به گزارش خبرنگار ایمنا، کارگردان نخستین فیلم داستانی با موضوع عملیات محرم و حماسه ۲۵ آبان است، کارگردان جوانی که نزدیک ۱۰ سال است که در زمینه تولید فیلم فعالیت میکند. جواد اسماعیلی، متولد سال ۱۳۶۰ و دانشآموخته رشته مدیریت در مقطع کارشناسی ارشد است.
او حضور در جشنوارههای مختلف ملی و فراملی را تجربه کرده و موفق به کسب جوایزی در جشنوارههایی چون عمار، طنین مسجد، ایثار شده است. هر جا اسمی از جواد میبینیم، معمولاً اسم برادرش، محمد هم کنار اسم او به چشم میآید، تهیهکننده اثری با عنوان صبح حلب که در سال ۱۳۹۹، عنوان بهترین فیلم جشنواره کاتالینای آمریکا را به خود اختصاص داده است. در آستانه روز ۲۵ آبان، روز حماسه و ایثار مردم اصفهان با این کارگردان و تهیهکننده جوان و خوشفکر درباره فیلم داستانی «چندقطره آبان» به گفتوگو نشستیم که مشروح آن را در ادامه میخوانید:
تولید تله فیلم چند قطره آبان از کجا آغاز شد؟
تولید چند قطره آبان از سفارش یک مستند ۱۵ دقیقهای شروع شد. ما فقط میدانستیم در روز ۲۵ آبان تعدادی شهید در اصفهان تشییع شدهاند. بعد از انجام تحقیقات متوجه شدیم از لحظه اطلاعرسانی به خانوادههای شهدا تا لحظه آخر که مراسم خاکسپاری آنها انجام شد، اتفاقات دراماتیک زیادی صورت گرفته که متأسفانه تاکنون در طی سالهای برگزاری جشنواره فیلم فجر حتی یک بار هم کسی به ماجرای آن روز نپرداخته است. این موضوع را با سفارش دهنده مستند در میان گذاشتیم و اعلام کردیم موافق ساخت مستند نیستیم و پیشنهاد ساخت یک فیلم داستانی را دادیم. از آنجایی که آن مجموعه قادر به حمایت برای تولید تلهفیلم نبود به همراه دوستان در مجموعه آسمان تصمیم گرفتیم با توجه به اطلاعات کسب شده و رسالتی که بر عهده ما قرار گرفته بود، کاری برای شهدای ۲۵ آبان انجام دهیم که ایده فیلم به ذهن ما خطور کرد و نهایتاً برنامهریزی برای ساخت تلهفیلم «چند قطره آبان» آغاز شد.
و ساخت آن چقدر زمان برد؟
با توجه به شرایط سختی که با آن روبهرو بودیم، ساخت این تله فیلم حدود دو سال زمان برد، البته منظور از دو سال نه اینکه ساخت فیلم دو سال طول بکشد در واقع بعد از ساخت اپیزود اول چند ماه طول کشید تا تأمین هزینه انجام شود و بعد ساخت اپیزود دوم را شروع کردیم و بعد هم اپیزود سوم که در آبانماه سال ۱۴۰۰ رونمایی و اکران انجام شد.
موضوع و ترتیب اپیزودها به چه صورت برنامهریزی شد؟
در اپیزود اول به تعدادی از جوانهایی که روی دست مردم تشییع شدند، پرداختیم و به واسطه ساک بچهها که نخ داستان است، قصه را پیش بردیم و وارد شهر شدیم. اپیزود دوم داستان ۴۸ ساعتی است که خبر شهادت تعداد زیادی از جوانان اصفهان به شهر رسیده و قرار است ۳۷۰ شهید در یک روز تشییع شوند و جایی برای خاکسپاری آنها وجود ندارد. با توجه به صحبتهایی که با دوستان انجام شد، از آنجا که در دو اپیزود قبل موضوع، جوانان دهه ۶۰ بودند، تصمیم گرفتیم در اپیزود سوم کمی بهروزرسانی کنیم و یک عده جوان امروزی را که در سال ۱۴۰۰ تصمیم دارند یادواره شهدای عملیات محرم را در مسجد محل خودشان برگزار کنند را به تصویر بکشیم.
ساخت هر اپیزود به صورت مجزا چقدر زمان برد؟
حدود یک ماه درگیر پیش تولید اپیزود اول بودیم و پنج روز هم تصویربرداری زمان برد، اما در اپیزود دوم با توجه به اینکه وارد شهر شده بودیم و فضاسازی دهه ۶۰ را باید اجرا میکردیم حدود سه ماه پیش تولید طول کشید تا به فضایی مشابه آن سالها رسیدیم. برای این منظور خانهای در محله لسانالارض پشت گلستان شهدا انتخاب کردیم که حدود هفت روز درگیر فیلمبرداری بودیم. در اپیزود سوم یک ماه پیش تولید و ۱۱ روز فیلمبرداری زمان برد و در مجموع یک کار ۷۵ دقیقهای تولید شد.
حمایتها از چند قطره آبان به چه صورت بود؟
تا پایان اپیزود اول کسی کمک نکرد، اما بعد از اینکه اپیزود اول ساخته شد و بعضی مجموعهها آن را دیدند، پیشنهادهایی برای حمایت از طرف شهرداری منطقه ۸ و معاونت فرهنگی اجتماعی شهرداری اصفهان دریافت کردیم که کمک کردند و هزینهها تأمین شد. برای ساخت اپیزود دوم هم روابط عمومی و بسیج مجتمع فولاد مبارکه حمایت کردند. بنیاد حفظ آثار، سپاه حضرت صاحبالزمان (عج) و لشکر ۱۴ امام حسین (ع) هم کمک کردند، البته بخشی از کمکها مالی نبود و کمک به صورت کمکهای پشتیبانی بود، در نهایت خانه تولیدات جوان شبکه ۳، امتیاز این کار را خرید و از همان شبکه هم پخش شد.
انتخاب بازیگران این تلهفیلم چهطور انجام شد؟
یکی از بزرگترین ویژگیهایی که چند قطره آبان داشت، این بود که ما از نیروی متخصص و متعهد استفاده کردیم. نیروهایی برای تولید این اثر پای کار آمدند، همگی به مقوله شهید و شهادت اعتقاد اولیه داشتند. بعد از تماشای اپیزود اول خیلیها به ما میگفتند که بازیگرها چه گریم خوبی داشتند، در صورتی که این کار اصلاً گریم نداشت و ما این بچهها را از دل هیئتهای سطح شهر و گلستان شهدای اصفهان انتخاب و برای کار دعوت کردیم، عوامل تهیه و تدوین فیلم هم که همگی متخصص با رزومههای بسیار قوی بودند.
با توجه به موضوعات متفاوتی که روز ۲۵ آبان در اصفهان همزمان با تشییع شهدا مطرح بوده، باز هم تمایل به تولید اثر دیگری با این موضوع دارید یا نه؟
آنقدر اتفاقات زیادی در این روز رخ داده است که به نظر من تا سالهای سال میشود، درباره این روز کار کرد و حتی سریال ساخت. ما هم به لطف خدا امسال پروژه چند قطره آبان ۲ را کلید زدیم. کار نوشتن فیلمنامه انجام شده است و با توجه به اینکه تعدادی از شهدای روز ۲۵ آبان از دانش آموزان شهدای دبیرستان هاتف بودند؛ داستان فیلم، شهدای دانشآموز این دبیرستان خواهند بود.
نگارش فیلمنامه جهت تولید در مجموعه شما به چه صورت انجام میشود؟
نقطه قوت ما در گروه هنری آسمان این است که از مرحله طراحی تا رسیدن به قصه و تولید فیلمنامه کار به صورت گروهی انجام میشود. به عنوان مثال در تولید چند قطره آبان، با حجم زیادی از اطلاعات مواجه بودیم و سوالی که برای ما مطرح بود، این بود که با این حجم از اطلاعات چهطور وارد قصه شویم. یک روز تماسی با من گرفته شد و بنده خدایی به من گفت میخواهم شما را ببینم، قرار گذاشتیم و به دفتر ما آمد و گفت که شنیده مجموعه ما برای روز ۲۵ آبان قصد ساخت فیلم دارد و میخواهد یک خاطره برای ما تعریف کند. آن شخص خاطره را گفت و او کسی نبود جز همان راننده اتوبوس که در اپیزود اول، ساکهای شهدا را با ماشینش حمل میکرد با این تفاوت که آنچه در واقعیت صورت گرفته بود، این بود که فقط ماشینش اتوبوس نبود اما هرچه که تعریف کرد را سعی کردیم به صورت کامل در ساخت اپیزود اول به تصویر بکشیم و این شد مدخل ورودی ما به داستان ۲۵ آبان.
برنامهای دارید که از حمایتها و ظرفیتهای شهری برای تولید چند قطره آبان ۲ استفاده کنید؟
متأسفانه تاکنون نه تنها هیچ سازمانی بلکه حتی مسئولان فرهنگی شهر هم در زمان هشت، ۹ ماه اخیر حاضر به پذیرش ما برای طرح موضوع در رابطه با تولید سری دوم این مجموعه نشدهاند. کار قبلی ما دیده شده است، مسئولان رزومه ما را دیدهاند و فیلمنامه جدید را هم خواندهاند، اما هیچگونه همکاری تاکنون از طرف هیچ سازمانی به ما اعلام نشده است. البته ناگفته نماند که با آموزشوپرورش در بحث لوکیشن و محل تصویربرداری جلسات خوبی داشتیم، اما تولید یک فیلم فقط منوط به تأمین لوکیشن نیست و هزینههای تولید بسیار بالا است.
نهادها و سازمانهای کشوری چهطور؟
آنها هم معتقدند که اصفهان یک استان برخوردار است. به صراحت میگویند خودتان باید جذب بودجه در استان خودتان داشته باشید. نکته دیگری که وجود دارد این است که بیش از ۹۰ درصد بودجه فرهنگی کشور در تهران هزینه میشود و تنها ۱۰ درصد آن در سایر استانها هزینه میشود.
بعد از این واکنشهای مسئولان شهری و کشوری، پیشنهادی برای تغییر رویکرد یا بهتر بگویم برای بهتر شدن شرایط دارید؟
ایکاش مسئولان ما به این نقطه برسند که توان جهاد تبیین به روش هنرمندانه در جوانان اصفهانی وجود دارد. ایکاش بپذیرند، چراکه اگر این صحبت را قبول کنند بعد حمایت هم میکنند و ما این چنین زمینگیر جنگ رسانهای نمیشویم.
نظر شما