به گزارش خبرنگار ایمنا، هنر تأثیرگذار است و نقش بیبدیل آن از دیروز تا امروز بر کسی پوشیده نیست. هنری که تراوش ذهن هنرمندی را تصویر میکند و خلاقیت و خالقیت او را به نقش و نگار بدل میکند.
نقش و نگارهایی که برخی همچون حماسهها، اسطورهها، تاریخنگارهای دینی و ملی و حتی چهرههای ماندگار سالهای سال جاودانه میمانند و جلوهگری میکنند.
بیستوپنجم آبانماه از آن دست روزهای خاطرهانگیز تاریخسازی است که چند صباحی است بهعنوان روز ملی اصفهان در تقویم رسمی کشور نقش بسته و تداعیگر تشییع باشکوه مردم ولایتمدار دیار نصف جهان در همان روز تاریخی و در سال ۶۱ خورشیدی است.
آبانماهی سرد که با وجود شهدای محرم، گرمابخش ایران زمین شد و بنیانگذار وطن دربارهاش چند کلامی ماندگار به یادگار گفت. از جمله اینکه «شما در کجای دنیا میتوانید جایی را مثل اصفهان پیدا کنید؟ همین چند روز پیش فقط در شهر اصفهان حدود ۳۷۰ نفر را تشییع کردند. همین شهید دادهها و داغدیدهها همچنان به خدمت خود به اسلام ادامه میدهند، امروز مردم ما فهمیدهاند که تا فداکاری نباشند، اسلام را نمیشود پیشبرد و میدانند که همه ما باید برای اسلام فدا شویم.»
رهبر حکیم انقلاب هم آبان ماه سال ۱۳۸۹ درباره نقش مردم اصفهان در دفاع مقدس، انقلاب و حماسه مردم اصفهان در دیدار با خانواده شهدای عملیات محرم فرمودند: «بیستوپنجم آبانماه شناسنامه این مردم مؤمن و غیرتمند و ایستاده پای کار به حساب میآید؛ مردم اصفهان در یک روز ۳۷۰ شهید را تشییع کردند و خم به ابرو نیاوردند، بماند که همان روز اعزام به جبهه داشتند، پشتیبانی کردند و حرکت کردند، تعداد شهدای اصفهان در همان ماه بیش از هزار نفر است؛ هزار و اندی در یک ماه! خب چه کسی شهید میشود؟ آن کسی که در میدان است، در میدان خطر است، پیشرو است.
این پیشتازی و پیشروی اصفهانیها در ایثار و مقاومت، در جایی دیگر و در عرصه هنر و فرهنگ هم درخشش دارد و «افشین جلیلی» هنرمندی است که با خلق آثار مختلف از جمله نقاشیهای حماسی و دفاع مقدسی در این زمینه فعالیت میکند. با این هنرمند درباره اثر تازه وی درباره حماسه بیستوپنجم آبانماه سال ۶۱ اصفهان، که قرار است امروز _چهارشنبه بیستوپنجم آبانماه_ به مناسبت روز ملی اصفهان در افتتاح گالری «گذر ۲» شهرداری اصفهان رونمایی شود، گفتوگو کردهایم که مشروح آن را در ادامه میخوانید.
اثر نقاشی شما با موضوع روز ۲۵ آبان، چه ویژگیهایی دارد؟
بیستوپنجم آبانماه، روز تاریخی و مهمی در تاریخ دفاع مقدس، ایران، شهر و استان اصفهان است. به همین مناسبت و با هماهنگی و همکاری موزه هنرهای معاصر اصفهان اثر نقاشی ۲۵ آبان را آماده کرده و برای رونمایی در همان این روز بزرگ کشیدم.
این اثر شامل تمام افراد یا عناصری است که در تشییع بهیاد ماندنی روز حماسه و ایثار اصفهان در سال ۶۱ حضور داشتند.
در جلوی تصویر، یک نفر عکاس دوربین به دست حضور دارد و مشغول عکاسی از جمعیت انبوه عزادار و شهیدداده در آن زمان است. جوانی در گوشه دیگری از تصویر کولهپشتی بر دوش دارد و در همان روزی که اصفهان ۳۷۰ شهید تقدیم نظام و انقلاب اسلامی کرده است، آماده اعزام به جبهههای نبرد علیه رژیم بعث عراق در عصر همان روز پاییزی است.
همچنین همسر شهیدی عکس غواصی را در دست دارد و در جلوی عکس خودنمایی میکند. همانطور که میدانید شماری از شهدای آن تاریخ، از غواصان عزیز وطن بودند که به درجه رفیع شهادت نائل شدند.
بخش زیادی از تصویر نقاشیشده اقشار مختلف مردمی با لباسهای گرم در فصل سرد را نشان میدهد. سپاهی، بسیجی، ارتشی و نیروهای کلانتری که همه با لباس فرم نظامی و ستادی آن دوره، در این اثر نقاشی حضور دارند.
عناصر دیگری مانند «سرو» که نشانه شهید و شهادت است در عکس دیده میشود و همچنین علم امام حسین (ع) در ماه محرم آن سال در این نقاشی گنجانده شده است.
نوشتاری وجود دارد که در نقاشی شما نقش بسته باشد؟
تک جملهای از امام خمینی (ره) که فرموده بودند: در کجای دنیا شهری مانند اصفهان سراغ دارید در جای دیگری از این اثر نقش بسته و پارچهای که روی آن نوشته است: تبریک و تسلیت؛ چرا که این شهادتها و شهید دادنها هر چند تلخ و جانگداز اما ارزشمند و افتخارآفرین بود.
سعی کردهام تصویر برخی شهدا در این اثر نقاشی گنجانده شود. شهید حاج صادق خرازی، فرمانده شهید لشکر مقدس امام حسین (ع) در این نقاشی حاضر است، هر چند این شهید والامقام در آن روز در اصفهان نبودند اما در تصویر حضور دارند. زنان در سمت راست و چپ تصویر دیده میشوند که قطع به یقین شمار زیادی از آنها زنان و مادرانی هستند که فرزند یا همسرشان شهید شده و در این آئین بیهمانند حضور یافتهاند.
شاید بتوان تابوتهای پرشمار شهدای عملیات محرم را نقطه طلایی عکس عنوان کرد. شهدایی که بهانه همین اثر هستند و با گذشت سالها از شهادت سرخشان، همچنان نقش احیاگری و سرزندگی دارند.
عکاس: مهدی جانیپور
از چه زمانی تصمیم گرفتید از این دست آثار بهویژه اثر نقاشی روز اصفهان را خلق کنید؟
تجربه خلق این آثار به زمان شهادت شهید محسن حججی در مردادماه سال ۱۳۹۶ بازمیگردد. چند روز پس از شهادت، به منزل این شهید عزیز رفتم و آخرین عکس شهید را از همسرشان دریافت کردم. در آن عکس شهید به همراه فرزندی است که در بغل دارد و من نقاشی این عکس را با لباس پاسداری سپاه کشیدم و طی مراسمی در تالار فرشچیان اصفهان به خانواده شهید حججی تقدیم کردم.
زمانی که مدیریت بنیاد شهید و امور ایثارگران استان اصفهان نقاشی شهید حججی را دیدند خواستار آفرینش اثر نقاشی از رویداد مردمی و حماسی ۲۵ آبان اصفهان شدند.
آثار دیگری هم در این زمینه داشتهاید؟
ابتدا اشاره کنم که اثر نقاشی «روز اصفهان» در گنجینه موزه هنرهای معاصر نگهداری میشود. سال گذشته هم تصویر سپهبد شهید حاجقاسم سلیمانی را به صورت زنده در میدان امام حسین (ع) شهر اصفهان اجرا کردم که آن نقاشی در شهرداری اصفهان نصب شد.
همچنین قرار بود که عملیاتهای اصفهان در آزادسازی خرمشهر را نقاشی کنم که هنوز موفق به انجام آن نشدهام اما امیدوارم به زودی محقق شود و این اثر به تصویر کشیده شود. همه تلاش من خلق این اثر برای آفرینش و ثبت هنری است که آن هم در تاریخ شهر اصفهان میدرخشد.
فعالیتهای هنری و آکادمیک شما در عرصه هنر از چه زمانی شکل گرفت؟
از سال ۱۳۶۳ به مرور نقاشی کشیدن را شروع کردم. سال ۶۴ وارد هنرستان هنرهای زیبا شدم و تا سال ۶۸ در این هنرستان تحصیل کردم. از سال ۶۸ تا ۷۳ در رشته مرمت آثار تاریخی در دانشگاه هنر اصفهان تحصیل کردم.
مدتی با استادان هاشمی و پورصفا در هنرستان هنرهای زیبای اصفهان کار میکردم و نقاشی میآموختم و همچنین در خدمت استاد ودود موذنزادهاردبیلی سه سال در تهران بودم. جرقه اولیه کار حرفهای من در هنر نقاشی، نزد استاد موذنزاده رقم خورد و از آن زمان به مرور کارهایم رنگ و بوی حرفهای به خود گرفت.
وظیفه یک هنرمند از دیدگاه شما؟
من به نوبه خود از منظر نقاشی و هنر در عرصههایی از جمله دفاع و حماسه کمک دادم و امروز وظیفه هر فرد در هر جایگاه و موقعیتی است که برای شهدا و حماسهآفرینیهای آنان کاری کند.
همکاری سازمانها و نهادهای فرهنگی را چگونه ارزیابی میکنید؟
برخی از جمله موزه هنرهای معاصر سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان یا بنیاد شهید همراهی خوبی داشتهاند.
سخن پایانی؟
آثار هنری فاخر، ارزشمند هستند و امروز هر فردی باید به هر شکلی در این مسیرها گام بردارد و برای تجلی هنر در عرصههای مختلف اقدام کند.
کارهای مردمی همواره دیده شدهاند و آثار نقاشی در زمینه حماسه، جنگ و دفاع مقدس از جمله فعالیتهای هنری است که علاوه بر ابعاد معنوی و انسانی، در نشاط روحی گروههای مختلف مردمی هم تأثیر دارند و نقشآفرین است.
نظر شما