدند که امروز امانتدار مکتب آموزگار خود هستند. اما خرّم در مصاحبهای با علی دهباشی در نشریه «بخارا» از مانی فرضی، پژمان پورزند و بابک شهرکی بهعنوان زبدهترین شاگردانش نام برد.
در چند سال اخیر جشنواره موسیقی «نوای خرم» برای اجراکنندگان آثار خرّم برگزار شده است.
همایون خرّم در ۸۲ سالگی درگذشت و در قطعه هنرمندان بهخاک سپرده شد.
زادروز رسول نجفیان
نجفیان (زاده بیستوهشتم دی ۱۳۳۰ تهران)،ق بازیگر و خواننده
وی در سال ۱۳۴۸ در هنرکده تئاتر آناهیتا فعالیت داشت.
پدر و مادر نجفیان اهل روستای رباط شورین همدان هستند. وی شعر و آهنگ «عجب رسمیه رسم زمونه» را به یاد مادربزرگ و خانه قدیمیاش ساخته است. او که موسیقی را از جوانی دنبال میکرد، نواختن دوتار را از یک روستایی به نام عاشق حیدر همدانی فراگرفت. پس از آن نیز آموختن موسیقی را نزد استاد اسماعیل مهرتاش ادامه داد.
وی دارای مدرک کارشناسی روانشناسی از بخش علوم تربیتی مدرسه عالی پارس سابق در سال ۱۳۵۶ است. بازی در تئاتر را از سال ۱۳۴۸ و بازی در سینما را از سال ۱۳۶۳ با فیلم «صف»، ساخته علیاصغر عسگریان آغاز کرد.
بازیگر:
صف (۱۳۶۳)
نار و نی (۱۳۶۷)
دزد عروسکها (۱۳۶۸)
پول خارجی (۱۳۶۸)
نقش عشق (۱۳۶۹)
آهوی وحشی (۱۳۶۹)
یک مرد، یک خرس (۱۳۷۱)
مسافر ری (۱۳۷۹)
خنده در باران (۱۳۹۰)
راه رفتن روی سیم (۱۳۹۵)
ساعت ۵ عصر (۱۳۹۵)
خالتور (۱۳۹۶)
دستیار کارگردان:
نار و نی (۱۳۶۷)
نقش عشق (۱۳۶۹)
آهنگساز:
نقش عشق (۱۳۶۹)
شعر:
یک مرد یک خرس (۱۳۷۱)
خلاصه کارهای تلویزیون:
۱۳۹۴ در حاشیه ( بازیگر ) کارگردان مهران مدیری
۱۳۹۱ مستند رسم زمونه، کارگردان رسول نجفیان
۱۳۸۹-۱۳۹۱ تلهفیلم ترم زمستانی (بازیگر) به کارگردانی رضا بهشتی
۱۳۸۹ تلهفیلم جایی برای اشتباه نیست (بازیگر) به کارگردانی مهدی برقعی
۱۳۸۸ تلهفیلم روز از نو (بازیگر)، به کارگردانی مسعود رشیدی
۱۳۸۶ - ۱۳۸۷ مرد هزارچهره (بازیگر) کارگردان مهران مدیری
۱۳۸۸ تلهفیلم بیبی خاتون (بازیگر و آهنگساز) به کارگردانی شهره لرستانی
۱۳۸۶ تلهتئاتر افسانههای جاودان ایران، کارگردان هنری، رسول نجفیان
۱۳۸۶ تله تئاتر «مهمانی درندگان» کارگردان هنری رسول نجفیان و رشید بهنام
۱۳۸۳ - ۱۳۸۴ عسلها و مثلها (آهنگساز) کارگردان مجتبی یاسینی
۱۳۸۲ - ۱۳۸۳ کاکتوس - سری سوم (بازیگر) کارگردان محمدرضا هنرمند
۱۳۷۸ - ۱۳۸۱ روشنتر از خاموشی (بازیگر) کارگردان حسن فتحی
۱۳۷۹ داروخانه پرماجرا، کارگردان رسول نجفیان
۱۳۷۹ مسافر ری (بازیگر) کارگردان داوود میرباقری
۱۳۷۹ تله تئاتر «رستم و سهراب» کارگردان هنری، رسول نجفیان
۱۳۷۹-۱۳۷۷ کاکتوس - سری اول و دوم (بازیگر) کارگردان محمدرضا هنرمند
۱۳۷۷ ماجراهای خانواده تمدن، سری اول (بازیگر) کارگردان غلامعباس قنبری امیرمسعود تیمورخواه
۱۳۷۴ داستان یک شهر (بازیگر) کارگردان خسرو معصومی
۱۳۷۴ آشپزباشی و قبله عالم، کارگردان و آهنگساز رسول نجفیان
۱۳۷۴ تلهتئاتر «راننده تاکسی» کارگردان رسول نجفیان
۱۳۷۳ همسران (بازیگر مهمان) به کارگردانی بیژن بیرنگ و مسعود رسام
۱۳۶۷ - ۱۳۶۹ رعنا (بازیگر) به کارگردانی داوود میرباقری
۱۳۶۵ - ۱۳۶۶ گرگها (بازیگر) به کارگردانی داوود میرباقری
۱۳۶۳ - ۱۳۶۶ کوچک جنگلی (بازیگر) به کارگردانی بهروز افخمی
۱۳۷۱ - ۱۳۷۲ آپارتمان (بازیگر) به کارگردانی اصغر هاشمی
۱۳۷۱ آخرین سند (آهنگساز) کارگردان رضا گنجی
۱۳۷۱ چشمه زندگی (بازیگر) کارگردان حمید خیرالدین
۱۳۶۹ - ۱۳۷۰ پاپیچ کارگردان، نویسنده و آهنگساز رسول نجفیان
۱۳۶۹ - ۱۳۷۰ نمایشهای طنز، کارگردان، نویسنده و آهنگساز رسول نجفیان
۱۳۶۹ آرایشگاه زیبا (نویسنده) کارگردان مرضیه برومند
۱۳۶۶ تلهتئاتر اقدام به قتل (بازیگر) کارگردان ابوالحسن داوودی
۱۳۶۶ تلهتئاتر «قصه بلیطهای لعنتی» کارگردان هنری رسول نجفیان
۱۳۶۶ تلهتئاتر سیاهی لشکر، بازیگر و کارگردان هنری رسول نجفیان
۱۳۶۶ تلهتئاتر «عزیز گلاب خانم» نویسنده و کارگردان هنری رسول نجفیان
۱۳۶۶ تلهتئاتر باجناقها (بازیگر) کارگردان داریوش مؤدبیان
۱۳۶۶ تلهتئاتر «به سبک آمریکایی» کارگردان هنری رسول نجفیان
شبکه خانگی:
۱۳۹۴ دندون طلا (بازیگر) کارگردان داوود میرباقری
۱۳۹۲ شاهگوش (دستیار کارگردان و بازیگر) کارگردان داوود میرباقری
موسیقی:
نجفیان در زمینه موسیقی نیز فعال است و تاکنون آلبومهای «رسم زمونه» و «با عاشورا میگریم» را منتشر کرده است. ترانه «رسم زمونه» از ترانههای بسیار معروف او است.
تئاتر:
وی در تئاتر نیز حضوری فعال دارد و دارای نگاهی ویژه به داستانهای ایرانی است. تاکنون نمایشهای «رستم و سهراب» و «بیژن و منیژه» را کارگردانی کرده است.
زادروز ارشد طهماسبی
ارشد طهماسبی (زاده بیستوهشتم دی ۱۳۳۶ الیگودرز) ردیفدان، پژوهشگر موسیقی و نوازنده تار
وی دوران کودکی و تحصیل را در سنندج، همدان و تهران گذراند و نزد پدرش آموزشهای اولیه تار را فراگرفت، سپس بهدلیل دوستی پدرش با محمدرضا لطفی، مقدمات موسیقی و آموزش تار را نزد وی آموخت و در مرکز حفظ و اشاعه موسیقی ایران، در کلاسهای لطفی و هوشنگ ظریف شرکت میکرد. وی در سال ۱۳۵۸ وارد دانشکده موسیقی دانشگاه تهران شد، ولی پس از یک سال دانشگاه را ترک کرد.
طهماسبی در سال ۱۳۶۰ به عضویت کانون فرهنگی و هنری چاووش درآمد و در این گروه، با علیزاده، لطفی و مشکاتیان همکاری کرد و در سال ۱۳۶۰ کلاسهای آموزش تار و سهتار تشکیل داد.
وی همکاریهای متعددی با حسین علیزاده در زمینه همنوازی و اجرای کنسرت داشت که از جمله معروفترین آنها اجرای دونوازی با علیزاده در آلبوم شورانگیز و همچنین کنسرت این آلبوم در سالهای پایانی دهه ۶۰ بود. افزون بر آن، در آلبومهای «راز و نیاز صبحگاهی»، «دلشدگان» و «همنوایی» نیز همکاریهایی با علیزاده داشت و کنسرتهایی با او در اروپا و آمریکا اجرا کرد.
همکاری سالار عقیلی با طهماسبی و انتشار آلبوم «عشق ماند» و تصنیف معروف «شاه شمشادقدان» شهرتی برای این خواننده موفق پدید آورد تا بعدها بهیکی از خوانندگان مطرح موسیقی سنتی تبدیل شد. طهماسبی سال ۱۳۸۳ آلبوم دیگری را نیز با صدای سالار عقیلی با عنوان «سایههای سبز» به بازار موسیقی عرضه کرد.
وی کتابهای بسیاری در مورد موسیقی ایرانی منتشر کرده و کاستها و سیدیهای بسیاری نیز در این زمینه ارائه داده است.
عمده کارهای او معرفی آثار گذشتگان به همراه نتنویسی این آثار بود که برای نمونه میتوان به مجموعه آثار درویشخان، رنگهای موسیقی ایران تحت عنوان «صد رنگ» و مانند آن یاد کرد. او همه این آثار را با تار خود نیز نواخته است تا در کتابها و در کنار نتهای ارائهشده، اجرای تمامی این آثار نیز در اختیار مخاطبان قرار گیرد.
نتنگاری ردیف آوازی محمود کریمی، قطعات رکنالدین مختاری، آهنگهای عارف قزوینی، سه چهار مضراب (از ساختههای خود اوست) برنامه دشتی (یک کتاب از موسی معروفی) پنجه دشتی (تصنیفهای عارف و قطعات ابوالحسن صبا) از دیگر تلاشهای او بهشمار میروند.
وی همچنین تحقیقی گسترده را در زمینه گوشههای موسیقی دستگاهی انجام داده است که در نزدیک به هزار صفحه قرار است از سوی انتشارات کارنامه به بازار کتاب عرضه شود.
مهمترین فعالیت وی در سالهای اخیر، ایجاد مرکزی برای معرفی ساز تار، بهنام «جایگاه تار» بوده است. در این مرکز سازهای قدیمی، وسایل شخصی استادان تارنواز، مضرابهای تارنوازان قدیم و اسناد تاریخی موسیقی ایران موجود است.
زادروز رضا عالمی
رضا عالمی (زاده بیستوهشتم دی ۱۳۳۵ تهران)، موسیقیدان، آهنگساز و نوازنده ویولن
وی به خاطر دوستی پدرش با «همایون خرّم» و به تشویق وی، در ۱۲ سالگی همراه با برادرش «کاظم عالمی» به هنرستان موسیقی راه یافت. در سال ۱۳۵۴ تحصیلات دانشگاهیاش را در رشته موسیقی آغاز کرد و همزمان به ارکستر مجلسی رادیوتلویزیون به رهبری «لوریس چکناواریان» پیوست. از جمله استادان او «حسین دهلوی»، «محمدتقی مسعودیه»، «کمال پورتراب»، «فرهاد فخرالدینی»، «ژرژ مارتیروسیان»، «ابراهیم روحیفر» و «کامران داروغه» بودند. وی در سال ۱۳۶۱ به دعوت «کامبیز روشن روان» و «حشمت سنجری» همکاریاش را با ارکستر سمفونیک تهران به عنوان سرگروه ویولن دوم ارکستر، آغاز و بیش از ۳۰ سال ارکستر سمفونیک تهران را همراهی کرد. او همچنین از سال ۱۳۸۵ به عنوان سرگروه ویولن، به ارکستر ملی ایران به رهبری «فرهاد فخرالدینی» پیوست. در سال ۱۳۹۰ مدرک درجه یک هنری از سوی وزارت ارشاد به وی اعطا شد.
در سال ۱۳۹۴ از او به همراه ۲ هنرمند دیگر در «مراسمی از ۳۰ سال خدمت استادان پیشکسوت موسیقی» در دفتر موسیقی وزارت ارشاد، تقدیر به عمل آمد. در تاریخ دوم آذر ۱۳۹۷ در مراسم چهارمین «سال نوای موسیقی ایران» از «رضا عالمی» تقدیر به عمل آمد و تندیس «سال نوا» و لوح تقدیر به او اهدا شد.
از جمله آثار موسیقی که وی در آنها حضور داشته است، به موارد زیر است:
آلبوم موسیقی «کوچهباغ»
«ترنم» (پیشدرآمد و رنگ چهارگاه)
تنظیم موسیقی فیلم «ناشناس» به آهنگسازی «کورش محمدپور»
تنظیم آلبوم موسیقی «راز و نیاز».
زادروز میرجلالالدین کزازی
میرجلالالدین کزازی (زاده بیستوهشتم دی ۱۳۲۷ کرمانشاه)، شاعر، نویسنده، مترجم و استاد ادبیات فارسی
وی در خانوادهای فرهنگی چشم به جهان گشود و گرایش به مطالعه و دلبستگی به ایران و فرهنگ را از پدر فراگرفت.
دوره دبستان را در مدرسه آلیانس کرمانشاه گذراند و در دوره دانشآموزی با زبان و ادب فرانسه آشنا شد.
سپس دوره دبیرستان را در مدرسه رازی به پایان برد و برای ادامه تحصیل در رشته زبان و ادب پارسی به تهران آمد و در دانشکده ادبیات فارسی و علوم انسانی دانشگاه تهران دورههای گوناگون آموزشی را سپری کرد و در سال ۱۳۷۰ دکترا گرفت.
کزازی از دوران نوجوانی نوشتن و سرودن را آغاز کرد و در آن سالیان با هفتهنامههای کرمانشاه همکاری داشت و آثارش در آنها بهچاپ میرسید.
وی عضو هیئتعلمی دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی وابسته به دانشگاه علامه طباطبایی است و افزون بر زبان فرانسوی که از سالیان خُردی با آن آشنایی یافته است، با زبانهای اسپانیایی، آلمانی و انگلیسی نیز آشناست.
کزازی دهها کتاب و نزدیک به ۳۰۰ مقاله نوشته و در همایشها و جشنوارههای علمی و فرهنگی بسیار در ایران و کشورهای دیگر سخنرانی کرده است.
وی مدتی نیز در اسپانیا به تدریس ایرانشناسی و زبان پارسی اشتغال داشته است. او همچنین گهگاه شعر میسراید و تخلص او در شاعری «زُروان» است.
برخی از افتخارات میرجلالالدین کزازی:
جایزه بهترین کتاب سال برای ترجمه «انهاید»، اثر ویرژیل در سال ۱۳۶۹
جایزه نخست پژوهشهای بنیادین هجدهمین جشنواره خوارزمی برای «نامه باستان» در سال ۱۳۸۳
چهره برگزیده استان کرمانشاه در سال ۱۳۸۴
چهره ماندگار در ادب و فرهنگ در سال ۱۳۸۴
نشان زرین و سپاسنامه از بزرگترین انجمن ادبی و فرهنگی یونان، «پارناسوس»، بهعنوان برجستهترین ایرانی در گسترش و شناسانیدن فرهنگ و ادب یونان در سال ۱۳۸۴
پژوهشگر برگزیده در دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی دانشگاه علامه طباطبایی در سال ۱۳۸۵
چهره ماندگار در کرج ۱۳۸۷
استاد نمونه دانشگاه آزاد ۱۳۸۷
جایزه برترین کتابِ سال در مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران برای دوره ۹ جلدی «نامه باستان» (متن شاهنامه فردوسی با توضیح و بررسی) ۱۳۸۸
پژوهشگر نمونه استان مرکزی ۱۳۸۸
برخی از آثار کزازی:
آب و آینه (مجموعه مقاله)
از گونهای دیگر (شاهنامه شناسی)
بیکران سبز (دفتر شعر)
پارسا و ترسا (عطارشناسی)
پرنیان پندار (مجموعه مقاله)
پند و پیوند (حافظ شناسی)
تَرجُمانی و تَرزَبانی (هنر ترجمه)
تندبادی از کنج (شاهنامه شناسی)
دُرّ دریای دَری (شاهنامه شناسی)
دیدار با اژدها (گزارش سفر)
دیر مغان (حافظ شناسی)
رخسار صبح (خاقانی شناسی)
روزهای کاتالونیا (گزارش سفر)
رؤیا، حماسه، اسطوره (شاهنامه شناسی)
زیباشناسی سخن پارسی در سه جلد
سراچه آوا و رنگ (خاقانی شناسی)
سوزن عیسی (خاقانی شناسی)
گذری و نظری بر آثار و احوال (زیست نامه)
گزارش دشواریهای دیوان خاقانی (خاقانی شناسی)
مازهای راز (شاهنامه شناسی)
نامه باستان (نُه جلد)
نظر شما