حافظه دیداری چیست؟ + انواع، بازی و راه های تقویت حافظه بصری دانش آموزان

به گزارش ایمنا، با توجه به اینکه بیشترین درصد یادگیری از طریق چشم انجام می‌گیرد، پس نمی‌توان تأثیر حافظه دیداری را در یادگیری نادیده گرفت. به این ترتیب افراد هر چیزی را که با چشم خود دیده‌اند به راحتی به یاد می‌آورند.

حافظه دیداری چیست؟

حافظه دیداری یا بصری یعنی مواردی را که با چشم و به صورت عینی دیده‌ایم، به راحتی به یاد آوریم. زمانی که چیزی را می‌بینیم، بدون استفاده از قوه تخیل می‌توانیم بسیاری از موارد را به خاطر خود بسپاریم.

انواع حافظه دیداری

• حافظه دیداری کوتاه مدت
• حافظه دیداری بلند مدت

حافظه دیداری کوتاه مدت

زمانی که بخواهیم مواردی را که در لحظه می‌بینیم، به یاد سپاریم، از حافظه دیداری کوتاه مدت استفاده می‌کنیم. پس از گذشت زمان، آن موارد وارد حافظه بلند مدت ما می‌شود. پس می‌توان گفت که حافظه کوتاه مدت در ابتدای مسیری قرار گرفته است که در پایان منتهی به حافظه بلند مدت می‌شود و آن را شکل می‌دهد.

حافظه دیداری بلند مدت

اگر مواردی که وارد حافظه کوتاه مدت ما شده است را به اندازه زیاد تکرار کنیم، با گذشت زمان تبدیل به حافظه بلندمدت می‌شوند. حافظه دیداری بلند مدت، حافظه‌ای است که از گذشته به جا مانده است.

نقش حافظه دیداری در آموزش و یادگیری

حافظه دیداری می‌تواند در آموزش، یادگیری و همچنین تحصیل دانش آموزان مؤثر عمل کند چرا که این حافظه در خواندن و نوشتن دانش آموزان که دو مهارت مهم است، تأثیر می‌گذارد. دانش آموزان برای خواندن باید واژه‌ها را به یکدیگر پیوند دهند که با استفاده از حافظه دیداری این کار صورت می‌گیرد. برای نوشتن هم برای به یادآوردن شکل حروف به حافظه دیداری نیاز است.

چه دانش آموزانی حافظه دیداری ضعیفی دارند؟

دانش آموزانی که نشانه‌ها و علائم زیر را دارند، دارای حافظه دیداری ضعیفی هستند:

• ضعف در هجی کردن
• ضعف در درک مطلب
• کندی در نوشتن با دست
• ضعف در مهارت‌های ریاضی
• دشواری در تشخیص حروف و اعداد
• اختلاط حروف و اعداد هنگام نوشتن
• دشواری در استفاده از ماشین‌حساب
• ضعف در به یادسپاری نام یا چهره افراد
• تنبل به نظر آمدن در فعالیت‌های نوشتاری
• خواندن با صدای بلند
• دشواری در به‌یادسپاری مسیرها یا واژه‌ها حتی بلافاصله پس از خواندن آنها

چگونه حافظه دیداری را تقویت کنیم؟

حافظه دیداری افراد را می‌توان با به کار بردن راهکارهایی تقویت کرد. چراکه این موضوع مهم می‌تواند منجر به تقویت وضعیت تحصیلی دانش آموزان شود. استفاده از تکنیک‌های زیر برای بهبود حافظه دیداری بسیار مفید و مؤثر است. از جمله تکنیک‌های تقویت حافظه دیداری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تکنیک به خاطر سپاری چهره: به این ترتیب که با توجه به جزئیات ظاهری چهره‌های افراد، به آنها لقب‌های جالب و بامزه بدهید.
• تکنیک به خاطر سپاری نام‌ها: بهتر است نام‌ها را با تصاویر ذهنی پیوند دهید. برای مثال پیوند دادن تخت جمشید با نام آقای جمشیدی.
• تکنیک به خاطر سپاری مکان‌ها: توصیه می‌شود محل مورد نظر را با تصویر ذهنی محیط اطراف پیوند دهید. برای مثال اگر دیدید که سطل زباله‌ای در کنار یک تابلوی راهنمایی قرار گرفته است، می‌توانید تجسم کنید که تابلو دماغش را به دلیل بوی بد سطل زباله گرفته است.

بازی برای تقویت حافظه دیداری

با استفاده از بازی‌هایی می‌توان حافظه دیداری را تقویت کرد. استفاده از این روش به ویژه برای کودکان بسیار جالب و جذاب است.

بازی تشخیص تفاوت‌ها

دو تصویر مشابه که تفاوت‌های جزئی دارند را مقابل فرد مورد نظر قرار دهید. سپس از او بخواهید تفاوت‌های آن دو را پیدا کنند. این بازی علاوه بر تقویت حافظه دیداری، قدرت بینایی و توجه را هم تقویت می‌کند.

بازی کارت‌ها

حدود ۱۶ کارت بردارید که دو به دو با یکدیگر مشابه هستند. مثلاً دو کارت با عکس سیب، دو کارت با عکس خیار. از قبل یک بار تمام کارت‌ها را ببینید سپس کارت‌ها را به پشت قرار دهید و دو به دو کارت‌های مشابه را انتخاب کنید.

بازی جدول و سودوکو

حل کردن جدول و سودوکو باعث تقویت حافظه دیداری می‌شود چراکه حل جدول نیازمند این است که کلمات را در ذهن خود حفظ کنید. جدول سودوکو علاوه بر تقویت حافظه باعث می‌شود که فراموشی و آلزایمر در افراد کاهش پیدا کند.

بازی لیوان‌های جادویی

تعدادی لیوان مشابه بردارید و روی میز خود قرار دهید. سپس یک وسیله کوچک را در مقابل چشمان کودک در زیر یکی از لیوان‌ها قرار دهید. از قبل به او بگویید که با دقت به لیوان‌ها نگاه کند. شما در این هنگام شروع به جا به جا کردن سریع لیوان‌ها کنید. کودک در آخر باید لیوانی که آن وسیله زیرش مخفی شده است را شناسایی کند.

بازی چی تغییر کرد؟

چند وسیله را در مکان مورد نظر قرار دهید و از کودک بخواهید با دقت به آنها نگاه کند. سپس او را از مکان دور کنید و چند وسیله را با هم جا به جا کنید. پس از اینکه او وارد شد باید حدس بزند که چه وسایلی تغییر کرده‌اند.

حافظه دیداری در املا

بسیاری از دانش آموزان که املای ضعیفی دارند، دارای حافظه دیداری ضعیفی هستند. برای تقویت آن می‌توانید تعدادی از کلمات مهم که ارزش املایی دارند، را انتخاب کنید و آن را مقابل دیدگان کودک خود قرار دهید تا شکل درست آنها در ذهن او ثبت شود. علاوه بر این می‌توانید شکل‌های مختلف یک کلمه را بنویسید و از او بخواهید که شکل درست آن را انتخاب کند.

تقویت حافظه دیداری کلاس اول

با توجه به اهمیت کلاس اول ابتدایی و اینکه دانش آموزان به تازگی خواندن و نوشتن یاد می‌گیرند می‌توان با استفاده از روش‌ها و بازی‌هایی، حافظه دیداری آنها را تقویت کرد. برای مثال از تصاویری که دارای تصویر و شکل نوشتاری کلمه‌ها هستند، استفاده کنید و مداوم با آنها بازی‌های مختلف و خلاقانه انجام دهید.