به گزارش خبرنگار ایمنا، محیط‌زیست منطقه‌ای است که زندگی تمام موجودات به آن وابسته است. این منطقه مجموعه‌ای از عوامل خارجی و موجودات زنده را شامل می‌شود که با یکدیگر در ارتباط هستند و اقلیم بر نحوه زندگی آن‌ها تأثیرگذار است. امروزه شرایط زیست‌محیطی زمین برای تمام دنیا مورد توجه قرار گرفته زیرا تغییرات اقلیمی، افزایش دما و کاهش آب مسائل بسیار مهمی است که به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بر زندگی جامعه تأثیر دارد.
درحال‌حاضر دنیا به‌سمت توجه به مشکلات زیست‌محیطی سوق یافته، زیرا بشر دریافته است که برای پایداری حیات در آینده باید از امروز به محیط‌زیست و طبیعت توجه کرد از طرفی توسعه صنایع در تمام دنیا نیز بر چالش‌های زیست‌محیطی کنونی افزوده و مرحله جدیدی از معضلات را برای بشر به همراه داشته است.
برای بررسی نقش توسعه صنایع در آلودگی‌های زیست‌محیطی و شناخت انواع منابع آلاینده در این حوزه با علی‌خان نصراصفهانی، دانشیار گروه زمین‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
صنایع چه تأثیری بر محیط‌زیست اطراف اعمال می‌کنند؟
به طور کلی صنایع فارغ از اینکه چه مقدار عظمت داشته‌باشند، به گونه‌ای به محیط‌زیست اطراف خود آسیب خواهند رساند؛ بنابراین باید به طور مرتب فارغ از گستردگی صنعت مسائل مربوط به آن را تحت بررسی و مطالعه قرار داد تا میزان آسیب ناشی از فعالیت‌های صنعتی به حداقل برسد. یکی از مهم‌ترین مسائلی که امروزه در بحث چالش‌های زیست‌محیطی بسیار حائز اهمیت است، محدودیت منابع آب است که توسعه صنایع در آلودگی آب نیز تأثیراتی خواهند داشت.
توسعه صنایع چه نقشی در آلودگی آب دارد؟
یکی از مهم‌ترین پیامدهای زیست‌محیطی صنایع، آلودگی محیط‌های آبی است؛ درواقع هنگامی که قصد توسعه صنایع را داریم قطعاً طی این روند میزان مصرف آب در هر کشوری افزایش خواهد یافت. در ایران نیز این مشکل وجود دارد و در صورتی که بخواهیم میزان مصرف آب در صنایع را با سایر مصارف کشور مقایسه کنیم، می‌توان گفت که صنایع پس از کشاورزی بیشترین میزان آب را مصرف می‌کنند.
در رابطه با آلودگی آب می‌توان گفت که هر متر مکعب آب تصفیه نشده می‌تواند ۵۰ متر مکعب آب سالم را آلوده کند. با توجه به این آمار می‌توان متوجه شد که صنایع موجود آسیب‌های بسیاری به محیط‌های آبی وارد می‌کنند.
نقش صنایع در آلودگی هوا چیست؟
یکی از معضلات زیست‌محیطی فعلی آلودگی هوا است. تحقیقات نشان داده است که آلودگی هوا در روند صعودی بسیاری از بیماری‌ها از جمله بیماری‌های تنفسی، قلبی و عروقی نقش بسیار مهمی دارد و توسعه صنایع نیز به موجب نوع سوخت و انرژی مصرفی که برای انجام فعالیت‌های مختلف مصرف می‌کنند در آلودگی هوا مؤثر خواهند بود.
چه فرآیندهایی در صنعت می‌تواند منجر به آلودگی هوا شود؟
فرآیندهایی مانند احتراق، آسیاب، گرمایش منطقه، ترکیب مواد، استخراج، جابه‌جایی، استفاده از ترکیبات شیمیایی، تولید انرژی و آلاینده‌های فیزیکی مانند ذرات معلق جزو منابع آلاینده در صنایع محسوب می‌شوند.
پسماند صنایع چه میزان در آلودگی‌های زیست‌محیطی نقش دارد؟
یکی دیگر از منابع آلاینده در صنایع که بسیار مهم و حائز اهمیت است، آلودگی‌های ناشی از پسماند صنایع است؛ درواقع امکان اینکه صنعتی فاقد پسماند باشد، وجود ندارد و تقریباً تمام صنایع در این نوع آلایندگی سهم دارند.
پسماند به نوع محصول نهایی فرآیندهای صنعتی بستگی دارد و می‌تواند شامل مواد زائد ناشی از فرآوری مواد احتراق در تولید یا سوزاندن ضایعات باشد؛ درواقع وضعیت‌های بسیاری برای تولید محصولات خطرناک زیست‌محیطی وجود دارد به همین دلیل نحوه دفع فاضلاب و پسماند واحدهای صنعتی بسیار حائز اهمیت بوده و در این روند اشتباهی کوچک می‌تواند منجر به نابودی بخش بسیاری از محیط‌زیست شود.
آیا تخلیه فاضلاب صنایع در آلودگی‌های زیست‌محیطی تأثیر دارد؟
بله؛ معمولاً در صنایعی که وسعت زیادی ندارند و نظارت بر آن‌ها کمتر است، بسیاری از صاحبان صنایع ترجیح می‌دهند که فاضلاب را در مکان‌های مختلف شهر تخلیه کنند. در این شرایط اگر نشتی صورت گیرد و آلودگی ناشی از فاضلاب صنایع به آب‌های زیرزمینی وارد شود، فاجعه بزرگی ایجاد خواهد شد، زیرا معمولاً اطراف کارخانه‌ها و صنایع مناطق مسکونی وجود دارد و ممکن است به طور مستقیم و غیر مستقیم این آب آلوده مورد استفاده قرار گیرد؛ بنابراین دفع فاضلاب و پسماند نیز عامل دیگری برای آلودگی آب محسوب می‌شود.
انرژی مصرفی کارخانجات چگونه منجر به آلودگی محیط‌زیست می‌شود؟
در رابطه با تأثیر مصرف انرژی در آلودگی‌های زیست‌محیطی باید به این نکته اشاره کرد که هر کارخانه فعالی نیازمند سوخت و انرژی است که معمولاً انرژی مصرفی در بسیاری از صنایع گازوئیل، مازوت و ترکیباتی این چنین موجود است. استفاده از این نوع انرژی در صنایع وضعیت بسیار نامطلوبی را برای محیط‌زیست به همراه دارد؛ بنابراین برای جلوگیری از صدمات زیست‌محیطی ناشی از صنایع ابتدا باید گاز طبیعی را جایگزین سوخت‌های فعلی کرد.
آلودگی ناشی از مواد زائد جامد نیز معضل دیگری در حفاظت از محیط‌زیست محسوب می‌شود که معمولاً واحدهای صنعتی در شکل‌گیری این آلودگی نقش دارند، زیرا هنگامی که قرار است محصولی در صنایع مختلف تولید شود، بخشی از محصول به مواد زائد جامد تبدیل خواهد شد که از نظر آلودگی ویژگی‌های پسماند را دارد و می‌تواند با ورود به محیط‌زیست باعث آلودگی شود.
مواد زائد جامد معمولاً وابسته به نوع صنعت می‌تواند تأثیرات متفاوتی داشته‌باشد؛ درواقع مواد زائد کارخانه تولید چیپس قطعاً با واحدهای فولاد متفاوت خواهد بود و میزان تأثیر هر منبع آلاینده قابل بررسی و دسته‌بندی است.
نظر شما