به گزارش خبرنگار ایمنا، علی سلاجقه رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در دیدار با بازرس قضائی و کارشناسان دفتر امور ویژه سازمان بازرسی کل کشور که در زمینه بررسی عملکرد دستگاه‌های اجرایی در اجرای قانون هوای پاک برگزار شد، با قدردانی از همراهی قوه قضائیه و سازمان بازرسی کل کشور در اجرای این قانون، اظهار کرد: اکنون ۹ کلان‌شهر با مشکل آلودگی هوا مواجه هستند و بسیاری از بیماری‌ها نیز در اثر همین معضل به وجود می‌آید.
وی با اشاره به چالش تأمین اعتبارات در زمینه اجرای قانون هوای پاک، افزود: متأسفانه مردم ما در حال سازگاری با مشکل آلودگی هوا هستند و این موضوع پیامدهای زیان‌باری دارد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با تأکید بر ضرورت همکاری قوای سه‌گانه در زمینه کاهش آلودگی هوا در کشور، تصریح کرد: اکنون صندوق ملی محیط زیست در خدمت محیط زیست کشور قرار گرفته است و جدا از اعطای تسهیلات به طرح‌های کاهش آلودگی هوا، در مسائل آموزشی محیط زیست هم ورود پیدا کرده است.
وی ادامه داد: وقتی دولت در مورد اصلاحیه قانون ساماندهی صنعت خودرو پذیرفت که یک درصد قیمت روز خودروهایی که تولید می‌شود به صندوق ملی محیط زیست واریز شود، ما از مجلس شورای اسلامی انتظار داشتیم در قانون بودجه ۱۴۰۱ حداقل ۲۰ درصد از عوارض آلایندگی پیش‌بینی شده در قانون هوای پاک را به صندوق ملی محیط زیست اختصاص دهد که این اتفاق نیفتاد.
سلاجقه با اشاره به نقش این سازمان در جلوگیری از تخلفات دستگاه‌های اجرایی در مباحث محیط زیستی از دستگاه‌های تقنینی و نظارتی خواست در این زمینه به سازمان حفاظت محیط زیست کمک کنند.
وی خاطرنشان کرد: ما از همه ظرفیت‌های قانونی در این زمینه استفاده می‌کنیم ولی باید راهکارهایی اتخاذ شود که اثر آنها در کاهش آلودگی هوا دیده شود.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به پیش‌بینی ۱۷۴ تکلیف برای دستگاه‌های اجرایی در قانون هوای پاک، گفت: بعضی از شهرها به سمت وضعیت جوی خطرناک در حال حرکت هستند و دستگاه‌های اجرایی باید با عمل به تکالیف خود مانع از این اتفاق شوند.
وی یکی از دستاوردهای دولت سیزدهم را عدم قطعی برق با وجود تغییرات اقلیمی و کاهش بارش‌ها برشمرد و اظهار کرد: با وزارت نفت پیمان بسته‌ایم که امسال خیلی از مازوت سوزی‌ها را حذف کند زیرا مازوت سوزی باعث اعتمادسوزی در جامعه می‌شود.
سلاجقه در ادامه از برگزاری جلساتی با شش وزارتخانه برای کاهش آلودگی هوا در فصول سرد سال خبر داد و افزود: در زمینه تغییرات اقلیمی، کشور ما در حد آستانه‌ها قرار گرفته و بارگذاری جمعیت تأثیرات خود را می‌گذارد.
وی تصریح کرد: تغییر اقلیم واقعیتی است که اتفاق افتاده و همه ارکان حیات را تحت تأثیر قرار داده است اما هنوز دستگاه‌های مختلف آن را جدی نگرفته‌اند و باید در این زمینه کار کرد.
تلفات طاعون نشخوارکنندگان در نوشهر و چالوس به ۲۸ رأس رسید
بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک در زیستگاه‌های جانوری شهرستان‌های نوشهر و چالوس در یک ماه گذشته ۲۸ رأس کل و بز وحشی را به گفته کورس ربیعی رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران تلف کرد.
وی با اشاره به اینکه اولین لاشه شناسایی شده اینگونه حیات وحش در سی‌ام شهریور ماه در عرصه مرتفع طبیعی موسوم به دره سیاه مکلیز چالوس پیدا شده است، گفت: در زمان حاضر زیستگاه‌های جانوری شهرستان نوشهر معروف به گلستانک بخش ییلاقی و کوهستانی کجور هم آلوده به این ویروس شده است و امروز هم محیط‌بانان یک لاشه دیگر در دره سیاه مکلیز چالوس یافتند.
شیوع بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک برای نخستین بار ۱۷ مهرماه سال گذشته با مشاهده تعدادی لاشه از گونه کل و بز وحشی در منطقه شکار ممنوع طالقان استان البرز که هم مرز با مازندران است، رسانه‌ای شد و در آن زمان مسؤولان محیط زیست مازندران ورود این بیماری به استان را تأیید و اعلام کردند که لاشه هفت رأس کل و بز وحشی را در منطقه جنگلی «دلیر» شهرستان چالوس پیدا کردند.
رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران اظهار کرد: آمار تلفات سال گذشته این گونه‌های حیات وحش در نقاطی از زیستگاه‌های جانوری از جمله "دلیر"، " ناتر " بخش مرزن آباد چالوس، دو هزار و سه هزار تنکابن، وروشت، خشک دره، هریجان و سیاه مکلیز چالوس حدود ۲۵۰ رأس کل و بز است.
وی با اشاره به اینکه ویروس طاعون طی هشت سال گذشته بسیاری از استان‌ها از جمله البرز، تهران، قزوین را فرا گرفته و مورد تائید مسؤولان و کارشناسان است، افزود: سال گذشته این ویروس به علت هم مرز بودن منطقه شکار ممنوعه شهرستان طالقان استان البرز با چالوس و تردد این گونه‌ها، متأسفانه این ویروس وارد استان مازندران شد و تعداد زیادی از کل و بز را تلف کرد.
ربیعی تصریح کرد: برای مهار و جلوگیری از پیشروی این ویروس به دیگر نقاط زیستی جانوری غرب مازندران، نشستی طی ماه‌های با مسؤولان ادارات کل شبکه دامپزشکی مازندران، منابع طبیعی و آبخیزداری غرب مازندران و حفاظت محیط زیست برگزار و تصمیم گرفته شد تا شبکه دامپزشکی طرح واکسیناسیون فراگیر طاعون نشخوار کنندگان کوچک را به سرانجام برساند ضمن آنکه از منابع طبیعی خواسته شد تا اندک دام‌های باقی مانده را از مراتع یا به عبارتی چراگاه‌های مشترک میان دام‌ها و حیات وحش خارج کنند و از منابع آبی دور شوند.
وی اضافه کرد: علاوه بر آن برای تقویت نیروهای حفاظتی به منظور رصد و پایش کانون‌های آلوده و شناسایی لاشه‌ها اقداماتی صورت گرفت و قرار است تعدادی از محیط‌بانان از مرکز و یا دیگر نقاط مازندران با در اختیار گرفتن امکانات و تجهیزات مورد نیاز عازم شهرستان‌های درگیر با این ویروس شوند تا بتوانند کارهای ضدعفونی آبشخورهای مشترک میان دام و حیات وحش انجام دهند.
رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران تردد افراد کوهنورد، گردشگر و طبیعت‌گران در کانون‌های آلوده عامل پیشروی و گسترش ویروس طاعون دانست و تاکید کرد: فرمانداران، بخشداران، مسؤولان گردشگری و شوراهای اسلامی نقاط روستایی باید این موضوع را جدی بگیرند و تردد این قشر از جامعه را در این نقاط آلوده رصد و کنترل کنند چراکه رفت و آمد آنان سبب آلودگی لباس‌ها شده و می‌توانند آلودگی‌ها را جابه‌جا کنند.
طاعون نشخوارکنندگان کوچک (PPR) که با عنوان طاعون بزی نیز شناخته می‌شود، یک بیماری کشنده حاد با واگیر بسیار بالا است که نشخوار کنندگان کوچک و شترها را درگیر می‌کند. علائم این بیماری تب، ترشحات چشم و بینی، تورم دهان، اسهال، ذات‌الریه همراه با سختی تنفس بوده که گاهی منجر به مرگ نیز می‌شود.
تضمین امنیت غذایی کشور طی افزایش بهره‌وری با فناوری‌های نوین و نه رشد سطح زیرکشت
داریوش گل‌علیزاده سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست اظهار کرد: درست است که باید امنیت غذایی و افزایش محصولات را در کشور داشته باشیم اما نیاز نیست برای این کار سطح زیرکشت را بالا ببریم باید راندمان بهره‌وری را با فناوری‌های نوین افزایش دهیم.
وی ادامه داد: متأسفانه تاکنون چنین اتفاقی در کشور نیفتاده است چرا که ما الگوی کشت مناسبی نداریم و همچنان محصولات آب‌بر را در مناطقی که مشکل آب دارند، کاشته و در مواردی آنها را صادر هم می‌کنیم! صادرات این محصولات نیز بدون توجه به آب پنهان و آب مجازی این محصولات انجام می‌شود.
سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست با تأکید بر ضرورت دیده شدن موضوع آب در برنامه هفتم توسعه افزود: ما در آستانه برنامه‌ریزی برای برنامه هفتم توسعه هستیم و مبنای ما برای تدوین این سند تحولی باید کمبود منابع آب باشد. باید بپذیریم که منابع آب محدودی داریم و در پهنه خشک و نیمه‌خشک جهان قرار گرفته‌ایم؛ باید پذیرفته شود که خشکسالی برای کشور ما پدیده نیست بلکه ترسالی در کشوری مانند ایران ما پدیده محسوب می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: ما از کشورهایی هستیم که بیشترین ضرر را از تغییر اقلیم می‌بینیم و با توجه به تغییر فصلی، زمانی و مکانی بارش‌ها، سیلاب‌ها، آتش‌سوزی‌ها و خشکسالی‌های متعددی داریم؛ با این وجود هیچ برنامه‌ریزی برای افزایش تاب‌آوری مقابل این پدیده‌ها وجود ندارد البته سازمان محیط زیست با همکاری سایر دستگاه‌ها در حال تدوین برنامه تاب‌آوری است تا این طرح مبنای تصمیم‌گیری‌ها در سطح کلان کشور باشد.
گل‌علیزاده با اشاره به اینکه طوفان‌های گردوغبار در کشور ما هم منشأ داخلی و هم خارجی دارد، گفت: بیشتر این طوفان‌ها به منشأ خارجی مربوط می‌شود، می‌توان انتظار داشت که در فصل سرد نیز با گردوغبار روبه‌رو شویم؛ زمانی که بادهای عمودی و صعودی وجود داشته باشد که گردوغبار را از سطح خاک بلند و آن را منتقل کند، به دلیل اختلاف دمایی که در کشور ما و کشورهای همسایه وجود دارد، ممکن است که این طوفان‌ها، کشور ما را نیز درگیر کنند.
وی با بیان اینکه در سنوات گذشته هم شاهد این اتفاق بوده‌ایم، اظهار کرد: به طور معمول در اردیبهشت ماه شاهد طوفان‌های گردوغبار هستیم زیرا در این زمان بیشترین اختلاف دمایی را بین کشور خودمان و کشورهای همسایه داریم که این اختلاف دما باعث می‌شود، گردوغبار به کشور منتقل شود و بیشتر استان‌های ما را درگیر کند.
سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست افزود: متأسفانه به این دلیل که تخریب سرزمین هر ساله بیشتر می‌شود، کانون‌های گرد و غبار در داخل و خارج کشور نیز هر ساله افزایش پیدا می‌کند و تثبیت و مهار آنها، سخت‌تر و بیابان‌زایی نیز بیشتر می‌شود.
وی درباره راهکار مهار کانون‌های گردوغبار خاطر نشان کرد: درخصوص کانون‌های خارجی باید بحث دیپلماسی را ادامه دهیم، به نحوی که تمام کشورها ذیل یک سند همکاری با یکدیگر مشارکت کنند و در این مسیر باید نهادهای بین‌المللی نیز کمک کنند.
چشم‌انداز تاریک برای آینده آبی تالاب‌های خوزستان
مهدی قمشی رئیس دانشکده مهندسی آب و محیط زیست دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به کاهش آورد رودخانه‌های خوزستان، اظهار کرد: برای تأمین حقابه تالاب‌های خوزستان به ویژه تالاب‌های شادگان و هورالعظیم در ماه‌های آینده چشم‌انداز خوبی نداریم و شرایط بحرانی در این تالاب‌ها ادامه می‌یابد.
وی با اظهار نگرانی از شرایط آبی در تالاب‌های استان با کاهش آبدهی رودخانه‌ها و تداوم خشکسالی، ادامه داد: با این شرایط چشم‌انداز خوبی برای تأمین حقابه تالاب‌ها به ویژه هورالعظیم و تالاب شادگان در ماه‌های آینده وجود ندارد.
رئیس دانشکده مهندسی آب و محیط زیست دانشگاه شهید چمران اهواز افزود: در حوضه کرخه پارسال ۳۳ درصد آورد سال‌های نرمال اتفاق افتاده و حجم آب در سد کرخه نیز ۶۷۰- میلیون مترمکعب از ارتفاع حداقلی (تراز نیروگاه) است، به همین دلیل به نظر می‌رسد شرایط بحرانی در هورالعظیم که در انتهای این حوضه قرار دارد، همچنان ادامه یابد.
وی با بیان اینکه ۷۵ درصد آورد بلندمدت حوضه مارون در سال گذشته محقق شده، اضافه کرد: شرایط رودخانه مارون به صورتی است که حتی در صورت بارش نرمال، نمی‌توان حقابه تالاب شادگان را از این رودخانه تأمین کرد و پیش بینی می‌شود که این تالاب نیز در ماه‌های آینده بحرانی باشد.
قمشی افزود: بارگذاری زیادی در بخش کشاورزی روی رودخانه مارون انجام شده که باعث می‌شود آب به پایین دست رودخانه و تالاب شادگان نرسد.
وی تاکید کرد: باید به صورتی برنامه‌ریزی شود که بعد از نیازهای آب شرب و بهداشت، اولویت برای تأمین سهم محیط زیست و حقابه تالاب‌ها و آبراهه‌ها باشد اما در عمل اینگونه نیست.
نابودی ۳۰۰ هزار هکتار جنگل شمال بر اثر آفات / ۱۲۵ هزار هکتار آلوده به آفات خارجی
هادی کیادلیری رئیس دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه علوم و تحقیقات تهران اظهار کرد: اوج شیوع و طغیان آفات و بیماری‌ها در جنگل‌های شمال که به منطقه هیرکانی خزری موسوم است طی دهه ۷۰ بوده است که متأسفانه از آن زمان تاکنون حدود ۳۰۰ هزار هکتار از سطح این عرصه آلوده و به‌طور کامل نابود شد و طبق گزارش‌ها و بررسی‌های به عمل آمده حدود ۱۲۵ هزار هکتار آن آلوده به آفات خارجی و غیر بومی است.
وی ادامه داد: آفاتی که طی این سال‌ها براثر طغیان جنگل‌های شمال را آلوده کرده‌اند از نوع آفات درجه اول محسوب می‌شوند یعنی از آن دسته از آفاتی که شروع کننده زوال رویشگاه‌های این عرصه هستند چراکه شرایط و بستر برای نابودی جنگل‌ها کامل مستعد بوده است و این اتفاقات نشان می‌دهد مسؤولان دست‌اندرکار در آن زمان در حوزه قرنطینه جنگل ضعیف عمل کردند.
رئیس دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه علوم و تحقیقات تهران افزود: امروز این اکوسیستم طبیعی ضعیف شده چراکه آفات و بیماری‌ها یک عارضه به شمار می‌آید همانند بدن انسان، وقتی که بدنش ضعیف می‌شود توان دفاع در برابر بیماری‌ها را تا حدودی از دست می‌دهد طبیعت یک موجود زنده است و عواملی مانند دست‌اندازی‌ها، ویلاسازی، جاده‌سازی، تغییر کاربری و چرای دام بی‌رویه قاچاق چوب همه این موارد دست به دست هم داد تا جنگل توانایی درمانش را از دست دهد.
وی تصریح کرد: در ابتدا این اکوسیستم می‌توانست این چالش‌ها را حل کند اما به حدی دست اندازی به طبیعت زیاد شده که این اکوسیستم از نظر وقوع عوامل تهدید زا و تخریب کننده به ویژه آفات و بیماری‌ها به مرحله اشباع رسیده و از حالت بکر بودن خارج شده است و این چالش با تغییرات اقلیمی به ابر چالش تبدیل شده است.
کیادلیری اضافه کرد: وقتی در نقطه نامناسب از عرصه‌های طبیعی جنگل‌کاری می‌کنیم و شرایط برای اجرای چنین طرحی ناسازگار باشد یا در نقطه دیگر محدودیت‌های زیست محیطی نادیده گرفته شود به فرض مثال استفاده از نهاده‌های کشاورزی در اراضی حاشیه جنگل‌های شمال انجام گیرد متأسفانه این اقدامات سبب می‌شود نتوان این عرصه‌های طبیعی بیمار را درمان کرد.
وی پیش آگاهی از وضعیت جنگل‌های اطراف در دیگر نقاط کشور و حتی کشورهای همسایه در پیشگیری و کنترل این آفات بسیار اثر بخش دانست و افزود: اگر بدانیم وضعیت جنگل‌ها در دیگر نقاط چگونه است و پیش‌بینی‌های لازم از علت و میزان آسیب‌پذیری آن نقاط جنگلی خارج از شمال داشته باشیم این رویکرد همان نگاه کشورهای توسعه یافته است که باید در مدیریت آفات و بیماری‌ها مدنظر مسؤولان دست‌اندرکار قرار گیرد که متأسفانه مورد بی‌توجهی قرار گرفته است.
رئیس دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه علوم و تحقیقات تهران گفت: در زمان حاضر در مدیریت بیماری‌ها و آفات در عرصه‌های طبیعی، نخستین تصمیم در واقع همان گام آخر است به عبارتی سیستمی کار نمی‌کنیم و اهمیتی به این موضوع نمی‌دهیم یک زمان آفات طغیان می‌کند در زمستان حشره است و دیده نمی‌شود و این موضوع به فراموشی سپرده خواهد شد و پیگیری‌ها برای رفع این چالش به سال آینده موکول می‌شود و این نوع اقدامات بزرگ‌ترین اشتباه است.
وی اظهار کرد: این رفتارها نشان می‌دهد که مجموعه مدیریت از آموزش و تحقیقات گرفته تا اجرا و نظارت نقص دارد و تصورمان بر این آفت آن است که طغیان نمی‌کند درحالی‌که به واسطه این آفت روند وضعیت موجود جنگل‌های شمال رو به زوال است و در صورتی اگر برنامه‌ریزی و تدابیری برای از بین بردن آنها صورت نگیرد بی‌تردید باید طی سال‌های نه چندان دور شاهد از هم پاشیدگی این اکوسیستم طبیعی باشیم.
کیادلیری با اشاره به آنکه برخی از آفات و بیماری‌های موجود در جنگل‌های شمال مشترک میان انسان و گیاه است، خاطرنشان کرد: آلودگی این عرصه طبیعی به این آفات و بیماری‌ها می‌تواند زمینه‌ساز برخی از بیماری‌های تنفسی و پوستی طبیعت‌گران، گردشگران و مسافران باشد و علاوه بر نابودی درختان چنین عوارضی هم برای انسان‌ها به همراه داشته باشد ضمن آنکه روی اکسیژن، تلطیف هوا و جذب گرد و غبار هم اثر می‌گذارد.
وی افزود نکته مهم‌تر میزان قاچاق چوبی که سالانه در جنگل‌های شمال از سوی قاچاقچیان انجام می‌گیرد شاید به پنج هزار تا ۱۰ هزار مترمکعب نرسد منتهی یک آفت برگ خوار سالانه می‌تواند به حدود ۴۰ هزار متر مکعب چوب خسارت وارد کند به عبارتی درخت زنده و رویش‌های آن را از دست بدهد و طی سه سال گستره زیادی از این عرصه طبیعی را آلوده کرده و از لحاظ ریالی هم میلیاردها تومان خسارت وارد کند.
نظر شما