به گزارش ایمنا، خانه‌ای که این روزها به نام «صالح» نام‌گذاری شده است، با هدف ایجاد منزل مسکونی طراحی شد و مدتی محل سکونت مرحوم اللهیار صالح از رجال بنام دوره نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران در زمان مصدق بود و بعد از فوت او به ورثه‌اش رسید. این بنای تاریخی با همکاری مالکان و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به یک مرکز فرهنگی - هنری برای آموزش علاقه‌مندان به رشته‌های هنری تبدیل شد.
ترکیب طراحی سنتی و فرنگی
خانه صالح در نیمه نخست دهه ۱۳۱۰ تا ۱۳۲۰ شمسی ساخته شده است و جزو نمونه‌های شاخص و انگشت‌شمار معماری دوران انتقال در تهران به شمار می‌آید. ساختمان اصلی این بنا در ضلع شمالی حیاط قرار دارد و در ضلع جنوبی و اطراف ورودی اصلی، یک فضای کوچک وجود دارد که نقش توقفگاه خودروها را دارد و دسترسی مستقیم از کوچه به این فضا را هم میسر می‌کند. این موضوع نشان‌دهنده همزمانی دوره ساخت بنا با گسترش خیابان‌کشی در تهران و رواج اتومبیل در شهر است. در ضلع جنوب شرقی حیاط هم فضایی با کاربری خدماتی وجود دارد که دال بر گذر از الگوی مسکن سنتی به سمت طراحی‌های فرنگی است.
دوره انتقال در خانه
شکل و فرم درِ ورودی بنا با تزئینات آجری و همچنین محوطه‌سازی حیاط با دو باغچه مستطیل‌شکل در طرفین و حوضی هشت‌ضلعی در وسط از جمله خصوصیات بناست. بنای اصلی دوطبقه و بخشی از آن زیرزمین هم دارد. طرح کلی پلان بنا مستطیل‌شکل و دو بیرون‌زدگی به شکل مستطیل در ضلع جنوب شرقی و چندضلعی در بخش جنوب غربی به آن اضافه شده که از خصوصیات معماری دوره انتقال به شمار می‌آید.
همچنین شکل و فرم ساختمانی در این بنا نشان‌دهنده سبک معماری دوره انتقال است که تلفیق مایه‌های معماری ایرانی و غربی و حرکت به سوی برون‌گرایی در طراحی و استفاده از مصالح جدیدی مانند تیرآهن است. مهم‌ترین عامل تزئینی در بنا آجر بوده که هم به‌عنوان مصالح اصلی در سازه بنا، چارچوب آن را شکل می‌دهد و هم به‌عنوان یک عامل تزئینی با چیدمان متفاوت در نقاط مختلف جلب توجه می‌کند. تزئینات گچبری ساده‌ای نیز در بخش‌های داخلی و شومینه‌ها دیده می‌شود. در ۲ خانه، ۶ سرداب، یک شاه‌نشین، یک هشتی ورودی، یک مهتابی، ایوان تابستانی و زمستانی وجود دارد و مهم‌ترین تزئینات معماری در آن یزدی‌بندی سرداب اصلی خانه است.
خانه صالح در منطقه ۱۱ و محله شیخ هادی با شماره ثبت ۱۱۴۶۴ خودنمایی می‌کند. نشانی دقیق‌ترش چنین است: خیابان حافظ، بعد از تقاطع جمهوری، کوچه امری، پلاک ۲۷.
نظر شما