به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، مؤلفه‌های مختلفی نظیر گسترش زاغه‌نشینی، توسعه تصادفی مناطق شهری و ترافیک‌های سنگین در ایجاد مناطق ناپایدار و به تبع، وقوع رویدادهای تلخ به ظاهر طبیعی در سراسر قاره اروپا نقش مهمی ایفا می‌کند. علاوه بر این، افزایش فعالیت‌های اجتماعی-اقتصادی مربوط به فضاهای عمومی نظیر اقدامات غیررسمی و بالا رفتن نرخ فقر میان مردم نیز بر چالش‌های پیش روی مردم شهرنشین قاره افزوده و این در حالی است که شیوع بیماری کووید -۱۹ و شدت یافتن اثرات جزایر گرمایی نیز شرایط زندگی در شهرهای آفریقا را با مشکلات زیادی مواجه کرده است.
از نظر منتقدان زیادی، طراحی شهری در قاره آفریقا باید از بهبود قابل توجهی برخوردار شود تا بتواند توسعه پایدار شهری را تأمین کند و رفاه را بیش از گذشته برای ساکنان فراهم آورد. مدیران شهرهای آفریقایی باید استراتژی‌های طراحی خود را به گونه‌ای تغییر دهند تا بتوانند مناطقی پایدار و سالم به وجود آورند و از بحران‌های ناشی از افزایش جمعیت در آینده بکاهند نه اینکه از روی اجبار و تنها برای جای دادن ساکنان جدید، فضاهایی با کمترین پایداری را گسترش دهند و سلامت و جان انسان‌ها را با تهدید جدی مواجه کنند.
یکی از مهم‌ترین اقداماتی که مدیران شهرهای آفریقایی می‌توانند در راستای بهبود طراحی شهری اعمال کنند، تشویق مردم به مشارکت در این زمینه است چرا که طراحی شهری با هدف حفظ سلامت انسان و محیط زیست انجام می‌شود بنابراین، مشارکت ذی‌نفعان می‌تواند بیشترین اثربخشی را از خود به جای بگذارد.
تاریخچه چالش‌برانگیز طراحی شهرهای آفریقایی
تاریخ آفریقا نشان از آن دارد که طراحی شهری برای اولین بار طی دوران استعمارگری به منظور بهبود مشکلات سلامت و بهداشت در شهرها مطرح شد که در آن دوران، مدیران اروپایی مداخلات خود را در این زمینه آغاز کردند. در واقع، شرایط زندگی در قاره آفریقا از کمترین سهم در طراحی شهری آن زمان برخوردار بود و معماران اروپایی بر مبنای ایده‌آل‌های قاره خود به طراحی شهرهای آفریقا نیز پرداختند. اگرچه این کار مشکلات زیادی را از پیش روی شهرنشینان آفریقا برداشت و وضعیت سلامت و بهداشت را در مناطق به طور قابل توجهی بهبود بخشید، اما زمینه را برای حاکمیت بیشتر اروپا بر سیاه‌پوستان آفریقایی فراهم آورد و تفکیک فضایی و اقتصادی را میان آنان در پی داشت.
به عنوان مثال در غنا، کشوری در غرب آفریقا، طراحی شهری در راستای افزایش منابع افراد ثروتمند بخش جنوبی انجام شد و این در حالی بود که بخش شمالی کشور که اغلب میزبان افراد فقیر بود، کمترین تغییر مثبت را تجربه کرد. در آفریقای جنوبی نیز، طراحی شهری به منظور افزایش تفکیک فضایی در دوران آپارتاید یا تفکیک نژادی انجام شد که البته نتیجه آن جدایی فقرا از ثروتمندان و همچنین نژادهای مختلف از یکدیگر را در پی داشت.
متأسفانه همین شیوه‌های استراتژی تا به امروز پیامدهای خود را بر زندگی شهری سراسر آفریقا به جای گذاشته و همچنان تفکیک نژادی را میان آنان ترویج داده است. در این راستا، مدیران باید تغییرات قابل توجهی را در طراحی شهری به وجود آورند تا مشکلات ناشی از آن را بر زندگی شهری به ویژه در پی افزایش قابل توجه جمعیت به حداقل برسانند. در اعمال این تغییرات توجه به سه اصل اهمیت طراحی شهری، افزایش دانش محلی از طراحی شهری و تمرکز بیشتر بر افراد آسیب‌پذیر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که در ادامه به شرح هر یک پرداخته می‌شود.
اهمیت طراحی شهری
اهمیت ضعیف طراحی شهری یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی مناطق امروزی سراسر قاره آفریقا به‌شمار می‌رود؛ ساکنان عادی شهرهای قاره از اهمیت یا هدف طراحی شهری بی‌خبر هستند و به همین دلیل، تلاش مقامات شهری برای بهبود این وضعیت و افزایش جلوه‌گری مناطق از طریق تغییر ذهنیت شهرنشینان امری ضروری است.
به عنوان مثال، برنامه‌ریزان شهرهای سراسر قاره می‌توانند از طریق رسانه‌های اجتماعی دانش عمومی مردم از طراحی شهری را افزایش دهند که این امر به سهم خود می‌تواند نقش مهمی در ایجاد شهرهای پایدارتر در آینده ایفا کنند. از سوی دیگر، برگزاری کارگاه‌های آموزشی متعدد به زبان‌های محلی مردم هر منطقه نیز در افزایش دانش آن‌ها از اهمیت طراحی شهری سهیم است و می‌تواند در نهایت آن‌ها را به مشارکت در بهبود مناطق شهری سوق دهد.
افزایش دانش محلی
طراحی در شهرهای آفریقایی از دیر باز تا به امروز استثنایی بوده به این صورت که همیشه تفاوت‌های چشمگیری در طراحی مناطق ثروتمندنشین و فقیرنشین وجود داشته است. در این میان، وضعیت مردم ساکن در هر منطقه نیز به طور قابل توجهی در طراحی شهری نادیده گرفته شده و پیاده‌سازی ایده‌ها و دانش آن‌ها در این زمینه به ندرت قابل مشاهده است.
بدون شک، مدیران شهری به منظور بهبود این وضعیت و در نهایت ایجاد شهرهایی به مراتب پایدارتر در آینده باید دانش محلی را در فرآیندهای طراحی شهری بیش از گذشته اتخاذ کنند و مردم را در ایده‌پردازی در مورد همه ابعاد توسعه شهری سهیم کنند. بدیهی است که افزایش دانش محلی و سهیم سازی مردم در فرآیندهای طراحی شهری می‌تواند شفافیت و پاسخگویی دولت را تقویت کند و حکومتی باز به وجود آورد که در آن مردم بیشتر از حس برابری برخوردار خواهند شد و در نتیجه، تبعیض نژادی به حداقل خواهد رسید.
توجه بیشتر به افراد آسیب‌پذیر
برنامه‌ریزان شهرهای آفریقایی به منظور بهبود طراحی شهری باید به شناسایی افراد آسیب‌پذیر بپردازند تا نیازهای آنان را بیشتر در طراحی‌های شهری مورد توجه قرار دهند. این اقدام دو نتیجه بسیار مهم را در پی خواهد داشت؛ اول اینکه تمام شهروندان از توجه کافی برخوردار خواهند شد ضمن اینکه دانش آن‌ها از طراحی شهری بهبود خواهد یافت و دوم، مردم در صورت تجربه حمایت مقامات ارشد بیشتر به سمت افزایش دانش خود از طراحی شهری گرایش پیدا خواهند کرد که البته پیامدهای آن نیز کاملاً مبرهن است. افزایش دانش از طراحی شهری به مشارکت بیشتر ساکنان در بهبود وضعیت مناطق کمک می‌کند و آن‌ها را به مشارکت در طراحی پایدار شهری سوق می‌دهد.
نظر شما