شیرین احمدنیا در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با اشاره به تغییر ساختار در نظام خانواده، اظهار کرد: مسئله ازدواج و تحولاتش، جزو مسائل پیچیده اجتماعی است؛ یعنی با مسئله‌ای تحت عنوان کاهش یا تضعیف انگیزه ازدواج در تعداد قابل توجهی از جوانان مواجه هستیم؛ رقمی نزدیک به ۱۳ میلیون جوان که به‌عنوان مجرد شناسایی شدند. در واقع بر مبنای ابعاد بزرگ این رقم، اقدامات قانونی و تلاش‌هایی در حال انجام است.
وی ادامه داد: جامعه ایران با تحولات فراگیر اجتماعی، ارزشی و هنجاری مواجه است؛ به همین ترتیب انعکاس آن را روی تحولات آمار ازدواج شاهد هستیم. نوسانات ازدواج، تنها سویه مادی و اقتصادی ندارد. اگر به تحولات ازدواج توجه شود، درخواهیم یافت در طول نسل‌ها تغییراتی به وجود آمده است.
در هدف ازدواج تغییراتی حاصل شده است
دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اینکه سیاست‌های کشور برای کاهش تجردگرایی و تسهیل ازدواج جوانان، سال‌هاست اجرا می‌شود، تصریح کرد: پیشگیری از تجردگرایی و تسهیل ازدواج جوانان، موضوع بسیار مهمی است؛ زیرا در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که ازدواج به‌عنوان ارزش مثبت تلقی می‌شود و برای سلامت اجتماعی، اهمیت زیادی دارد؛ به همین ترتیب سایر شئون فرهنگی از نقطه نظرات اخلاق و دین، ارزش زیادی برای ازدواج و تشکیل خانواده دارند.
وی گفت: در جامعه‌شناسی اصطلاحی به نام کارایی فرزند وجود دارد. تا پیش از این قرن‌ها، هدف از ازدواج تشکیل خانواده و بقای نسل بوده است؛ ولی اکنون شاهد پیچیدگی‌ها و تغییرهایی در اهداف ازدواج هستیم.
احمدنیا خاطرنشان کرد: هم‌اکنون انگیزه‌های ازدواج، الزاماً این نیست که فرزندآوری صورت بگیرد و این مورد را در کاهش و تقلیل افراد خانواده شاهد هستیم. از اوایل دهه شصت خانواده‌های ایرانی با رقم شش فرزند تقلیل پیدا کرد و به رقم یک تا دو فرزند رسید که این، یک معضل فرهنگی است و نیاز به ریشه‌یابی دارد.
اهمیت داشتن سیاست صحیح برای کاهش تجردگرایی جوانان
وی با اشاره به اجرای تحقیقات ملی در خصوص علل تجددگرایی در جوانان ایرانی، اظهار کرد: نتایج این پژوهش‌ها حاکی از این بود که تنها ابعاد اقتصادی مانع ازدواج جوانان نمی‌شود، بنابراین توجه به ریشه‌های متنوع و چندجانبه موانع در سیاست‌گذاری‌های کاهش تجردگرایی در کشور باید مورد توجه قرار گیرد.
مقائم‌مقام انجمن جامعه‌شناسی ایران، با تأکید بر اینکه کاهش ازدواج جوانان را صرفاً نباید عددی در نظر بگیریم، اظهار کرد: وقتی گفته می‌شود نسبت ازدواج کاهش پیدا کرده است، این موضوع باید در بستر جمعیتی که در معرض ازدواج قرار می‌گیرد، بررسی شود؛ یعنی در یک برهه زمانی با افزایش موالید مواجه بودیم و حجم قابل‌توجهی در معرض ازدواج بودند، اما اکنون که با نسبت کمتری به دلیل کاهش رشد جمعیت روبه‌رو هستیم، صرفاً به اعداد نباید توجه داشته باشیم که بخواهیم نسبت به کاهش ازدواج ابراز نگرانی کنیم.
وی با بیان اینکه انگیزه‌های ازدواج برای مردان و زنان متفاوت است و مسائل زنان، پسران و دختران جوان با هم یکی نیست، ادامه داد: در گذشته اختیار عمل برای ازدواج و تشکیل خانواده به عهده بزرگ‌ترها و سران فامیل بود و مصلحت‌اندیشی آن‌ها تعیین‌کننده این موضوع بود؛ بنابراین باید شناخت صحیحی از خود جوانان به دست آوریم، زیرا این عدم شناخت باعث می‌شود سیاست صحیحی برای کاهش تجردگرایی جوانان در کشور نداشته باشیم.
نظر شما