به گزارش خبرنگار ایمنا، «گرمایش جهانی» نام پدیده‌ای است که منجربه افزایش دمای زمین شده است. برخی از دانشمندان معتقدند که دهه‌های پایانی قرن بیستم، گرم‌ترین سال در دو هزار سال اخیر محسوب می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که طی سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۷ زمین در گرم‌ترین حالت قرار گرفته و این میزان در ۱۵۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده است.
از سال ۱۸۸۰ اندازه‌گیری دمای هوای کره زمین آغاز شده و تاکنون این فعالیت ادامه داشته است. طبق تحقیقات، پیش‌بینی می‌شود که گرمایش زمین در سال ۲۱۰۰ منجربه خشکسالی شدید، گرما سوزان و طوفان‌های وحشتناک خواهد شد. برای بررسی بیشتر و شناخت عوامل مؤثر در افزایش دمای زمین با علی‌خان نصراصفهانی، دانشیار گروه زمین‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
پدیده گرمایش زمین چیست؟
گرم شدن زمین یا گرمایش زمین که تحت عنوان Global Warming شناخته می‌شود، پدیده‌ای است که منجربه افزایش میانگین دمای سطح زمین و اقیانوس‌ها شده است؛ البته روند افزایش یا کاهش دما زمین می‌تواند تحت کنترل طبیعت نیز باشد. از نظر رویدادهای زمین‌شناسی در عصر یخبندان‌های متعدد و سپس بین این عصرها در صدها هزار سال پیش چنین تغییرات دمایی صورت گرفته است، اما طی ۱۰۰ سال گذشته کره زمین به طور غیرطبیعی نزدیک به یک درجه سلسیوس گرم‌تر شده که این موضوع دانشمندان را نگران کرده است؛ به همین دلیل دانشمندان بیشتر به مطالعه عملکرد بشریت در ایجاد چنین شرایطی پرداخته‌اند، زیرا در صورتی که برای کندی گرمایش زمین، چاره‌ای اندیشیده نشود فاجعه بزرگ و غیر قابل جبرانی حیات بشری را تهدید می‌کند.
علت گرم شدن زمین چیست؟
گرم شدن کره زمین دلایل طبیعی و غیرطبیعی بسیاری دارد که تحت تأثیر عوامل بیرونی ازجمله تغییرات گازی اتمسفری و درونی زمین مانند فعالیت‌های آذرین است، اما بیشتر عوامل مؤثر در گرمایش زمین شامل: اثر گلخانه‌ای، آتش‌سوزی و نابودی جنگل، دامداری و فوران آتش‌فشان است.
تأثیر اثر گلخانه‌ای در گرمایش زمین چیست؟
مطالعات نشان می‌دهد که افزایش دمای زمین ارتباط مستقیمی با گازهای گلخانه‌ای ازجمله دی‌اکسید کربن دارد؛ زیرا با افزایش چنین گازهایی شاهد افزایش دمای کره زمین خواهیم بود. توسعه صنعت و افزایش حمل و نقل شهری از عوامل تأثیرگذار در افزایش تأثیر اثر گلخانه‌ای است. گازهای گلخانه‌ای به ویژه دی‌اکسید کربن به عنوان مؤثرترین عامل در جو زمین شناخته شده است که به حرارت و انعکاس نور اجازه خروج از جو نمی‌دهد و باعث گرمایش کره زمین می‌شود.
آتش‌سوزی و فوران آتش‌فشان چگونه در گرمایش جو زمین تأثیر می‌گذارد؟
یکی از عوامل مؤثر در گرمایش جو زمین آتش‌سوزی و نابودی جنگل‌ها است؛ زیرا درختان دی‌اکسید کربن موجود در هوا را جذب می‌کنند و با آتش‌سوزی و نابودی جنگل‌ها این گاز در اتمسفر باقی‌مانده و افزایش می‌یابد. فوران آتش‌فشان‌ها نیز یکی از عوامل طبیعی گرمایش زمین محسوب می‌شود.
چرا دامداری موجب گرمایش زمین می‌شود؟
دامداری یکی از فعالیت‌هایی است که در گرمایش زمین تأثیر دارد؛ زیرا دامداری صنعتی در مواقعی بیش از حمل‌ونقل و وسایل نقلیه شهری موجب تولید دی‌اکسیدکربن و گازهای گلخانه‌ای می‌شود.
گرمایش زمین چه عواقبی به همراه دارد؟
با افزایش دما و گرمای زمین، یخچال‌های قطبی آب می‌شود و باعث افزایش سطح آب دریا و اقیانوس‌ها خواهد شد؛ به سبب این افزایش، بسیاری از شهرهای جهان در آینده به زیر آب خواهد رفت؛ از طرف دیگر به دلیل اینکه یخچال‌های قطبی منابع عمده آب شیرین در دنیا محسوب می‌شود با آب شدن آن‌ها، منابع آب آشامیدنی نیز کاهش خواهد یافت. از دیگر عواقب گرمایش و افزایش دمای زمین می‌توان به ایجاد طوفان و گردباد، خشکسالی، بیابان‌زایی، گسترش بیماری‌ها و تغییر غیر معمول اکوسیستم اشاره کرد.
جامعه در گرمایش زمین چه نقشی دارد؟
اگر دی‌اکسیدکربن را به‌عنوان مهم‌ترین عامل گرمایش زمین در نظر بگیریم، متأسفانه ایران نیز در کنار کشورهایی ازجمله چین، آمریکا، هند، روسیه، ژاپن و آلمان جزو ۱۰ کشوری محسوب می‌شود که بیشترین سهم تولید دی‌اکسیدکربن را در جهان دارد.
آیا ایران نیز تحت تأثیر پدیده گرمایش زمین قرار گرفته است؟
ایران در منطقه‌ای گرم و خشک قرار دارد و با توجه به شرایط کنونی به نظر می‌رسد تحت تأثیر پدیده گرمایش زمین قرار گرفته است. طوفان‌های سهمگین و ریزگردها در جنوب و جنوب‌غرب کشور، خشک‌شدن دریاچه ارومیه و رودخانه زاینده‌رود، کاهش آب پشت مخازن سدها به دلیل کاهش بارش و افزایش تبخیر ازجمله اثراتی است که نشان می‌دهد، ایران تحت تأثیر پدیده گرمایش زمین قرار گرفته است.
برای جلوگیری از گرمایش زمین چه اقداماتی باید انجام داد؟
مهم‌ترین اقدامی که جامعه و تمام انسان‌ها می‌توانند در جهت کاهش گرمایش زمین انجام دهند، صرفه‌جویی در مصرف مستقیم و غیرمستقیم انرژی است؛ زیرا عمده‌ترین منبع انرژی اکنون سوخت‌های فسیلی است؛ بنابراین کاهش مصرف انرژی منجر به تولید کمتر دی‌اکسید کربن، کاهش آلودگی و کمک به کند شدن روند گرمایش زمین خواهد شد.
سخن آخر...
دولت‌ها و صنایع نقش بسیار مهمی در کاهش روند تولید دی‌اکسید کربن و در نتیجه کاهش اثر گلخانه‌ای و آلودگی هوا دارند، اما آگاه بودن افراد جامعه در تمام نقاط جهان نیز بسیار مهم است و باید فرهنگ صرفه‌جویی، حفظ انرژی، بازیافت مواد و زباله و استفاده از انرژی‌های پاک در زندگی خصوصی جامعه گسترش یابد تا در نتیجه تمام جهان به کاهش روند گرمایش زمین کمک کنند.
نظر شما