به گزارش خبرنگار ایمنا، در کوچه و پس‌کوچه‌ها گم‌شده‌ام، اینجا تاریخ به عقب برگشته است، داستان‌ها در این کوچه‌ها و خیابان‌ها اتفاق افتاده است، بالاخره پیدایش می‌کنم، غروب است و آسمان ابری، گویا آسمان هم می‌خواهد روایتی از گذشته کند اما توان آن را ندارد، با خود فکر می‌کنم صدسال پیش هم آسمان به غمگینی امروزش بود، افراد خانه وقتی به این آسمان نگاه می‌کردند، چه فکری و تصوری داشتند، از دالان کاه‌گلی خانه پایین می‌روم، میزی جلوی درب حیاط ورودی خانه‌برپاشده است و چند خانم میان‌سال با کنجکاوی هر چه بیشتر در حال دریافت برشورهایی هستند.
بیش از هر چیزی صدای فواره آب حوض قدیمی خانه و انعکاس رنگ نارنجی غروب بر آب حوض توجهم را جلب می‌کند، خانه در ظاهر ساده و کوچک است اما با ورود به تالار اصلی خانه همه تصورات به هم می‌خورد، تالار اصلی هر فردی را یاد کاخ‌های داستان‌های هزارویک‌شب می‌اندازد، اتاقی که نقوش دیوارها و طاق‌های آن یاد قصه‌سرایی شهرزاد برای سلطان در هزارویک‌شب می‌اندازد، اینجا هنر و تزئینات در اوج شکوه باهم تلفیق‌شده‌اند و شاهکاری به نام خانه اژه‌ای را ایجاد کرده است، با خود فکر می‌کنم صاحب این خانه چه خوشبخت بوده که در این خانه می‌زیسته و مهمان این خانه چه سعادتمند بودند که می‌توانستند در آن زمان از این تزئینات و زیبایی خانه لذت ببرند.
در حال سپری کردن در این افکار هستم که شعری با این مضمون «این کاخ دل‌فروز شاد / زحاجی حسین به پاست» بر سر دریکی از درب‌های اتاق پذیرایی جلب می‌کند با خود فکر می‌کنم این حاج حسین کیست که ناگهان راهنمای گردشگری خانه پاسخ می‌دهد مالک این خانه مشخص نیست اما بر اساس تحقیقاتی که صورت گرفته است این خانه متعلق به فردی به نام حاج حسین روغنی بوده است.
به خود می‌آیم و تازه متوجه جمعیت بازدیدکننده می‌شوم جمعیتی که همه با تحیر و تحسین در حال تماشای شاهکار تزئین این خانه هستند خانمی جوانی که در حال گرفتن عکس از دختر جوانش است به راهنما می‌گوید چرا این خانه‌بر خلاف خانه‌ها دیگر کوچک است، راهنما پاسخ می‌دهد این خانه در ابتدا بیش از دو هزار مترمربع بوده و هم‌اکنون ۵۳۰ متر آن موجود است.
هر فرد سؤالی از راهنما می‌پرسد یکی از چهره زنان در تزئینات اتاق دیگری از دلیل این‌همه تجملات در تزئینات ساختمان می‌پرسد و راهنما باحوصله به تک‌تک سوالات پاسخ می‌دهد.
راهنما خانه اژه‌ای درحالی‌که باحوصله تمامی سوالات بازدیدکنندگان را گوش می‌دهد، توضیحات خود را ابتدا با این جمله شروع می‌کند، که خانه اژه‌ای‌ها متعلق به خاندان اژه‌ای در اصفهان نبوده بلکه به خاطر یادبود خاندان اژه‌ای این خانه نام‌گذاری شده است و سپس به تاریخچه این خانه اشاره می‌کند.
وی ادامه می‌دهد: تزئینات این خانه به ۱۲۶۸ هجری قمری، دوران قاجار برمی‌گردد سبک تزئینات این خانه سبک صفویه است اما در دوره قاجار این خانه ساخته‌شده است.
ناگهان مرد جوانی صحبت راهنما را قطع می‌کند و از وی می‌پرسد علت اینکه خانه قجری با سبک صفوی تزئین شده است، چیست؟ راهنما پاسخ می‌دهد: دلیل اینکه نه‌تنها این خانه بلکه بسیاری از خانه‌ها در دوران قاجار بر اساس سبک صفوی تزئین و ساخته می‌شده است به خاطر معماری خاص و باشکوه صفوی بوده است و همین امر باعث شده که باگذشت سال‌ها این معماری حتی در دوران قاجار به‌ویژه خانه‌های قاجاری ادامه پیدا کند.
هنوز صحبت راهنما تمام نشده است، خانم میان‌سالی از دلیل چهره‌نگاری زنان در تزئینات ساختمان به‌ویژه طاق اتاق پذیرایی می‌پرسد؟، راهنما پاسخ می‌دهد استفاده از چهره زنان بعد از سفر ناصرالدین‌شاه به اروپا برمی‌گردد زمانی که تجار و افراد سرشناس ایرانی به اروپا سفر کردند و از استفاده چهره زن در تزئینات و نقاشی ساختمان علاقه‌مند می‌شوند به همین خاطر پس از باگذشت اروپا سعی می‌کنند از چهره زنان در تزئینات خانه‌های خود استفاده کنند اما با توجه به اینکه این افراد مسلمان بودند برای اینکه بتوانند از چهره زنان در تزئینان ساختمان خود استفاده کنند به چهره‌ها دو بال اضافه می‌کنند و با این کار به زنان کالبد فرشته‌های آسمانی می‌دهند و از آن زمان شاهد هستیم که چهره زنان در تزئینات ساختان دارای دو بال است.
: راهنما درحالی‌که بازدیدکنندگان را به بازدید از اتاق‌های دیگر خانه‌ها راهنمایی می‌کنند، ادامه می‌دهد: بخشی عمده از تالار اصلی خانه اژه‌ای‌ها به‌مرورزمان تخریب‌شده و نیمی از سقف و دیوارهای ورودی تالار فروریخته بود. در عملیات مرمت خانه‌برای اینکه تفاوت محل‌های، بازسازی‌شده با بقایای اصلی خانه قابل‌تشخیص باشد به پیشنهاد استادکار گروه مرمت، دیوارها و سقف خانه در دورنگ سفید و زرد بسیار روشن کار شدند.
وی اظهار می‌کند: در نقش‌های ساختمان خانه اژه‌ای‌ها از چندین طرح مختلف استفاده‌شده است. در مرکز سقف طرح شمسه دیده می‌شود که در دل آن ۱۶ عدد بیضی کوچک کشیده شده و طرح کاخ‌ها و بناهای مختلف را درهر بیضی نقاشی کرده‌اند. از این قسمت سقف فقط یک بخش کوچک باقی‌مانده بود و مابقی طراحی‌ها با الگوبرداری از همان یک‌تکه و استناد به طرح‌هایی که در دوره قاجار در خانه‌ها بیشتر استفاده می‌شدند، بازسازی و طراحی‌شده است.
راهنمای خانه تاریخی اژه‌ای‌ها ادامه می‌دهد: تصویر هشت فرشته بالدار در سقف خانه اژه‌ای‌ها دیده می‌شود که در یکدست آن‌ها سبب و در دست دیگرشان طوطی قرار دارد، به گفته یکی از هنرمندان و مرمت گران اصفهان، نقاشی‌های که در آن فرشته به این شکل کشیده می‌شده و فرشته هم طوطی هم سیب در دست داشته، در آن دوره کار نقاشی به نام «صنیع الهمایون» بوده است.
وی می‌گوید: داستان‌سرایی در دل بنا یکی از ویژگی‌های تزئینات قاجاری است و در برخی مواقع معمار با استفاده از رنگ‌ها و تصاویر نشان می‌داده که این قسمت خانه مناسب چه فصلی است تصاویر میوه‌های تابستانه مانند هندوانه، انگور، گلابی روی دیوارهای طبقه اول خانه اژه‌ای‌ها و سقف بلند تالار اصلی نشان‌دهنده تابستانه بودن این قسمت خانه است. طراحی‌ها و نقاشی‌های طبقه دوم خانه‌ی اژه‌ای با طیف رنگ سبز کشیده شده‌اند که نوید فصل بهار را می‌دهد.
درحالی‌که توضیحات راهنما تمام می‌شود، بازدیدکنندگان به دنبال داستان بیشتر از سرگذشت این خانه هستند و همه در کمال ناباوری به این نکته اذعان می‌کنند که به‌عنوان شهروند اصفهان سال‌های سال نمی‌دانستند که چنین مکان و خانه تاریخی با این ویژگی معماری و جزئیات تزئینی در شهر اصفهان وجود داشته است.
عکس‌های سلفی و دسته‌جمعی گرفته می‌شود و هر فردی تنها و یا به‌اتفاق خانواده از خانه خارج می‌شود و من بار دیگر به درب قدیمی و دالان کاه‌گلی خانه نگاه می‌کنم و با خود متصور می‌شوم صدسال پیش در این خانه چه داستان‌ها، چه سرگذشت‌ها چه خاطرات شادی و تلخی به وقوع پیوسته و حال با برگزاری تور بازدید «نیم‌رخ ۳» چه خاطراتی در دوره معاصر برای شهروندان ثبت‌شده است.
به گزارش ایمنا، تور بازدید «نیم‌رخ ۳» به همت اداره گردشگری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان برگزار شد.
نظر شما