به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، معماری شهری در بسیاری از شهرهای جهان، برتری گروهی از مردم به سایرین را در پی داشته است به این صورت که دسترسی برابر شهروندان با نژاد، جنسیت، سن و توانایی جسمی متفاوت به فضاهای عمومی فراهم نیامده است به ویژه، افراد دارای معلولیت جسمی در گروه محروم‌ترین شهرنشینان به‌شمار می‌روند زیرا طراحی اغلب شهرهای جهان به‌گونه‌ای است که امکان عبور و مرور راحت این افراد، بدون حضور شخص دیگری در کنار خود بسیار مشکل و در بعضی از شهرهای جهان حتی غیرممکن است.
طراحی فراگیر شهری می‌تواند به ایجاد مکان‌هایی با قابلیت دسترسی برای تمام مردم با هر جنسیت، نژاد، سن و توانایی جسمی منجر شود و از این طریق برابری را برای تمام شهروندان به ارمغان بیاورد.
موانع موجود برای فراگیری نیویورک
رابرت موزز، طراح اصلی نیویورک در ایالات متحده آمریکا به‌شمار می‌رود که در نیمه اول قرن بیستم بسیاری از پارک‌ها، ساختمان‌ها، بزرگراه‌ها و معابر شهری را طراحی کرد. موزز معماری شهر را به‌گونه‌ای استادانه انجام داد که معابر اصلی نیویورک بعدها مکان‌های محبوب شهر مانند مرکز نمایشی لینکلن، پارک ریورساید، برج‌های دوقلو (مرکز تجارت جهانی)، باغ‌وحش سنترال پارک و فلاشینگ مدوز را در خود جا داد.
اگرچه رویکرد طراحی شهری موزز موفقیت‌آمیز بود و دستاوردهای بسیاری را برای او و شهر به ارمغان آورد، با این حال ایجاد مناطقی محروم از امکانات نیز به دنبال داشت که ساکنان آن‌ها را اغلب سیاه‌پوستان تشکیل می‌دادند.
در دهه ۱۹۳۰، نقشه‌هایی از شهر نیویورک تهیه شد که در آن، مناطق بر اساس فضاهای سبز و باکیفیت مشخص شده بود. در این نقشه‌ها، مناطقی با پایین‌ترین کیفیت از نظر طراحی شهری و کمترین دسترسی مردم به فضاهای سبز با رنگ قرمز مشخص شده بود که نتیجه تجزیه و تحلیل‌های بیشتر نشان داد که ساکنان این مناطق را افراد غیرسفیدپوست و خانواده‌های کم‌درآمد تشکیل می‌دادند. نکته جالب توجه در مورد طراحی نیویورک این است که تبعیض در آن تنها به قرن‌ها قبل بازنمی‌گردد، بلکه امروزه نیز قابلیت دسترسی مردم با نژاد و درآمد متفاوت به فضاهای عمومی با هم فرق دارد.
نیویورک به عنوان یکی از شهرهای مهم جهان با بالاترین سطح نابرابری میان مردم شناخته شده است که تبعیض میان شهروندان آن به دنبال طراحی نادرست مناطق شکل گرفته است. جالب است بدانید که بسیاری از فضاهای عمومی و جاذبه‌های شهر دارای درهای ورودی جدایی برای پذیرش افراد ثروتمند است که مردم عادی اجازه تردد از طریق آن‌ها را ندارند.
مفهوم طراحی فراگیر شهری
شهر فراگیر به شهری اشاره دارد که در آن قابلیت دسترسی برابر به فضاها و امکانات عمومی برای تمام شهروندان، صرف‌نظر از وضعیت اقتصادی، جنسیت، قومیت، توانایی جسمی، سن، ملیت و مذهب وجود دارد و همه ساکنان آن می‌توانند به طور یکسان از فرصت‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی بهره‌مند شوند.
جیمی لرنر، از برنامه‌ریزان شهری در برزیل، بر این باور است که طراحی فراگیر شهری به بهبود فضاهای عمومی، افزایش قابلیت دسترسی به حمل‌ونقل عمومی و ایجاد شهرهایی اشاره دارد که در آن‌ها، دسترسی به تمام خدمات از طریق تنها ۱۵ دقیقه پیاده‌روی وجود دارد. به ادعای وی، در طراحی شهر فراگیر مردم در اولویت قرار می‌گیرند، ضمن این‌که پایداری و تنوع فضاهای عمومی یک هدف اصلی برای برنامه‌ریزان به‌شمار می‌رود. بدیهی است که تنوع فضاهای عمومی می‌تواند دسترسی تمام شهروندان با هر سلیقه و توانایی جسمی را به دنبال داشته باشد و در ایجاد حس برابری میان مردم نقش مهمی ایفا کند.
در ادامه به معرفی دو شهر برتر جهان در زمینه طراحی فراگیر پرداخته می‌شود که در آن‌ها، رضایت مردم از نظر حس برابری با یکدیگر در سطح بالایی قرار دارد.
بارسلونا، شهری برای همه
بارسلونا، پایتخت بخش خودمختار کاتالونیا در اسپانیا، یکی از بهترین نمونه‌های شهرهای فراگیر در جهان به‌شمار می‌رود که در آن، مردم برای رفع نیازهای روزمره خود کمترین مشکل را تجربه می‌کنند. دسترسی به فضاهای عمومی، روش‌های عبور و مرور و بهره‌وری از خدمات شهری برای تمام مردم در سطح تقریباً برابری قرار دارد. در واقع، شهردارهای بارسلونا هر یک هنگام مدیریت خود، تلاش کرده‌اند فضاهایی فراگیر طراحی کنند و مناطقی به وجود بیاورند که ساکنان آن‌ها به‌طور برابر به فروشگاه‌ها، وسایل حمل‌ونقل عمومی، خدمات شهری و سایر موارد مشابه دسترسی داشته باشند، چنان‌که گویی گرایش به ایجاد شهرهای فراگیر میان تمام شهردارهای بارسلونا از زمان‌های قدیم تا امروز نهادینه شده است.
پاریس، شهری با مناطق ۱۵ دقیقه‌ای
پایتخت فرانسه نمونه دیگری از شهرهای فراگیر جهان محسوب می‌شود که به خاطر طراحی منحصربه‌فرد آن، تمام شهروندان از حس برابری با یکدیگر برخوردار هستند. اتخاذ رویکرد شهر ۱۵ دقیقه‌ای توسط آنه ایلداگو، شهردار وقت پاریس، به ایجاد مناطقی منجر شده است که در آن‌ها، تمام ساکنان می‌توانند با تنها یک ربع ساعت پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری تمام نیازهای خود را برآورده کنند. در واقع، سراسر پایتخت فرانسه را مناطقی با امکانات کامل فرا گرفته است که نیاز شهروندان به پیمودن مسیرهای طولانی برای انجام امور روزمره خود را به صفر رسانده است و همین امر، ایجاد حس برابری را میان شهروندان افزایش داده است.
نظر شما