به گزارش خبرنگار ایمنا، شاید در ابتدای روزهای شیوع کرونا در ایران و در همان اسفند ۹۸ کمتر کسی تصور می‌کرد که یک ویروس بتواند، این‌گونه تمام ساختارهای دنیا را که بر اساس سال‌ها تجربه و استقامت شکل گرفته بود، بر هم بزند. بدون شک باید تمام عرصه‌های زندگی بشر امروز را به دو بخش پیش از کرونا و پساکرونا تقسیم کرد؛ دوره‌هایی که هرکدام از لحاظ منظومه ساختاری و سبک زندگی، تفاوت‌های زیادی با هم دارند. اما در کنار سلامت و معیشت، یکی از مهم‌ترین قسمت‌هایی که با چالش جدی روبه‌رو شد، بدون شک حوزه آموزش‌وپرورش است.
طی دو سال گذشته، پژوهش‌ها و مطالعات داخلی و بین‌المللی نشان داد که آموزش مجازی نمی‌تواند به عنوان جایگزین آموزش حضوری تعریف شود. یکی از مهم‌ترین چالش‌های دوران کرونا «افت یادگیری و تحصیلی دانش‌آموزان» بود؛ آمارها بیانگر این است که در تمام دروس و پایه‌های تحصیلی، دچار افت یادگیری شدیم.
علاوه بر این، موضوع «اجتماعی شدن دانش‌آموزان»، فرایند جامع‌پذیری و رشد اجتماعی و عاطفی آنان که در نهایت منجر به تربیت تمام ساحتی دانش‌آموزان می‌شود نیز در گرو آموزش حضوری و ارتباط دوسویه و تعاملی دانش‌آموزان با یکدیگر در مدارس است. «مدارس» محل تربیت دانش‌آموزان است و آن‌ها با حضور در آن، فرصت شرکت در محیط‌های مختلف یادگیری و کسب مهارت‌های اخلاقی، اجتماعی، حرفه‌ای و هنری را خواهند داشت.
این حق دانش‌آموز است که از آموزش و پرورش با کیفیت برخوردار باشد؛ اما در بسیاری از مناطق کشور شاهد بودیم که دانش‌آموزان به حداقل‌های آموزش حضوری دسترسی نداشتند که در این صورت، «عدالت آموزشی» خدشه‌دار می‌شود. مبتنی بر همه این موضوعات، ستاد ملی کرونا آموزش حضوری را تصویب کرد.
ابلاغ دستورالعمل حضوری شدن مدارس
نهم فروردین ماه سال جاری بود که دفتر وزارتی در راستای مصوبه اخیر ستاد ملی مبارزه با کرونا و با هدف جبران افت تحصیلی ناشی از تعطیلی مدارس در دوران کرونا و پیشگیری از تبعات جبران‌ناپذیر وضعیت موجود، دستورالعمل حضوری شدن مدارس در زمان باقی مانده سال تحصیلی جاری را به ادارات کل آموزش و پرورش استان‌ها ابلاغ کرد.
بر اساس این دستورالعمل، حضور عوامل اجرایی طبق برنامه هفتگی مدارس الزامی و تمام فعالیت‌های تربیتی و آموزشی مربیان، آموزگاران، دبیران و هنرآموزان در همه مقاطع تحصیلی و تمام دروس به صورت حضوری و با رعایت بهداشت فردی و بهداشت محیط، استفاده مناسب از ماسک و تهویه کلاس‌های درس انجام خواهد شد. ابلاغ این دستورالعمل و بازگشایی مدارس، برای والدین استرس‌ها و دغدغه‌هایی را ایجاد کرد.
نگرانی‌های والدین از حضوری شدن مدارس
خانم دیباجی که از حضور دخترش سر کلاس حضوری ممانعت کرده است، در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا می‌گوید: چهاردهم فروردین ماه به همراه دخترم به مدرسه رفتیم، وقتی تعداد بالای دانش‌آموزان را سر کلاس مشاهده کردم، از حضور دخترم در کلاس درس ممانعت کردم؛ جان دخترم ارزشمندتر از تحصیل او است.
وی ادامه می‌دهد: حضور ۳۵ دانش‌آموز به صورت همزمان در یک کلاس درس آن هم بدون تهویه مناسب، هراس‌آور است و متأسفانه حتی سرویس‌های بهداشتی هم هر روز ضدعفونی نمی‌شود.
آقای ابطحی از مشکلات حضور فرزندش در کلاس درس می‌گوید: مدارس سرویس تردد دانش‌آموزان را تأمین نمی‌کند و مسئولان مدرسه حاضر نیستند مسئولیت سرویس‌ها را تقبل کنند و می‌گویند به علت نزدیک شدن به پایان سال تحصیلی، نمی‌توانند چنین مسئولیتی را بپذیرند؛ همین امر باعث شده که من یا همسرم که هر دو شاغل هستیم، هر روز فرزندمان را به مدرسه برسانیم که این موضوع، تأخیر در محل کار را برای ما به همراه داشته است؛ نمی‌دانیم تا چه زمانی محل کارمان به ما اجازه حضور با تأخیر را خواهد داد.
لزوم نظارت بر واکسیناسیون کرونای دانش‌آموزان
یکی دیگر از والدین دانش‌آموزان به خبرنگار ایمنا می‌گوید: در مدارس پایه‌های ابتدایی، کنترل ورود و خروج دانش‌آموزان با سختی همراه شده است؛ چراکه مدارس سرویس تردد برای دانش‌آموزان ندارند و والدین باید شخصاً رفت و آمد دانش‌آموزان به مدرسه را تقبل کنند.
وی ادامه داد: مسئولان مدارس روی بهداشت فردی مانند نظافت لباس‌ها و مو و ناخن دانش‌آموزان کنترل دارند، اما روی واکسن و تست کرونای آن‌ها نظارت ندارند! این موضوع برای دانش‌آموزان خطرآفرین است.
این مادر دانش‌آموز تصریح کرد: موضوع دیگر، غیراجباری بودن واکسن کرونا است؛ حتی از دانش‌آموزان تست کرونا نیز اخذ نشده است. به همین علت برخی از خانواده‌ها هنوز اطمینان ندارند و اجازه حضور دانش‌آموزان خود در مدارس را نمی‌دهند.
خانم اسدیان که دارای دو فرزند دانش‌آموز است، با اشاره به اینکه تمام راه‌های آموزشی در فضای مجازی را مسدود کرده‌اند، می‌گوید: از یک سو می‌گویند دانش‌آموزانی که علائم دارند، نباید در مدرسه حضور پیدا کنند و از سوی دیگر تمام آموزش‌های غیرحضوری کنسل شده است! در این صورت، تکلیف دانش‌آموزی که به دلیل ابتلاء باید چند روز در منزل قرنطینه باشد و در مدرسه حضور پیدا نکند، چیست؟ با تعطیل شدن آموزش‌های غیرحضوری چگونه باید فرآیند آموزشی خود را انجام دهد.
وی اظهار می‌کند: مهم‌ترین مسئله این است که دانش‌آموزان زیر ۱۲ سال هنوز به طور کامل واکسینه نشدند. دانش‌آموزان بعد از گذراندن تعطیلات نوروزی و حضور در دید و بازدیدها و مراسم خانوادگی، در برابر کرونا ایمن نیستند.
آقای نوری که او هم نگران ابتلای فرزندش به کرونا است به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: حضور دانش‌آموزان در فضای مدرسه و در جمع گسترده، باعث افزایش روند ابتلاء می‌شود. تعداد دانش‌آموزانی که در مدارس دولتی تحصیل می‌کنند زیاد است و سیستم تهویه مناسبی به جز باز بودن پنجره‌ها در کلاس‌ها وجود ندارد. به همین علت بر اساس پروتکل‌ها، نمی‌توانند به خوبی فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت کنند.
نوری ادامه می‌دهد: حضور صددرصدی دانش آموزان در مدارس، می‌تواند خطرآفرین باشد. به خصوص اینکه سویه امیکرون روی افراد سنین پایین و دانش‌آموزان تأثیرگذار است و در برابر آن ایمن نیستند. در این راستا مدیران سلامت باید به این موضوع توجه کنند.
دستورالعمل حضوری شدن مدارس ایرادات و تناقضاتی دارد
حسین معافی، دکترای برنامه‌ریزی تحصیلی و کارشناس امور درسی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با اشاره به آسیب‌های کوچ آموزشی دانش‌آموزان از فضای مجازی به آموزش حضوری، اظهار می‌کند: بیش از دو سال است که با شیوع بیماری کرونا و تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها آموزش‌ها به‌صورت غیرحضوری و مجازی برگزار شد و در ماه‌های پایانی سال گذشته نیز به‌صورت ترکیبی (حضوری+غیرحضوری) اجرا می‌شد.
وی ادامه می‌دهد: با توجه به افت تحصیلی و کم‌سوادی دانش‌آموزان و آسیب‌های روحی، روانی و جسمی که برای دانش‌آموزان در پی داشت، ستاد ملی کرونا تصمیم گرفت که در هر شرایطی، کلاس‌های حضوری در مدارس و دانشگاه‌ها برگزار شود و در مدارس هیچ آموزش مجازی انجام نشود و از چهاردهم فروردین بر اساس برنامه‌های درسی ملی آموزش‌ها فقط به‌صورت حضوری دنبال شود.
این کارشناس تحصیلی تصریح می‌کند: به دنبال تصمیم ستاد ملی کرونا آموزش‌وپرورش نیز در تعطیلات نوروز دستورالعملی مبنی بر بازگشایی مدارس و آموزش‌های حضوری اجباری را منتشر کرد که کوچ آموزشی دانش‌آموزان از فضای مجازی به آموزش حضوری، محسوب می‌شود.
وی تصریح می‌کند: در بخشنامه بازگشایی مدارس که از چهاردهم فروردین اجرایی شده است ایرادات و تناقضاتی وجود دارد، به‌عنوان‌مثال فاصله‌گذاری اجتماعی به علت محدودیت فضایی کلاس‌های درس، حذف شده و در بخشی از این بخشنامه، آموزش‌های غیرحضوری ممنوع شده است ولی در اطلاعیه‌های بعدی، آموزش مجازی برای دانش‌آموزان کرونایی و کسانی که بیماری زمینه‌ای دارند تجویز شده است.
آسیب‌های حرکت از تربیت غیررسمی به تربیت رسمی برای دانش‌آموزان
معافی می‌افزاید: بدون در نظر گرفتن ماه مبارک رمضان و تقلیل ساعات کاری معلمان، زمان تشکیل کلاس‌های حضوری ۹۰ دقیقه اعلام شد که دوباره و بعد از چند روز ساعت تشکیل کلاس‌ها کاهش یافت. حرکت از تربیت غیررسمی به تربیت رسمی و برگزاری کلاس‌ها به‌صورت کاملاً حضوری بعد از دو سال، چالش‌ها و آسیب‌هایی را به دنبال دارد.
وی ادامه می‌دهد: در روزهای گذشته و به دنبال دید و بازدیدهای نوروزی، برخی از شهرها در وضعیت قرمز کرونایی قرار گرفتند که مراقبت‌های بیشتری را در مدارس برای آموزش‌های حضوری، می‌طلبد؛ همچنین حذف فاصله‌گذاری اجتماعی به علت کوچک بودن فضای کلاس و ازدحام دانش‌آموزان از ایرادات مطرح شده دستورالعمل حضوری شدن مدارس است.
تجربه‌های آموزشی به دست‌آمده در دوران کرونا از قلم افتاده است
این مدرس دانشگاه فرهنگیان تاکید می‌کند: در دستورالعمل جدید تجربه‌های آموزشی به‌دست‌آمده در دوران کرونا از قلم افتاده و فراموش شده است و گویا نباید به سمت استفاده از روش‌های نوین آموزشی و به‌کارگیری فناوری‌های روز دنیا حرکت کنیم.
وی ادامه می‌دهد: با ممنوع بودن آموزش‌های غیرحضوری، پس چگونه و به چه شکلی باید دانش‌آموزان بیمار و کرونایی آموزش ببینند. همچنین ۹۰ دقیقه‌ای بودن کلاس‌های درس در ماه مبارک رمضان و با زدن ماسک در کلاس برای معلم و دانش‌آموزان، سخت و طاقت‌فرسا خواهد بود.
معافی می‌افزاید: برای پیگیری امور بهداشتی، بسیاری از مدارس مراقب سلامت و مربی بهداشت ندارند. علاوه بر آن، مدارسی که دارای خوابگاه دانش‌آموزی هستند، باید دقت بیشتری را در رعایت موارد بهداشتی، به ویژه در انجام سه مرحله واکسیناسیون داشته باشند.
وی می‌افزاید: متأسفانه برخی از مدارس، بودجه‌ها و تجهیزات لازم و کافی برای ضدعفونی و رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی را در اختیار ندارند. همراه داشتن گوشی همراه در مدرسه نیز از مواردی است که باید توسط والدین و مسئولان مدیریت شود؛ چراکه عادت کردن به آموزش‌های مجازی حتماً مقاومت‌هایی را از سوی اولیا و دانش‌آموزان برای حضور در مدرسه در پی خواهد داشت.
سردرگمی خانواده در آموزش حضوری
این کارشناس برنامه‌ریزی تحصیلی ادامه می‌دهد: حساس بودن برخی خانواده‌ها در رعایت موارد بهداشتی مدارس و ترس از بیمار شدن و نپذیرفتن انجام واکسیناسیون، باعث می‌شود که از حضور فرزندان در مدرسه جلوگیری شود؛ علاوه بر آن، نبودن سرویس مدارس و عدم همکاری شرکت‌های حمل‌ونقل در روزهای پایانی سال تحصیلی، برای رفت‌وآمد دانش‌آموزان از مشکلات حضوری شدن کلاس‌ها در این موقع از سال تحصیلی است که باعث سردرگمی خانواده‌ها شده است.
وی تصریح می‌کند: در روزهای اول اجرای این بخشنامه، باید انعطاف‌پذیری بالاتری از سوی عوامل مدرسه صورت پذیرد تا دانش‌آموزان به این شرایط عادت کنند. در راستای کاهش آسیب‌ها و چالش‌های کوچ آموزشی دانش‌آموزان از فضای مجازی به حضوری در مدارس، هم والدین و هم آموزش‌وپرورش باید برای اجرای این تمهیدات صبوری بیشتری داشته باشند.
معافی با اشاره به نقش والدین برای پیشگیری آسیب‌ها و چالش‌های کوچ آموزشی دانش‌آموزان از فضای مجازی به حضوری در مدارس، می‌گوید: یکی از اقدامات والدین شامل تشویق و ترغیب دانش‌آموزان به حضور در مدرسه و برخورداری از آموزش‌های حضوری و انجام فعالیت‌های تربیتی و پرورشی و مشارکت در کارهای اجتماعی است. انجام و تکمیل واکسیناسیون فرزندان و مدیریت سرویس دانش‌آموزان برای رفت‌وآمد به مدرسه، از دیگر اقدامات والدین در این خصوص است.
تمهیدات لازم برای پیشگیری آسیب‌های حضوری شدن مدارس
وی می‌گوید: والدین نباید دانش‌آموزانی را که علائم سرماخوردگی دارند و مشکوک به کرونا هستند، به مدرسه بفرستند؛ همچنین همراهی و کمک به دانش‌آموزان در منزل جهت انجام فعالیت‌های بدنی و انجام برخی از کارهای روزمره در منزل از مهم‌ترین اقداماتی است که والدین باید در دوران حضوری شدن مدارس انجام دهند.
این کارشناس امور درسی با اشاره به نقش آموزش‌وپرورش و مدارس در پیشگیری آسیب‌های حضوری شدن مدارس برای دانش‌آموزان، اظهار می‌کند: تغییر و اصلاح برنامه‌های درسی با توجه به تجربیات به‌دست‌آمده در دوران کرونا، اختصاص و واریز بودجه‌های کافی برای رعایت مسائل بهداشتی و برگزاری کلاس‌های جبرانی و تقویتی ناشی از افت تحصیلی کرونا، توجیه و آموزش اولیا در بازگشایی مدارس توسط رسانه ملی، مطبوعات و شبکه‌های اجتماعی، تأمین و سازماندهی مربی بهداشت و مراقب سلامت در برخی از مدارس، برگزاری کلاس‌ها در محیط‌های بزرگ و سالن‌های ورزشی، تهویه مناسب کلاس‌ها و تجهیز مدارس به اقلام بهداشتی و جلوگیری از حضور دانش‌آموزان علائم‌دار کرونا، بخشی از مهم‌ترین اقدامات در این حوزه است.
این مدرس دانشگاه فرهنگیان می‌افزاید: شناسایی و تشویق معلمان و دانش‌آموزانی که واکسن نزده‌اند به انجام یا تکمیل واکسیناسیون، برگزاری فعالیت‌های ورزشی، تربیتی و پرورشی در مدارس، کاهش ساعات درسی به یک ساعت در ماه مبارک رمضان، برگزاری کلاس‌های جبرانی و تقویتی برای کسانی که دچار افت تحصیلی شدند، استمرار روش‌های نوین تدریس در مدارس و استفاده از فناوری‌های جدید آموزشی، اهمیت‌دادن بیشتر به امور پرورشی و انجام فعالیت‌های فوق‌برنامه که در آموزش‌های مجازی مغفول مانده بود، هماهنگی بیشتر مسئولان در انتشار اخبار مربوط به بازگشایی مدارس و جلوگیری از تصمیم‌گیری‌های شتاب‌زده و غیرکارشناسی، انعطاف‌پذیری و عدم سخت‌گیری زیاد از سوی مدارس در روزهای اولیه بازگشایی از دیگر اقداماتی است که آموزش و پرورش و مدارس باید در این حوزه انجام دهد.
نظر شما