به گزارش خبرنگار ایمنا، هزاران سال است که گل محمدی به عنوان یکی از محبوب‌ترین گیاهان بومی ایران شناخته شده و از قدیم‌الایام تا بە امروز نیز گلاب‌گیری، یکی از میراث کهن ایرانیان بوده است، اما زمان برگزاری آئین گلاب‌گیری در روستای چم‌علیشاه با دیگر نقاط ایران تفاوت دارد و در روز هفتم محرم‌الحرام برگزار می‌شود.
پاگلاب آئین موروثی
بابائیان یکی از افراد بومی روستای چم‌علیشاه چنین می‌گوید: یکی از مهمترین نذرهای مردم روستای چم‌علیشاه برگزاری آئین پاگلاب و توزیع گلابی است که در منازل ساکنان روستا به شکل سنتی تهیه می‌شود در روز عاشورا و تاسوعا بوده و از گذشته تا کنون به‌صورت موروثی تداوم پیدا کرده است.
وی با بیان اینکه آئین پاگلاب چم‌علیشاه قدمتی بیش از ۲۰۰ سال دارد، می‌افزاید: این آئین توسط جدمان آغاز و پس از آن به دست مادربزرگم «نه‌نه صغری» و «نه‌نه کلثوم» سپرده می‌شود که در زمان حیاتشان این دو نفر آئین گلاب‌گیری ویژه محرم را انجام می‌دادند.
این ساکن روستا تصریح می‌کند: زمانی‌که پدرم در سنین نوجوانی بود این آئین را انجام می‌داد و بعد از فوت وی از چهار سال پیش فرزندان خانواده آئین «پا گلاب» را همچون گذشته و به شکل سنتی انجام می‌دهند.
گلاب تهیه شده این آئین کجا استفاده می‌شود؟
فاطمه بانو یکی دیگر از بانوان کهن سال روستای چم‌علیشاه نیز چنین می‌گوید: در زمان کودکی به یاد دارم نه‌نه کلثوم با آغاز ماه محرم اقدام به گلاب‌گیری می‌کرد و کودکان به همراه مادران خود در این مراسم شرکت می‌کردند و بعد از پایان گلاب‌گیری، گلاب تهیه شده در حسینه و مسجد روستا در بین عزاداران توزیع می‌شد.
وی می‌افزاید: گلاب تهیه شده در آئین پاگلاب برای شفای بیماران نیز استفاده می‌شد و ما هم این رسم را ادامه داده‌ایم و به طور قطع نوادگان ما نیز این آئین را ادامه خواهند داد.
اجرای آئین پاگلاب به‌صورت خانوادگی
زهرا سادات یکی دیگر از مادر بزرگان ساکن در روستای چم‌علیشاه می‌گوید: پاگلاب در هفتم محرم انجام می‌شود و بانوان ساکن در روستا گل‌های محمدی خشک‌شده که در فصل گل محمدی از مزارع روستا جمع‌آوری کرده‌اند را برای گلاب‌گیری آماده می‌کنند.
وی تصریح می‌کند: آئین «پاگلاب» به شکل خانوادگی انجام می‌شود و در کنار اعضای خانواده بانوان ساکن در روستا نیز در این آئین شرکت می‌کنند.
این بانوی روستایی به دیگ‌های مسی که روی آتش قرار دارند اشاره می‌کند و می‌افزاید: در این دیگ‌ها به مقدار مساوی گل و آب ریخته می‌شود. پنبه‌ای را به نخ متصل کرده و در دیگ آویزان می‌کنیم، درب دیگ را بسته و با خمیر دور آن را مسدود کرده تا بخار گلاب از آن خارج نشود.
وی تاکید می‌کند: مردم روستا هیچگاه گلاب تهیه شده در آئین " پاگلاب" را نمی‌فروشند و تنها به عنوان نذری در بین عزاداران حسینی توزیع می‌کنند.
تلاش برای ثبت ملی آئین پاگلاب
احمد فتحی، رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان لنجان در گفت‌گو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه آئین‌های مرتبط با سوگواری سرور و سالار شهیدان در ایران دارای سابقه طولانی هستند، می‌گوید: ماه محرم در شهرستان دارای آداب و رسوم خاصی است و شهروندان این شهرستان در ایام محرم در قالب برگزاری آئین‌های عزاداری مختلف ارادت خود را به امام حسین (ع) و یاران با وفای ایشان به نمایش می‌گذارند.
وی تصریح می‌کند: آداب و رسوم کهن مردمان شهرستان لنجان ریشه در اعتقادات و باورهای آنان دارد که نشان از اعتقاد راسخ آنان به تشیع و مکتب سرخ حسینی است از این رو تلاش شده این آئین‌ها توسط اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان شناسایی و به ثبت ملی برسد.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان لنجان اضافه می‌کند: در سال گذشته آئین کهن عاشورایی «شاق شاقو» یا سنگ زنی در زرین شهر به ثبت میراث ناملموس رسید و در تلاش هستیم آئین پاگلاب روستای چم‌علیشاه را نیز به‌عنوان یکی دیگر از آئین‌های عاشورایی به ثبت ملی برسانیم.
وی ادامه می‌دهد: در آئین عاشورایی «پاگلاب» روستای چم‌علیشاه که در هفتم محرم برگزار می‌شود، بانوان این روستا در چند خانه جمع می‌شوند و از گل محمدی خشک شده، گلاب تهیه کرده و گلاب تهیه شده را به عنوان تَبَرُک بین مردم توزیع می‌کنند و مقداری از این گلاب نیز در روز عاشورا و تاسوعا در مراسم سوگواری سالار شهیدان به عنوان تبرک بر روی سر و صورت عزاداران پاشیده می‌شود.
وی با بیان اینکه توزیع نذری در ایام محرم از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است، اظهار می‌کند: مردم روستای چم‌علیشاه در کنار برگزاری این آئین سنتی کهن، اقدام به پخت نذری به شکل سنتی کرده و هر فرد به فراخور استطاعت خود در نذری پختن مشارکت می‌کند تا ارادت خود به سرور و سالار شهیدان را به نمایش بگذارد.
پاگلاب ظرفیتی برای توسعه گردشگری شهرستان لنجان
میلاد موذنی از فعالان اجتماعی نیز می‌گوید: شهرستان لنجان، شهرستانی غنی، تاریخی و فرهنگی است و در کنار طبیعت بکر و زیبای روستاهای آن وجود آداب، سنن و رسوم کهن این شهرستان را بە مقصد گردشگری تبدیل کرده است.
وی اظهار می‌کند: هر ساله و با فرارسیدن ماه محرم، آئین‌های مختلفی در شهرها و روستاهای شهرستان لنجان با هدف زنده نگه داشتن این ایام برگزار می‌شود، حال آنکه در برخی از نقاط این شهرستان از گذشته دور تاکنون آئین، آداب و رسومی قابل تأمل و جالب جاری بوده که همچنان پابرجاست.
این فعال اجتماعی ادامه می‌دهد: یکی از انواع گردشگری که در شهرهای مختلف جهان به آن پرداخته می‌شود «گردشگری معنوی» است، و شهرستان لنجان به واسطه برگزاری آئین‌های مختلف عزاداری در ایام محرم همچون «شاق شاقو زنی»، سلام عاشورا و آئین کهن «پاگلاب» می‌تواند به عنوان یکی از مقاصد گردشگری معنوی در کشور معرفی شود.
نظر شما